TOKSOPLAZMOZA WRODZONA
· zakażenie pierwotniakiem Toxoplazma gondii jest dość powszechne (u blisko połowy ludzi w wieku 20 – 40 lat stwierdza się swoiste przeciwciała w surowicy)
· ok. 1 : 1000 porodów rodzi się dziecko z toksoplazmozą wrodzoną
ETIOLOGIA:
· zakażenie pierwotniakiem Toxoplazma gondii
PATOGENEZA:
pierwotniak wnika do organizmu
zakażenie bezobjawowe
pierwotniak pozostaje w różnych komórkach osoby zakażonej
jako tzw. cysty tkankowe
sprawny uklad immunologiczny zaburzenia układu immunologicznego
utrzymanie infekcji w stanie utajenia uaktywnianie nawet wiele lat po zakażeniu
· najgroźniejsze jest zakażenie pierwszy raz podczas ciąży
· jeśli do zakażenia doszło przed ciążą i zdążyły wytworzyć się przeciwciała to mimo obecnosci pierwotniaka w organiźmie matki popłód jest zwykle chroniony i nie dochodzi do jego zakażenia
OBRAZ KLINICZNY:
· objawy u matki :
- występują tylko u 1 : 5 kobiet
- limfadenopata
- podwyższona temperatura
- złe samoopoczucie i osłabienie
- brak objawów nie wyklucza zakazenia wewnątrzmacicznego
· objawy ze strony płodu :
- poronienie
- wewnątrzmacicze obumarcie
- wady wrodzone i uszkodzenia OUN
- cześciej dziecko rodzi się zdrowe mimo przebycia choroby przez matkę w czasie ciazy
OBJAWY W ZALEŻNOŚCI OD OKRESU ZKAŻENIA :
- zarodek, lub płód ulekają zarażeniu w następstwie parazytemii u matki (najczęściej pierwotne zarażenie w czasie ciąży)
- dochodzi do kolonizicji łożyska skąd w ok. 30% toksoplazma może przenikać do płodu
- przepuszczalnośc łożyska sięw miarę rozwoju ciąży :
· w I trymestrze ciązy :
- T. gondi rzadko się przedostaje do zarodka (10 – 20%)
- jeżeli się już przedostanie pwoduje poważne uszkodzenia płodu (obumarcie, poronienie)
· w II trymestrze ciązy :
- pierwotniak przedostaje się w ok. 30%, ale jedynie ¼ z zarażonych płodów ma objawy
- objawy ze strony OUN :
→ małogołowie
→ wodogłowie
→ zwapnienia śródczaszkowe
→ padaczka
→ niedorozwój psychomotoryczny
- uszkodznie gałki ocznej :
→ małoocze
→ inne poważne uszkodzenia
· w III trymestrze ciązy :
- zaraża się 60 – 65% płodów, ale tylko 1/10 wykazuje po porodzie objawy uogólnionego zakażenia :
→ hepatosplenomegalia
→ pneumonitis
→ zapalenie mózgu
→ małopłytkowośc, niedokrwistość
→ żółtaczka
→ biegunka
→ niewielkie zmany w gałce ocznej
- objawy zajęcia CUN mogą się ujawnić dopiero w pierwszych 3 – 12 miesiacach życia, a objawy zajęcia gałki ocznej nawet po kilku – kilkunastu latach
ROZPOZNANIE:
· oznaczenie przeciwciał na początku ciąży, lub przed planowaną ciążą :
- jeśli są przeciwciała to znaczy że kobieta przeszła zakażenie i płód jest chroniony
- u kobiety sero(-) należy regularnie kontrolować poziom przeciwciał
- w przypadku pojawienia się przeciwciał (serokonwersja) świadczących o swierzym zakażeniu matki należy się liczyć z możliwością zakażenia dziecka
ROZPOZNANIE TOKSOPLAZMOZY U DZIECKA :
· badania parazytologiczne i serologiczne :
- płynu owodniowego pobranego drogą amniocentezy
- rzadko krwi pępowinowej
· badania bezposrednio po porodzie :
- należy pobrać krew żylną matki i krew pępowinową i oznaczyć swoiste przeciwciała
- do zakażenia płodu nie doszło :
→ we krwi matki stężenie przeciwciał jest równe, lub większe niż we krwi noworodka
→ przeciwciała te (IgG pochodzenia matczynego) zanikaja po kilku miesiącach życia
- potwierdzenie zakażenia płodu :
→ poziom przeciwciał noworodka jest wuększy niż u matki
→ obecność przeciwciał klasy IgM
→ oznaczenie współczynnika immunologicznego (stosunek ilościowy przeciwciał swoistych do całkowitej ilości przeciwciał w próbce krwi matki jest con 4x mniejszy niż we krwi pępowinowej w przypadku zakażenia)
- badania zawsze należy powtórzyc po upływie 3 – 4 tygodni żeby zobaczyć czy isnieje dynamika we , lub ¯ poziomu wirusa i wykluczyć ewentualną pomyłkę
LECZENIE:
· spiramycyna :
- podawana matce 2 – 4 g/dz
PROFILAKTYKA:
· kobieta która przed ciażą nie przebyła zakażenia T. gondii (nie ma przeciwciał) powinna być w czasie ciazy szczególnie kontrolowana
· kobiety w ciąży powinny unikać kontaktów z kałem kota, nie jeść surowego mięsa i przestrzegać zasad higieny
2
Wiew783