Emerytura_z_FUS.pdf

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

E MERYTURA

Z F UNDUSZU U BEZPIECZEŃ S POŁECZNYCH

Warunki nabywania prawa do emerytury określa ustawa z dnia 17 grud-

nia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 1 .

Przepisy tej ustawy różnicują uprawnienia emerytalne i zasady obliczania

tych świadczeń w zależności od wieku ubezpieczonych.

Ustawa dzieli ubezpieczonych na:

V urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.,

V urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.

Odrębne zasady dotyczą górników, którzy nabywają prawo do emerytury

na zasadach określonych w dziale II rozdziale 3a wymienionej ustawy.

V Jakie są warunki uzyskania emerytury

dla ubezpieczonych

urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.?

Ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r. nabywają upraw-

nienia emerytalne na dotychczasowych zasadach (tj. obowiązujących do 31 grud-

nia 1998 r.), jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

— osiągnęli wiek emerytalny, wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet

i 65 lat dla mężczyzn,

— mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat

dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Okresami składkowymi są (wymienione w art. 6 ustawy) okresy opła-

cania składek na ubezpieczenie społeczne (ubezpieczenia emerytalne i ren-

towe) oraz okresy uznane przez ustawodawcę za okresy składkowe. Okresy

nieskładkowe to okresy braku aktywności zawodowej (wymienione w art. 7

ustawy), za które nie były opłacane składki na ubezpieczenie z określonych

przez ustawodawcę przyczyn.

1 Tekst jednolity: Dziennik Ustaw nr 39 z 2004 r., poz. 353 z późn. zm.

Emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ⏐ 1

Okresy nieskładkowe uwzględniane są w wymiarze nieprzekraczającym

1/3 udowodnionych okresów składkowych.

Tak jak okresy składkowe traktuje się przy ustalaniu prawa do emery-

tury okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników, okresy

prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w tym gospodarstwie po ukoń-

czeniu 16-go roku życia.

Okresy te uwzględnia się w rozmiarze niezbędnym do uzupełnienia

okresu wymaganego do ustalenia prawa do emerytury; pod warunkiem,

że nie zostały one uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury lub

renty rolnej.

W rozmiarze niezbędnym do uzupełnienia okresu wymaganego do

ustalenia prawa do emerytury, dla osób, które osiągnęły 60 lat – kobieta

i 65 lat – mężczyzna, uwzględnia się także okres pobierania renty z tytułu

niezdolności do pracy, do której ustało prawo wskutek odzyskania zdolno-

ści do pracy.

Emerytura przysługuje również ubezpieczonym, którzy:

— osiągnęli wiek emerytalny, wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet

i 65 lat dla mężczyzn oraz

— mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 15 lat

dla kobiet i 20 lat dla mężczyzn.

Emerytury przyznanej tym ubezpieczonym nie podwyższa się do kwoty

najniższej emerytury.

Osobom pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy, które osiąg-

nęły wiek 60 lat – w przypadku kobiet i 65 lat – w przypadku mężczyzn, mają-

cym okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu, przyznaje się emeryturę

z urzędu. Przyznana z urzędu emerytura nie może być niższa od renty z tytu-

łu niezdolności do pracy.

V Kto spośród ubezpieczonych

urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

może przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę?

Przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego mogą przejść

na emeryturę:

V kobiety: po osiągnięciu 55 lat, jeżeli udowodnią co najmniej 30-letni

okres składkowy i nieskładkowy albo udowodnią co najmniej 20-letni

okres składkowy i nieskładkowy oraz zostaną uznane za całkowicie niezdolne

do pracy,

V mężczyźni: po osiągnięciu 60 lat, jeżeli mają co najmniej 25-letni

okres składkowy i nieskładkowy oraz zostaną uznani za całkowicie niezdol-

nych do pracy,

2 ⏐ Emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy przed zgłoszeniem

wniosku o emeryturę byli pracownikami i w okresie ostatnich 24 miesię-

cy podlegania ubezpieczeniom przez co najmniej 6 miesięcy pozostawali

w stosunku pracy; chyba że przez cały wymagany do emerytury okres

byli ubezpieczeni z tytułu pozostawania w stosunku pracy lub w dniu

zgłoszenia wniosku o emeryturę byli uprawnieni do renty z tytułu niezdol-

ności do pracy.

V kobiety po osiągnięciu 55 lat, mężczyźni po osiągnięciu 60 lat

uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypad-

kiem przy pracy (przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodar-

czej, działalności twórczej lub artystycznej, umowy agencyjnej lub umowy

zlecenia albo przy wykonywaniu przez osoby duchowne i zakonne czynno-

ści religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami dusz-

pasterskimi lub zakonnymi), wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy

zaistniałym do dnia 31 grudnia 2002 r. albo wskutek choroby zawodowej,

jeżeli mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat

w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn,

V osoby zatrudnione w szczególnych warunkach lub w szczególnym

charakterze, w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, jeżeli

udokumentują okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat

w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn, w tym – zależnie od ro-

dzaju wykonywanej pracy – co najmniej 15 lat (10 lat w przypadku wykazu B) 2

zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w szczególnych warunkach lub

w szczególnym charakterze.

V Prawo do wcześniejszej emerytury, tj. przed osiągnięciem wieku

60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, mają także kolejarze na zasadach

określonych w art. 40 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z prawa do wcześniejszej emerytury, na podstawie odrębnych przepi-

sów, mogą również skorzystać :

V inwalidzi wojenni i wojskowi,

V kombatanci i osoby represjonowane,

V urzędnicy państwowi,

V pracownicy służby cywilnej,

V pracownicy samorządowi,

2 Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie któ-

rych osobom pracującym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,

w tym twórcom i artystom, niebędącym pracownikami przysługuje emerytura, ustala

się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie

wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub

w szczególnym charakterze.

Emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ⏐ 3

V byli żołnierze zasadniczej służby wojskowej przymusowo zatrudnia-

ni w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywania rud uranu

i batalionach budowlanych,

V nauczyciele akademiccy.

Bez względu na wiek nabywają prawo do emerytury nauczyciele,

jeżeli:

V udowodnią 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym co naj-

mniej 20 lat pracy nauczycielskiej, albo

V udowodnią 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w tym 20 lat

pracy nauczycielskiej w szkolnictwie specjalnym,

pod warunkiem rozwiązania stosunku pracy na zasadach określonych

w art. 88 Karty Nauczyciela.

V Jakie są warunki uzyskania emerytury

dla niektórych ubezpieczonych

urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.?

Dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed

dniem 1 stycznia 1969 r. ustawa o emeryturach z FUS przewiduje zarówno

nowe zasady ustalania prawa do emerytury, jak i jej wysokości. Niektórym

ubezpieczonym stwarza jednak możliwość przejścia na emeryturę na za-

sadach analogicznych jak dotychczasowe, jeżeli spełnią łącznie następują-

ce warunki:

— nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli

wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwar-

tym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu

państwa,

— warunki do uzyskania emerytury spełnią do dnia 31 grudnia 2008 r.

Po spełnieniu wymienionych warunków – w wieku niższym od podsta-

wowego – uprawnienia do emerytury mają :

V kobiety, jeżeli do dnia 31 grudnia 2008 r. ukończą 55 lat i będą

legitymowały się co najmniej 30-letnim okresem składkowym i nieskładko-

wym, albo 20-letnim okresem składkowym i nieskładkowym w przypadku

całkowitej niezdolności do pracy, oraz spełnią pozostałe warunki wyma-

gane od kobiet urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. (patrz: tekst

w ramce na s. 3),

V pracownicy zatrudnieni w szczególnych warunkach lub w szczegól-

nym charakterze, w tym twórcy i artyści niebędący pracownikami, którzy do

dnia 31 grudnia 2008 r. spełnią warunki określone w przepisach rozporzą-

dzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego

dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczegól-

nym charakterze, a także kolejarze.

4 ⏐ Emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Bez względu na wiek zachowują prawo do emerytury nauczyciele po

spełnieniu do dnia 31 grudnia 2008 r. warunku wymaganego okresu składkowe-

go i nieskładkowego oraz okresu pracy nauczycielskiej. Rozwiązanie stosunku

pracy może nastąpić po tej dacie.

V Jak ustala się wysokość emerytury dla ubezpieczonych

urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

i niektórych ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.?

Dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., a także

dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy spełnią

warunki do uzyskania emerytury do dnia 31 grudnia 2008 r. (tj. warunek

wieku i stażu) i zgłoszą wniosek o przyznanie emerytury przed osiągnięciem

wieku 60 lat, wysokość emerytury ustala się na dotychczasowych zasadach

i oblicza się według wzoru:

V 24% kwoty bazowej,

V po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy pełny rok okresów składko-

wych – z uwzględnieniem pełnych miesięcy,

V po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy pełny rok okresów nieskład-

kowych – z uwzględnieniem pełnych miesięcy.

Podstawę wymiaru emerytury ustala się z okresu kolejnych 10 lat ka-

lendarzowych, wybranych z 20 lat poprzedzających rok zgłoszenia wniosku

o emeryturę, albo z 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych z całego ży-

cia zawodowego, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury nie może przekro-

czyć 250% .

V Jaka emerytura przysługuje ubezpieczonym

urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r.?

Ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. (z podanymi

wyżej wyjątkami) przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytal-

nego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla

mężczyzn. Osobom pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy po

osiągnięciu tego wieku przyznaje się emeryturę z urzędu.

Prawo do emerytury nie jest uzależnione od udowodnienia określonego

minimalnego okresu ubezpieczenia.

Emerytura dla osób z tej grupy wiekowej zostanie wyliczona według

nowych zasad . Podstawą jej obliczenia będzie zwaloryzowana kwota skła-

dek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowana na koncie ubezpieczo-

Emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ⏐ 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: