zaburzenia odżywiania się snu i seksualne.pdf

Zaburzenia odżywiania się, snu i

seksualne

Zaburzenia odżywiania się- klasyfikacja

F50 Zaburzenia odżywiania się:

Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa).

Jadłowstręt psychiczny nietypowy.

Żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa).

Atypowa żarłoczność psychiczna.

Przejadanie się związane z innymi czynnikami

psychologicznymi.

Wymioty związane z innymi czynnikami

psychologicznymi.

Inne zaburzenia odżywiania się.

Zaburzenia odżywiania się, nie określone.

Marcin Szechiński

Katedra i Klinika Psychiatrii

Akademii Medycznej

Wrocław

Jadłowstręt psychiczny

Objawy

Spadek lub, u dzieci, brak przybytku masy ciała o co najmniej

15% poniżej prawidłowej stosownie do wieku i wzrostu (wskaźnik

wagowo-wzrostowy Queteleta waga [kg]/kwadrat wzrostu [m] ≤

17,5).

Spadek masy ciała jest narzucony samemu sobie przez unikanie

„tuczącego pożywienia”, a także prowokowanie wymiotów,

stosowanie środków przeczyszczających, wyczerpujące

ćwiczenia fizyczne czy stosowanie leków tłumiących łaknienie

i/lub środków moczopędnych.

Zaburzone wyobrażenie siebie jako osoby otyłej oraz strach

przed przytyciem, co prowadzi do narzucania sobie niskiego

progu m.c.

Objawy

Zaburzenia hormonalne obejmujące oś przysadkowo-

nadnerczową i gonady, co u kobiet objawia się zatrzymaniem

miesiączek, a u mężczyzn spadkiem zainteresowań seksualnych

i zaburzeniami potencji; wzrost poziomu hormonu wzrostu i

kortyzolu, zmiany metabolizmu hormonów tarczycy i zaburzenia

wydzielania insuliny.

Zahamowanie lub opóźnienie pokwitania.

Objawy dodatkowe

Obsesje i rytuały związane z jedzeniem; apatia, dysforia

Osłabienie procesów poznawczych,

Obrzęki obwodowe, bóle brzucha

Meszkowe owłosienie – lanugo, sucha, łuskowata, żółtawa skóra,

Zwolnienie procesów metabolicznych – ↓ AS, RR, T,

Jadłowstręt psychiczny

Rozpowszechnienie

Występuje u ok. 0,5% dziewcząt, 20-krotnie częściej u kobiet.

Częściej u białych ze średnich i wyższych klas społecznych.

Przyczyny

3. Czynniki rodzinne:

sztywność relacji (między rodzicami i między rodzicami a

dzieckiem),

zaniechanie rozwiązywania konfliktów,

uznawanie dążenia do separacji przez dziecko za chęć

naruszenia sztywnego systemu,

nadmierna kontrola matki,

wycofywanie się ojca,

regresja córki.

4. Czynniki społeczno-kulturowe:

propagowanie szczupłej sylwetki przez media,

uznawanie szczupłej sylwetki za jeden z przejawów sukcesu

zawodowego czy życiowego

Przyczyny

1. Czynniki osobowościowe – typy osobowości usposabiające do

wystąpienia jadłowstrętu psychicznego:

osobowość obsesyjno-kompulsyjna,

osobowość histrioniczna,

osobowość schizoidalna lub schizotypowa.

2. Czynniki genetyczne:

geny odpowiedzialne za zaburzenia przemiany materii,

polimorfizm genu dla receptora 5-HT2A.

Jadłowstręt psychiczny

Przebieg

Najczęściej rozpoczyna się w wieku 13-14 lat

Rozpoznanie różnicowe

Choroba Addisona,

Niedoczynność tarczycy,

Nadczynność tarczycy,

Choroba Crohna,

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego,

Zespół złego wchłaniania,

Nowotwory,

Zespół tętnicy krezkowej górnej,

Schizofrenia,

Depresja,

Histeryczna odmowa jedzenia,

Bulimia.

Powikłania somatyczne

Hipokaliemia, zasadowica hipochloremiczna,

Obrzęk ślinianek przyusznych,

Ubytki i próchnica zębów,

Rozszerzenie i pęknięcie żołądka,

Przewlekłe stany zapalne gardła i przełyku,

Niedokrwistość,

Leukopenia.

Jadłowstręt psychiczny

Leczenie

1. Zapobieganie powikłaniom

uzupełnianie niedoboru płynów.

2. Psychoterapia:

indywidualna,

grupowa,

rodzinna,

behawioralna,

systemowa.

3. Farmakoterapia:

Leczenie objawów towarzyszących – depresyjnych, lękowych,

obsesyjno-kompulsyjnych

mirtazapina, mianseryna

fluoksetyna w zapobieganiu nawrotom

Bulimia

Objawy

Nawracające epizody przejadania się (co najmniej 2 razy

tygodniowo w ciągu 3 miesięcy), w czasie których w krótkim

czasie spożywane są duże ilości pokarmu.

Utrzymująca się uporczywa koncentracja na jedzeniu i silne

pragnienie lub poczucie przymusu jedzenia.

Usiłowanie przeciwdziałania efektom „tycia” poprzez:

prowokowanie wymiotów, prowokowanie wydalania stolca,

głodzenie się, stosowanie leków obniżających łaknienie, leków

moczopędnych.

Zaburzone wyobrażenie siebie jako osoby otyłej oraz strach

przed przytyciem, co prowadzi do narzucania sobie niskiego

progu m.c.

Bulimia

Objawy dodatkowe

Spożywanie pokarmów wysokokalorycznych,

Objadanie się w ukryciu,

Znaczne wahania masy ciała,

Zaburzenia nastroju, lęk,

Nadużywanie substancji psychoaktywnych,

Zaburzenia kontroli impulsów, np. drobne kradzieże.

Przyczyny

1. Czynniki osobowościowe – typy osobowości usposabiające do

wystąpienia jadłowstrętu psychicznego:

osobowość chwiejna emocjonalnie typu border-line,

2. Czynniki biologiczne:

zaburzenia stężenia neuroprzekaźników w o.u.n., zwłaszcza

serotoniny,

zaburzenia leptyny, peptydu YY, oreksyny,

uszkodzenie ośrodka sytości.

3. Czynniki rodzinne:

częste uzależnienie od alkoholu lub innych substancji

psychoaktywnych u rodziców,

częste maltretowanie fizyczne i/lub wykorzystywanie seksualne,

4. Czynniki społeczno-kulturowe

propagowanie szczupłej sylwetki przez media,

uznawanie szczupłej sylwetki za jeden z przejawów sukcesu

zawodowego czy życiowego.

Rozpowszechnienie

Występuje u ok. 1,3-4,2% kobiet, 10-krotnie częściej u kobiet.

Przebieg

Najczęściej rozpoczyna się w wieku 18-25 lat.

Bulimia

Powikłania somatyczne

Hipokaliemia, zasadowica hipochloremiczna,

Obrzęk ślinianek przyusznych,

Ubytki i próchnica zębów,

Rozszerzenie i pęknięcie żołądka,

Przewlekłe stany zapalne gardła i przełyku,

Niedokrwistość.

Rozpoznanie różnicowe

Zespół Prader-Willego,

Zespół Klüvera-Bucy,

Zespół Kleina-Levina,

Choroba Crohna,

Nowotwory,

Padaczka,

Objadanie się w przebiegu otyłości prostej,

Depresja,

Wymioty psychogenne,

Jadłowstręt psychiczny.

Bulimia

Leczenie

1. Farmakoterapia

inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny.

2. Psychoterapia:

indywidualna,

grupowa,

rodzinna,

behawioralna,

systemowa.

3. Monitorowanie stanu fizycznego

EKG

stężenia elektrolitów zwłaszcza potasu

stanu zębów, gardła i przełyku

Dobowe zapotrzebowanie na sen (wg Volka)

Fazy snu

50%

45%

Fazy non-REM :

1. Faza I:

• W EEG przewaga fal γ

• Faza przej ś ciowa mi ę dzy czuwaniem a snem

• Niestabilna, krótkotrwa ł a – 5-10 min

2. Faza II:

• W EEG post ę puj ą ce spowolnienie rytmu i wzrost amplitudy,

pojedyncze zespo ł y K i wrzeciona snu

• Rozlu ź nienie mi ęś ni

• Stanowi ok. 50% snu

3. Faza III:

• W EEG dalsze spowolnienie rytmu i wzrost amplitudy – fale δ

4. Faza IV:

•

40%

35%

30%

25%

Serie1

20%

15%

10%

7-8 h 8-9 h 6-7 h 9-10 h 5-6 h 10-11 h <4 h

W EEG dominuj ą fale δ

Fazy snu

Zaburzenia snu - klasyfikacja

Faza REM (rapid eye movement sleep):

W EEG fale pi ł okszta ł tne

Wzmo ż one ruchy ga ł ek ocznych

Marzenia senne

Nieregularne oddychanie

Wahanie cz ę stotliwo ś ci pracy serca

Wzrost ci ś nienia krwi

Wzrost przep ł ywu krwi przez mózg

F51 Nieorganiczne zaburzenia snu:

Dyssomnie - stany pierwotnie psychogenne, w których

dominującym objawem są zaburzenia ilości, jakości lub pory

snu, a przyczyną zaburzenia emocjonalne. Do tej grupy zalicza

się: bezsenność nieorganiczną, nieorganiczną hipersomnię i

nieorganiczne zaburzenia rytmu snu i czuwania.

Parasomnie - nieprawidłowe, krótkotrwałe zdarzenia,

pojawiające się podczas snu - w dzieciństwie wiąże się je

zazwyczaj z rozwojem dziecka, u dorosłych są na ogół

psychogenne. Należą tu: somnambulizm (sennowłóctwo), lęki

nocne i koszmary senne. Somnambulizm i lęki nocne występują

w fazie non-REM, koszmary senne natomiast - w fazie REM.

Inne: inne nieorganiczne zaburzenia snu, nieorganiczne

zaburzenia snu nieokreślone.

Opisane 5 faz snu składa się na jeden cykl.

W ciągu nocy następuje po sobie od 3 do 5 takich cykli

trwających od 80 do 110 minut.

W każdym kolejnym cyklu maleje udział snu głębokiego, a

wydłuża się stadium REM.

Częstość występowania zaburzeń snu u pacjentów

Poradni Leczenia Zaburzeń Snu we Frankfurcie

(wg Volka)

Bezsenność – definicje

bezsenność

Bezsenno ść jest subiektywnym odczuciem pacjenta, ż e jako ść jego

snu jest nieodpowiednia lub ż e sen jest nieprawid ł owy.(Zorick)

Bezsenno ść polega na trudno ś ci w rozpocz ę ciu lub utrzymaniu snu i

jest niemal codzienn ą skarg ą na niedostateczn ą ilo ść snu.

(Mi ę dzynarodowa Klasyfikacja Zaburze ń Snu).

Bezsenno ść jest to niedostateczna ilo ść i/lub jako ść snu, która

wyst ę puje co najmniej 3 razy w tygodniu przez co najmniej

miesi ą c. (ICD-10).

Kryteria bezsenno ś ci wg DSM-IV:

Zaburzenia snu nocnego utrzymuj ą si ę przez ponad 4

tygodnie

Czas potrzebny do za ś ni ę cia jest d ł u ż szy ni ż 30 minut

Ca ł kowity czas snu jest krótszy ni ż 6 godzin

Wyst ę puje obni ż one samopoczucie w ci ą gu dnia.

nadmierna senność

inne nie specyzowane

zaburzenia snu

parasomnie

zaburzenia rytmu snu i

czuwania

bez rozpoznania

Przyczyny bezsenności

Ha ł as > 40 dB

12 ° C > Temperatura > 24 ° C

Wahania ci ś nienia atmosferycznego

Wysokie ciśnienie atmosferyczne

Przejedzenie

Twardy materac

Substancje pobudzaj ą ce: kofeina, nikotyna, kokaina, amfetamina

Pe ł ny p ę cherz moczowy

Praca zmianowa

Stres

Schorzenia somatyczne:

Neurologiczne: zespó ł Ekboma - zespó ł niespokojnych nóg,

choroba Parkinsona, choroba Alzheimera.

Pulmonologiczne: zespó ł Pickwicka, astma oskrzelowa,

zw ł óknienie p ł uc.

Kardiologiczne: d ł awica piersiowa, zaburzenia rytmu serca.

Nefrologiczne: przewlek ł e choroby nerek.

Metaboliczne: cukrzyca.

Endokrynologiczne: nadczynno ść tarczycy, niedoczynno ść

tarczycy.

Inne - przewlek ł e bóle:

− reumatyczne – fibromialgia

− nowotworowe

Przyczyny bezsenności

Najczęstsze przyczyny bezsenności

(wg Partinena, 1994)

Zaburzenia psychiczne:

Depresja

Mania

Zaburzenia lękowe

Schizofrenia

Organiczne zaburzenia urojeniowe

Majaczenie

Uzależnienie

Działania jatrogenne:

Leki rozszerzaj ą ce oskrzela

Leki obni ż aj ą ce ci ś nienie t ę tnicze

Antybiotyki

Leki obni ż aj ą ce st ęż enie lipidów we krwi

Skutki uboczne dzia ł ania leków

Objawy abstynencyjne

% zaburzeń snu

z.psych. śr.uzależ.

c.soat.

Zasady prawidłowej higieny snu

K ł a ść si ę do ł ó ż ka i próbowa ć zasn ąć jedynie wtedy, gdy

czujemy si ę rzeczywi ś cie zm ę czeni.

W ł ó ż ku nie nale ż y je ść , czyta ć , ogl ą da ć TV, rozmy ś la ć o

wydarzeniach minionego dnia.

W razie k ł opotów z za ś ni ę ciem nale ż y wsta ć najpó ź niej po 15

minutach, i ść do innego pokoju i zaj ąć si ę czym ś innym.

Wróci ć z powrotem do ł ó ż ka i spróbowa ć zasn ąć , je ż eli si ę to nie

udaje powtórzy ć czynno ś ci z punktu 3.

Rano wstawa ć zawsze o tej samej porze, niezale ż nie od tego

jak d ł ugo mo ż na danego dnia spa ć ; nastawi ć budzik na sta łą

godzin ę budzenia.

Stara ć si ę nie spa ć w ci ą gu dnia.

Chodzi ć spa ć zawsze o sta ł ej porze.

I ść do ł ó ż ka zrelaksowanym.

Uwa ż a ć z alkoholem.

Zapewni ć mi łą atmosfer ę w sypialni.

Przed snem nie by ć ani g ł odnym ani objedzonym.

Ograniczy ć obj ę to ść wypijanych wieczorem napojów.

Bezpo ś rednio przed snem - nie pi ć .

Ograniczy ć spo ż ycie kawy w godzinach wieczornych.

Zajmowa ć si ę wieczorem czynno ś ciami odpr ęż aj ą cymi i

uspokajaj ą cymi.

Odbywa ć regularne spacery lub wykonywa ć lekk ą gimnastyk ę

wieczorn ą .

Zaplanowa ć nadchodz ą cy dzie ń .

Leczenie bezsenności

W razie utrzymującej się bezsenności mimo stosowania się do

zasad higieny snu zaleca się:

Terapię przez ograniczanie ilości snu.

Techniki relaksacyjne.

Trening autogenny.

Hipnozę

Preparaty ziołowe zawierające: dziurawiec, chmiel, kozłek

lekarski lub melisę.

Leki syntetyczne o działaniu nasennym: benzodiazepiny,

inni agoniści receptora benzodiazepinowego (zopiklon,

zaleplon, zolpidem), leki przeciwdepresyjne, neuroleptyki,

leki o działaniu przeciwhistaminowym.

Leczenie farmakologiczne bezsenności powinno być uzależnione

od przyczyny i typu bezsenności. Jeżeli bezsenność ma charakter

wtórny wobec choroby somatycznej czy psychicznej, np. depresji –

pierwszoplanowe i często wystarczające okazuje się leczenie

choroby podstawowej.

W leczeniu bezsenności przygodnej podaje się lek nasenny przez

1-2 noce w minimalnej dawce (równoważnej dla 2-5mg diazepamu).

Leczenie bezsenności krótkotrwałej polega na podawaniu leków

nasennych co 2-3 noce, nie dłużej niż przez 2 tygodnie, w dawce

nie przekraczającej 10mg diazepamu lub równoważnej.

W leczeniu bezsenności przewlekłej zaleca się podawanie leku

nasennego co 2-3 noce w cyklach 2 tygodniowych. Po każdym

cyklu należy przez dłuższy czas powstrzymać się przed

podawaniem leku.

Z uwagi na niewielki wpływ na sprawność psychomotoryczną i

pamięć zaleca się podawanie leków o krótkim okresie półtrwania.

Narkolepsja

Objawy

1. Nadmierna senność w ciągu dnia

z napady senności nie do przezwyciężenia

z 2-6 15-20 minutowych drzemek

z 30-120 minutowe okresy orzeźwienia

z często w trakcie wykonywania monotonnych czynności

z czasem w nietypowych sytuacjach: jedzenie, chodzenie

z możliwe do przerwania

2. Porażenie przysenne – 25-30% chorych

z bezwład mięśni zwykle w czasie budzenia się

z niemożność poruszania się i mówienia

z zwykle krócej niż 1 minuta

z silny lęk zwłaszcza za pierwszym razem

z dotknięcie, zwrócenie się do pacjenta przerywa napad

Objawy

3. Katapleksja – 70-80% chorych

z krótki incydent osłabienia lub porażenia mięśni

z zwykle bez utraty przytomności

z często intensywne wizje

z zasypianie tuż po incydencie katapleksji

z wyzwalane przez: śmiech, gniew, wysiłek fiz., podniecenie

z tłumienie emocji, brak spontaniczności

4. Omamy hipnagogiczne – po kilku latach trwania zaburzenia

z doznania podobne do marzeń sennych na styku snu i czuwania

z żywe omamy i/lub złudzenia wzrokowe i/lub słuchowe

z pacjenci są wobec doznań krytyczni

5. Automatyzmy ruchowe

z niecelowe wykonywane w półśnie czynności

z często w trakcie wykonywania monotonnych czynności

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: