Bolesław Leśmian
Najważniejsze wydarzenia z życia:
1878 rok – urodził się w Warszawie,
1894 rok – debiut literacki,
1911 rok – został współzałożycielem i reżyserem eksperymentalnego Teatru Artystycznego w Warszawie,
1914–1918 – był kierownikiem artystycznym Teatru Polskiego w Łodzi,
1918–1934 – pełnił funkcję rejenta w Hrubieszowie i Zamościu,
1933 rok – został członkiem Polskiej Akademii Literatury,
1937 rok – zmarł w Warszawie.
Najważniejsze utwory
Sad rozstajny, Łąka, Napój cienisty, Dziejba leśna
Klechdy sezamowe, Przygody Sindbada Żeglarza, Klechdy polskie
ANALIZA WYBRANYCH WIERSZY
W malinowym chruśniaku
Wiersz należy do liryki miłosnej. Osoba mówiąca „zapodziana” jest wraz z dziewczyną w krzakach malin. Zauważa szczegóły – pajęczynę, plamy na liściach; ta skrócona perspektywa unaocznia cielesną bliskość młodych ludzi. Gorącą atmosferę między nimi podkreśla upał słonecznego dnia. Przyroda współgra z ich uczuciami, a oni jakby się w nią zanurzyli; maliny stały się „narzędziem pieszczoty”.
Dusiołek
Ballada stylizowana na ludową opowieść. Narrator to chłopski gawędziarz. Opisuje on historię chłopa Bajdały (ktoś, kto bajdurzy, opowiada bajki), który zmęczył się podczas wędrówki i usnął pod lasem. Przyśniła mu się zmora – Dusiołek. Bajdała po przebudzeniu nadal wierzy w realność koszmaru. Ma pretensje do zwierząt – konia i wołu, że go nie obroniły. Swoje żale kieruje do Boga. Zarzuca mu, że stworzył nie tylko ludzi i zwierzęta, ale również Dusiołka (kogoś, kto dusi) – uosobienie zła..
To zakończenie zmienia wyraźnie wymowę ballady. Z humorystycznej, naiwnej opowieści przemienia się w utwór o poważnych, filozoficznych treściach. To nie tylko Bajdała występuje przeciwko Bogu, to sam poeta „wadzi się z nim”, buntuje się przeciwko Niemu.
Cechy liryki Leśmiana:
konkretność,
wyrazista namacalność obrazowanych zjawisk,
pietyzm w ukazywaniu szczegółów,
bogactwo wyobraźni,
sensualizm – odkrywanie świata wszystkimi zmysłami,
inwencja słowotwórcza – neologizmy,
bogata wyobraźnia,
plastyczność opisów,
baśniowa fantastyka,
tematyka: erotyka, fantastyka.
jrachuba