Zakres materiału z przedmiotu Grafika Inżynierska (Rysunek Techniczny)
1. Nazwy rysunków
- rysunek wykonawczy – na ogół opracowywany na podstawie danych projektowych, zawierający wszystkie informacje potrzebne do wykonania części.
- rysunek złożeniowy – przestawiający wzajemne usytuowanie i/lub kształt zespołu na wyższym poziomie strukturalnym zestawianych części.
- rysunek zestawieniowy – przedstawiający wymiary, sposób wyróżniania oraz zawierający dane dotyczące wykonania zestawu elementów danego rodzaju.
- szkic – jest to rysunek wykonany na ogół odręcznie i niekoniecznie w podziałce.
- rysunek – jest to informacja podana na nośniku informacji, przestawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i zwyczajami w podziałce.
2. Podziałki rysunkowe
- rodzaje podziałek – zwiększające, naturalna, zmniejszające
- definicje podziałki – podziałka jest ilorazem wielkości liniowych przedstawionych na oryginale rysunku i odpowiednich rzeczywistych wielkości liniowych.
3. Formaty arkuszy
- definicja formatu – to standardowe rozmiary arkusza papieru stosowane powszechnie w drukarniach i rysunku technicznym.
- formaty zasadnicze – formatem zasadniczym jest format A4 o wymiarach 210x297 mm. Formaty A3, A2, A1 i A0 powstają przez zwielokrotnienie formatu A4. Formaty od A4 do A0 to formaty podstawowe.
- formaty pochodne – powstają poprzez zwielokrotnienie krótszych boków formatów podstawowych.
4. Linie rysunkowe
- rodzaje i odmiany linii rysunkowych:
rodzaje: - ciągła
- kreskowa
- punktowa
- dwupunktowa
- zygzakowa
odmiany: - falista
- spiralna
- odręczna
- zastosowanie linii rysunkowych w budowie maszyn:
= ciągłej – linie wymiarowe, kreskowanie, widoczne krawędzie i zarysy itd.
= ciągłej odręcznej – zakończenie cząstkowego lub przerywanego widoku, przekroju, kładu.
= ciągłej zygzakowatej – takie same jak przy linii odręcznej, tyle, że stosuję się ją w rysowaniu maszynowym ( np. ploterem ).
= kreskowej – krawędzie i zarysy niewidoczne.
= z długą kreską i kropką (punktowej) – linie symetrii, okrąg podziałowy otworów i kół zębatych.
= z długą kreską i dwiema kropkami (dwupunktowej) – skrajne położenia części ruchomych oraz zarysy pierwotne – przed kształtowaniem.
5. Odwzorowanie przedmiotu na płaszczyźnie rysunku
W zależności od sposobu odwzorowania rozróżniamy:
- rysunek perspektywiczny – podstawą sporządzenia jest jedna, wybrana z wielu, zasada rzutowania perspektywicznego.
- rysunek aksonometryczny – przedstawia obiekt w jednej, wybranej z różnych rodzajów metod, metody rzutowania aksonometrycznego.
- rysunek rzutowy – przedstawia obiekty trójwymiarowe w rzutach prostokątnych.
6. Rzutowanie prostokątne
- kryteria rzutowania (kryteria wyboru rzutu głównego) – rzut główny musi być rzutem, który zawiera najwięcej informacji o przedstawianym obiekcie.
- nazwy i rozmieszczenie rzutów wg metody europejskiej (metody pierwszego kąta) –
E
F
D
C
A
B
A – rzut z przodu; rzut główny
B – rzut z góry
C – rzut od lewej strony
D – rzut od prawej strony
E – rzut z dołu
F – rzut z tyłu
-
- rzutowanie wg metody trzeciego kąta -
7. Widoki
- widoki całkowite – przedstawiają widoczną część przedmiotu w całości.
- widoki cząstkowe – obrazują tylko część przedmiotu, fragment, i są wykorzystywane w różnych sytuacjach rysunkowego przedstawienia jako:
= widoki cząstkowe części przedmiotu – obrazują tylko wybrany fragment przedmiotu; miejsce urwania na tych widokach należy ograniczać linią cienką odręczną lub zygzakową.
= widoki cząstkowe przedmiotów symetrycznych – w przypadku dużych obiektów symetrycznych można przedstawiać tylko ich połowę lub jedną czwartą ( w celu zaoszczędzenia miejsca na powierzchni rysunku ).
= widoki cząstkowe w zwiększonej podziałce – są to rzuty obrazujące drobne szczegóły przedmiotu, których nie można zwymiarować w przyjętej podziałce rysunku.
- widoki rozwinięte – to rzuty przedmiotu wygiętego ( np. blachy ), przedstawionego przed zagięciem.
- widoki specjalnie położone (ukośne, pomocnicze) – widoki leżące w płaszczyźnie nierównoległej do rzutni należy rzutować zgodnie z kierunkiem rzutowania, który oznacza się strzałką identyfikującą z wielką literą powtórzoną nad widokiem. Takim widokom można nadać specjalne położenie, przesuwając je i obracając w odpowiedni kąt.
- widoki cząstkowe rzutowane metodą trzeciego kąta – stosuje się do przedstawiania drobnych szczegółów przedmiotu i tylko wówczas, gdy nie zachodzi obawa fałszywej interpretacji rysunku.
8. Przekroje
- podziałka kreskowania – odległość między sąsiednimi kreskami zależy od wielkości kreskowanego pola i może wynosić od 0,5 mm dla bardzo małych pól do 5 mm dla pól dużych.
- kierunek kreskowania – linie kreskowania muszą być względem siebie równoległe i nachylone w lewo lub prawo do charakterystycznych krawędzi przedmiotu oraz linii symetrii jego przekrojów lub kładów.
- kąt nachylenia kreskowania – zalecanym przez PN kątem linii kreskowania jest 45o.
- zaznaczenie śladów płaszczyzny przekroju – powierzchnie przekrojów i kładów części, które się stykają należy kreskować na przemian lub zmieniać odległości między liniami kreskowania. Przekroje i kłady, których szerokość na rysunku jest niewielka, można zaczerniać, a jeśli się stykają – należy zostawić między nimi prześwit. Powierzchnie przekrojów i kładów bardzo dużych powierzchni można ograniczyć do obszaru w pobliżu zarysu tej powierzchni, dopuszcza się również cieniowanie za powierzchni za pomocą kropek lub całkowite jej zabarwienie.
- oznaczenie graficzne rodzajów materiałów –
9. Rodzaje przekrojów:
- przekroje całkowite – to rzuty przedstawiające przedmiot w jednym lub w kilku przekrojach
- przekroje cząstkowe – przedstawiają tylko fragmenty przedmiotów w przekrojach i mogą występować jako przekroje cząstkowe:
= części przedmiotu (urwane)
= przekroje cząstkowe przedmiotów symetrycznych – podobnie do widoków przekroje te należy tak samo identyfikować na osiach symetrii.
= przekroje w zwiększonej podziałce – są to rzuty o podobnym sposobie przedstawiania, zastosowania oraz identyfikowania, jak odpowiadające im widoki.
- przekroje specjalnie położone – to rzuty leżące w płaszczyźnie nierównoległej do płaszczyzny rzutu.
- przekroje rozwinięte – to rzuty przedstawiające wewnętrzne zarysy przedmiotów wygiętych; rysuje się je w stanie wyprostowanym ( rozwiniętym ), bez zniekształcania przedmiotu.
- przekroje części symetrycznych – służą do przedstawiania części symetrycznych przynajmniej względem jednej osi ( płaszczyzny ) symetrii.
- przekroje miejscowe (cząstkowe, wyrwania) – rysuje się na tle widoków, w miejscach występowania szczegółów budowy wewnętrznej. Przekroje miejscowe należy ograniczać linią cienką odręczną lub zygzakową.
- przekroje dwiema płaszczyznami równoległymi (stopniowe, schodkowe) – są rzutami obrazującymi szczegóły budowy przedmiotu, które nie leżą w jednej płaszczyźnie. Dwie równoległe płaszczyzny odsłaniają budowę wewnętrzną przedmiotu.
- przekroje dwiema płaszczyznami przecinającymi się (łamane) – są rzutami prostokątnymi, w których jedna płaszczyzna przekroju zostaje obrócona do płaszczyzny rzutowania.
- przekroje trzema płaszczyznami przecinającymi się – są rzutami prostokątnymi, w których płaszczyzny przekroju tworzą linię łamaną o kątach rozwartych.
10. Kłady
- kłady obrócone na widoku (miejscowe) – zarys figury płaskiej leżącej w płaszczyźnie poprzecznego przekroju przedmiotu, obrócony wraz z tą płaszczyzną o 90o i położony na widoku przedmiotu.
- kłady przesunięte względem widoku (przesunięte) - zarys figury płaskiej leżącej w płaszczyźnie poprzecznego przekroju przedmiotu, obrócony wraz z tą płaszczyzną o 90o i położony poza jego zarysem.
11. Ograniczenie w stosowaniu przekrojów – jeżeli w obiekcie lub jego fragmencie nie występują zarysy wewnętrzne, to nie należy go przedstawiać w przekroju ( nity, śruby, kołki, wkręty, kliny, wpusty itd. ).
12. Zaznaczanie miejsc płaskich na rysunkach – powstałe w wyniku obróbki walców lub stożków powierzchnie płaskie zaznacza się używając do tego celu cienkich linii ciągłych; łącza one przeciwległe kąty otrzymanych odpowiednio prostokątów lub trapezów, tworząc ich przekątne. W podobny sposób oznaczą się na rzutach otwory kwadratowe lub prostokątne.
...
LaSylka