dzwony_9.pdf

(244 KB) Pobierz
1104095814.001.png
Ta lektura , podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie
Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fun-
HANS CHRISTIAN ANDERSEN
Dzwony
ł.  
W wielkim mieście, wśród gwaru i wrzawy ulicznej, w chwili, gdy słońce kryło się za
Dźwięk
domy i tylko niebo jaśniało jak złote pomiędzy kominami, słychać było czasem dźwięk
szczególny, podobny do odgłosu dzwonu. Zdarzało się to rzadko i na krótką chwilę, gdyż
turkot głuszył tajemnicze tony, a ludzie tak byli zajęci rozmaitymi sprawami, iż nie zawsze
zwracali uwagę na wszystko, co dokoła nich brzmiało. Dziś ten usłyszał ów dzwon, jutro
inny, każdy spoglądał w górę i powtarzał: — Słońce zachodzi.
Ci jednak, którzy mieszkali za miastem lub byli przed wieczorem na przechadzce
między małymi wiejskimi domkami, pośród pól i ogrodów, ci lepiej widzieli prześliczne
niebo złoto-purpurowe i wyraźniej słyszeli odgłos dzwonu. I zdawało się wszystkim, że to
dzwon kościelny, płynący z głębi lasu, który czernił się w oddali, i w tę stronę zwracały
się wszystkie spojrzenia.
Na koniec ludzie zaczęli rozmawiać o tajemniczym dźwięku, który nie był przecież
Dźwięk
złudzeniem, choć nie wiadomo, skąd pochodził, skoro go słyszało tylu. Bardzo wiele osób
żartowało z tej historii, dowodząc, że nigdy, pomimo uwagi, nigdy nie słyszeli podobnego
głosu ani o zachodzie, ani o wschodzie słońca.
— A jednakże coś dźwięczy — odpowiadali inni. — Tylko — czy to dzwony? Czy
kościelne? Czy naprawdę płyną z tego cichego lasu? Dźwięk jest jakiś dziwny, dziwnie
potężny, silny, chociaż niby daleki.
Można by to sprawdzić.
Bogaci i biedni zapragnęli jednocześnie udać się do lasu, jedni wyruszyli powoza-
mi, piechotą drudzy. Droga okazała się jednak daleka i wielu powróciło zniechęconych,
a inni, znalazłszy się pośród zieloności i rozkosznego cienia, poprzestali na wypoczynku.
Przyjemnie było leżeć na mchu miękkim, pod giętkimi gałązkami brzóz płaczących, przez
które przedzierały się promienie słońca. Jakiś cukiernik z miasta rozpiął tu swój namiot
i sprowadził słodki towar. Drugi zrobił to samo, ale nad namiotem zawiesił dzwonek,
bardzo zgrabny i świecący, aby mu wabił gości.
Po powrocie do domu wszyscy zapewniali, że wycieczka do lasu jest przyjemna; trzy
osoby utrzymywały, że przebyły go aż do końca, nie zważając na utrudzenie i przeszkody;
dźwięk dzwonu słyszały ciągle i wyraźnie, lecz tam zdawało im się, że pochodzi z miasta.
Ktoś napisał nawet bardzo ładną piosenkę, porównując dzwon do głosu matki, śpiewającej
dla swego dziecka.
Dowiedział się na koniec i król tego kraju o tajemniczym dzwonie, więc kazał ogłosić,
że kto naprawdę wykryje, skąd płyną cudowne dźwięki, ten otrzyma tytuł „Najwyższego
dzwonnika” nawet w takim razie, gdyby się okazało, że dzwonu nie ma wcale.
I znowu podążyło wielu w stronę lasu, lecz jeden tylko przyniósł pewne wyjaśnienie.
Ptak
Nikt nie przeniknął w puszczę dość głęboko i wielki wynalazca nie zbadał jej wnętrza,
twierdził jednakże, iż słyszał głos dzwonu i poznał jego źródło. Jest to wielka sowa, jak
utrzymywał, która zamieszkała w pustym pniu drzewa; stąd drzewo potęguje głos jej
silnym echem. Trudno wszakże rozwiązać ciekawe pytanie, co mu nadaje takie podo-
bieństwo do kościelnego dzwonu? Czy to przymiot sowy, czy też drzewa?
Sumienny badacz otrzymał tytuł zasłużony „Najwyższego dzwonnika”, i od tego czasu
co rok wydawał dzieło uczone o sowie. Lecz wszyscy tyle wiedzieli, co przedtem.
Była wiosna. Dzień piękny, jasny i słoneczny. Gromadka dzieci, wesołych, niewin-
Dziecko, Szkoła
1104095814.002.png
nych, biegła za miasto. Ukończyły trudny rok szkolny, rodzice byli z nich zadowoleni,
nauczyciele także, więc czuły w duszy pogodę i błogosławieństwo, były szczęśliwe.
Wtem słońce pochyliło się nad widnokręgiem, a zza lasu wyraźnie dał się słyszeć
dzwonek, donośny, czysty, dźwięczny.
— Chodźmy tam wszyscy razem! — zawołały dzieci. — Może go dziś znajdziemy.
Troje tylko nie chciało należeć do wyprawy: dziewczynka, która śpieszyła do domu,
gdyż dziś przymierzyć miała pierwszą sukienkę balową; chłopczyk, który pożyczył szkolny
mundurek od przyjaciela, gdyż własnego nie miał, a teraz musiał zwrócić go przyjacielowi
i drugi chłopczyk, który się tłumaczył, że nie może iść nigdzie bez pozwolenia rodziców.
Reszta wesoło ruszyła do lasu. Trzymali się za ręce i śpiewali głośno, na wyścigi
Dziecko, Uczeń
z ptaszkami; chłopcy i dziewczęta, wszyscy się czuli równi w szkolnym koleżeństwie i wo-
bec Boga; dusze mieli czyste, niewinne serca, więc byli tak szczęśliwi, jak może nigdy już
potem na świecie.
Lecz dwie młodsze dziewczynki zmęczyły się wkrótce i wróciły do miasta; dwoje in-
nych dzieci na brzegu lasu wolało pleść wieńce; inne skusił wreszcie namiot cukiernika.
— Jesteśmy w lesie, czyż nam tu nie dobrze? Po co się męczyć dłużej? Naprawdę
przecież dzwonu żadnego nie ma, tylko sobie ludzie tak wyobrażają.
Wtem zabrzmiał uroczyście dźwięk taki potężny i tak cudownie czysty, że kilkoro
Dźwięk
dzieci wyrzekło się spoczynku, ażeby iść dalej za tym głosem. Było ich niewiele; w ser-
cach trojga lub czworga ten dźwięk dziwny i tajemniczy przemówił silniej, niż wszystkie
pokusy.
I poszli znowu.
Ale droga teraz była trudniejsza, a właściwie nie było nawet ścieżki. Musiały się prze-
dzierać przez leśną gęstwinę, przez masę drzew splątanych kolczastą jeżyną, dzikimi ma-
linami i powojem. Konwalie i storczyki rozlewały zapach upajający, słowiki śpiewały,
a promienie słoneczne, niby złote strzały, padały przez gałęzie. Wspaniale tu było, uroczy-
ście, świątecznie i dziko zarazem, bo wszystko rozwijało się swobodnie, bez woli i pomocy
ręki ludzkiej.
W jednym miejscu leżały kamienie ogromne, mchem różnobarwnym niby kobiercem
okryte. Czyste źródełko wytryskało z ziemi i jasna woda pluskała po głazach jak dzwonek
szklany.
— I to także dzwonek — rzekł jeden z chłopców, kładąc się na ziemi. — Warto
posłuchać.
Nie chciał iść już dalej, był zmęczony. Koledzy odeszli bez niego.
Bardzo daleko w lesie, na jednej polance, znaleźli dziwny domek z kory drzewnej
i gałęzi, zbudowany dokoła rozłożystej, starej jabłoni. Wielkie konary drzewa rozpostarły
się nad dachem jak ręce opiekuńcze, pełne błogosławieństwa i owocu; dzikie róże pięły
po ścianach kolczaste, lecz kwieciste gałązki, a na szczycie drzewa zawieszony był mały
dzwonek.
— Czyżbyśmy ten słyszeli tak daleko?
Wszyscy byli tego zdania, jeden tylko twierdził, że to być nie może. Dzwonek jest za
mały, aby go słychać było w takim oddaleniu i nie wydaje takich wzruszających dźwięków,
jakie głos tajemniczy budził w sercach ludzi.
Ten, który utrzymywał tak, był królewiczem, więc inni powiedzieli, że dlatego chce
być mądrzejszy od towarzyszy i mieć swoje zdanie.
Znowu się rozłączono. Wszyscy pozostali przy małym dzwonku na dzikiej jabłoni,
ciesząc się szczerze ze swego okrycia, a królewicz sam jeden poszedł dalej. Otoczyła go
cisza i samotność lasu i napełniła mu serce uczuciem, którego nie znał dotąd. Z daleka
słyszał lekki, przyjemny dźwięk dzwonka na jabłoni; czasem wiatr przynosił mu ton daleki,
delikatny, cukiernickiego dzwonka z namiotu pod lasem, ale oba te głosy nie miały nic
wspólnego z dźwiękiem oddalonym, silnym i potężnym, który w lesie brzmiał chwilami,
niby organy, gdzieś na lewo, po stronie serca.
Nagle coś poruszyło się między krzakami i wysunął się ubogi chłopczyna w krótkiej
kurteczce i ciężkich sabotach. Był to ten sam, co nie mógł iść razem do lasu, bo musiał
odnieść pierwej pożyczony mundurek szkolny i skórzane buty. Nie wytrzymał jednak
w domu, dzwon leśny wzywał go dzisiaj z niezwykłą potęgą.
— Chodźmy razem — rzekł królewicz do kolegi.
   Dzwony
Ale ubogi malec wstydził się swego ubrania, więc powiedział, że nie może chodzić
prędko, przy tym zdawało mu się, że dzwon brzmi na prawo.
— W takim razie nie spotkamy się zapewne — powiedział syn królewski i życzliwie
skinął mu głową. Chłopiec szybko skierował się pomiędzy ciernie i najgęstsze zarośla
i szedł za głosem serca, chociaż ostre kolce szarpały mu suknie, kaleczyły twarz i ręce.
I królewicz niejedną miał kresę na twarzy, ręce i nogi nosiły też ślady trudnej podróży,
ale jasne słońce rzucało mu promienie na obraną ścieżkę, więc dążył za nim śmiało.
— Muszę dzwon odnaleźć, choćbym zaszedł na koniec świata — mówił sobie. —
Odnajdę go. Prędzej nie wrócę do domu.
Niestrudzony szedł dalej i dalej, powoli otaczały go dziwy nieznane, niespotykane do-
tąd. Wielkie ptaki krążyły ponad jego głową, nawołując się głosem donośnym i przykrym;
do małp podobne zwierzęta krzyczały z konarów drzew, groźnie wstrząsały pięściami, albo
rzucały nań twarde owoce.
Dokoła znowu najdziwniejsze kwiaty: błękitne tulipany, purpurowe lilie, różowe
narcyzy, jabłonie, okryte owocem przezroczystym i błyszczącym, niby mydlane bańki.
A wszystko błyszczy, jaśnieje i pachnie. Na aksamitnej trawce igrają jelenie i sarny pło-
che, dęby i buki wznoszą dumne czoła, niby królowie lasu; tu ciche jezioro drzemie pod
cienistymi konarami drzew starych, białe łabędzie mkną po nim leciuchno, podniósłszy
skrzydła, jak żagle wydęte.
I nieraz zatrzymywał się królewicz oczarowany pięknościami lasu i nasłuchiwał, czy
nie znad jeziora płynie głos dzwonu?
— Nie, nie, jeszcze dalej — het, het z głębi lasu.
Wtem zgasły złote promienie słoneczne, wierzchołki drzew stanęły w ognistej purpu-
rze, blask czerwony, jak ogień, rozlał się w powietrzu. W lesie zapanowała dziwna cisza.
— Słońce zachodzi! — szepnął wzruszony królewicz i upadł na kolana, ażeby zaśpie-
wać pieśń wieczorną na chwałę Pana.
Potem wstał smutny.
— Słońce się już skryło i noc nadchodzi. Nie znalazłem, czego szukam nadaremnie,
może nie znajdę nigdy! Lecz słońce jasne jeszcze chcę zobaczyć chociaż na chwilę. Z tej
wysokiej skały ujrzę je, zanim skryje się pod widnokręgiem, pośpieszmy tylko.
Czepiając się korzeni i roślin kolących, wdziera się szybko na wilgotne skały, gdzie
woda sączy się przez mech zielony, a ropuchy i żmije kryją pośród liści i poplątanych
łodyg.
Śpieszy się, ale zdążył, zanim okrąg słońca zniknął pod horyzontem. I z piersi dziecka
wyrwał się okrzyk zachwytu.
Przed nim, jak oko daleko zasięgnie, morze niezmierne, wspaniałe, bez końca, lśni
Morze, Słońce
purpurą i złotem, dąży do wybrzeży falą spienioną. A tam hen, daleko, gdzie błękitne niebo
opiera swe brzegi na przejrzystej wodzie jak ołtarz purpurowy i złocisty, stoi płomienne
słońce.
I wszystko korzy się, niby w świątyni: niebo i ziemia, las śpiewa pieśń chwały, a w sercu
Natura
dziecka brzmi potężnie druga, jak wicher rwąca się pod Boże stopy. Cała natura stała się
nagle kościołem, wysłanym kobiercami żywych kwiatów, podpartym kolumnami drzew
zielonych, o sklepieniu płonącym niby stos ofiarny, na którym blaski gasnące za chwilę
nowe zastąpią światła, gwiazd miliardy.
Syn królewski wyciągnął ku niebu ramiona, a głos dzwonu słyszał wyraźnie nad sobą
i w głębi serca. Teraz go zrozumiał! Teraz wie, skąd pochodzi i wie, że nie w każdym sercu
ma echo równie silne i potężne, które iść każe za nim!
Obok siebie usłyszał jakby ciche łkanie i zwrócił się w tę stronę. Nie sam był tutaj:
Łzy
obok niego na kamieniu stoi ubogi chłopiec w krótkiej kurtce i drewnianych sabotach:
po twarzy mu spływają łzy wielkiego szczęścia. I on wie, i on pojął!
Uścisk serdeczny złączył ręce dzieci i stali tak, jak bracia, syn królewski obok ubogiego
Brat, Serce
chłopca w świątyni Bożej, gdzie jeden głos dzwonu wzywa wybrane serca.
   Dzwony
Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go
swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami
(przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione
Tekst opracowany na podstawie: Hans Christian Andersen, Baśnie, tłum. Cecylia Niewiadomska, wyd. ,
Gebethner i Wolff, Kraków 
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyowa
wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Weronika Trzeciak.
y on y
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz
wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy
je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
o o
Przekaż % podatku na rozwój Wolnych Lektur: Fundacja Nowoczesna Polska, KRS .
Pomóż uwolnić konkretną książkę, wspierając zbiórkę na stronie wolnelektury.pl .
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji .
   Dzwony

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin