Gramatyka_języka_esperanto.pdf

Gramatykaj¦zykaesperanto

autorzyWikibooks

StworzonenaWikibooks,

bibliotecewolnychpodr¦czników.

Permissionisgrantedtocopy,distributeand/ormodifythisdocumentundertheterms

oftheGNUFreeDocumentationLicense,Version1.2oranylaterversionpublished

bytheFreeSoftwareFoundation;withnoInvariantSections,noFront-CoverTexts,

andnoBack-CoverTexts.Acopyofthelicenseisincludedinthesectionentitled

“GNUFreeDocumentationLicense”.

Udzielasi¦zezwolenianakopiowanie,rozpowszechnianiei/lubmodyﬁkacj¦tre±ciar-

tykułówpolskichWikibookszgodniezzasadamiLicencjiGNUWolnejDokumentacji

(GNUFreeDocumentationLicense)wwersji1.2lubdowolnejpó¹niejszejopubliko-

wanejprzezFreeSoftwareFoundation;bezSekcjiNiezmiennych,TekstunaPrzedniej

OkładceibezTekstunaTylnejOkładce.Kopiatekstulicencjiznajdujesi¦wcz¦±ci

zatytułowanej„GNUFreeDocumentationLicense”.

Dodatkoweobja±nienias¡podanewdodatku„Dalszewykorzystanietejksi¡»ki”.

Wikibooksnieudziela»adnychgwarancji,zapewnie«aniobietnicdotycz¡cychpo-

prawno±cipublikowanychtre±ci.Nieudzielate»»adnychinnychgwarancji,zarówno

jednoznacznych,jakidorozumianych.

Spistre±ci

Rozdział1.Wprowadzeniedogramatyki ...................... 5

1.1.Zasadyogólne .................................... 5

1.2.Alfabet ........................................ 5

1.3. Szesna±cieregułZamenhofa ............................ 6

Rozdział2.Substantivo-Rzeczownik ........................ 9

2.1.Liczbamnoga .................................... 9

2.2.Rodzaj ........................................ 9

2.3.Odmianaprzezprzypadki ............................. 10

2.4.Przedimek La .................................... 10

Rozdział3.Adjektivo-Przymiotnik ......................... 11

3.1.Odmianaprzezprzypadki ............................. 11

3.2. Stopniowanie ..................................... 11

Rozdział4.Pronomo-Zaimek ............................ 13

4.1.Zaimkiosobowe ................................... 13

4.2.Zaimekdzier»awczy ................................. 13

Rozdział5.Verbo-Czasownik ............................ 15

Rozdział6.Czastera¹niejszy ............................. 17

6.1.Zdanietwierdz¡ce .................................. 17

6.2.Zdaniepytaj¡ce ................................... 17

6.3.Zdanieprzecz¡ce .................................. 17

Rozdział7.Czasprzyszły ................................ 19

7.1.Zdanietwierdz¡ce .................................. 19

7.2.Zdaniepytaj¡ce ................................... 19

7.3.Zdanieprzecz¡ce .................................. 19

Rozdział8.Czasprzeszły ................................ 21

8.1.Zdanietwierdz¡ce .................................. 21

8.2.Zdaniepytaj¡ce ................................... 21

8.3.Zdanieprzecz¡ce .................................. 21

Rozdział9.Imiesłów ................................... 23

9.1. Imiesłówczynny ................................... 23

9.2. Imiesłówbierny ................................... 23

9.3.Zdaniazimiesłowami ................................ 23

Rozdział10.Prepozicio-Przyimek ......................... 25

10.1.Przyimkiproste ................................... 25

Spistre±ci

10.2.Przyimkiokre±laj¡ceprzestrze« .......................... 26

10.3.Przyimkiokre±laj¡ceczas .............................. 26

Rozdział11.Adverbo-Przysłówek ......................... 27

11.1.Przysłówekodliczebników ............................. 27

11.2.Przysłówkimiejsca ................................. 28

11.3.Przysłówkiczasu .................................. 28

11.4.Przysłówkikierunku ................................ 28

Rozdział12.Numeralo-Liczebnik .......................... 29

12.1.Liczebnikigłówne .................................. 29

12.2.Liczebnikiporz¡dkowe ............................... 29

12.3.Liczebnikiułamkowe ................................ 30

12.4.Przysłówekodliczebników ............................. 30

12.5.Rzeczownikiodliczebników ............................ 30

12.6.Przymiotnikiodliczebników ............................ 31

Rozdział13.Korelativo-Korelatywy ........................ 33

Rozdział14.Mowazale»na ............................... 37

Rozdział15.Zdaniazło»one .............................. 39

15.1.Zdaniazło»onerównorz¦dnie ............................ 39

15.2.Zdaniazło»onepodrz¦dnie ............................. 39

Rozdział16.Słowotwórstwo .............................. 41

16.1.Wyrazypodstawowe ................................ 41

16.2.Przedrostki ...................................... 42

16.3.Przyrostki ...................................... 43

16.4.Wyrazypochodne .................................. 44

Rozdział17.Wi¦cejoesperanto ........................... 45

DodatekA.Informacjeoplikuihistoria ...................... 47

A.1.Historia ....................................... 47

A.2.InformacjeoplikuPDFihistoria ......................... 47

A.3.Autorzy ....................................... 47

DodatekB.GNUFreeDocumentationLicense .................. 49

Rozdział1

Wprowadzeniedogramatyki

Mimo,»eZamenhofjakopodstaw¦gramatykiesperantopodałtylko16reguł,to

jednakjestonaobecnieniecoszersza.Apopartaprzykładamidobrzewpłyniena

zrozumieniezasad.

1.1.Zasadyogólne

1.ka»dywyrazczytasi¦takjakpisze.

2.akcentzawszepadanaprzedostatni¡sylab¦.

3.szykwyrazówwzdaniujestdowolnypodwarunkiemjednoznaczno±ci.

4.zdaniaoznajmiaj¡ceko«cz¡si¦“.”,pytaj¡ce“?”arozkazuj¡ce“!”.

1.2.Alfabet

Oryginalnyalfabetskładałsi¦z28literwtym6literzeznakamidiakrytycznymi.

Jednakju»poopublikowaniualfabetuokazałosi¦,»es¡pewneproblemytechnicz-

ne(brakodpowiednichczcionekdrukarskich)bymócpisa¢tymalfabetem.Dlatego

te»Zamenhofpodał,»ezamiastliterzeznakamidiakrytycznymimo»napisa¢liter¦

zktórejzostałaonautworzonadodaj¡cponiejliter¦ h .Jednakwdobieinternetusys-

temtensi¦nieprzyj¡łiobecnienajpopularniejszymzamiennikiemliterzeznakami

diakrytycznymijestpisanieichznast¦puj¡c¡liter¡ x .

ˆc =cx, ˆg =gx, ˆ h =hx, ˆ =jx, ˆs =sx, ˘u =ux

Zczasemwypadłarównie»zu»ycialitera ˆ h (hx),gdy»niejestobecnierozró»nialna

wwymowie,wwi¦kszo±cij¦zyków,od h .

Otooryginalnyalfabet:

a —a b —b c —c ˆc—cz d —d e —e f —f

g —g ˆg—d»h —h ˆ h—ch i —i j —j ˆ—»

k —k l —l m —m n —n o —o p —p r —r

s —s ˆs—sz t —t u —u ˘u—łv —w z —z

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: