SPÓR EWOLUCJOM Z KREACJONIEM.pdf

Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 1

Kazimierz Jodkowski

SPÓR EWOLUCJONIZMU Z KREACJONIZMEM

PODSTAWOWE POJÊCIA I POGL¥DY

Wydawnictwo MEGAS

Warszawa 2007

Recenzent

Prof. zw. dr hab. Zachariasz £yko

Ksi¹¿ka wydana przy wsparciu finansowym

Uniwersytetu Zielonogórskiego

Projekt ok³adki

Sebastian Stachowski

Sk³ad

Aneta Szo³ek

Druk

Agencja Arte

Wydawnictwo Megas

ul. Nagodziców 8/11

03-188 Warszawa

tel. 22 670 37 52

www.wydawnictwomegas.pl

Seria

Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy

Redaktor serii

Prof. dr hab. Kazimierz Jodkowski

ISBN 83-901413-7-X

Spis treci

Wstêp ........................................................................................................................... 5

Wprowadzenie. Rozpoznawanie genezy: istota sporu ewolucjonizm-kreacjonizm ...... 13

Rozdzia³ 1. Ewolucjonizm ........................................................................................... 23

A. O sensie s³owa ewolucja .................................................................................. 23

a. Ewolucja pojêcia ewolucji ............................................................................... 23

b. Wieloznacznoæ pojêcia ewolucji .................................................................... 25

c. Mikro- i makroewolucja .................................................................................. 34

d. Pojêcie gatunku ............................................................................................... 37

B. Przypadkowoæ procesów ewolucyjnych ............................................................ 43

C. Dominacja ewolucjonizmu .................................................................................. 48

Rozdzia³ 2. Kreacjonizm .............................................................................................. 51

A. Kreacjonizm w sensie szerszym (niew³aciwym) ............................................... 53

a. Dwa sposoby neutralizowania konfliktu wiary i nauki .................................... 55

a) Troskliwe oddzielanie nauki i religii .......................................................... 55

b) Metaforyzacja tekstu biblijnego ................................................................. 59

b. Formy teistycznego ewolucjonizmu ................................................................ 66

c. Filozoficzno-teologiczna p³aszczyzna sporu kreacjonistów z teistycznymi

ewolucjonistami .............................................................................................. 77

d. K³opoty teistycznego ewolucjonizmu ............................................................. 85

a) K³opoty z przypadkiem .............................................................................. 86

1. Przypadek w procesie ewolucji to z³udzenie .......................................... 87

2. Przypadek mo¿e byæ u¿yty przez rozumnego konstruktora .................... 88

b) K³opoty z naturalizmem ............................................................................. 90

B. Kreacjonizm w sensie wê¿szym (w³aciwym) .................................................... 94

a. Kreacjonizm biblijny i kreacjonizm naukowy ................................................. 97

b. Creatio ex nihilo .............................................................................................. 100

c. Kreacjonizm starej i m³odej Ziemi .................................................................. 103

a) Jak d³ugo trwa³y dni z tygodnia stworzenia? .............................................. 108

b) mieræ przed grzechem............................................................................... 115

g) Czy Bóg jest oszustem?............................................................................... 120

d) Wiek Wszechwiata nie jest istotnym elementem doktryny kreacjonistycz-

nej ............................................................................................................... 128

d. Teoria przerwy czasowej ................................................................................. 131

e. Kreacjonizm progresywny i kreacjonizm typu fiat ......................................... 137

f. Kreacjonici progresywni, agnostyczni i geologowie Potopu w sprawie

zapisu kopalnego ............................................................................................. 138

a) g³ówne stanowiska kreacjonistyczne dotycz¹ce zapisu kopalnego ............. 138

Spis treci

b) spory o datowanie i zasiêg Potopu .............................................................. 140

g) baldachim wodny a temperatura na powierzchni Ziemi .............................. 145

g. Kreacjonizm neutralny i kreacjonizm apologetyczny ...................................... 147

h. Kreacjonici a rozró¿nienie mikro- i makroewolucji ...................................... 148

i. Co to jest baramin? ........................................................................................... 153

C. Spór o klasyfikacjê stanowisk kreacjonistycznych ............................................. 157

a. Podzia³ Millarda J. Ericksona .......................................................................... 158

a) Stanowiska ................................................................................................. 158

1) Ewolucjonizm naturalistyczny................................................................ 158

2) Deistyczny ewolucjonizm ...................................................................... 158

3) Teistyczny ewolucjonizm ....................................................................... 159

4) Kreacjonizm progresywny ...................................................................... 159

5) Kreacjonizm typu fiat ............................................................................ 159

b) Wady podzia³u ............................................................................................ 159

b. Klasyfikacja Eugenie Scott i Donalda Wisea ................................................. 160

a) Stanowiska ................................................................................................. 160

1) P³askoziemcy i geocentryci .................................................................. 160

2) Kreacjonizm m³odej Ziemi .................................................................... 161

3) Odmiany kreacjonizmu starej Ziemi ...................................................... 161

3) Ewolucyjni kreacjonici i teistyczni ewolucjonici ................................ 164

4) Materialistyczni ewolucjonici ............................................................... 164

b) Wady klasyfikacji Scott-Wisea .................................................................. 164

c. Marcusa R. Rossa zagnie¿d¿ona hierarchia projektu ....................................... 166

a) Stanowiska ................................................................................................. 166

b) Wady klasyfikacji Marcusa R. Rossa .......................................................... 167

d. Klasyfikacje Kazimierza Jodkowskiego .......................................................... 168

a) Stanowiska w sporze ewolucjonizm-kreacjonizm ...................................... 168

b) Najwa¿niejsze stanowiska w sporze ewolucjonizmkreacjonizm z punktu

widzenia zapisu kopalnego ......................................................................... 171

g) Klasyfikacja postaw kreacjonistycznych (schemat) .................................... 172

Rozdzia³ 3. Epistemiczne uk³ady odniesienia i warunek Jodkowskiego.................... 175

A. Koncepcja dwóch ksi¹g ...................................................................................... 175

B. Rozdzielanie sfer nauki i wiary............................................................................ 177

C. Rzeczywista niezgodnoæ nauki i religii ............................................................. 179

D. Epistemiczne uk³ady odniesienia ........................................................................ 179

Aneks 1. Definicja kreacjonizmu ................................................................................. 185

Aneks 2. Spis bardziej znanych organizacji kreacjonistycznych .................................. 186

A. Organizacje kreacjonistyczne w Stanach Zjednoczonych ................................... 186

B. Organizacje kreacjonistyczne w innych krajach ................................................. 188

C. Kreacjonizm w Polsce ......................................................................................... 189

Bibliografia .................................................................................................................. 2 03

Indeks rzeczowy ........................................................................................................... 243

Indeks nazwisk ............................................................................................................ 251

Wstêp

Zasadniczo istniej¹ tylko dwa wyjanienia pochodzenia Wszechwiata, ¿ycia i cz³o-

wieka naturalizm i nadnaturalizm. Wszystkie szczegó³owe koncepcje s¹ tylko odmianami

tych dwu. Naturalizm to przekonanie, ¿e materialna rzeczywistoæ jest wewnêtrznie zwar-

ta, ¿e przyczyny zdarzeñ i zjawisk przyrodniczych mieszcz¹ siê w samej przyrodzie. Natu-

ralizm jest wiêc materializmem, a jeli odró¿nia siê oba te pojêcia, to g³ównie dlatego, ¿e

naturalizm mo¿na pojmowaæ metafizycznie (odpowiada wówczas na pytanie co istnieje,

co jest zasad¹ bytu?) oraz metodologicznie (odpowiada wtedy na pytanie jak uprawiaæ

naukê?). Najbardziej znan¹ odmian¹ naturalizmu jest ewolucjonizm.

Przeciwne stanowisko, nadnaturalizm, uwa¿a, ¿e dla pewnych zdarzeñ i zjawisk nie da

siê znaleæ przyczyny przyrodniczego typu. Najbardziej znan¹ postaci¹ nadnaturalizmu jest

kreacjonizm pogl¹d, ¿e Wszechwiat jako ca³oæ i pewne (nieliczne) uk³ady i struktury

wewn¹trz niego s¹ wynikiem projektu, zamys³u, zamiaru, celowego dzia³ania nadprzyrodzo-

nego Stwórcy, który ingeruje bezporednio w bieg zdarzeñ Wszechwiata. Wed³ug kreacjoni-

stów ingerencje te by³y ograniczone liczbowo, a wg niektórych tak¿e i czasowo. Ale wszyscy

oni zgadzali siê, ¿e mia³y miejsce co najmniej trzy takie stwórcze ingerencje: przy pierwot-

nym stworzeniu Wszechwiata, przy stworzeniu ¿ycia i przy stworzeniu cz³owieka.

Pierwsza po³owa XX wieku charakteryzuje siê niemal ca³kowitym zanikiem kreacjo-

nizmu pogl¹du, który wp³ywa³ na myl biologiczn¹, czy szerzej: naukow¹, przez ca³e

wieki. Upadek kreacjonizmu wród uczonych i warstwy ludzi wykszta³conych rozpocz¹³

siê doæ gwa³townie wkrótce po opublikowaniu g³ównego dzie³a Darwina, najpierw w Anglii,

póniej w Europie kontynentalnej i Ameryce. Sukces ewolucjonizmu przypieczêtowany

zosta³ faktycznym zwyciêstwem, choæ formalnie pora¿k¹, w s³ynnym ma³pim procesie

w 1925 roku. Przebieg procesu by³ relacjonowany na bie¿¹co przez licznych dziennikarzy

i media wówczas dobrze wykorzysta³y okazjê, by ukszta³towaæ opiniê publiczn¹. 1 Pogl¹-

dy kreacjonistyczne zosta³y zdyskredytowane do tego stopnia, ¿e przez nastêpne 40 lat

s³owo kreacjonista sta³o siê synonimem wyra¿enia najczêciej niewykszta³cony cz³o-

nek niewielkiego wyznania protestanckiego. Osoby, które by³y w stanie napisaæ ksi¹¿kê,

broni¹c¹ kreacjonizmu, mo¿na by³o policzyæ na palcach jednej rêki. Zreszt¹ i tak rekrutowa³y

siê one z tych niewielkich wyznañ protestanckich i inspirowa³y siê tekstami biblijnymi.

Najdok³adniej przebieg procesu opisa³ Edward J. L ARSON , Summer for the Gods. The Scopes Trial

and Americas Continuing Debate Over Science and Religion, Harvard University Press, Cambridge,

Massachusetts London, England 1997. Por. tak¿e Paul K. C ONKIN , When All the Gods Trembled. Dar-

winism, Scopes, and American Intellectuals, Rowman & Littlefield Publishers, Inc., Lanham Boulder

New York Oxford 1998, s. 79-109; Ronald L. N UMBERS , Darwinism Comes to America, Harvard

University Press, Cambridge, Massachusetts, and London, England 1998, s. 76-91; Henry M. M ORRIS , His-

tory of Modern Creationism, Institute for Creation Research, Santee, California, 2nd ed., 1993, s. 70-77.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: