Spojrzenie na rozwój międzynarodowego biznesu pozwala stwierdzić, iż przejście od rynku producenta do rynku konsumenta spowodowało zmianę warunków, w jakich przedsiębiorstwa muszą wytwarzać i sprzedawać swoje produkty i usługi. Zmniejszona żywotność produktów spowodowana ich szybkim moralnym starzeniem się, konieczność skracania cykli produkcyjnych, wzrastający popyt na towary wysokojakościowe o dobrej jakości, wymagają przejścia do rynku rządzonego przez odbiorcę. Zmusza to podmioty rynku nie tylko do zbadania i poznania potrzeb klienta, ale także do przewidywania jego przyszłych potrzeb, tak w odniesieniu do towarów, jak i usług oraz sposobu organizacji łańcucha dostaw.Pojęcie logistyki jest różnie definiowane, lecz jej istota jest wspólna, mimo odmiennych sformułowań. Komitet EWG oraz Brytyjski Instytut Logistyki i Zarządzania Dystrybucją określają logistykę jako proces zarządzania całym łańcuchem dostaw, który jest rozumiany jako działalność związana z przepływem materiału (towaru) od jego oryginalnego źródła poprzez wszystkie pośrednie formy aż do postaci, w której jest konsumowany przez ostatecznego klienta.Amerykańskie Towarzystwo Logistyczne (National Counsil of Physical Distribution Managament) określa w szerokim zakresie logistykę jako: integrację dwóch lub więcej rodzajów działalności w celu planowania, realizacji i kontroli przepływu surowców i materiałów w procesie tworzenia zapasów materiałów i wyrobów gotowych oraz w trakcie ich przepływu z miejsc pozyskiwania do miejsc konsumpcji. Działanie to może obejmować: obsługę klientów, przewidywanie popytu, problemy komunikowania się w sferze zaopatrzenia i dystrybucji, kontrolowanie poziomu zapasów materiałowych i towarowych, czynności manipulacyjne, tworzenie przesyłek, obowiązek podtrzymywania poziomu obsługi odbiorców, lokalizację magazynów, pośrednictwo, gospodarkę opakowaniami, transport, zagospodarowanie odpadów produkcyjnych, gospodarowanie infrastrukturą magazynową.Postulaty i wymagania logistyki znajdują odzwierciedlenie w japońskiej formule „pięciu zer”: zero błędów i pomyłek, zero wad i usterek zero opóźnień, zero zapasów i zero papierków, czyli biurokracji. Procesy logistyczne są związane zarówno z przepływem materiałów, jak i informacji od dostawców czynników produkcji do ich użytkowników, a nawet dalej po utylizację odpadów.Do procesów logistycznych zaliczyć można:• prognozowanie zaopatrzenia,• dokonywanie zamówień,• zaopatrzenie, magazynowanie i zarządzanie zapasami,• zasilanie stanowisk pracy w materiały, surowce, podzespoły,• pakowanie i konfekcjonowanie,• transport,• gospodarkę opakowaniami,• gospodarkę odpadami produkcyjnymi,• przepływ informacji,• serwis,• gromadzenie przetwarzanie i przekazywanie informacji związanych z powyższymi czynnościami.Wszystkie procesy logistyczne powinny spełniać warunki określane jako zasada 6 W, tzn.:• właściwy towar,• we właściwej ilości,• we właściwym czasie,• na właściwe miejsce,• o właściwej jakości,• po właściwych kosztach.Całość tych zintegrowanych procesów tworzy system logistycznyObecnie można zaobserwować tendencje do przejmowania funkcji sprawnej organizacji zewnętrznych procesów logistycznych przez operatorów spedycyjno-transportowych (logistycznych).Operator logistyczny to firma oferująca kompleksową obsługę klienta w zakresie przewozu i jego organizacji, konfekcjonowania, paletowania, magazynowania i rozporządzania towarem w imieniu klienta. Firma taka dąży do obniżania kosztów własnych oraz klienta, co można osiągnąć m.in. poprzez bardzo dobrze zorganizowany system pracy (np. oparty na zasadzie just-in-time), wyzbywanie się czynności dodatkowych (outsourcing) oraz koncentrację i rozwój działalności podstawowej (core business).Do zadań operatorów logistycznych można zaliczyć:• organizację dostaw surowców do miejsc przetwarzania,• organizację obrotu magazynowego wyrobów gotowych,• zorganizowanie dostaw produktów do odbiorców,• załatwianie wszystkich spraw związanych z dokumentacją takich procesów, jak: listy przewozowe, dokumentacja magazynowa czy sprawy celno-finansowe.Profesjonalizm operatora logistycznego uzależniony jest przede wszystkim od posiadanego kapitału oraz od rozwiniętego systemu informatycznego, który umożliwiałby zarządzanie magazynem czy śledzenie drogi przesyłek (track and tracy).Synchronizacja trzech podstawowych obszarów logistyki – zaopatrzenia, produkcji (logistyka wewnętrzna), dystrybucji – przyczynia się do kształtowania jakości oferowanych dóbr.Rys. 1. System operacyjnego planowania logistycznego dla konstruktora rozwiązań informatycznych.Źródło: M. Urbaniak, Marketing przemysłowy, Wydawnictwo Prawno-Ekonomiczne INFOR, Warszawa 1999, s. 166Zarządzanie zintegrowanym łańcuchem dostaw powinno przynieść następujące efekty:• koordynację dostaw surowca,• minimalizację zapasów,• likwidowanie braków w zapasach,• wysoki poziom obsługi klientów,• redukcję kosztów,• bardziej konkurencyjną pozycję firmy na rynku.Badania przeprowadzone przez instytut AT Kearney w latach 1987 i 1992 na próbie 1000 przedsiębiorstw w krajach EWG i EFTA wykazały znaczną redukcję kosztów ponoszonych na logistykę w stosunku do obrotów przedsiębiorstw. W badanym okresie redukcja kosztów wynosiła około 4%, co pozwala stwierdzić, iż zarządzanie logistyczne przyczynia się wymiernie do redukcji kosztów.Rys. 2. Koszty ponoszone na logistykę w stosunku do obrotów przedsiębiorstw.transportskładowanie 16 administracja i informatykazarządzanie zapasami12 84 01987 1992Źródło: M. Urbaniak, Marketing..., op. cit., s. 167.Badania przeprowadzone w 1993 r. przez BIPE w przedsiębiorstwach francuskich wskazują, iż najmniejsze wydatki na działalność logistyczną ponoszone są w przypadku maszyn i urządzeń przemysłowych, natomiast największe w przypadku surowców przemysłowych (zob. tab. 1).Tabela 1. Wydatki na logistykęWyszczególnienie Wydatki na logistykę w stosunku do obrotów (w %) Wydatki na logistykę w stosunku do wartości dodanej (w %)Przemysł spożywczy 13,5 46,3Surowce przemysłowe 14,3 41,6Wyposażenie przedsiębiorstw 8,9 21,4Przemysł samochodowy 12,4 51,0Artykuły bieżącej potrzeby 11,3 34,2Źródło: M. Urbaniak, Marketing..., op. cit., s. 168.Logistyka jest nauką, która w szybkim tempie opanowuje różne dziedziny życia i umożliwia im prężny i dynamiczny rozwój. Pozwala skutecznie redukować koszty przedsiębiorstw, a co za tym idzie zwiększa ich dochody, dając skuteczne narzędzie w walce z konkurencją. BIBLIOGRAFIA1. Gołembska E. (red.), Kompendium wiedzy o logistyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Poznań 1999.2. Urbaniak M., Marketing przemysłowy, Wydawnictwo Prawno- Ekonomiczne INFOR, Warszawa 1999.3. Sztucki T., Marketing przedsiębiorcy i menedżera, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1996.
stary_hipis