Dynamizm
dynamis = siła, moc, źródło działania
· Wyjaśnianie istoty bytów materialnych poprzez odwołanie się do sił tkwiących w substancjach; dynamizm jest właściwością immanentną lub transcendentna bytów, stanowiąca racje ich działania i stawania się
· Dynamizm monadystyczny G. W. Leibniza: rzeczy ostatecznie składają się z monad, które są substancjami prostymi, niezmiennymi, niepodzielnymi, jakościowo różnymi i liczbowo nieskończonymi; istota monad polega na ich działaniu wsobnym; jedne monady nie mogą działać na inne, bo są nierozciągłe; zostały jedynie zharmonizowane przez Stwórcę, co prowadzi do istnienia prawidłowości w świecie, ale nie ma między nimi związków przyczynowych
· Dynamizm transcendentalny I. Kanta: nie istnieją ciała materialne jako substancje samoistniejące; naszemu poznaniu dostępne są tylko zjawiska i to pod postacią działających sił; w zależności od układu działań sił (przyciągających lub odpychających) i ich natężenia powstają różne zjawiska, utożsamiające się z własnościami fizycznymi
dleyk