UCHWAŁA RADY NACZELNEJ ZHP HARCERSKI SYSTEM WYCHOWAWCZY.pdf

UCHWAŁA RADY NACZELNEJ ZHP

HARCERSKI SYSTEM

WYCHOWAWCZY

wprowadzono

uchwałą RN ZHP nr 22 z dnia 4.04.1992 r.

wersja elektroniczna

http://www.zhp.org.pl

V-01-1992/04/04

Na podstawie § 45 pkt 4 Statutu ZHP Rada Naczelna ZHP uchwala, co

następuje:

Harcerski system wychowawczy – niezbywalny, historyczny dorobek myśli

i pracy tysięcy harcerskich instruktorów na przestrzeni ponad 80 lat – Bydgoski

Zjazd ZHP określił jako jedność zasad harcerskiego wychowania, metody

i programu (§ 4.1 Statutu ZHP).

Stosowanie harcerskiego systemu wychowawczego umożliwia każdemu,

kto czerpie twórczo z doświadczeń przeszłości – stały rozwój osobowości

zuchów, harcerzy, harcerzy starszych i instruktorów. Jest możliwe tylko wtedy,

gdy kierując się harcerskimi zasadami, realizowanymi z wykorzystaniem

harcerskiej metody, tworzymy program motywujący do kształtowania w sobie

cech i umiejętności potrzebnych w społeczeństwie. Rada Naczelna ZHP uważa,

że nie można komentować i systematyzować metodyki harcerskiej bez

jednoznacznego określenia elementów harcerskiego systemu wychowawczego:

ZASAD (idei), METODY i PROGRAMU.

ZASADY

Zasady harcerskie (inaczej harcerskie idee) są podstawowymi prawami

i regułami, które winny być przestrzegane przy realizacji harcerskiego systemu

wychowawczego. Określić je można jako DROGOWSKAZ, zbiór

pozytywnych doświadczeń przeszłości i jasno sprecyzowane cele harcerskiego

wychowania.

Podstawowe zasady harcerskie to:

SŁUŻBA, czyli czynna, pozytywna postawa wobec świata i drugiego

człowieka,

BRATERSTWO,

SAMOREALIZACJA, czyli wola nieustannego kształtowania i doskonalenia

własnej osobowości, praca nad sobą.

Dotyczą one przede wszystkim duchowego rozwoju człowieka

realizowanego poprzez: służbę Bogu, dążenie do prawdy i sprawiedliwości.

Odnosi się to również do kształtowania odpowiedzialności człowieka

wobec społeczeństwa, w trosce o pokój i pogłębienie wzajemnego zrozumienia

i współpracy, w różnych wymiarach: rodzina, społeczność lokalna, naród,

państwo i społeczność międzynarodowa. Rozwój jednostki musi odbywać się

z pełnym szacunkiem dla podstawowych wartości społecznych: wolności,

prawdy, sprawiedliwości, demokracji i samorządności, jak również dla świata

przyrody.

V-01-1992/04/04

Człowiek starający się kierować w życiu tak określonymi zasadami, jest

zawsze HARCERZEM, bez względu na światopogląd, wiek i przynależność

organizacyjną. Odbiciem harcerskich zasad są Obietnica i Prawo Zucha,

Przyrzeczenie i Prawo Harcerskie, Zobowiązanie Instruktorskie.

METODA

Wprowadzenie w życie zasad harcerskich odbywa się za pomocą metody

harcerskiej. Wskazuje ona SPOSÓB REALIZACJI harcerskiego wychowania.

Metoda harcerska decyduje o specyfice wychowania w harcerstwie; jest jego

fundamentem.

Można wskazać sześć podstawowych cech metody harcerskiej. Tylko

stosowanie ich wszystkich zapewnia prawidłowy przebieg harcerskiego

procesu wychowawczego.

1. Wychowanie metoda harcerską polega nie na walce ze złem, lecz na

BUDOWANIU DOBRA, a zatem odkryciu zalet i zdolności człowieka

oraz rozbudzeniu w nim chęci rozwoju tych cech. Harcerstwo uczy

postrzegania przede wszystkim tego, co pozytywne; pozwala to

wychowanemu wharcerstwie człowiekowi łatwiej akceptować świat,

otaczających go innych ludzi, a także siebie samego, a zatem nie poddawać

się złu, pesymizmowi, beznadziejności.

2. ODDZIAŁYWANIE WYCHOWAWCZE, choć odbywa się w zespole,

JEST SKIEROWANE NA JEDNOSTKĘ. Z każdym z członków zespołu

pracujemy oddzielnie, dostosowując stawiane przed nim oczekiwania do

jego możliwości i umiejętności. Harcerstwo dostrzega, kreuje i rozwija

w człowieku te indywidualne cechy, które pozwalają mu stawać się

wartościowym członkiem każdej społeczności.

3. Harcerska metoda zakłada PARTNERSTWO wszystkich członków Ruchu

w procesie wychowania; wszyscy są zarówno wychowującymi jak

i wychowywanymi. Instruktor pełni rolę „starszego brata” harcerza, dla

którego staje się wzorem do naśladowania; jego autorytet opiera się nie na

wszechwiedzy, wieku i funkcji, lecz na doświadczeniu, umiejętnościach,

aprzede wszystkim na postawie, zgodnej z harcerskimi zasadami.

Harcerstwo uczy odpowiedzialności; każdy czyn i postawa jest przykładem

harcerskiego wychowania i przez to oddziaływuje na innych. Podstawową

rolę spełnia tu utożsamianie się z małym zespołem – szóstką, zastępem,

patrolem - najważniejszym środowiskiem wychowawczym w harcerstwie.

Dzięki systemowi zastępowemu, który stanowi istotę metody, wychowanie

w harcerstwie może być skuteczne.

V-01-1992/04/04

4. Udział w harcerskim procesie wychowawczym jest całkowicie

DOBROWOLNY I ŚWIADOMY. Skuteczność wychowania zależy od

chęci poddania się temu działaniu, w naszym przypadku od jasno wyrażonej

woli przynależności do organizacji. Harcerstwo kształci umiejętność

świadomego podejmowania decyzji oraz konsekwencji przy ich realizacji.

5. Oddziaływanie wychowawcze jest POŚREDNIE. Wszystkie podejmowane

działania służą realizacji konkretnych celów wychowawczych. Harcerstwo

proponuje atrakcyjne zadania, których wykonanie jest społecznie

pożyteczne i służy rozwojowi wewnętrznemu człowieka.

6. Wychowanie metoda harcerską jest NATURALNE; podejmowane działania

wychowawcze są dostosowane do potrzeb i możliwości harcerskiego

zespołu i poszczególnych jego członków. Harcerstwo wskazuje konieczność

twórczego dostosowywania wychowania do warunków: inne są one

w mieście, inne na wsi, inne w drużynie z tradycjami, inne w nowo

zakładanym zastępie, inne w zespole chłopięcym, inne w dziewczęcym,

jeszcze inne w koedukacyjnym. Tylko wszystkie elementy metody

wykorzystywane równocześnie są skuteczne. Odrzucanie jednego z nich

zniekształca metodę. Przestaje ona wychowywać.

Istotne są także elementy, stosowane z powodzeniem przez wiele lat

funkcjonowania harcerskiego systemu wychowawczego:

- obrzędowość,

- zbiórka harcerska (zuchowa),

-włżycie z przyrodą (obóz, kolonia),

- gwiazdki i stopnie,

-awści (znaki służb),

- specjalności.

Ich istnienie dla prawidłowości harcerskiego wychowania nie budzi

wątpliwości. Wraz z czasem i ze zmianą warunków zewnętrznych zmienia się

jednak rola i ranga w harcerskim systemie wychowawczym.

PROGRAM

Program harcerski powstaje w drużynach. Stanowi TREŚĆ harcerskiego

wychowania. Odpowiada na potrzeby zuchów, harcerzy, harcerzy starszych

i instruktorów oraz kształtuje je. Drużynowy lub zespół dostosowuje treści

programowe do czasu, miejsca, warunków działania, oczekiwań społecznych,

potrzeb i możliwości członków zespołu.

Na program składają się konkretne ZADANIA, podejmowane przez zespół,

sposób ich realizacji, czyli METODYKA oraz ROZWIĄZANIA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: