Fizjoterapia_w_uszkodzeniu_rdzenia.pdf
(
204 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - Fizjoterapia_w_uszkodzeniu_rdzenia.doc
www.pandm.org
Fizjoterapia w uszkodzeniu rdzenia kr
ħ
gowego
Przyczyna :
•
Urazy
•
W przebiegu chorób : SM, Heinego-Medina
•
Zaburzenia genetyczne i rozwojowe
•
Procesy zapalne i zwyrodnieniowe
•
Procesy toksyczne i zaka
Ņ
ne
•
Nowotwory, guzy
Mechanizm urazu :
1)
zgi
ħ
ciowy
2)
wyprostny
3)
kompresyjny (rzadziej prowadz
Ģ
do powikła
ı
ze strony rdzenia lub korzeni)
4)
rotacyjny
- uszkodzenie
- stłuczenie
- ucisk
- uszkodzenie naczyniowe
- zranienie
- przeci
ħ
cie
Typ uszkodzenia :
•
Całkowite
- zniesienie wszystkich rodzajów czucia od poziomu uszkodzenia rdzenia
z pora
Ň
eniem wszystkich mi
ħĻ
ni zaopatrywanych z segmentów rdzenia obj
ħ
tych stref
Ģ
uszkodzenia oraz poni
Ň
ej tego poziomu.
•
Cz
ħĻ
ciowe :
I) Zespół Browna-S
ƾ
quarda
– spowodowany bocznym uszkodzeniem połowy rdzenia
kr
ħ
gowego. Nast
ħ
puje tu pora
Ň
enie połowicze, zniesienie czucia prioproceptywnego po
stronie urazu i zniesienie czucia bólu i temperatury po stronie przeciwnej wynikaj
Ģ
ce z
uszkodzenia skrzy
Ň
owanych dróg rdzeniowo-wzgórzowych.
II) Zespół Centralny
– jest prawdopodobnie wynikiem wyprostnego uszkodzenia rdzenia
kr
ħ
gowego, dochodzi tu do uszkodzenia motoneuronów, efektem tego jest pora
Ň
enie ko
ı
czyn
górnych, przez pewien okres towarzyszy mu równie
Ň
pora
Ň
enie ko
ı
czyn dolnych i zaburzenie
funkcji wydalniczych, jednak s
Ģ
one spowodowane pourazowym opuchni
ħ
ciem dróg
piramidowych i szybko ust
ħ
puj
Ģ
.
III) Zespół t
ħ
tnicy rdzeniowej przedniej
– jest on wynikiem zgniecenia przedniej cz
ħĻ
ci
rdzenia, wraz z uci
Ļ
ni
ħ
ciem przedniej t
ħ
tnicy rdzeniowej. Wyst
ħ
puje tu pora
Ň
enie całkowite z
zaburzeniami czucia bólu poni
Ň
ej uszkodzenia. Cz
ħĻ
ciowo pozostaje czucie uło
Ň
enia i
wibracji.
IV) Stłuczenie tylnej cz
ħĻ
ci rdzenia kr
ħ
gowego
– jest to uszkodzenie o dobrych
rokowaniach, pacjent skar
Ň
y si
ħ
tu na przeczulice wielosegmentowe, mrowienia w okolicy
szyi, zaburzenia czucia, objawy te zazwyczaj s
Ģ
symetryczne i w du
Ň
ym stopniu odwracalne.
V) Zespół wstrz
ĢĻ
nienia rdzenia kr
ħ
gowego
– zespół ten jest zespołem najłagodniejszym,
jego objawy ust
ħ
puj
Ģ
szybko i całkowicie.
1
www.pandm.org
Okresy uszkodzenia :
1)
ostry (wstrz
Ģ
su rdzeniowego ) trwa od 3-6 tyg.
2)
cofania ( regeneracyjno-kompensacyjny ) trwa od 3-4 miesi
ħ
cy
3)
utrwalenia ( stabilizacji ) trwa od 6-24 miesi
ħ
cy
4)
adaptacji trwa do ko
ı
ca
Ň
ycia
Objawy i zaburzenia towarzysz
Ģ
ce :
Objaw
Miejsce uszkodzenia
spastyczno
Ļę
górnego neuronu powy
Ň
ej Th
p
ħ
cherz automatyczny
górnego neuronu powy
Ň
ej Th
wiotko
Ļę
dolnego neuronu poni
Ň
ej L
przej
Ļ
cie C-Th
miejsce wychodzenia nerwów z rdzenia
p
ħ
cherz autonomiczny
dolnego neuronu poni
Ň
ej L
- zaburzenia czucia
- zaburzenie funkcji uk.pokarmowego i wydalniczego
- zmiany troficzne skóry
- zaburzenia oddychania
ã
zaleganie , wzmo
Ň
ona produkcja
Ļ
luzu
- zaburzenia kr
ĢŇ
enia
ã
obrz
ħ
ki, zakrzepy, zatory, nadci
Ļ
nienie t
ħ
tnicze
- zahamowanie odruchów
ã
( przy wiotko
Ļ
ci )
- wzmo
Ň
ona reakcja odruchowa
ã
( przy spastyczno
Ļ
ci )
- niedowład, parali
Ň
- zaburzenie czynno
Ļ
ci płciowej
- odle
Ň
yny
- przykurcze
•
Niedowład (
paresis
) – zmniejszenie/ ograniczenie zakresu ruchu lub osłabienie jego
siły.
•
Pora
Ň
enie (
paralysis, plegia
) – całkowita niemo
Ň
no
Ļę
wykonywania ruchu (ko
ı
czyny
lub jej cz
ħĻ
ci) w wyniku braku dopływu bod
Ņ
ców nerwowych do mi
ħĻ
ni.
2
www.pandm.org
Zakres osi
Ģ
galnej adaptacji przy ró
Ň
nych poziomach uszkodzenia rdzenia
Do poziomu C4
Szyja, barki, ko
ı
czyny, tułów.
Brak samodzielno
Ļ
ci ruchowej, mo
Ň
liwo
Ļę
niepełnego przystosowania do wózków
inwalidzkich.
Poni
Ň
ej C5
Ramiona, przedramiona, tyłów, ko
ı
czyny dolne.
Brak samodzielno
Ļ
ci ruchowej, mo
Ň
liwo
Ļę
niepełnego przystosowania do wózków
inwalidzkich.
Poni
Ň
ej C7
R
ħ
ce, tułów, ko
ı
czyny dolne.
Mo
Ň
liwo
Ļę
cz
ħĻ
ciowej samoobsługi przy u
Ň
yciu pomocy ortopedycznych i praca r
ħ
czna w
domu w pozycji siedz
Ģ
cej.
Poni
Ň
ej Th12
Miednica, ko
ı
czyny dolne.
Chód kangurowy lub 2-4 taktowy, chodzenie krokiem naprzemiennym
z mo
Ň
liwo
Ļ
ci
Ģ
pokonania nierówno
Ļ
ci terenu i niewysokich schodów, prowadzenie
samochodu, praca poza domem..
Poni
Ň
ej L2
Podudzia, stopy, cz
ħĻ
ciowo uda i miednica.
Chód samodzielny po ka
Ň
dym terenie, korzystanie z komunikacji publicznej
Poni
Ň
ej L4
Podudzia, stopy.
Chód samodzielny po ka
Ň
dym terenie, korzystanie z komunikacji publicznej
3
www.pandm.org
Ocena urazu przez fizjoterapeute :
•
Badanie palpacyjne kr
ħ
gosłupa
- Lokalizacja punktów bólowych na kr
ħ
gosłupie
oraz miejsca wyj
Ļ
cia korzeni rdzeniowych
•
Ocena siły mi
ħĻ
niowej ko
ı
czyn
o
Skala Lovetta
o
test MRC (Medical Reasearch Council)
•
Ocena odruchów
o
odruchy gł
ħ
bokie (
Ļ
ci
ħ
gnowe) z m. dwugłowego, trójgłowego, ramienno –
promieniowego, odruch kolanowy, ze
Ļ
ci
ħ
gna Achillesa. Badamy przy
zamkni
ħ
tych oczach.
o
odruchy powierzchowne wywołane przez dra
Ň
nienie skóry, co w odpowiedzi
wyzwala skurcz badanych okolic ciała.
•
Ocena zaburze
ı
czucia
o
Czucie dotyku
(twarz, szyja, ko
ı
czyny górne, poprzez tułów do ko
ı
czyn
dolnych)
o
Czucie bólu
( sprawdzamy dotykaj
Ģ
c delikatnie powierzchni ciała ostrzem
szpilki)
o
Czucie temperatury
(próbówki z ciepł
Ģ
i zimn
Ģ
wod
Ģ
)
o
Badanie czucia daje wskazówki o poziomie uszkodzenia
ASIA – American spinal injury association
Jest to klasyfikacja wymagaj
Ģ
ca szczegółowego badania zaburze
ı
czucia, dotyku, bólu oraz
siły mi
ħĻ
niowej okre
Ļ
lonych zespołów dynamicznych.
Czucie dotyku bada si
ħ
obustronnie w obr
ħ
bie 28 dermatomów, oceniaj
Ģ
c je w trzystopniowej
skali:
0 – brak czucia
1 – czucie zaburzone (osłabienie, przeczulica)
2 – czucie normalne
Zsumowanie liczby punktów daje maksymalnie 112 punktów dla ka
Ň
dego rodzaju czucia
4
www.pandm.org
Cele fizjoterapii :
W pierwszym okresie
(od 3 tyg-kilku miesi
ħ
cy ) działanie profilaktyczne, zapobieganie
zmian
Ģ
wtórnym
- płucne
- odle
Ň
yny
- obrz
ħ
ki
- urologiczne
- przykurczom
- zanik
Ģ
mi
ħĻ
niowym
Stosujemy :
-
ę
wiczenia oddechowe, spr
ħŇ
ynowanie, oklepywanie, pozycje ułatwiaj
Ģ
ce odpływ, inhalacje,
nauke efektywnego kaszlu,
ę
wiczenia oddechowe ró
Ň
nymi torami
- zmiany pozycji zło
Ň
eniowych
-
ę
wiczenia bierne cz
ħĻ
ci pora
Ň
onych
-
ę
wiczenia czynne cz
ħĻ
ci wolnych nie pora
Ň
onych
- nauke stymulacji zewn
ħ
trznej mog
Ģ
cej wywoła
ę
odruch wypró
Ň
nienia ( kichni
ħ
cie, kaszel,
uruchomienie tłoczni brzusznej, uciskanie )
- pionizacj
ħ
mo
Ň
liwie jak najwcze
Ļ
niej zale
Ň
y od metody leczenia
•
Operacyjna – kilka dni po zabiegu
Zachowawcze – po 3 miesi
Ģ
cach
- masa
Ň
limfatyczny
- solux
- magnetostymulacja
- elektrostymulacja FES
-
ę
wiczenia izometryczne
W drugim okresie
- pionizacja
- lokomocja
-
ę
wiczenia ogólnousprawniaj
Ģ
ce
-
ę
wiczenia samoobsługi
Przy uszkodzeniu poni
Ň
ej Th6 mo
Ň
liwa jest całkowita niezale
Ň
no
Ļę
, gdy nauczymy pacjenta
posługiwania si
ħ
wózkiem.
Wysoki balkonik z podpasznikami przy niedowładzie i upo
Ļ
ledzeniu funkcji chwytnej r
Ģ
k.
Teleskopowy aparat stabilizuj
Ģ
cy „LEKTOR” – aparat stabilizuj
Ģ
cy stopy i stawy kolanowe
Aparat ParaWalker, Walkerbout i nne ortezy typu RGO, ARGO – umo
Ň
liwiaj
Ģ
czynn
Ģ
pionizacj
ħ
oraz nauk
ħ
chodzenia osób z wysokim uszkodzeniem rdzenia.
Nauka chodzenia krokiem kangurowym – przy uszkodzeniu odcinka l
ħ
d
Ņ
wioweg
•
Uraz odcinka szyjnego – wózek z nap
ħ
dem elektrycznym z indywidualnie
dopasowanym mechanizmem steruj
Ģ
cym.
•
Uraz odcinka szyjno-piersiowego
– wózek z do
Ļę
wysokim podparciem pleców.
•
Uraz odcinka piersiowego
– wózek z niskim oparciem
5
•
Plik z chomika:
kasica171
Inne pliki z tego folderu:
Diagnostyka czynnosciowa pacjent ow po urazach rdzenia kregowego. ppt(1)
(179 KB)
Diagnostyka czynnosciowa pacjent ow po urazach rdzenia kregowego. ppt
(179 KB)
Koksartroza.ppt
(230 KB)
Kregozmyk.doc
(83 KB)
bóle kręgosłupa szyjnego.doc
(52 KB)
Inne foldery tego chomika:
;; DOMOWA APTECZKA - receptury z daru natury
› Zdrowie
= DOMOWA APTECZKA - receptury z daru natury
●● ZDROWIE i URODA
☀ porady medyczne
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin