Geneza diagnostyki pedagogicznej
Z pedagogiki społecznej (Edward Mazurkiewicz) wynikają inspiracje do badania diagnostycznego.
Diagnostyka Pedagogiczna:
Lepalczyk, Badura – dziedzina wiedzy zajmująca się teorią i praktyką diagnozowania jako procesu integralnie związanego z racjonalną działalnością wychowawczą, jej środowiskowymi uwarunkowaniami, przebiegiem i skutkami.
Niemierko – określana jest mianem dydaktyczno-wychowawczym, postrzegana jako dyscyplina naukowa.
„Jest opisem, wyjaśnianiem, rozpoznaniem sytuacji dydaktycznej i wychowawczej ucznia i zmian jakie w nim zachodzą.”
Obszar diagnostyki pedagogicznej:
- wstępne przygotowanie poznawcze
- wstępna motywacja poznawcza (chęć uczenia się aspiracje osobowość)
- treści kształcenia
- warunki kształcenia (materialne i społeczne otoczenie ucznia)
- osiągnięcia poznawcze i edukacyjne
Diagnoza edukacyjna- ściśle określone rozpoznawanie warunków, przebiegu i wyniku uczenia się.
Diagnostyka edukacyjna- teoria i praktyka diagnozy edukacyjnej.
Typy diagnozowania ( Niemierko):
- d. unormowana - dokonywana za pomocą narzędzi standaryzowanych
- d. nieformalna – dokonywana bez użycia narzędzi, występuje w toku działania edukacyjnego ( dotyczy nauczyciela)
- d. zaburzeń w uczeniu się – rozpoznanie co jest przyczyną zaburzeń
- d. rozwoju osiągnięć – systematyczne sprawdzanie osiągnięć
Diagnostyka pedagogiczna:
- w węższym znaczeniu - elementy związane z uczeniem się
- w szerszym znaczeniu – wieloelementowy aspekt diagnostyczny ukierunkowany na osiągnięcie określonego celu
Rodzaje diagnostyki:
- opiekuńcza
- resocjalizacyjna
- specjalna
- środowiska
Diagnostyka specjalna – zajmuje się sposobami rozpoznawania jednostkowych stanów rzeczy, ich tendencji rozwojowych, w tym odchyleń od normy, zaburzeń, chorób, niepełnosprawności. Dotyczy osób, które bez pomocy innych nie mogłyby osiągnąć pełnego rozwoju.
Elementy niezbędne w ramach diagnostyki specjalnej:
- określenie stanu normy – modelu człowieka zdrowego, idealnego stanu funkcjonowania jednostki w aspekcie procesów regulacyjnych tj. orientacyjno- poznawczych, intelektualnych, emocjonalnych, motywacyjnych, kontrolnych i wykonawczych.
- określenie zakresu zaburzeń, genezy i konsekwencji rozwojowych, a to w ujęciu pedagogicznym wiąże się z funkcjonowaniem w społeczeństwie
- rozpoznanie zakresu zaburzeń
Diagnostyka pedagogiczna środowiska – jest dziedziną, która zajmuje się poznawaniem zjawisk edukacyjnych usytuowanych w szerszym położeniu społecznym.
Celem diagnostyki pedagogicznej środowiska jest: racjonalizowanie i zwiększenie skuteczności projektowanych oddziaływań terapeutycznych, pomocowych, ratowniczych.
Obejmuje ona: jednostkę, grupę społeczna oraz społeczność lokalną.
Rozwijana jest na gruncie pedagogiki społecznej.
Diagnostyka resocjalizacyjna – zajmuje się stawianiem trafnych diagnoz na użytek osób wadliwie przystosowanych społecznie
L. Pytka: Diagnoza stanowi rozpoznanie stanu niedostosowania społecznego jednostki, jego opis, wyjaśnienie przyczynowe lub teleologiczne oraz ocenę z punktu widzenia istniejących standardów pedagogicznych i społecznych celem zaprojektowania oddziaływania profilaktycznego lub korekcyjnego.
Zatem przedmiotem diagnostyki resocjalizacyjnej jest nieprzystosowanie społeczne (symptomy, psychospołeczne mechanizmy, determinanty procesu niedostosowania)
Etapy diagnozowania ( prakseologia):
- postawienie celu wg założeń teoretycznych i diagnozy rzeczywistości
- realizacja celu
- kontrola efektów działania
agnes_sempai