Swieto Chleba(1).pdf

Scenariusz uroczystości

„ Święta Chleba”

w klasach młodszych

„Powinno się być dobrym jak chleb.

Powinno się być jak chleb, który dla

wszystkich leży na stole, z którego

każdy może kęs dla siebie ukroić

i nakarmić się, jeśli jest głodny.”

Ks. Adam Chmielowski

Autorki:

Iwona Śliwińska, Aneta Niedziałek, Urszula Kazimierczak – nauczycielki ze Szkoły

Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342 w Warszawie przy ul. Strumykowej 21 a

Termin realizacji : wrzesień- październik

Miejsce realizacji : duża sala szkolna, holl

Czas i forma realizacji :

• w formie wystawy z omówieniem i degustacją pieczywa dla każdej klasy – 20 minut

bądź

• w formie warsztatowej dla 60 osób ( maksymalnie ) – 4/ 5 jednostek lekcyjnych

z przerwą śródlekcyjną

Cel główny: ugruntowanie podstawowego znaczenia chleba w ludzkim życiu

Cele operacyjne :

po zajęciach uczeń zna historię chleba, wie z czego jest zrobiony chleb, dostrzega różnicę

między chlebem razowym i białym oraz rozumie znaczenie zdrowotne produktów

pełnoziarnistych, umie zagnieść podstawowe ciasto chlebowe, potrafi pracować w grupie

i wyrabia w sobie szacunek do wartości chleba i pożywienia oraz pracy ludzkiej

Metody i formy pracy:

pogadanka, obserwacja, praktyczna działalność ucznia;

Pomoce i materiały :

• ziarna zbóż, kłosy zbóż, snopki zbóż ( niewielkie),

• ilustracje , makiety, plansze przedstawiające ziarna , zboża i pieczywo,

• historyjka obrazkowa na planszach – „ Od kłosa do rogala”- zbiorcza

i w pojedynczych obrazach wraz z numerami do oznaczania kolejności ich

występowania( 1. kłos zboża, 2 .kombajn, 3. ziarna, 4. młyn, 5. mąka, 6. rogal),

• historia chleba w tekstach: „ Od skiby do skibki”, „ Od podpłomyka do chleba”,

„ Nasz chleb powszedni”,

• przetwory zbożowe czyli mąka pszenna, żytnia, kukurydziana (inne)- miski na mąki,

pieczywo chrupkie( wszelkie rodzaje), pieczywo ryżowe, pieczywo pszenne, żytnie

( z dodatkami i bez),

• wiklinowe tace i kosze na produkty piekarskie, miski, drewniane deski i łyżki ( do

dekoracji),

• składniki do ciasta chlebowego ( mąka, ciepłe mleko, sól, drożdże),

• plansze przedstawiające produkcję chleba dawniej i dziś ( w podręczniku do klasy IV

szkoły podstawowej „Dziwię się światu”- autorki Ewa Rogalska, Aneta Lewińska

i Piotr Doroszewski) ,

• płaskie kamienie ( do ścierania ziarna przez dzieci),

• masa solna,

• białe obrusy do dekoracji, litery do dekoracji, podpisy do eksponatów,

• rekwizyty do przeprowadzenia konkursów,

• przysłowia o chlebie, rozsypank i wyrazowe ( przysłowia o chlebie), puzzle –

historyjka „Od ziarenka do bochenka” (1.kłosy zboża, 2.ziarna,3.worek mąki,4.

chleb),

• film 10 – o minutowy „ Od ziarenka do bochenka ”w „ Środowisko społeczno –

przyrodnicze dla klas I – III”– jesień ( kaseta )

• wiersz na płycie kompaktowej „ Polscy poeci dla dzieci ” w wykonaniu Mariana

Kociniaka „ Abecadło o chlebie”,

• piosenka „ Mało nas do pieczenia chleba”,

• muzyka do zabawy Klanzy „ Pieczenie ciasta”,

• bajka „ Kłos żyta” według braci Grimm

• ankieta ewaluacyjna.

Dekoracje:

• na głównej ścianie sali , w centralnym miejscu rysunek chleba z przypiętym pod nim

opadającym, białym obrusem – najlepiej układa się tkanina z tworzywa sztucznego

( naśladowanie nakrytego stołu); nad rysunkiem chleba ozdobny podpis Święto

Chleba, z boku cytat ks. Adama Chmielowskiego:

„ Powinno się być dobrym jak chleb.

Powinno się być jak chleb,

który dla wszystkich leży na stole,

z którego każdy może kęs dla siebie

ukroić i nakarmić się, jeśli jest głodny”.

• przy tak ozdobionej ścianie stoły nakryte białymi obrusami z ustawionymi na nich

różnymi gatunkami pieczywa; stoły udekorowane kłosami zbóż, rozsypanym ziarnem,

glinianymi dzbankami z drewnianymi łyżkami, wiklinowymi i drewnianymi misami...

• na ścianie bocznej sali stoły z ustawionymi ekspozycjami:

- różne gatunki ziarna ( w naturze i na planszach), ściana przy tym stole

z tablicami informacyjnymi na temat zaprezentowanych ziaren,

- kłosy zbóż ( z opisem), plansza z rysunkiem łanów zbóż, ilustracje i zdjęcia

przedstawiające żniwa, ludzi pracujących rolników w polu,

- różne gatunki mąki wysypane w misach, ilustracje przedstawiające młyn

i pracujących tam młynarzy, ziarna roztarte na kamieniu z widocznym śladem

mączki,

- pieczywo chrupkie z mąki pszennej, żytniej, kukurydzianej i ryżu; na ścianie

ilustracje przedstawiające wyroby piekarnicze i tablica informacyjna

obrazkowa – produkcja chleba dawniej i dziś,

- środek sali pusty.

Stoły z ekspozycji udekorowane są rozsypanym ziarnem, kłosami....

Dekoracji sali na uroczystość „ Święta Chleba ” mogą dokonać organizatorzy według

własnego pomysłu.

Przebieg uroczystości:

1 .

Powitanie uczniów przez prowadzącego staropolskim zwyczajem -„ chlebem i solą ”

( reprezentanci klas częstują się cząstką chleba zanurzoną w miseczce z solą);

uczniowie siadają, wyjaśnienie przez prowadzącego znaczenia tego obrzędu i celu spotkania.

Prowadzący

„ Bez chleba żyć się nie da” – te słowa są wyrazem naszej codziennej troski o chleb

powszedni i głębokim uzasadnieniem dzisiejszej uroczystości Święta Chleba . To świadectwo

wielkiego uznania dla ludzi, którzy codziennie dosypują do każdego bochenka chleba

goszczącego na naszym stole garstkę swej pracy a więc dla rolników, młynarzy, piekarzy

i cukierników. Dziś składamy im podziękowania za ogromny trud dzięki , któremu

z szacunkiem traktujemy każdą okruszynę chleba.

1a .

Uczniowie podzieleni na zespoły układają zdania z rozsypanki wyrazowej:

Święto Chleba w naszej szkole .

Pogadanka o początkach rolnictwa i pierwszych chlebach

Uczniowie wypowiadają się na temat otoczenia, w którym się znajdują( zgromadzone chleby

i inne przetwory z ziaren, dekoracje...); szukają odpowiedzi na pytanie : Kto i kiedy upiekł

pierwszy chleb?

Prowadzący –

Zanim człowiek wynalazł chleb, musiał nauczyć się uprawy zbóż. Pierwsi ludzie zaczęli

uprawiać ziemię, a więc stali się rolnikami około 10 – 12 tysięcy lat temu. Początki rolnictwa

oznaczają siew i zbiór ziaren zbóż. Towarzyszyły temu pierwsze próby wypieku chleba.

Chleb jest bowiem produktem ze zmielonego zboża. Jak wykazały wykopaliska, w czasach

prehistorycznych uprawiano owies, proso, pszenicę a nieco później żyto( dzieci oglądają

zebrane na ekspozycji zboża, wskazują na różnice i podobieństwa między nimi ).

Początkowo chleb nie był podobny do dzisiejszego ( swobodne wypowiedzi uczniów na

temat wyglądu chleba współczesnego).

Pierwotnie był to cienki placek – z roztartych kamieniami ziaren, wody i odrobiny soli,

wypiekany na rozgrzanych kamieniach i przykrywany popiołem. Wypiekano go już 12

tysięcy lat temu. Chleb taki nazywano przaśnym lub podpłomykiem .

Hindusi taki chleb nazywają czapatti, Żydzi macą, a Indianie – tortilla( pokaz współczesnej

macy wypiekanej w piekarniach, ciasto z mąki i wody rozgrzewane na płytach kuchni

węglowej- degustacja macy ).

2a.

Dzieci otrzymują po 2 płaskie kamienie, którymi ucierają ziarna dopóki nie powstanie

z utartych ziaren mąka( praca w zespołach).

Prowadzący

Kto i kiedy upiekł pierwszy chleb nie wiadomo .Dopiero 3 – 4 tysiące lat temu starożytni

Egipcjanie odkryli, że do ciasta chlebowego można dodać zaczynu z maki żytniej albo

drożdży, żeby ciasto wyrosło i uzyskało delikatniejszy smak. Oni tez wynaleźli pierwsze

piece piekarskie.

Obserwacja przez dzieci przygotowania ciasta chlebowego z dodatkiem drożdży

( omówienie składników ciasta, gniecenie ciasta, uformowanie ciasta w kształt chleba,

odstawienie ciasta do wyrośnięcia); ciasto zagniatają osoby odpowiedzialne za przebieg

uroczystości.

3a.

Prowadzący

W polskiej tradycji chleb był symbolem pożywienia, dostatku i pomyślności. W biedniejszych

częściach Polski, chleb pojawiał się na stole jedynie w największe święta. Przez długi czas

pieczono go z grubo zmielonej mąki pszennej, żytniej i jęczmiennej, owsianej, a nawet

kukurydzianej ( pokaz mąki zgromadzonej na ekspozycji – dzieci mogą jej dotknąć

i spróbować – oraz kłosów zbóż i ziaren , z których jest wytworzona ).

Pod koniec zimy, kiedy brakowało zapasów w spiżarniach, dodawano do resztek zboża

młode igliwie sosnowe, żołędzie, rozmaite gatunki traw, korę dębu, korzenie roślin. Mąka

była stosunkowo kosztownym produktem, dodawano więc do niej rozmaite „ dodatki” tylko

po to aby zwiększyć objętość pieczywa. Przeważnie były to rozgotowane i przetarte

ziemniaki, mąkę z grochu i fasoli, soczewicy, czasem kapustę, cebulę...W okresach głodu

w chlebie znajdowały się także perz, lebioda, kora niektórych drzew. Na smak pieczywa

miało to ogromny wpływ, ale ważniejsze było wówczas oszukanie żołądka ilością a nie

jakością pożywienia.

Pokaz i degustacja pieczywa z różnymi dodatkami( i z różnych mąk), zwrócenie uwagi

na różnice smakowe i różnice w barwie pieczywa.

Zabawa ruchowo- muzyczna „ Mało nas do pieczenia chleba”

Uczniowie( na początek 2) tworzą koło i zgodnie ze słowami piosenki zapraszają do zabawy

kolejnych kolegów i koleżanki;

„Mało nas, mało nas do pieczenia chleba,

Tylko nam, tylko nam, ciebie tu potrzeba”.

Wysłuchanie bajki według braci Grimm „ Kłos żyta”- jaki z niej morał, co z niej powinniśmy

zrozumieć i zapamiętać ( głośne czytanie przez osobę prowadzącą).

Omówienie etapów powstawania chleba ( rozmowa kierowana) oraz pracy ludzi różnych

zawodów zaangażowanych w wypiek chleba;

- siew,

- wzrost zbóż ( ich pielęgnacja),

- żniwa,

- produkcja mąki z ziaren,

- pieczenie chleba z mąki,

- sprzedaż chleba w piekarniach.

Projekcja filmu „ Od ziarenka do bochenka”; omówienie treści filmu. Ułożenie ilustracji

zgodnie z kolejnością działań związanych z powstawaniem chleba ( praca zbiorowa),

ponumerowanie ich i dobranie podpisów do obrazków:

1.Dojrzewanie zboża w polu.

2.Żniwa – zbieranie zboża z pól.

3. Oddzielenie ziarna od kłosów.

4. Odwiezienie ziarna do młyna.

5. Zmielenie ziaren na mąkę.

6. Wypieki z mąki – rogal.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: