Budowa rzepaku
korzeń
palowy sięgający do 2 m w głąb gleby, z licznymi korzeniami bocznymi.
łodyga
sztywna, wysoka (do 1,5 m) i tworzy liczne rozgałęzienia zakończone kwiatostanami (gronami).
Liście
rzepaku mają różny kształt w zależności od położenia na łodydze i są pokryte nalotem woskowym
Kwiaty
rzepaku są żółte, obcopylne (zapylane głównie przez pszczoły)
Owocem
jest łuszczyna, w której znajdują się niewielkie, kuliste, ciemnobrunatne nasiona.
Fazy wzrostu i rozwój
kiełkowanie
bardzo szybko
wschody
pojawiają się po 7 dniach, pierwsze na powierzchni gleby ukazują się dwa sercowate liście, a potem liście właściwe.
stadium rozety
rzepak powinien rozwinąć przed zimą 8 – 10 liści ułożonych w rozetę. Liście są osadzone na skróconym pędzie, a pączek wierzchołkowy powinien znajdować się możliwie blisko powierzchni ziemi (do 3 cm), co chroni go przed przemarznięciem. W okresie zimy rośliny ulegają jarowizacji i przechodzą w fazę rozwoju generatywnego
wydłużanie pędów
wiosną pęd kwiatostanowy zaczyna się szybko wydłużać
pąkowanie
kwitnienie
najpierw zakwita grono na pędzie głównym, a następnie na pędach bocznych. Okres kwitnienia rzepaku jest długi i trwa ok. 40 - 45 dni.
rozwój łuszczyn
dojrzewanie
Okres od siewu do zbioru rzepaku ozimego trwa 10-11 miesięcy
Wymagania glebowo – klimatyczne
WYMAGA GLEB ŻYZNYCH
- przepuszczalne podłoże zasobne w próchnice i składniki pokarmowe
- pH powyżej 6
- dobra kultura gleby
- odpowiednie gleby to gleby kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego oraz żytniego bardzo dobrego
- nieodpowiednie są gleby piaskowe podmokłe oraz torfy i gleby o odczynie kwaśnym
WYMAGANIA WODNE
- wysokie
- największe zapotrzebowanie w okresie kwitnienia i zawiązywania nasion
ZIMOTRWAŁOŚĆ
- większa niż jęczmienia ozimego mniejsza niż pszenicy i żyta
- zależy od ukształtowania rośliny przed zimą i zahartowania ( zbyt słabo rozwinięte rośliny jak i nadmiernie giną)
- wytrzymują do -150C bez okrywy śnieżnej, -250C z okrywą
TEMPERATURA
- Umiarkowane temperatury w okresie kwitnienia i dojrzewania dodatnio wpływają na plon nasion, jak również na zawartość tłuszczu.
Odmiany rzepaku ozimego
-odmiany podwójnie ulepszone (dwuzerowe), czyli bezerukowe
-o znacznie obniżonej zawartości glukozynolanów, tj. gorzkich związków siarkowych pogarszających jakość pastewną śruty poekstrakcyjnej.
STANOWISKO W ZMIANOWANIU
Odpowiednie przedplony: rośliny wcześnie schodzące z pola, np. ziemniaki wczesne, udany wczesny groch lub mieszanki strączkowych na zielonkę, mieszanki traw z lucerną, koniczyna czerwona zaorana po I pokosie, mieszanki zbożowo - strączkowe i zboża wcześnie schodzące z pola.
Złe przedplony rzepak oraz inne rośliny krzyżowe.
Uprawa roli
-Po zbożach i motylkowych wcześnie schodzących z pola (początek lipca) wykonuje się podorywkę z bronowaniem lub wałem kolczatką. Jeżeli mamy zaplanowane nawożenie obornikiem, to można wywieść go na ściernisko i przykryć głębszą podorywką.
-trzy tygodnie przed siewem należy wykonać orkę siewną na głębokość 20 cm. Opóźniona orka siewna wymaga zagregatowania pługa z wałem Campbella.
-Przed siewem glebę doprawia się przy użyciu brony lub agregatu do uprawy przedsiewnej (kultywator + wal strunowy).
- Po ziemniakach wczesnych wystarczy zastosować kultywatorowanie (lub na glebach ciężkich wykonać orkę siewną z przedpłużkiem), a następnie przed siewem — agregat uprawowy lub, jeśli wystarczy, samą bronę.
- Po przedplonach późno schodzących z pola wykonuje się tylko orkę siewną, a przed siewem stosuje się agregat uprawowy.
-Powierzchnia pola przed siewem musi być starannie wyrównana, a miąższość wierzchniej, spulchnionej warstwy roli nie powinna przekraczać 5 cm, gdyż rzepak sieje się płytko.
Nawożenie
· Nawożenie obornikiem nie jest konieczne, lecz wskazane w słabszych stanowiskach, np. po zbożach, na glebach o gorszej strukturze. Przeciętna dawka obornika wynosi ok. 20 t na 1 ha. Wprowadza się ją zwykle pod podorywkę lub pod orkę siewną.
· Nawozy fosforowe i potasowe stosuje się pod orkę siewną lub przed siewem przed zastosowaniem agregatu uprawowego.
– fosfor 40 – 100 kg/ha (przy nawożeniu obornikiem)
50 – 110 kg/ha (bez nawożenia obornikiem)
– potas: 80 – 120 kg/ha (przy nawożeniu obornikiem)
100 – 160 kg/ha (bez nawożenia obornikiem)
· Nawożenie azotem...
apek