edw_11.03.pdf

Skrzynka

Porad

W rubryce przedstawiane są odpowiedzi na pytania nade-

słane do Redakcji. Są to sprawy, które, naszym zdaniem,

zainteresują szersze grono Czytelników.

Jednocześnie informujemy, że Redakcja nie jest w stanie

odpowiedzieć na wszystkie nadesłane pytania, dotyczą-

ce różnych drobnych szczegółów.

Dlaczego temperatura pracy procesora rośnie wraz

z „podkręcaniem“ częstotliwości zegarowej? Czy oznacza

to, że pojedynczy tranzystor w strukturze nagrzewa się tyl-

ko w chwili zmiany swego stanu, a na temperaturę pracy

układu ma wpływ liczba przełączeń w jednostce czasu, po-

między którymi struktura nie zdąży ostygnąć?

Czytelnik sam sobie odpowiedział – współczesne procesory budowa-

ne są w technologii CMOS i pobór prądu oraz straty mocy są w nich

wprost proporcjonalne do częstotliwości taktowania. W przypadku

procesorów do komputerów PC graniczne możliwości „podkręcania”

są związane nie tylko z maksymalną szybkością struktur wewnętrz-

nych, ale też wdużym stopniu zależą właśnie od temperatury,

a w praktyce – od skuteczności odprowadzania ciepła ze struktury.

Stąd biorą się zaskakujące osiągnięcia przy zastosowaniu intensyw-

nego chłodzenia cieczą.

wzmacniacz w warunkach polowych, powinien raczej wykorzystać

akumulatory. Akumulatory NiCd, NiMH, a zwłaszcza kwasowe ma-

ją znacznie mniejszą rezystancję wewnętrzną i mogą oddawać prądy

większe niż jednorazowe baterie. Można połączyć dwa albo cztery

akumulatory kwasowo-żelowe. Przy zasilaniu ±12V i pracy dwóch

wzmacniaczy w mostku można uzyskać znaczną moc. Jeszcze lepiej

byłoby wykorzystać napięcie ±24V z czterech akumulatorów.

W warunkach polowych zwykle nie jest wymagana wysoka jakość

dźwięku, więc zamiast układu TDA7294 warto wykorzystać przy-

zwoite wzmacniacze samochodowe, np. TDA1554 (2x20W),

TDA1514 (1x20W) czy znacznie mocniejszy TDA1562 (1x50W),

które są optymalizowane właśnie do takich warunków pracy. Wtedy

do zasilania wystarczy jeden akumulator żelowy 12V.

W majowym numerze EdW został opisany projekt długo

oczekiwanego przeze mnie Modułu uniwersalnego dla proce-

sorów 90S2313 oraz 89Cx051. (...) Chciałbym się dowiedzieć,

czy do tej czynności nie ma potrzeby zmieniać wartości rezo-

natora kwarcowego? (...) Ponadto w dziale FTP czasami do

jednego projektu jest zamieszczone kilka lisingów - czy nale-

ży je wszystkie przy pomocy Bascoma spuścić do procka?

W redakcyjnej poczcie pojawiają się podobne pytania, świadczące, iż

ich Autorzy nie do końca rozumieją budowę i działanie procesorów.

Pomimo dużego podobieństwa procesory 90S2313 i 89C2051 różnią

się pod wieloma względami.

1. TYLKO PROCESOR 90S2313 DAJE SIĘ ZAPROGRAMOWAĆ

ZA POMOCĄ KABELKA. Do procesora 89C2051 potrzebny jest

programator, na przykład taki, jaki był wykorzystywany w kursie

BASCOM College.

2. Programu napisanego dla jednego z wymienionych procesorów

NIE DA SIĘ Z POWODZENIEM „SPUŚCIĆ” DO INNEGO. Tak sa-

mo jeśli program napisany jest dla procesora AVR, nie można go

skompilować za pomocą BASCOM 8051 i na odwrót. Kompilatorów

BASCOM AVR i BASCOM 8051 NIE MOŻNA WYKORZYSTY-

WAĆ WYMIENNIE, choć programy .bas bez kłopotów można otwo-

rzyć za pomocą dowolnego z tych kompilatorów, a nawet przeprowa-

dzić edycję. Jeśli więc BASCOM-owy program napisany jest dla jed-

nego z procesorów, trzeba go przed wpisaniem do innego odpowie-

dnio zmodyfikować i ostatecznie skompilować za pomocą stosownej

„odmiany” kompilatora. Taka modyfikacja programu wymaga sporej

wiedzy, a w niektórych przypadkach konieczna jest gruntowna zmiana

programu ze względu na odmienną budowę urządzeń wewnętrznych

Czy wzmacniacz z EdW nr 7/2003 z układem TDA7294

może być zasilany bateriami np. 20xR20? Czy w ogóle można

zastąpić zasilacz symetryczny bateriami?

W zasadzie tak, choć w praktyce zależy to od kilku czynników. Dwa-

dzieścia baterii R20 zapewni napięcie ±15V, przy którym układ

TDA7294 mógłby z powodzeniem pracować. Trzeba jednak pamiętać,

że baterie mają dość dużą rezystancję wewnętrzną. Na przykład przy

chwilowym napięciu na wyjściu równym 12V, przez głośnik 8-omo-

wy popłynie prąd równy 1,5A, a przez 4-omowy aż 3A. Przy takim

prądzie napięcie baterii na pewno znacząco spadnie. Świeże baterie

mają zwykle bez obciążenia ponad 1,6V. Teoretycznie przy napięciu

zasilania ±16V można byłoby uzyskać na wyjściu sygnał ±14V, co da-

je 10V wartości skutecznej. Moc „sinusoidalna” na 8Ω wyniosłaby

12,5W, na 4Ω - 25W. Ale to tylko teoria – podczas pracy napięcie bę-

dzie pod obciążeniem znacznie spadać. Aby tak zasilany wzmacniacz

wykorzystał możliwości baterii, warto zastosować dodatkowe kon-

densatory filtrujące zasilanie o jak największej pojemności (ponad

10000µF). Będą źródłem zasilania w chwilach największego poboru

prądu. Mimo wszystko napięcie będzie znacznie spadać pod obciąże-

niem i uzyskiwana moc będzie znacznie mniejsza od spodziewanej.

Istotnym argumentem przeciwko stosowaniu baterii jest ich koszt.

Obowiązkowo należy bowiem zastosować baterie alkaliczne dobrej

firmy – znacznie tańsze, zwykłe baterie węglowo-cynkowe mają je-

szcze większą rezystancję wewnętrzną i najprawdopodobniej nie po-

radzą sobie z takim zadaniem. Nawet baterie alkaliczne nie są god-

nym polecenia rozwiązaniem. Kto byłby zmuszony wykorzystywać

Elektronika dla Wszystkich

Skrzynka porad

procesorów. Nie ma prostych recept na „tłumaczenie” programów

BASCOM-owych z 89C2051 na 90S2313, a tym bardziej na odwrót.

3. Częstotliwość rezonatora kwarcowego należy dostosować do

procesora oraz do potrzeb. Czym mniejsza częstotliwość, tym wol-

niejsze wykonywanie operacji, ale też mniejszy pobór prądu. Proce-

sory 89C2051 mają maksymalną częstotliwość zegara 12MHz lub

24MHz, a 90S2313 4MHz lub 10MHz, zależnie od wersji.

może ponosić laser. Wytwórcy odtwarzaczy i stacji dysków nie poda-

ją żadnych sposobów regeneracji lasera, ściślej laserowej diody pół-

przewodnikowej. Regeneracja taka nie jest możliwa, jeśli półprzewo-

dnikowa struktura ulega degeneracji. Trwałość lasera zależy między

innymi od producenta (doskonałości stosowanej technologii produk-

cji) oraz od jakości systemu optycznego, który w popularnym sprzę-

cie zawiera tanie plastikowe soczewki.

