7
PRAWO DYPLOMATYCZNE I KONSULARNE
1.Państwo w prawie międzynarodowym.
2.Organy wewnętrzne państwa w stosunkach międzynarodowych i ich kompetencje.
3.Struktura organizacyjna ministerstwa spraw zagranicznych.
4.Zrodla prawa dyplomatycznego i konsularnego podobieństwa i różnice.
5.Realizacja prawa legacji we współczesnym prawie dyplomatycznym.
6.Procedura nawiązania i ustanawiania stosunków dyplomatycznych.
7.Klasy, rangi szefów i członków misji dyplomatycznych oraz zasady precedencji.
8.Charakterystyka funkcji dyplomatycznych.
9.Teoretyczne podstawy przywilejów i immunitetów dyplomatycznych i konsularnych.
10.Immunitet nietykalności dyplomatyczny i konsularny - podobieństwa i różnice.
11.Immunitet od jurysdykcji karnej dla dyplomatów i konsuli - podobieństwa i różnice.
12.Przywileje dyplomatyczne
13.Procedura nawiązania stosunków konsularnych.
14.Azyl polityczny w prawie dyplomatycznym.
15.Stosunki dyplomatyczne a stosunki konsularne - wzajemne relacje.
16.Rodzaje i klasy urzędów konsularnych.
17.Konsul zawodowy a konsul honorowy.
18.Instytucja konsula honorowego w prawie i praktyce polskiej.
19.Funkcje konsularne zakresu opieki konsularnej.
20.Funkcje konsularne o charakterze administracyjnym.
21.Funkcje konsularne o charakterze sadowym.
22.Funkcje konsularne o charakterze urzędnika stanu cywilnego.
23.Funkcje konsularne w zakresie żeglugi morskiej i powietrznej.
24.Funkcje konsularne w zakresie promocji stosunków gospodarczych.
25.Funkcje konsularne związane z legalizacja dokumentów.
26.Polityka paszportowa państwa i kompetencje.
27.Polityka wizowa państwa i kompetencje konsula w tym zakresie.
28.Formy zakończenia pełnienia funkcji przez konsula.
29.Immunitety jurysdykcyjne konsularne.
30.Przywileje konsularne.
31.Charakterystyka polskich konwencji konsularnych dwustronnych zawartych po 1945 r.
32.Przywileje i immunitety dyplomatyczne i konsularne w państwach trzecich.
33.Spawowanie funkcji dyplomatycznych i konsularnych przez państwa trzecie.
34.Misje specjalne ad hoc i ich znaczenie we współczesnych stosunkach międzynarodowych.
35.Przywileje i immunitety dla członków misji ad hoc.
36.Dyplomacja w ramach ONZ.
37.Dyplomacja w ramach NATO.
38.Przywileje i immunitety funkcjonariuszy międzynarodowych.
39.Prawo legacji Wspólnot Europejskich/Unii Europejskiej.
40.Rodzaje i krótka charakterystyka przedstawicielstw WE/UE w państwach i przy ONZ.
1. Państwo w prawie międzynarodowym.
Podmiotami prawa międzynarodowego są państwa, które posiadają międzynarodową zdolność do czynności prawnych, czyli:
· utrzymanie stosunków dyplomatycznych i konsularnych,
· uczestniczenie w organizacjach międzynarodowych,
· zawieranie umów,
· ponoszenie odpowiedzialności międzynarodowej,
· posiadanie własnego obywatelstwa itp.
Elementy składowe i istota państwa
* trzy elementy niezbędne do powstania i istnienia państwa: ludność, terytorium i władza najwyższa;
* konwencja z 1933 r. o prawach i obowiązkach państwa – czwartym elementem jest zdolność do utrzymywania stosunków z innymi państwami;
* wymóg posiadania efektywnego rządu jako najważniejszego elementu warunkującego istnienie państwa – np. Polska jako państwo przestała istnieć po rozbiorach mimo istnienia ludności polskiej i terytorium, przyczyną był brak władzy najwyższej.
* suwerenność – niezbędnym warunkiem istnienia państwa jako podmiotu PM jest niezależność i samodzielność występowania w stosunkach międzynarodowych – tylko gdy państwo jest suwerenne. Istnienie suwerenności jest formalnym kryterium podmiotowości prawno-międzynarodowej. Do utraty suwerenności dochodzi w przypadku zniknięcia państwa, połączenia kilku państw w federację, bądź rozpadu federacji na samodzielne państwa.
* znaczenie ludności – naród jest nosicielem suwerenności (przejaw zwierzchnictwa narodu); państwo jest wyrazem jego woli i interesów.
Powstanie i upadek państw. Zagadnienie sukcesji.
* prawo międzynarodowe a powstanie państwa – prawo międzynarodowe nie ma bezpośredniego wpływu na powstawanie lub upadek państw, jest tylko świadkiem jego narodzin bez wpływu na przyczyny i skutki. Pośrednio determinuje powstawanie państw zakazem kolonializmu. PM ustala jednakże warunki, które państwo musi spełnić aby stać się pełnoprawnym uczestnikiem stosunków międzynarodowych.
* sposoby powstania nowych państw – oderwanie się czy wyodrębnienie z istniejących podmiotów, ich połączenie lub powstają na terytorium res nullis;
· prawo narodów do samostanowienia – prawo narodów do tworzenia własnej organizacji państwowej ( konsekwencja rozwijania się świadomości narodowej i kulturowej.
· dekolonizacja – proces wyzwalania się kolonii zapoczątkowany oderwaniem się USA od Anglii - szczyt w latach 60. i 70. XX w.
· system mandatowy – procedura prowadząca do usamodzielnienia się niektórych obszarów zależnych – Pakt Ligi Narodów.
· system powierniczy – ustanowiony w Karcie NZ; celem doprowadzenia obszarów powierniczych do samodzielnego bytu państwowego; wszystkie tereny powiernicze osiągnęły już niepodległość poprzez utworzenie nowego państwa, bądź samorządność poprzez stowarzyszenie się z sąsiednim państwem.
* ocena legalności – klasyczne prawo międzynarodowe nie zakładało oceny legalności powstania czy zniknięcia państwa, jednakże obecnie, ze względu na zakaz wojny i kolonializmu, praktyka ONZ dowodzi, iż taki proces jest możliwy np. uznanie za nielegalną i sprzeczną z zasadą samostanowienia deklarację niepodległości Rodezji (Zimbabwe) przez rasistowski rząd białej mniejszości.
* sukcesja – przejęcie praw i obowiązków w odniesieniu do określonego terytorium przy powstaniu lub zniknięciu państwa; sukcesja to rezultat zmiany zwierzchnictwa terytorialnego nad częścią lub całością określonego terytorium państwowego. Przedmiotem sukcesji mogą być: umowy międzynarodowe, zobowiązania i prawo pozatraktatowe, członkostwo w organizacjach międzynarodowych. Problemem sukcesji zajęła się Komisja Prawa Międzynarodowego. Wynikiem jej prac są dwie Konwencje: Konwencja wiedeńska o sukcesji państwa w odniesieniu do traktatów z 1978 r. i Konwencja wiedeńska w odniesieniu do sukcesji długów i własności państwowej z 1983 r.
2. Organy wewnętrzne państwa w stosunkach międzynarodowych i ich kompetencje.
· głowa państwa –
ü ma prawo całkowitej, najwyższej reprezentacji,
ü wystawia listy uwierzytelniające,
ü przyjmuje i akredytuje przedstawicieli obcych państw,
ü podpisuje umowy międzynarodowe, obowiązki ceremonialne;
ü oświadczenie głowy państwa w sprawach międzynarodowych jest równoznaczne z oświadczeniem woli państwa i powoduje powstanie skutków prawnych;
ü w systemie prezydenckim władza wykonawcza i decydujący głos w polityce zagranicznej ma prezydent;
ü w systemie kanclerskim głowa państwa ma funkcje reprezentacyjne oraz formalnie powołuje i odwołuje przedstawicieli dyplomatycznych, przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące;
ü w systemie mieszanym , realizacja polityki zagranicznej zależy od współdziałania głowy państwa, rządu i parlamentu;
· parlament –
ü wytycza główną linię polityki zagranicznej,
ü ratyfikuje umowy międzynarodowe; uchwala budżet resoru spraw zagranicznych;
ü sprawuje kontrolę nad rządem przez interpelacje,
ü uczestniczy w powoływaniu głowy państwa, szefa rządu, członków rządu w tym ministra spraw zagranicznych,
ü w USA nominacja szefów misji dyplomatycznych wymaga zgody parlamentu;
ü parlamenty lub ich przewodniczący występują z własnymi orędziami dotyczącymi aktualnych wydarzeń międzynarodowych;
ü decyduje o wojnie w razie napadu na Polskę ;
ü komisja spraw zagranicznych przesłuchuje kandydatów na ambasadorów ma charakter doradczy i nie musi wpłynąć na decyzję prezydenta; sekcje unii parlamentarnej;
ü model amerykański - wysyłają swoich eksprezydentów;
ü europejsko-azjatycki - rozmowy o charakterze nieoficjalnym, prowadzą jedynie parlamentarzyści z sekcjami innych krajów;
· premier –
ü odpowiada za politykę zagraniczną;
ü premier jest upoważniony do przeprowadzenia bezpośrednio rozmów z przedstawicielami, w tym dyplomatycznymi, obcych państw;
ü mianuje delegatów do podpisania umów rządowych i wystawia im pełnomocnictwa;
ü mianuje delegatów na konferencje międzynarodowe oraz do najważniejszych organów organizacji międzynarodowych;
ü bierze udział w spotkaniach „na szczycie”;
ü ma faktyczne prawo wyrażania lub niewyrażania zgody na mianowanie lub odwoływanie ambasadorów stałych przedstawicieli przy organizacjach dyplomatycznych w państwach o systemie kanclerskim premier odpowiada za kreowanie i realizację polityki zagranicznej;
· minister spraw zagranicznych –
ü koordynuje wyspecjalizowane komórki w innych ministerstwach;
ü umacnia międzynarodową pozycje państwa,
ü broni jego interesów,
ü koordynuje działalność traktatową państwa,
ü zapewnia informacje na temat bieżącej sytuacji na świecie;
ü upoważniony do rokowań i zawierania umów bez konieczności posiadania pełnomocnictw,
ü utrzymuje kontakty z przedstawicielami dyplomatycznymi, kieruje służbą dyplomatyczno – konsularną;
ü reprezentuje państwo na konferencjach i w organizacjach międzynarodowych;
ü jego oświadczenia są wiążące dla państwa (kazus Ihlena MTS w 1933 uznał ustną deklarację Ministerstwa Spraw Zagranicznych Norwegii z lipca 1919 w sprawie suwerenności Danii nad całą Grenlandią, złożoną w imieniu rządu, za wiążącą)
ü minister towarzyszy głowie państwa lub szefowi rządu w spotkaniach zagranicznych;
ü uczestniczy przy składaniu listów uwierzytelniających;
ü &...
Joanat