1.doc

System transportowy

Rozwinięty i sprawny system transportowy, jako zespolony potencjał przewozowy obejmujący wszystkie gałęzie transportu, stanowi istotny warunek oraz jeden z najważniejszych czynników dynamizujących wzrost gospodarczy.

Polska zlokalizowana w centrum Europy posiada chociażby tylko z tego faktu duże znaczenie w europejskim systemie transportowym. Przez Polskę przebiegają ważne szlaki komunikacyjne, co powoduje intensywny ruch transportowy zwią-zany z międzynarodową wymianą towarową i przewozami tranzytowymi. Dla jego obsługi oraz na potrzeby dużej liczby powstających przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych nastąpił na początku minionej dekady dynamiczny rozwój małych prywatnych przedsiębiorstw przewozowych i spedycyjnych. Rozwój rynku usług transportowych spowodował pojawienie się w Polsce dużych zagranicznych firm spedycyjnych, stwarzających realne zagrożenie dla państwowych przedsiębiorstw transportowych, wymuszając ich restrukturyzację i prywatyzację w celu sprostania konkurencji.

Przekształceniom tym towarzyszyły również zmiany w światowych koncepcjach transportowych, które również musiały zostać uwzględnione w strategiach polskich przedsiębiorstw. Obecnie na świecie obowiązuje model transportu skon-centrowany logistycznie, co oznacza systemowe podejście do organizowania i funkcjonowania transferu ładunków wyrażające się w:

·         minimalizacji kosztów transferu ładunków,

·         rynkowo skoncentrowanym sposobie funkcjonowania spedytorów,

·         minimalizacji czasu obsługi,

·         wysokim poziomie uzbrojenia technicznego,

·         specjalizacji grup ładunkowych,

·         wysokim stopniu gotowości wykonania usługi transportowej,

·         mobilnym systemie planowania transferu ładunków,

·         wysoko zaawansowanych systemach informatycznych.

Procesy koncentracji funkcji i czynności w łańcuchach logistycznych powodują, że powstaje nowa jakość usług, pojawiają się nowe obszary zależności w procesie wymiany towarowej.

Analiza danych z tablicy 4 skłania do wniosku, że w latach 1990-1998 największy udział w przewozie ładunków (licząc w tys. ton) przypada na transport samochodowy (79,2%) oraz transport kolejowy (15,2%). Udział pozostałych gałęzi transportu był znikomy. Nieco inaczej kształtuje się udział poszczególnych gałęzi transportu w kontekście wykonanej pracy przewozowej. W analizowanym okresie największa praca przewozowa mierzona w mln tkm przypada transportowi mor-skiemu (52,4%), a następnie samochodowemu (22%) oraz kolejowemu (19,5%). Znacząco zmniejszył się w rozpatrywanym okresie udział transportu kolejowego: pod względem ilości przewiezionych ładunków z 17,1% do 15,2%, a pod względem wykonanej pracy przewozowej - z 24,1% do 19,5%.

Tablica 4. Udział transportu kolejowego, samochodowego, rurociągowego, morskiego, wodnego śródlądowego oraz lotniczego w przewozie ładunków w latach 1990-1998