Stereotypy - konspekt lekcji dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.pdf

(205 KB) Pobierz
QPrint
STEREOTYPOM Î NIE!
Konspekt zajħę dla uczniw szkþ ponadgimnazjalnych
Do wykorzystania na lekcjach wychowawczych
Mgr Julita Czernecka
Mgr Krystyna Dzwonkowska-Godula
Mgr Emilia Garncarek
Mgr Patrycja Woszczyk
Konspekt zajħę jest jednym z rezultatw realizacji projektu áStereotypom Î Nie!Ñ podjħtego
przez Katedrħ Socjologii Wsi i Miasta w ramach Europejskiego Roku Rwnych Szans dla
Wszystkich 2007 (ERRSW), koordynowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Spoþecznej Î
Departament ds. Kobiet, Rodziny i Przeciwdziaþania Dyskryminacji i wspþfinansowanego przez
Komisjħ EuropejskĢ.
Komisja Europejska oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Spoþecznej nie ponosi odpowiedzialnoĻci w zwiĢzku z
informacjami znajdujĢcymi siħ w niniejszej publikacji.
Wykorzystywanie konspektu i jego fragmentw dozwolone jest z podaniem Ņrdþa.
1
¨ Copyright by Katedra Socjologii Wsi i Miasta Uniwersytetu ýdzkiego, ýdŅ 2008
36645241.065.png 36645241.076.png 36645241.087.png 36645241.098.png 36645241.001.png 36645241.012.png 36645241.017.png 36645241.018.png 36645241.019.png 36645241.020.png 36645241.021.png 36645241.022.png 36645241.023.png 36645241.024.png 36645241.025.png 36645241.026.png 36645241.027.png 36645241.028.png 36645241.029.png 36645241.030.png 36645241.031.png 36645241.032.png 36645241.033.png 36645241.034.png 36645241.035.png 36645241.036.png 36645241.037.png 36645241.038.png 36645241.039.png 36645241.040.png 36645241.041.png 36645241.042.png 36645241.043.png 36645241.044.png 36645241.045.png 36645241.046.png 36645241.047.png 36645241.048.png 36645241.049.png 36645241.050.png 36645241.051.png 36645241.052.png 36645241.053.png 36645241.054.png 36645241.055.png 36645241.056.png 36645241.057.png 36645241.058.png 36645241.059.png 36645241.060.png 36645241.061.png 36645241.062.png 36645241.063.png 36645241.064.png 36645241.066.png 36645241.067.png 36645241.068.png 36645241.069.png 36645241.070.png 36645241.071.png 36645241.072.png 36645241.073.png 36645241.074.png 36645241.075.png 36645241.077.png 36645241.078.png 36645241.079.png 36645241.080.png 36645241.081.png 36645241.082.png 36645241.083.png 36645241.084.png 36645241.085.png 36645241.086.png 36645241.088.png 36645241.089.png 36645241.090.png 36645241.091.png 36645241.092.png 36645241.093.png 36645241.094.png 36645241.095.png 36645241.096.png 36645241.097.png 36645241.099.png 36645241.100.png 36645241.101.png 36645241.102.png 36645241.103.png 36645241.104.png 36645241.105.png 36645241.106.png 36645241.107.png 36645241.108.png 36645241.002.png 36645241.003.png 36645241.004.png 36645241.005.png 36645241.006.png 36645241.007.png 36645241.008.png 36645241.009.png 36645241.010.png 36645241.011.png 36645241.013.png 36645241.014.png 36645241.015.png 36645241.016.png
Cele lekcji:
pokazanie, w jaki sposb stereotypy i inne, czħsto nieuĻwiadamiane, zaþoŇenia kierujĢ
naszym zachowaniem
poznanie mechanizmw warunkujĢcych nietolerancjħ
pogþħbianie wiedzy na temat szkodliwego dziaþania stereotypw
ksztaþtowanie umiejħtnoĻci wyraŇania wþasnego zdania oraz wczuwania siħ
w potrzeby i uczucia innych ludzi
ksztaþtowanie umiejħtnoĻci uczestnictwa w dyskusji i wypowiadania siħ na forum grupy
propagowanie postaw otwartoĻci i ukazania wartoĻci i znaczenia rŇnorodnoĻci
Po zrealizowanej lekcji uczeı:
potrafi zdefiniowaę pojħcia: stereotyp, uprzedzenie, dyskryminacja, tolerancja
potrafi rozrŇnię postawy tolerancyjne i nietolerancyjne i ocenię wþasnĢ postawħ
uĻwiadamia sobie potrzebħ bycia tolerancyjnym i znaczenie rŇnorodnoĻci w Ňyciu
spoþecznym
Czas trwania: 3 jednostki lekcyjne po 45 minut
Grupa: uczniowie szkþ ponadgimnazjalnych
Miejsce: klasa szkolna
Metody: dyskusja, burza mzgw, metoda zadaniowa, technika niedokoıczonych zdaı,
psychodrama
Formy dydaktyczne: praca z caþĢ klasĢ, praca indywidualna i w grupach
Materiaþy i Ļrodki: tablica, kreda, duŇe arkusze papieru, flamastry, przygotowane wczeĻniej
kartki z niedokoıczonymi zdaniami, przygotowane wczeĻniej etykiety
do zadania, zszywacz
2
¨ Copyright by Katedra Socjologii Wsi i Miasta Uniwersytetu ýdzkiego, ýdŅ 2008
Lekcja 1 Î STEREOTYPY
Przebieg lekcji:
Zad. 1. Stereotypowe myĻlenie
(Patrz zaþĢcznik nr 1.)
Celem zadania jest pokazanie mþodym ludziom mechanizmw stereotypowego myĻlenia
o rŇnych kategoriach spoþecznych. Czþowiek postrzegajĢc innych ludzi, klasyfikuje ich jako
czþonkw okreĻlonych grup osb, ktrym przypisuje pewne cechy.
Uczestnicy wypisujĢ skojarzenia dotyczĢce osb posiadajĢcych okreĻlone cechy, czy
reprezentujĢcych rŇne kategorie spoþeczne.
Ludzie starzy sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ..
Kobiety sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ...
MħŇczyŅni sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ..
Niemcy sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ...
Polacy sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ.
Osoba, ktra nie chce mieę dziecka jestÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ.
Otyli ludzie sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ.
Ludzie urodzeni w bogatych rodzinach sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ..
Osoby, ktre wybierajĢ Ňycie w pojedynkħ sĢÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ
Zagadnienia do dyskusji:
Czy byþo to trudne zadanie?
Dlaczego takie zadanie nie sprawia nam trudnoĻci?
Co to znaczy myĻleę stereotypowo?
Co to jest stereotyp? Î wsplne tworzenie definicji w mniejszych grupach
Jakich kategorii spoþecznych, jakich osb mogĢ dotyczyę stereotypy?
Dlaczego posþugujemy siħ stereotypami? Zalety i wady stereotypowego myĻlenia.
Czy stereotyp zawsze jest negatywny? OdwoþujĢc siħ do wykonanego zadania uczniowie
podajĢ przykþady stereotypw negatywnych i pozytywnych.
Psychologowie spoþeczni definiujĢ stereotyp jako áschemat reprezentujĢcy grupħ lub
rodzaj osb wyodrħbnionych z uwagi na jakĢĻ þatwo zauwaŇalnĢ cechħ okreĻlajĢcĢ ich spoþecznĢ
toŇsamoĻę, jak pþeę, rasa, narodowoĻę, religia, pochodzenie spoþeczne, zawd. Schemat taki jest
zwykle nadmiernie uproszczony, nadoglny (wszyscy czþonkowie grupy <sĢ> tacy sami),
niepodatny na zmiany w wyniku nowych informacji oraz spoþecznie podzielany, stanowiĢc
element kultury jakiejĻ spoþecznoĻciÑ (Wojciszke 2003: 68). Badacze zwracajĢ uwagħ na
przydatnoĻę i funkcjonalnoĻę stereotypw, ktre dajĢ jednostce poczucie bezpieczeıstwa,
pomagajĢ przetwarzaę informacje, stanowiĢ áprzystosowawczĢ, uproszczonĢ metodħ radzenia
sobie ze zþoŇonymi zjawiskamiÑ (Aronson 1998: 544). Z drugiej jednak strony, podkreĻla siħ ich
negatywne skutki Î niedostrzeganie rŇnic miħdzy osobami naleŇĢcymi do stereotypizowanej
grupy, ograniczanie indywidualnego rozwoju czþowieka, odpornoĻę na zmiany i z zwiĢzku z tym
pozostawanie w sprzecznoĻci z rzeczywistoĻciĢ (Aronson 1998).
3
¨ Copyright by Katedra Socjologii Wsi i Miasta Uniwersytetu ýdzkiego, ýdŅ 2008
Zad. 2. Etykiety
( Patrz zaþĢcznik nr 2.)
Celem zadania jest uĻwiadomienie sobie przez uczniw stereotypowego postrzegania i
traktowania osb posiadajĢcych okreĻlone cechy, czy reprezentujĢcych rŇne kategorie
spoþeczne.
CzħĻę uczestnikw otrzymuje etykiety z cechami lub rolami, ktre determinujĢ
zachowania wobec nich reszty grupy. Uczestnicy z etykietami majĢ odgadnĢę kim sĢ na
podstawie sposobu traktowania ich przez innych.
Przykþadowe etykiety:
Jestem gþupiĢ blondynkĢ
Jestem ekspertem
Jestem szefem
Jestem nieĻmiaþa
Jestem gejem
Jestem staruszkĢ / staruszkiem
Jestem chory psychicznie
Jestem niepeþnosprawny
Jestem tu jedynym Murzynem
Jestem alkoholikiem
Zagadnienia do dyskusji :
W jaki sposb udaþo siħ uczestnikom odgadnĢę, co znajduje siħ na ich opaskach?
Co czuli podczas zabawy?
Jak oceniliby zachowanie innych wobec siebie (pozytywne/negatywne)?
Czy wczeĻniej zdarzaþy im siħ sytuacje, w ktrych z zachowania drugiej osoby mogli
wywnioskowaę, jakie jest jej nastawienie do nich?
W jaki sposb ludzie przekazujĢ takie informacje?
Czy przekazujĢ je innym w sposb Ļwiadomy?
Zad. 3. Stereotypy pþciowe (Patrz zaþĢcznik nr 3.)
Celem zadania jest uĻwiadomienie sobie stereotypowego postrzegania i traktowania
kobiet i mħŇczyzn.
Uczestnicy otrzymujĢ karteczki i majĢ dokoıczyę nastħpujĢce zdania, nie zastanawiajĢc siħ
zbyt dþugo i odwoþujĢc siħ do pierwszych skojarzeı.
Kobieta jestÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ
Kobieta powinna byęÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ
MħŇczyzna jestÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ.
MħŇczyzna powinien byęÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ.
Zagadnienia do dyskusji :
Z czym kojarzona jest kobiecoĻę, a z czym Î mħskoĻę?
Czego oczekuje siħ od kobiet, a czego od mħŇczyzn?
Z jakimi reakcjami spoþecznymi mogĢ spotkaę siħ osoby, ktrych cechy i zachowania
odbiegajĢ od stereotypw?
4
¨ Copyright by Katedra Socjologii Wsi i Miasta Uniwersytetu ýdzkiego, ýdŅ 2008
Zad. 4. Walka pþci
(Patrz zaþĢcznik nr 4.)
Celem zadania jest analiza stereotypw pþciowych, uĻwiadomienie sobie przez uczniw
rŇnych oczekiwaı i wymagaı stawianych kobietom i mħŇczyznom.
Uczestnicy porwnujĢ sytuacjħ kobiet i mħŇczyzn, uzupeþniajĢc zdania:
PoniewaŇ jestem mħŇczyznĢ, muszħÈ
PoniewaŇ jestem kobietĢ, muszħÈ
Gdybym byþ kobietĢ, mgþbymÈ
Gdybym byþa mħŇczyznĢ, mogþabymÈ.
Zagadnienia do dyskusji:
W jakim stopniu mħŇczyŅni i kobiety sĢ rzeczywiĻcie ograniczeni w swoich dziaþaniach przez
swĢ pþeę, a w jakim stopniu mogĢ korzystaę z moŇliwoĻci, ktre przypisywane sĢ najczħĻciej pþci
przeciwnej?
5
¨ Copyright by Katedra Socjologii Wsi i Miasta Uniwersytetu ýdzkiego, ýdŅ 2008
Zgłoś jeśli naruszono regulamin