apalenie płuc (łac. pneumonia) – stan zapalny miąższu płucnego występujący u ludzi i zwierząt.
Zapalenie płuc widoczne na zdjęciu klatki piersiowej. A: Prawidłowy obraz. B: Nieprawidłowy obraz z zacienieniem w prawym płucu z powodu zapalenia płuc z obecnością płynu wysiękowego w jamie opłucnowej.
[ukryj]
· 1 Rodzaje zapalenia płuc
· 2 Typowe zapalenie płuc
o 2.1 Etiologia
o 2.2 Czynniki ryzyka
o 2.3 Objawy
o 2.4 Badanie dodatkowe
o 2.5 Leczenie
· 3 Atypowe zapalenie płuc
o 3.1 Objawy
o 3.2 Badanie dodatkowe
o 3.3 Leczenie
· 4 Wirusowe zapalenie płuc
· 5 Zapalenie płuc u osób z obniżoną odpornością
o 5.1 Pneumocystis jiroveci
§ 5.1.1 Objawy
§ 5.1.2 Badania dodatkowe
§ 5.1.3 Leczenie
· 6 Grzybicze zapalenie płuc
o 6.1 Leczenie
· 7 Chemiczne zapalenie płuc
o 7.1 Obraz kliniczny
o 7.2 Leczenie
· 8 Zapalenie płuc związane z kontaktem ze służbą zdrowia
· 9 Szpitalne zapalenie płuc
· 10 Bibliografia
Streptococcus pneumoniae, bakteria będąca częstą przyczyną zapalenia płuca, zdjęcie wykonane w mikroskopie elektronowym.
Wysięk opłucnowy. Zdjęcie klatki piersiowej ujawniające obecność wysięku opłucnowego. Strzałka A wskazuje poziom płynów w prawej części klatki piersiowej. Objętość płuca jest zmniejszona z powodu ucisku wywołanego prze płyn wokół płuca.
Dla ułatwienia rozumienia i leczenia zapalenie płuc może być dzielone w zależności od:
· czynnika etiologicznego:
o bakteryjne – wywołane przez:
§ bakterie tlenowe Gram dodatnie
§ bakterie tlenowe Gram ujemne
§ bakterie beztlenowe
o wirusowe
§ Grypy, Paragrypy, Adeno, Varicella, RS i CMV
o atypowe
§ Mycoplasma pneumoniae
§ Chlamydia pneumoniae
§ Legionella pneumophila
§ rzadko: Francisella tularensis, Toxoplasma gondii
§ bardzo rzadko: Chlamydia psittaci, Coxiella burnetti
o grzybicze
§ Candida albicans
§ Cryptococcus neoformans
§ Aspergillus fumigatus
§ zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci – pneumocystoza
o alergiczne
o chemiczne
· kliniki (podział kliniczny):
o pozaszpitalne
§ Streptococcus pneumoniae
§ Haemophilus influenzae
§ Staphylococcus aureus
§ Moraxella catarrhalis
§ rzadko Enterobacteriaceae, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa
o szpitalne
§ dominują bakterie Gram ujemne: Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Enterobacter spp., Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter spp., Serratia marcescens
§ Staphylococcus aureus (Gronkowiec złocisty)
§ Streptococcus pneumoniae (Dwoinka zapalenia płuc)
§ beztlenowce z grup: Bacteroides, Fusobacterium, Actinomyces
· anatomiczny
o Odoskrzelowe (bronchopneumonia) = wieloogniskowe (p. multifocalis) = ogniskowe = płacikowe (p. lobularis)
o Śródmiąższowe (pneumonia interstitialis seu. alveolaris) = atypowe
o płatowe (pneumonia lobaris) = krupowe (pneumonia crouposa)
U góry: prawidłowe płuco pod mikroskopem. Widoczne pęcherzyki płucne wypełnione powietrzem. U dołu płuco z naciekiem zapalnym.
Najczęstszą przyczyną zapalenia płuc jest dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). Dwoinka wyizolowana w roku 1880 w tym samym czasie niezależnie przez Sternberga i Pasteura, już w roku 1886 uznana została przez Weichselbauma za przyczynę płatowego zapalenia płuc. Do dzisiaj jest najczęściej stwierdzanym drobnoustrojem u osób z zapaleniem płuc i to niezależnie od wieku. Uważa się, że jest ona przyczyną 70% pozaszpitalnych zapaleń płuc.
Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju zapalenia płuc jest wiek (okres niemowlęcy, a także u osób po 65 roku życia), na dalszym miejscu znajduje się alkoholizm, niedożywienie, palenie tytoniu.
Czynniki sprzyjające występowaniu zapaleń płuc to:
· zaburzenia immunologiczne (w tym cukrzyca, leczenie glikokortykosteroidami, cytostatykami, radioterapia, zakażenie HIV)
· uszkodzenie błon śluzowych i skóry (przewlekłe zapalenie i rozstrzenie oskrzeli, wziewne podawanie leków, ...
grako2