Wstrząs spowodowany ciężką ogólnoustrojową reakcją nadwrażliwościową typu pośredniego
Czynniki wyzwalające:
q Leki: antybiotyki
o Środki miejscowo znieczulające
o Radiologiczne środki cieniujące zawierające jod
o Koloidowe płyny krwiozastępcze
q Obce białka i cukry:
o jady żmij lub owadów
o surowice
o szczepionki
o wyciągi z narządów
o roztwory z alergenów służące do odczulania
Ogólnoustrojowe reakcje antygen-przeciwciało prowadzą do uwalniania substancji działających na naczynia (histamina, serotonina, bradykinina), które powodują ich ostre rozszerzenie (zwłaszcza żył), co prowadzi do zmniejszenia powrotu krwi żylnej do serca, spadku rzutu serca i obniżenia ciśnienia tętniczego. Wskutek zwiększenia przepuszczalności naczyń może dojść do utraty osocza.
q Sekundy lub minuty
q Odczyny skórne: nagłe zaczerwienienie, rumień, pokrzywka, obrzęk
q Objawy uogólnione: świąd, pobudzenie ruchowe, zawroty głowy, ból głowy, drżenie
q Odczyny hemodynamiczne:
o tachykardia o więcej niż 20/min
o spadek SYS o więcej niż 20 mmHg
q objawy ze strony przewodu pokarmowego:
o mdłości, wymioty, biegunka, ból brzucha
q inne objawy wstrząsu ze spadkiem ciśnienia:
o upośledzenie stanu świadomości,
o ciężki skurcz oskrzeli
o zapaść naczynioruchowa i oddechowa
q badanie kliniczne:
o obrzęk błon śluzowych,
o skurcz oskrzeli,
o utrudnienie oddychania,
o zmiany skórne
q laboratoryjne:
o leukopenia,
o małopłytkowość
q Adrenalina 0,1 mg sc. (i iv. co 5-10 min)
q Kortykosterydy
q Infuzja płynów
q W razie obrzęku głośni intubacja lub tracheostomia
q Aminofilina (uporczywy skurcz oskrzeli)
q Wlew adrenaliny (jeżeli utrzymuje się niskie ciśnienie) także z noradrenaliną
q Sterydy i leki przeciwhistaminowe kontynuujemy przez 2 dni po cofnięciu objawów wstrząsu
q Skurcz oskrzeli
q Obrzęk głośni
q Nadkomorowe i komorowe arytmie
q Zapaść naczyniowa
kryswiec