nowy testament
1
Pieśń o Agape (1Kor 13, 1-13)
1. Kontekst
Pieśń rozdziela dwa rozdziały o charyzmatach (l Kor 12, 14). Świadczy to o „randze” Agape! 1Kor 12, 31 zamyka rozdział wezwaniem: „starajcie się o większe dary: a ja wam wskażę drogę jeszcze doskonalszą”. Charyzmaty są ważne, wierzący mają o nie zbiegać żarliwie, ale Agape jest ważniejsza, stanowi drogę doskonalszą. Wskazuje j ą Paweł w.Pieśni.
2. Terminy
STORGE, jest „miłością” zmysłową, odruchową, popędową, obecną u ludzi i zwierząt. Oznacza jednoznacznie przywiązanie! Widoczne jest ono u matki, która tuli dziecko i wilczycy, która na śmierć broni „młode”. Jest „miłością-potrzebą”, tą „potrzebą” jest dawanie siebie”. „Nie zna przeszkody wieku, płci, klasy społecznej, wykształcenia”. Termin STORGE jest nieobecny w Biblii (często zachodzi w świecie greckim), gdzie pojawia się wyłącznie w katalogu grzechów: ASTERGOS (bez serca Rz l, 31) oraz ASTERGOI (bez serca, bez litości, 2Tm 3,3). STORGE - przywiązanie z długiej znajomości, sympatii „od zawsze”, i może twórczo budować i podpierać inne rodzaje miłości.
EROS, nie zachodzi nigdy w Biblii, ale obecny w literaturze i filozofii greckiej. Obraz jej daje Platon w dziele „Uczta”. Na uczcie bogów spotykają się Penia (ubóstwo, bieda) i Poros (bogactwo). To spotkanie rodzi tęsknotę i pragnienie połączenia. Eros jest, więc dążeniem do uzupełnienia, udoskonalenia, pożądania tego „co brakuje”. Sofokles nazywa Eros „wieczną tęsknotą” za ideałem (partnerem - partnerka). Eros pożąda osoby (też bogactwa, władzy, znaczenia), jest egoistyczny (ego - ja), zaborczy, nastawiony na branie. Od terminu Eros pochodzą słowa erotyka, erotoman (w sensie negatywnym, kiedy wychodzi poza bariery osobowe). Eros w biegu historii zatracił cechy pozytywne. W Rzymie, przybrał miano Amor - Cupido. Cupido urósł do rangi bóstwa, nieodpartej żądzy seksualnej, Amor - bogiem miłostek. Owidiusz (43 - 17) napisał poemat „Ars amandi” (sztuka kochania), za którą cesarz Oktawian (63 -14) skazał go na wygnanie. Tam napisał książkę „Remedia amoris” (lekarstwa na miłość, „Odkochanie”). W żydowskiej literaturze hellenistycznej o wydźwięku platonicznym Eros symbolizował człowieka, który kochał Boga.
Ignacy Antiocheński napisał „mój Eros (Chrystus) jest ukrzyżowany”. Tu Eros określił potęgę miłości Chrystusa ukrzyżowanego!
Dzisiejsza filozofia klasyfikuje Eros na: lubieżny (zasługuje na odrzucenie), idylliczny (w poezji tolerowany), platoniczny (apoteozowany).
PHILIA, miłość - przyjaźń, uczuciowa, szlachetna, altruistyczna (alter – drugi), otwarta na człowieka, pochodzi od matki i rozprzestrzenia się na rodzicielstwo i ludzi. Termin philos tworzy imiona teoforyczne (Theos - Bóg, phero - niosę, tzn. mające w sobie święte Imię Boga, np. Teofil - przyjaciel Boga, Teodor -dar Boga, i wiele słów - nazw, jak: filomaci (philos - przyjaciel, mathetes -uczeń, nauka), filareci (philos — przyjaciel, arete - cnota). Termin philia zachodzi bardzo często w Piśmie Świętym. Ale gdy chodzi o nakaz Jezusa: „Miłujcie wszystkich nieprzyjaciół” (Mt 5, 44), tu ewangelista używa terminu w trybie rozkazującym „agapate” (od agapao - miłuje), bo człowiek nie może kochać nieprzyjaciół i przebaczać im krzywdy miłością opartą na uczuciu.
AGAPE, miłość - dar. Odnosząca się do Boga i ludzi, zakłada refleksję (umysł, rozum), jej dominantę charakterystyczną stanowi wola. Pochodzi od Ducha Świętego: „Nadzieja zawieść nie może, ponieważ miłość Boża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Świętego, który został nam dany (Rz 5, 5). Fundamentem nadziei zbawienia jest Agape. Duch Święty - Miłość niestworzona i nieskończona, stwarza je, rozlewa w człowieku jako swój dar, równoznaczny z łaską uświęcającą.
3. Pieśń — podział:
- Agape a charyzmaty (w. 1-3)
1. Gdybym mówił językami ludzi i aniołów, a miłości bym nie miał, stałbym się jak miedź brzęcząca albo cymbał brzmiący.
2. Gdybym też miał dar prorokowania i znał wszystkie tajemnice, i posiadał wszelką wiedzę, i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił, a miłości bym nie miał, byłbym niczym.
3. I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją, a ciało wystawił na spalenie, lecz miłości bym nie miał, nic bym nie zyskał.
- Przymioty Agape (w. 4-7)
4. Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest. Miłość nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie unosi się pychą;
5. nie dopuszcza się bezwstydu, nie szuka swego, nie unosi się gniewem, nie pamięta złego;
6. nie cieszy się z niesprawiedliwości, lecz współweseli się z prawdą.
7. Wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma.
- Wieczne trwanie Agape (w. 8 - 13)
8. Miłość nigdy nie ustaje, [nie jest] jak proroctwa, które się skończą, albo jak dar języków, który zniknie, lub jak wiedza, której zabraknie.
9. Po części bowiem tylko poznajemy, po części prorokujemy.
10. Gdy zaś przyjdzie to, co jest doskonałe, zniknie to, co jest tylko częściowe.
11. Gdy byłem dzieckiem, mówiłem jak dziecko, czułem jak dziecko, myślałem jak dziecko. Kiedy zaś stałem się mężem, wyzbyłem się tego, co dziecięce.
12. Teraz widzimy jakby w zwierciadle, niejasno; wtedy zaś [zobaczymy] twarzą w twarz: Teraz poznaję po części, wtedy zaś poznam tak, jak i zostałem poznany.
13. Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość - te trzy: z nich zaś największa jest miłość.
Agape niepomiernie góruje nad charyzmatami, jest „super - charyzmatem”, ich sercem i regulatorem.
Agape przewyższa glosolanę (glossa -język, laleo - mówię). W wersecie l jest hiperbola. Gdyby aniołowie mogli mówić (według rabinów mówią i to po hebrajsku), a Paweł ich językiem i językiem ludzi, a nie miał Agape, byłby podobny do „miedzi brzęczącej” czyli gongu i brzmiącego cymbału. Cymbały były znane w świecie greckim, grali na nich korybanci podczas obchodów świąt ku czci Dionizosa. W Grecji krążyło przysłowie „Cymbały z Dodony” (dzisiaj jeszcze istnieje miasto Dodoni, Dodon), a cymbał z Dodony oznacza gadułę.
Bez Agape nie ma wartości prorokowania (przemawia z Bożego natchnienia, wiedza, kardiognoza (kardia - serce, gnosis - poznanie), wiara charyzmatyczna( w moc czynienia cudów (Mk 11, 13), wydanie się na spalenie (lub ratowanie z pożaru), rozdanie majątku na jałmużnę (w. l — 3).
Pieśń wylicza przymioty Agape, jaka jest, jak nie jest: jest cierpliwa (makrothymia, makros - wielki, thymos - duch: wielkoduszna), łaskawa, wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma 9tzn. jest mocna!). Nie zna zazdrości, poklasku, pychy, gniewu, bezwstydu (J. Czerski w BP tłumaczy: „jest taktowna”, etykieta należy do Agape; według H. De Lubac istotę sacrum stanowi sumienie i poczucie wstydu), nie jest „pamiętliwa”, daleka od „schadenfreude”, zaprzyjaźniona z Prawdą (por. J 14, 6; 8, 31). (w. 4-7).
Agape jest więzią między człowiekiem a Bogiem. „Narzędzie” tymczasowego poznania, jak języki, wiedza, proroctwo są „dziecinne” w'porównaniu z Agape. Mają się tak do Agape, jak myślenie, mówienie, działanie dziecka do myślenia, mówienia, działania człowieka dorosłego.
Poznanie „teraz” (na ziemi) jest pośrednie (niedoskonałe) jak w lustrze (daje odbicie) i w zagadce (pozostawia do „odgadnięcia” część Prawdy). „Potem” (w niebie) będzie „twarzą w twarz” (bezpośrednie). Człowiek pozna Boga jak „teraz jest poznany” przez Niego. Bóg poznaje bezpośrednio, wiec człowiek pozna Boga (i wszystko) bezpośrednio, ale nie wyczerpująco. Tylko Bóg poznaje wyczerpująco!
Teraz trwają (wiara — pistis, nadzieja — elpis, miłość - Agape). Triada cnót (por. ITes 1,3: dzieło wiary, trud miłości, wytrwała nadzieja - inna kolejność cnót Boskich). Miłość jest największa.
Sławny biblista Jean Steimann (Paweł z Tarsu) twierdzi, że Pieśń pisze-Paweł (kontemplata - mistyk), pośrednio mówi o Chrystusie, nie nazywa Go po imieniu, ale o Nirn myśli — „Jezus przemawiał, był prorokiem, czynił cuda. miał całą wiedzę, oddał wszystko, wydał swoje ciało”. Nie ma Ewangelii bez Chrystusa, Ewangelia jest martwa bez Agape. Uważam, że błogosławieństwa (Mt 5, l — 12) to „bilet wizytowy” Jezusa. On jest błogosławieństwem i On jest błogosławion! Jego błogosławieństwa są programem, który podaje uczniom do realizacji (por. Hans Urs von Balthasar). Podobnie miłosierny samarytanin (Łk 17, 11-14) to „incognito” - Jezus, wzór uniwersalnej Agape! Przykład Agape, tzn. „niestrudzonej” życzliwości (suma życzliwości nie jest Agape, można być filantropem (philos - przyjaciel, anthropos - człowiek) bez Agape. Opowiadam się za Pawiowym autorstwem Pieśni oraz za opinią, że w Pieśni ukrywa się Jezus. Nie podzielam opinii Rudolfa Bultmanna, że Pieśń jest tekstem parenetycznyrn (paraneza - nauczanie budujące, pozytywne, od parainesis, w przeciwieństwie do anatematezy (ana - tithemi, stawiam „poza”, „połajanka”, „wyklinanie”. Pieśń do Agape można porównywać do nieporównywalnej wartości Agape z Pnp: „mocna jest jak śmierć miłość - Agape (LXX), liczne wody nie zdołają ugasić jej płomienia”. I cała historia zmierza do spotkania „dwojga” Jedynych: Boga i człowieka (por. Piotr Roztworowski OSB). Pieśń można tez porównać do niepokonanej siły miłości - Agape: „Któż nas może odłączyć od miłości Chrystusowej? Utrapienie, ucisk, prześladowanie, głód, nagość, niebezpieczeństwo, miecz” (Rz 8, 31 - 39).
Johan Brahms (1833 - 1897) napisał melodie do Pieśni o Agape (słowa w języku niemieckim).
Paruzja (l Tes, 2 Tes)
1. Parousia - obecność - przyjście
Przybycie króla - ingres króla - radość
Obecność Bóstwa dla udzielenia pomocy bohaterom, dla roztoczenia opieki nad światem
NT: powtórne przyjście Pana w chwale
Przyjście Pana w historii jest podwójne:
a) w pokorze i poniżeniu (Wcielenie - Synkatabasis)
b) w chwale, sławne, królewskie „będzie dopiero” (Paruzja — por. Kanon Muratoriego)
2. Zapowiedź paruzji
Dz l, 11: Ten Jezus, wzięty od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do nieba.
werset 11 wprowadza tzw. „angeli interpretes” - Ewangelista Łukasz wkłada w ich usta nieomylne zapowiedzi (i wyjaśnienia), że „Wniebowstępujący” powróci!
Oczekiwanie Paruzji:
l Kor 16, 22 „MARANATHA” (jest możliwy dwojaki podział słowa aramejskiego pisanego w Liście literami greckimi:
- Maran - atha - Pan nasz przychodzi (sens kultyczny)
- Marana - tha - Panie nasz przyjdź (sens eschatologiczny)
Maranatha jest autentyczną modlitwą odmawiana przez Judeochrześcijan. Stanowi ona dowód historyczno - liturgiczny na Bóstwo Jezusa (L. Cerfeux, O. Culmann) nazywanego jako Mar. Kyrios - Pan (Bóg) i jest zarazem dowodem na wyczekiwanie paruzji.
Ap 22, 20; „Amen. Przyjdź, Panie Jezu” (modlitwa liturgiczna „Maranatha”)
Ap 22, 17; „Duch (Trzecia Osoba Boska) i Oblubienica (Kościół), mówią: „Przyjdź”.
Did 10, 6; przekazuje tekst modlitwy „Maranatha” (śpiew w Oazie)
l Kor 11, 26; „Ilekroć ten chleb spożywacie i pijecie z tego kielicha, śmierć Pana głosicie, aż (On) przyjdzie”
3. Liturgia - 3 aklamacje
I. “Sławimy śmierć Twoją Panie, Wyznajemy Twoje zmartwychwstanie, i oczekujemy Twego przyjścia w chwale".
II. “Ile razy ten chleb spożywamy i pijemy z tego kielicha, głosimy śmierć Twoją, Panie, oczekujemy Twego przyjścia w chwale".
III. “Chrystus umarł. Chrystus zmartwychwstał. Chrystus powróci".
4.
1Tes 4, 13-18: Paweł pociesza chrześcijan w Tesalonice: „Jezus istotnie zmartwychwstał!” Bóg tych, co umarli „w Jezusie” wyprowadzi z Nim (do chwały). Dokona się to na słowo Pana. Tekst wymienia: „hasło”, „głos archanioła”, „dźwięk trąby” (obrazy, język apokaliptyczny). Wtedy zmarli w Chrystusie „wstaną” pierwsi, potem żywi (będący aktualnie przy życiu) będą „porwani na obłoki” (język apokaliptyczny). Obłoki są „wozem Boga”, oznaczają Jego obecność. Odtąd wierzący - sprawiedliwi będą z Panem. To stwierdzenie ma być źródłem pociechy i nadziei.
1Tes 5, 1; „Nie trzeba wam bracia pisać o czasach (chronos) i chwilach (kairos) - chwila wybrana przez Boga, opatrznościowa; od tego słowa bierze początek kariologia - nauka o znakach czasu, która ma swe podstawy w ewangelii (Mt 16, l-4) i (Mk8, 11-13).
5.
Apostoł w oczekiwaniu na Paruzję zaleca gotowość, która polega na postępowaniu jak dzieci świętości.- dnia, czuwania (“bądźcie trzeźwi" - życie jest wigilią przed wielkim świętem), oraz nałożenia specjalnego ubioru, tj. “pancerza wiary" (pancerz ochrania całe ciało) i miłości, hełmu nadziei zbawienia (hełm osłania głowę).
6. Okoliczności Paruzji
Paweł odrzuca fałszywe opinie, które krążyły w Tesalonice: że dzień Pana już nadchodzi, że bliskie jest zgromadzenie się wokół Chrystusa (wszyscy zbawieni będą razem z Panem), że istnieje rzekome „natchnienie prorockie” (objawienie), mowa (wyjaśnienie z Pisma Świętego), list (Apostoła) o Paruzji.
7. Wyjaśnienia Pawła
Paruzje poprzedzi:
- apostazja (odstępstwo - apostasis (obejmie ono prowincje, kraje, Kościół) Apostazja przewidziana jest przez Tradycję biblijna: „Wzmoże się nieprawość, oziębnie miłość wielu” (Mt 24, 11-12), „Czy Syn Człowieczy znajdzie wiarę na ziemi, gdy przyjdzie?” (Łk 18, 8)
- wystąpienie „Człowieka grzechu” (tłumaczy się: Niszczyciel, Niegodziwiec - Jan apostoł stosuje nazwę Antychryst)
- człowiek grzechu manifestuje sprzeciw, wynosi się ponad wszystko, co wiąże się z Bogiem i Jego kultem, przypisuje sobie godność boską(„dowodząc że jest Bogiem”), „zasiądzie w świątyni Boga” 9Augustyn - nie wie w jakiej świątyni zasiądzie Antychryst; obraz jest inspirowany przez proroka Daniela (11, 36), gdzie znajduje się historyczno - religijny wzorzec, a Paweł dokonuje jego.”relektury”. Antioch IV Epifanez, wróg monoteizmu nakazał umieścić w świątyni jerozolimskiej posąg Dzeusa o „swoich rysach”. Żydzi dlatego zmieniali jedną literę w jego imieniu -Epimanes, co tłumaczy „wariat”, „szalony”, „pomylony5”. Cesarz Kaligula (37 - 41) też wydał nakaz umieszczenia w świątyni swego posągu, ale namiestnik w Palestynie zwlekał z realizacja nakazu i nie doszło do powstania, a cesarz został w międzyczasie zamordowany (uważany był za obłąkańca). Człowiek grzechu odznacza się zatem bluźnierczą pychą i „zagarnianiem” prerogatyw boskich (proroctwo daniela realizowało się w historii: Konie wprowadza za Napoleona do najpiękniejszej „perły gotyku” we Wilnie, tj. w kościele św. Anny, muzea ateizmu, magazyny na rozkaz totalitarnych wodzów. Paweł stwierdza, że „niegodziwiec już działa” — „tajemnica nieprawości” - „mysterion tes anonias”. W 2Tes 2, 6 zaznacza, że „ wy wiecie, co go powstrzymuje” - ko catechon (przeszkadzający) i to katechon (przeszkadza). Tłumaczył to w ustnej katechezie, o czym jednak nie ma wzmianki w Liście. Z stąd są domysły, że przeszkodami są: cesarz, gwarant ładu i spokoju, rzymski system prawny, rzymska sieć dróg lądowych i morskich. Te hipotezy trzeba odrzucić, bo Roma (Rzym) nazwana jest „wielką Nierządnicą”, pijaną krwią męczenników, z pucharem obrzydliwości w ręku (Ap 17, l — 9). Rzym pogański jest miastem cezarów i „moralnym bagnem”, działają w nim dwie bestie, jedna z morza, symbol przemocy fizycznej i psychicznej (Ap 13, 1), sięgająca po boskie tytuły, druga z lądu (symbol fałszywej propagandy, kłamstwa, kultów religijnych (Ap 13, 11).
8.
A zatem „przeszkodą” i „przeszkadzającym” są „dwaj świadkowie” (Ap 11), czciciele Boga, Jego świadkowie, wyznawcy. Symbol „dwóch” obejmuje kler i laikat. Symbol jest zbudowany na proroctwie Zachariasza (4, 3. 11 -14). U jego podstaw są: Zorobabel (przedstawiciel laikatu) i Jozue (kapłan) oraz apostołowie Piotr i Paweł (Ap 11), męczennicy, którzy słyszą „wstąpcie tutaj” (do nieba), skąd przychodzą bezustannie nowi świadkowie!
9.
Proroctwo głosi zwycięstwo Pana (2Tes 2, 8) — nastąpi spotkanie (nie walka) Chrystusa z Niegodziwcem po ustąpieniu przeszkody. Chrystus pokona Niegodziwca „tchnieniem ust” (symbol - łatwo, tak jak łatwo, „bezwiednie” oddycha człowiek) oraz blaskiem swego przyjścia (nagle, szybko, niepostrzeżenie, jak niezauważalnie następuje przejście od zmroku do świtu, ciemności do światła). Obrazy „walki” — spotkania - zwycięstwa Chrystusa są wzięte ze sławnego tekstu o Mesjaszu z proroka Izajasza (Iz 11, 4). Niegodziwiec - Niszczyciel ujmowany jest jako siła zbiorowa (oczywiście też indywidualna) oraz permanentna (trwała), Podobnie „to katechon” (przeszkoda) ma charakter indywidualny i zbiorowy oraz permanentny.
10. Wnioski kerygmatyczne
Nauka o Paruzji ważna jest dla dogmatyki, liturgiki, a przede wszystkim dla teologii moralnej, wzywa bowiem do uświęcenia (ITes 5, 22 - 23), cierpliwości (Jk 5,7- 8), pobożności (2P 3, 4. 12), komunii z Jezusem (l J 2, 28).
Teologia charyzmatów
1. Nazwa - greckie charis oznacza łaskę, którą Bóg daje, a charisma określa życzliwość, dobrodziejstwo Boga, tu szczególny dar Boży dany darmo, uzdalniający do określonej służby (diakonia) we wspólnocie. Charyzmat nie uświęca, lecz skierowany na służenie drugim: „Każdemu (wszystkim) objawia się Duch dla wspólnego dobra” (IKor 12, 7). Termin charyzmat zachodzi w Nowym Testamencie 17 razy (15 w Listach protopawłowych, raz w deuteropawłowym (2Tm l, 6), raz u Piotra (1P 4, 10).
2. Charyzmaty z ustanowienia są dwa, tzw. Charyzmaty instytucjonalne lub instytucje charyzmatyczne: porządek uświęcenia (ordo sanctificationis) i porządek nauczania (ordo docendi). Ordo sanctificationis biegnie poprzez posługę sakramentalną, w której działa kapłaństwo poprzez „nałożenie rak” (cheirothonia lub chirotonia, od greckich cheir - ręka, tithemi — nakładam). W Kościele katolickim i ortodoksyjnym (ortos — prosty, prawidłowy, doxa - kult uwielbienia, czyli Prawosławie). Oczywiście, że Duch Święty poza widzialnymi ramami Kościoła może nieskrępowanie udzielać łaski i charyzmatów.
3. Katalogi charyzmatów:
A. 1Kor 12, 1-11,28-31
1. Nie chciałbym, bracia, byście nie wiedzieli o darach duchowych. 2. Wiecie, że gdyście byli poganami, ciągnęło was nieodparcie ku niemym bożkom. 3. Otóż zapewniam was, że nikt, pozostając pod natchnieniem Ducha Bożego, nie może mówić: Niech Jezus będzie przeklęty! Nikt też nie może powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: Panem jest Jezus 4. Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch; 5. różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan; 6. różne są wreszcie działania, lecz ten sam Bóg, sprawca wszystkiego we wszystkich. 7. Wszystkim zaś objawia się Duch dla [wspólnego] dobra. 8. Jednemu dany jest przez Ducha dar mądrości słowa, drugiemu umiejętność poznawania według tego samego Ducha, 9. innemu jeszcze dar wiary w tymże Duchu, innemu łaska uzdrawiania w jednym Duchu, 10. innemu dar czynienia cudów, innemu proroctwo, innemu rozpoznawanie duchów, innemu dar języków i wreszcie innemu łaska tłumaczenia języków. 11. Wszystko zaś sprawia jeden i ten sam Duch, udzielając każdemu tak, jak chce. (…) 28. I tak ustanowił Bóg w Kościele najprzód apostołów, po wtóre proroków, po trzecie nauczycieli, a następnie tych, co mają dar czynienia cudów, wspierania pomocą, rządzenia oraz przemawiania rozmaitymi językami.29. Czyż wszyscy są apostołami? Czy wszyscy prorokują? Czy wszyscy są nauczycielami? Czy wszyscy mają dar czynienia cudów? 30. Czy wszyscy posiadają łaskę uzdrawiania? Czy wszyscy przemawiają językami? Czy wszyscy potrafią je tłumaczyć? 31. Lecz wy starajcie się o większe dary: a ja wam wskażę drogę jeszcze doskonalszą
B. Rz 12, 3.6-18
3. Mocą bowiem łaski, jaka została mi dana, mówię każdemu z was: Niech nikt nie ma o sobie wyższego mniemania, niż należy, lecz niech sądzi o sobie trzeźwo - według miary, jaką Bóg każdemu w wierze wyznaczył. 6. Mamy zaś według udzielonej nam łaski różne dary: bądź dar proroctwa - [do stosowania] zgodnie z wiarą; 7. bądź to urząd diakona - dla wykonywania czynności diakońskich; bądź urząd nauczyciela - dla wypełniania czynności nauczycielskich; 8. bądź dar upominania - dla karcenia. Kto zajmuje się rozdawaniem, [niech to czyni] ze szczodrobliwością; kto jest przełożonym, [niech działa] z gorliwością; kto pełni uczynki miłosierdzia, [niech to czyni] ochoczo. 9. Miłość niech będzie bez obłudy. Miejcie wstręt do złego, podążajcie za dobrem. 10. W miłości braterskiej nawzajem bądźcie życzliwi. W okazywaniu czci jedni drugich wyprzedzajcie. 11. Nie opuszczajcie się w gorliwości. Bądźcie płomiennego ducha. Pełnijcie służbę Panu.12. Weselcie się nadzieją. W ucisku bądźcie cierpliwi, w modlitwie - wytrwali. 13. Zaradzajcie potrzebom świętych. Przestrzegajcie gościnności. 14. Błogosławcie tych, którzy was prześladują. Błogosławcie, a nie złorzeczcie. 15. Weselcie się z tymi, którzy się weselą. płaczcie z tymi, którzy płaczą. 16. Bądźcie zgodni we wzajemnych uczuciach. Nie gońcie za wielkością, lecz niech was pociąga to, co pokorne. Nie uważajcie sami siebie za mądrych. 17. Nikomu złem za złe nie odpłacajcie. Starajcie się dobrze czynić wobec wszystkich ludzi. 18. Jeżeli to jest możliwe, o ile to od was zależy, żyjcie w zgodzie ze wszystkimi ludźmi.
...
BB3