Choroba zwyrodnieniowa stawów.doc

Opis / Objawy / Przyczyny / Zapobieganie / Przebieg / Powikłania
Badania / Leczenie / Leczenie operacyjne / Zobacz także

Jest to zespół chorobowy polegający na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących staw. Podstawową rolę odgrywają zmiany patologiczne w chrząstce stawowej, tworzenie wyrośli kostnych i rozwój stanu zapalnego w okolicznych tkankach miękkich. Choroba może dotyczyć każdego stawu, ale najczęściej występuje w stawach rąk i stóp, stawach biodrowych i kolanowych oraz w stawach kręgosłupa. Zwykle pojawia się po 40 roku życia.

powrót

·  Bóle i sztywność stawów oraz bóle krzyża

·  Ograniczenie ruchomości i utrata sprawności chorego stawu

·  Czasami obrzęk chorego stawu, szczególnie stawów palców

·  Trzeszczenie i tarcie, które jest słyszalne i wyczuwalne podczas ruchu stawu

·  Brak objawów stanu zapalnego (zaczerwienienia, nadmiernego ucieplenia)

·  Reagowanie na zmiany pogody – szczególnie zimno oraz wilgoć nasilają dolegliwości

Kontaktu z lekarzem wymaga:

·  Wystąpienie wymienionych dolegliwości

·  U osób zdiagnozowanych i leczonych: wystąpienie nowych, nieznanych dotychczas objawów, co może świadczyć o ubocznych efektach stosowanych leków

powrót

Przyczyny choroby nie są jak dotąd dostatecznie wyjaśnione. Uważa się, że na rozwój zmian zwyrodnieniowo-zniekształceniowych stawów wpływ mają czynniki biologiczne, mechaniczne, biochemiczne, zapalne i immunologiczne. W około 20% przypadków przyczyna choroby jest niemożliwa do ustalenia (tzw. pierwotne zmiany zwyrodnieniowe).

Czynniki sprzyjające zachorowaniu

·  Otyłość

·  Ciężka praca nadmiernie obciążająca stawy

·  Przebyte zapalenia i urazy stawów

·  Schorzenia reumatyczne

·  Stosowanie leków sterydowych

·  Choroby powodujące różnice w długości kończyn

·  Przeciążenia stawów związane z aktywnością fizyczną i starzeniem się (prawie każda osoba po 50 roku życia ma dolegliwości spowodowane chorobą zwyrodnieniową stawów)

powrót

·  Utrzymanie prawidłowej wagi ciała

·  Wykonywanie regularnych ćwiczeń fizycznych, unikanie zajęć nadmiernie obciążających stawy, szczególnie po 40 roku życia

·  Odpowiednio wczesne leczenie wszelkich chorób stawów

powrót

Powstałych zmian zwyrodnieniowych nie można cofnąć. Można natomiast złagodzić objawy choroby. Zaniedbywanie leczenia i nie stosowanie się do zaleceń lekarza może przyspieszyć rozwój choroby, prowadząc do znacznego ograniczenia sprawności pacjenta. Dolegliwości bólowe, początkowo niewielkie, stopniowo narastają, przeszkadzając w czasie snu i wykonywaniu czynności codziennych. Wielu pacjentów wymaga ostatecznie operacyjnego zastąpienia chorego stawu stawem sztucznym (endoproteza).

powrót

·  Zaniki mięśni w okolicy chorego stawu i narastające przykurcze

·  Pogłębiające się ograniczenie ruchomości stawu

·  Bardzo silne dolegliwości bólowe, uniemożliwiające jakąkolwiek aktywność chorego

·  Inwalidztwo

powrót

Standardowo wykonuje się zdjęcia rentgenowskie chorego stawu. Dodatkowo wykonuje się badania laboratoryjne krwi, a czasami – także badania płynu z chorego stawu.

powrót

Celem leczenia jest przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych, zatrzymanie postępu choroby oraz przywrócenie sprawności ruchowej pacjenta.

powrót

Zalecenia ogólne

·  Leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza ortopedy przy współpracy rehabilitanta, a często również lekarza reumatologa

·  Zabiegi rehabilitacyjne, fizykoterapia i masaże stanowią bardzo ważny element procesu leczniczego

·  Często konieczna jest zmiana stylu życia i modyfikacja sposobu wykonywania wielu czynności codziennych

·  W przypadku zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego często stosuje się kołnierze ortopedyczne

·  W zmianach kręgosłupa lędźwiowego pomocne są specjalne pasy i gorsety ortopedyczne

·  W bólach krzyża wskazane jest spanie na twardym materacu

·  Chore stawy nie powinny być narażone na zimno

·  Zanikom mięśniowym zapobiega umiarkowana aktywność fizyczna (zgodnie ze wskazówkami lekarza)

·  Czasami w zwalczaniu dolegliwości bólowych stosowana jest akupunktura

·  Przeciążeniom chorego stawu zapobiegają specjalne stabilizatory, laski lub kule

·  U osób z nadwagą niezbędna jest redukcja wagi ciała

Leczenie farmakologiczne
Z leków stosuje się głównie leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające mięśnie. W wielu przypadkach leki wstrzykuje się bezpośrednio do chorego stawu.

powrót

Zmiany zaawansowane, którym towarzyszą silne dolegliwości bólowe, bardzo często wymagają leczenia operacyjnego, polegającego na wymianie chorego stawu i zastąpieniu go endoprotezą.

powrót