Często przyczyną kłopotów nie jest laser, tylko zakurzone soczew-

ki. W takim przypadku przede wszystkim trzeba wykorzystać dostęp-

ne powszechnie płyty czyszczące na sucho lub mokro. Odważniejsi de-

cydują się na rozebranie obudowy i czyszczenie systemu ręcznie; co

często polega na delikatnym wydmuchaniu kurzu. W takim przypadku

trzeba pamiętać, że układ głowicy laserowej jest bardzo delikatny i me-

chaniczna ingerencja może łatwo zakończyć się trwałym uszkodzeniem.

...czy można w jakiś domowy sposób zregenerować laser

od odtwarzacza CD. Problem dotyczy płyt CD-RW. Odtwa-

rzacz jak był nowy (rok temu), odtwarzał bez problemu

płyty RW, a teraz coś się zawiesiło. Odtwarza CD-R, ale

nie chce CD-RW.

W przypadku zwykłych, tłoczonych płyt CD, gdzie istnieją wyraźne

„dołki”, czyli tak zwane pity, układ odczytujący ma stosunkowo ła-

twe zadanie. W przypadku płyt wielokrotnie nagrywalnych CD-RW

zapis cyfrowy nie jest tak „wyrazisty”. W takich płytach nośnikiem

zapisu są specjalne farby, ewentualnie stopy metali, a przy nagrywa-

niu nie powstają wgłębienia – pity, tylko materiał nośnika zmienia

właściwości optyczne pod wpływem energii laserowej wiązki zapisu-

jącej informacje. Potem przy odczycie promień lasera odbity od na-

granej ścieżki daje sygnał, można powiedzieć, dużo słabszy niż wtło-

czonej płycie. Nie chodzi przy tym o ilość odbitego światła, ale o róż-

nice związane z zapisaną informacją, w największym uproszczeniu –

różnice między zerami a jedynkami.

Już niewielkie zmiany właściwości systemu mogą spowodować

kłopoty z odczytem – przede wszystkim właśnie płyt CD-RW, gdzie

wspomniane różnice są najmniejsze. Rzeczywiście winę za kłopoty

Jakie jest źródło efektu akustycznego, powstającego pod-

czas rozpędzania się płyty CD w odtwarzaczu? Jest to ci-

chy gwizd o rosnącej częstotliwości, lepiej zaobserwować

to zjawisko w odtwarzaczu CD-Audio, a nie w napędzie

CD-ROM (szybkość obrotowa płyty oraz szum wentylato-

rów zagłuszają ten efekt). Czy oznacza to, że modulowana

energia lasera w jakiś sposób pobudza do drgań jakieś ele-

menty (płytę?), tak jak po ściszeniu wzmacniacza w gra-

mofonie analogowym słychać „granie“ igły we wkładce?

Nie! Wspomniany efekt to po prostu szum płyty rozpędzającej się do

prędkości dużo większej niż płyty analogowe. Laser nie pobudza pły-

ty do słyszalnych drgań i nie ma to nic wspólnego z odgłosami wy-

wołanymi przez drgania igły w rowku płyty analogowej.

Elektronika dla Wszystkich

Konkurs

Na rysunku przedstawiony jest prosty układ

z dwoma tranzystorami.

oba przekaźniki połączone są równolegle . Gdy

kondensatory naładują się do napięcia bliskiego

połowie napięcia zasilania, przestaną się łado-

wać, a prąd popłynie przez przekaźnik REL2,

diodę D2 i przekaźnik REL1 – przekaźniki są

wtedy połączone szeregowo . Na każdym z prze-

kaźników wystąpi napięcie nieco niższe od poło-

wy napięcia zasilania (ze względu na spadek na-

pięcia na diodzie D2).

Napięcie zasilania podawane na punkty A,

B powinno być równe napięciu nominalnemu każ-

dego z przekaźników. Ilustruje to rysunek poni-

żej . Napięcie zasilające 12V wystarczy do zadzia-

łania przekaźników w pierwszej chwili po włącze-

niu. Potem napięcie na każdym z przekaźników

wyniesie około 5,7V, co z kolei całkowicie wystar-

czy do podtrzymania działania obu tych przekaźni-

ków, a co ważne, prąd sterowania będzie cztero-

krotnie mniejszy niż przy klasycznym równole-

głym połączeniu obu przekaźników. Do prawidło-

wego i niezawodnego działania kondensatory C1,

C2 muszą mieć odpowiednio dużą pojemność, że-

by zapewnić niezawodne włączenie. Praktycznie

wszystkie przekaźniki powinny pracować w tym

oszczędnościowym układzie, ponieważ napięcie

podtrzymywania zawsze jest dużo niższe niż na-

pięcie nominalne.

Układ może być sterowany za pomocą tranzystora,

styków przełącznika czy innego przekaźnika, jak

pokazuje rysunek poniżej . W każdym razie napię-

cie między punktami A, B musi pojawiać się gwał-

townie, żeby kondensatory C1, C2 mogły spełnić

swoje zadanie.

Jak zwykle zadanie konkursowe polega na roz-

szyfrowaniu

Jak działa i do czego służy taki układ?

Tym razem najtrudniejsze będzie zapewne

wpadnięcie na pomysł, do jakiego praktycznego

celu ma służyć ten prosty układ. Odpowiedzi, ko-

niecznie oznaczone dopiskiem Jak11 , należy nad-

syłać w terminie 45 dni od ukazania się tego nume-

ru EdW. Nagrodami w konkursie będą kity AVT

lub książki.

Rozwiązanie zadania

z EdW 7/2003

Przedstawiony układ z trzema diodami to propo-

Po wyłączeniu zasilania przekaźniki nie pu-

szczą natychmiast, tylko po znacznym czasie

opóźnienia, zależnym od pojemności kondensato-

rów. Układ można wykorzystać w praktyce, pa-

miętając o jego specyficznych cechach.

Większość uczestników poprawnie rozszyfro-

wała działanie układu. Niektórzy ucieszyli się po

rozszyfrowaniu działania, rozpoznawszy sposób

ekonomicznego sterowania przekaźników. Kilka

osób chce poprawić niemiecki oryginał, stwierdza-

jąc, iż dwie skrajne diody są zbędne, ponieważ

w takim układzie nie pojawią się groźne przepię-

cia, bo po wyłączeniu prąd z powodzeniem zam-

knie się przez współpracujące kondensatory, które

też opóźnią ich wyłączenie.

Jak zwykle pojawiły się też odpowiedzi niepo-

prawne. Oto przykłady:

- Sądzę, iż jest to prostownik. W miejsce pustych

prostokątów należy wstawić diody.

- Myślę, że jest to układ opóźnionego załączania.

- (...) Kondensatory opóźniają moment załączania

przekaźników, (...) napięcie zasilania powinno być ok.

2 razy większe niż nominalne napięcie przekaźników.

- Układ przeznaczony jest do opóźnionego włącza-

nia kolumn.

Nagrody za prawidłowe odpowiedzi otrzymują:

Michał Kobuszewski - Dwikozy, Rafal Kuchta -

Skrzyszów, Witold Domański - Janki .

zycja zmniejszenia strat mocy i prądu przy stero-

waniu dwóch jednakowych przekaźników. Taki

chwyt układowy został zaproponowany wiele lat

temu w jednym z czasopism niemieckich. Tuż po

dołączeniu do punktów A, B napięcia zasilania na

przekaźnikach występuje pełne napięcie zasila-

nia, a prąd płynie przez puste kondensatory C1,

C2, ładując je. Oznacza to, że tuż po włączeniu

Gdyby ktoś chciał wykorzystać taki układ, mo-

że sprawdzić działanie przy pojemności 1000µF.

Lepiej byłoby określić, przy jakiej minimalnej po-

jemności układ jeszcze działa, a potem zwiększyć

tę pojemność 2...5-krotnie. Wymagana pojemność

zależy m.in. od oporności cewki przekaźnika.

Elektronika dla Wszystkich

+++

Projekty

Z e g a r

z t e r m i n a r z e m

2 6 8 5

Często się zdarza, że o atrakcyjności zegara

wykonanego przez amatora decyduje możli-

wość zastosowania drogich elementów. Pro-

wadzi to do sytuacji, że dany zegar staje się

kilkakrotnie droższy od odpowiednika spoty-

kanego na półkach sklepowych. Dlatego pro-

ponowane rozwiązanie jest wynikiem pewne-

go kompromisu, prowadzącego do niskiego

koszu całości z zachowaniem takich cech jak:

-wyświetlanie godzin i minut,

-wyświetlanie dnia tygodnia i dnia miesiąca,

-wyświetlanie miesiąca i roku,

- fotoelement dostosowujący poziom

jasności wyświetlaczy do otoczenia,

- BUDZIK z łagodnym startem,

- dioda sygnalizująca załączenie budzika,

- TERMINARZ z pamięcią dwóch

dokładnych dat w roku,

- dioda sygnalizująca załączenie jednego

z terminarzy,

- funkcja DOKTOR codziennie

przypominająca o zażyciu tabletki,

- dioda sygnalizująca załączenie funkcji doktor,

- dioda sygnalizująca odliczanie sekundnika,

- buforowe zasilanie,

-możliwość zasilania z fabrycznych

zasilaczy DC lub AC małej mocy - 4W,

- proste ustawianie za pomocą 4 przycisków,

- standardowa i estetyczna obudowa.

Normalnym stanem pracy zegara jest na-

przemiennie wyświetlanie czasu i daty na

czterech 7-segmentowych wyświetlaczach.

Wyświetlany czas przedstawia godziny i mi-

nuty, a data dzień tygodnia i dzień miesiąca.

Pozostałą, mniej interesującą część daty

(miesiąc i rok) można uzyskać za pomocą

przycisku. Wszystkie przyciski (cztery) są

na górnej ściance zegara, sprzyjającej czę-

stemu ustawianiu. Chodzi tu głównie o ter-

minarz, doktora i budzik. Uaktywnienie pra-

cy któregokolwiek z nich jest sygnalizowane

zapaleniem się przyporządkowanej diody

LED.

Sygnalizacja terminarza i doktora polega

na minutowym sygnale o poziomie łagodne-

go budzenia i pulsowaniu przypisanej diody

LED do czasu skasowania przyciskiem. Uzu-

pełnieniem tak pracującego terminarza mo-

głyby być karteczki z notatkami.

Praca budzika wygląda nieco inaczej.

Przez pierwszą minutę sygnał akustyczny ma

poziom łagodnego budzika, następnie prze-

chodzi na maksymalny poziom głośności,

który trwa 4 minuty. Pulsowanie jego diody

trwa do czasu skasowania ręcznego.

Pozostałe cechy zegara:

- kalendarz zegara uwzględnia zmiany

liczby dni w lutym,

- program wygasza zero na pierwszym

znaku (np. godzina 00.10 -> 0.10),

- przytrzymanie dowolnego przycisku

powoduje jego automatyczne przełączanie.

z jednoczesnym uwzględnieniem krótkich

połączeń. W tym przypadku wszystkie diody

LED są połączone katodami. Pozwala to wy-

równać poziomy świecenia diod i wyświetla-

czy za pomocą jednego rezystora. Część dru-

gą schematu przedstawioną na rysunku 2

możemy podzielić na cztery części.

1. Część mikrokontrolera

Jest to typowa aplikacja przeznaczona do se-

kwencyjnego sterowania wyświetlaczy z jed-

noczesnym odpytywaniem klawiatury.

Rezystory R1-R7 są rezystorami ograni-

czającymi prąd wyświetlaczy. Prąd diod LED

ogranicza rezystor R8. Poprawny start układu

zapewniają R13 i C2, a o czasie pojedyncze-

go cyklu maszynowego decydują C3-C5 i X1.

Diody D1-D4 przeciwdziałają błędnej obsłu-

dze wyświetlaczy podczas jednoczesnego na-

ciśnięcia więcej niż jednego przycisku.

Opis układu

Schemat ideowy zegara został podzielony na

dwie części, zgodnie z układem montażo-

wym. Część pierwsza, przedstawiona na ry-

sunku 1 , opisuje moduł wyświetlacza. Wi-

dzimy na nim dwa podwójne wyświetlacze

7-segmentowe LED o wspólnej anodzie

i cztery diody świecące.

Całość została tak połączona pomiędzy

sobą, by pracowała w trybie przełączanym

2. Zasilacz

Jak widać, wejście zasilania zegara zostało

wyposażone w gniazdo zasilania niskiego na-

pięcia. Pozwoliło to odseparować cały zegar

od wysokiego napięcia, niebezpiecznego dla

życia ludzkiego. Wystarczy do tego celu

Rys. 1 Schemat wyświetlacza

Elektronika dla Wszystkich

Projekty

typowy zasilacz wtyczkowy AC 7V lub DC

9Voprądzie ok. 150-200mA. Możliwe choć

nieekonomiczne jest użycie zasilaczy o więk-

szych napięciach i prądach. W takim przy-

padku warunkiem jest użycie elementów Q5

i U3 o większej mocy (BD135, AN7805).

Wukładzie buforowego zasilania zastosowa-

no trzy diody (D6-D8) Schottky‘ego i dwa

rezystory (R20, R21) ograniczające prąd ła-

dowania akumulatorków.

Praktycznie podtrzymanie pracy zegara

(z wyłączonym wyświetlaczem) na jednym

akumulatorku wynosi ok. 3 godzin. Dlatego

też, montowanie dwóch akumulatorków po-

winno być uzależnione od czasu i częstotli-

wości przerw w dopływie energii.

Zworka JC1, wystająca z tylnej ścianki ze-

gara, służy do odłączenia akumulatorków na

czas transportu, który może przekraczać czas

podtrzymania akumulatorów i doprowadzić

do całkowitego ich rozładowania (zniszcze-

nia). Dodatkowa jej funkcja to zapewnienie

poprawnego startu po rozładowaniu akumula-

torów poniżej napięcia pracy procesora. Dla-

tego należy ją włączyć dopiero po tym, jak

upewnimy się, że zegar wystartował prawi-

dłowo. Rozpoznamy to po naprzemiennym

wyświetlaniu czasu (12.00) i daty (Po 01).

miniaturowym głośniczkiem. Taka regulacja

poziomów jest na pewno mało elegancka, ale

wystarczająca dla proponowanego układu.

początkowych założeń. Jest tani i można go

kupić niemal wszędzie.

Program źródłowy zegara napisany został

w asemblerze (można go ściągnąć ze strony

internetowej EdW z działu FTP) i po kompi-

lacji wypełnił całą pamięć układu. Nie ozna-

cza to jednak, że nie można go znacznie skró-

cić i np. rozbudować program terminarza.

Zastosowanie kwarcu 9,216MHz było po-

dyktowane jego ceną w chwili projektowa-

Opis programu

Aktualna sytuacja na rynku mikrokontrole-

rów staje się niepokojąca. Jest ich tak dużo,

że trudno wybrać ten najodpowiedniejszy do

danego projektu. Stąd wybór układu

AT89C2051 jest wyłącznie konsekwencją

Rys. 2 Schemat sterownika

3. Część sterująca jaskrawością

wyświetlaczy

Jest to typowy stabilizator małej mocy,

w którym napięcie wyjściowe jest uzależnio-

ne od stopnia oświetlenia fotorezystora R15.

Kondensator C8 wydłużający czas reakcji

układu na zmianę oświetlenia wpływa jedno-

cześnie na dynamikę stabilizatora. Stąd kom-

promisowa jego wartość, pozwalająca utrzy-

mać stały poziom jaskrawości przy szybkich

zmianach na wyświetlaczu. Rezystor nastaw-

ny PR1 służy do regulacji tego układu, a jego

wartość może być silnie uzależniona od za-

stosowanego fotorezystora.

W przypadku zastosowania wyświetlaczy

o nieco większych prądach segmentów, może

okazać się konieczna wymiana tranzystora

Q5 i układu U3 na elementy większej mocy.

1. XX .

- BUDZIK - ustawianie godziny budzenia

2. b

XX - BUDZIK - ustawianie minut budzenia

3. b

- BUDZIK - wyłączenie pracy budzika

--------------- włączenia pracy budzika

4. L

- LICZNIK - zegar nadal odlicza czas

--------------- zatrzymanie odliczania czasu i wyzerowanie sekundnika

5. r

XX - ROK - ustawianie bieżącego roku

6. XX .

- MIESIĄC - ustawianie bieżącego miesiąca

7. d

XX - DZIEŃ MIESIĄCA - ustawianie bieżącego dnia miesiąca

8. Po .

- DZIEŃ TYGODNIA - ustawianie bieżącego dnia tygodnia - poniedziałek

W .

- wtorek

Sr .

- środa

Cu .

- czwartek

- piątek

So .

- sobota

Ni .

- niedziela

9. XX .

- CZAS - ustawianie aktualnej godziny

10.

XX - CZAS - ustawianie aktualnej minuty

4. Sygnalizator akustyczny

Zastosowanie w tej części projektu układu

scalonego jest podyktowane chęcią uzyska-

nia dobrego efektu końcowego. Zapropono-

wany układ UM3561 naśladuje dźwięk syre-

ny i zbudzi każdego śpiocha. Gdyby jednak

komuś zależało na czymś łagodniejszym, to

można w to miejsce wstawić inny układ np.

z rodziny UM66 (po wyprofilowaniu nóżek).

Układ U2 jest załączany poprzez dopro-

wadzenie napięcia zasilania, o którym decy-

duje tranzystor Q8 i prosty stabilizator (R19,

D5, C10).

W wyniku tego, sygnał z wtórnika tranzy-

storowego Q10 przechodząc przez kluczo-

wany dzielnik (R23, PR2) trafia na prosty

wzmacniacz tranzystorowy (Q11) obciążony

11.

XX .

XX - WYJŚCIE Z SEKWENCYJNEGO USTAWIANIA ZEGARA

PROG - przycisk ustawiania terminarza i doktora. Przyciśnięcie tego przycisku powoduje wejście w tryb kolejnego

wyboru programów terminarza. W tym przypadku jest ich jedenaście. Dla ułatwienia rozpoznania trwania tego trybu

przynajmniej jeden ze znaków wyświetlaczy jest zawsze wygaszony.

XX .

- DOKTOR - ustawianie godziny znacznika

XX - DOKTOR - ustawianie minut znacznika

- DOKTOR - codzienny znacznik wyłączony

---------------- codzienny znacznik włączony

XX .

- TERMINARZ 1- ustawianie godziny znacznika F

XX - TERMINARZ 1- ustawianie minut znacznika F

XX - TERMINARZ 1- ustawianie dnia znacznika F

XX .

- TERMINARZ 1- ustawianie miesiąca znacznika F i jednocześnie jego aktywacja

oF .

---------------- zawieszenie aktywacji znacznika F

XX .

- TERMINARZ 2- ustawianie godziny znacznika P

XX - TERMINARZ 2- ustawianie minut znacznika P

10.

XX - TERMINARZ 2- ustawianie dnia znacznika P

11.

XX .

- TERMINARZ 2- ustawianie miesiąca znacznika P i jednocześnie jego aktywacja

oF .

P ---------------------- zawieszenie aktywacji znacznika P

12.

XX .

XX - WYJŚCIE Z SEKWENCYJNEGO USTAWIANIA ZNACZNIKÓW

Elektronika dla Wszystkich

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: