Usługi - są to czynności, które tworzą nowe wartości użytkowe, niematerialne, niewidoczne, nie nadające się do transportu, ale wymagające współdziałania ludzi.
Podział definicji:
1. o usługach komperatywnych - są to definicje, które wyliczają działy i rodzaje działalności zaliczanych do usług.
2. definicje negatywne - mówią, że to co nie jest wytworzeniem dóbr materialnych nazywa się działalnością usługową.
3. definicje konstruktywne:
a) zorientowane na potencjał, gdy przez usługi rozumiemy zdolność, czy też gotowość do świadczenia określonych usług.
b) zorientowane na proces produkcji.
c) zorientowane na wynik usług, czyli tworzenia produkcji niematerialnej.
W art. 60 Traktatu Rzymskiego przyjmuje się, że usługi są to świadczenia z reguły odpłatne o ile nie dotyczą one postanowień związanych ze swobodnym przepływem towarów, kapitału i ludzi.
Usługi obejmują działalność o charakterze:
– przemysłowym, handlowym, rzemieslniczym, dzialalnosci wolnych zawodow.
Usługi posiadają określone cechy:
1. cechy pierwotne
2. cechy wtórne
ad.1)
– niematerialność
– uzależnienie nabywcy od usługodawcy
– jednoczesność produkcji i konsumpcji
– konieczność istnienia potencjału usługowego przed rozpoczęciem produkcji
– ryzyko nabywcy - niezbędne zaufanie do usługodawcy
– duże zróżnicowanie i zindywidualizowanie poszczególnych rodzajów usług
ad.2)
– usługi nie można sprzedać
– niektóre specyficzne cechy usług traktowane są jako instrumenty marketingowe
– lokalny charakter usług
– bezpośredni związek między świadczeniami, a konsumpcją
– komplementarny i substytucyjny charakter w stosunku do dóbr materialnych
Klasyfikacja usług:
1. ze względu na sfery działania
– materialne - niematerialne
2. wg kryterium przedmiotu
– sfery,-dzialy np. handel, oswiata, -galezie np. tr.kolejowy, -branze
3. wg kryterium ekonomicznego
– produkcyjne, -konsumpcje, -ogolno-spoleczne
4. ze względu na wrażliwość na koniunkturę
– wrażliwe, np. transport, - niewrażliwe ,np. konserwacja zabytków, medycyna
5. ze względu na statystyki międzynarodowe
– widzialne , - niewidzialne ,np. odsetki od udzielanego kredytu
6. ze względu na statystyki międzynarodowe
– przepływy samodzielne, np. bilans płatny, - przepływy niesamodzielne ,tzn. trudno wyodrębnione
Usługi występujące w handlu międzynarodowym:
1. sensu - stricte (commercial bussines)
2. usługi czynnikowe (związane są z przepływem kapitału i siły roboczej)
ad. 1)
– usługi transportowe: ubezpieczenia, składowanie
– turystyka międzynarodowa i podróże związane z biznesem
– pozostałe usługi transportowe: poczta
– dochody od zainwestowanego kapitału - dywidendy
– dochody związane z pracą zagraniczną
Podział usług wg. Bilansu rozrachunkowego (powstał w 1993):
1. Usługi handlowe (podróże zagraniczne, ubezpieczenie, reasekuracja, usługi informatyczne, lisingowe, wystawy, targi)
2. Usługi niehandlowe (szkolenie, wymiana kulturalna, sportowa, usługi lecznicze, prawa autorskie, inne)
3. Usługi rządowe (składki na międzynarodowe organizacje)
Przyczyny wzrostu sektora usług w gospodarce:
1. zmechanizowanie produkcji przemysłowej
2. wzrost liczby zatrudnionych
3. usługi pobudzają aktywność przepływów
4. usługi stały się powszechnym przedmiotem obrotu w handlu międzynarodowym
5. w handlu usługami jest większa efektywność niż w handlu towarami
6. uważa się, że stanowisko pracy w usługach jest stosunkowo tańsze niż w produkcji przemysłowej
Zależności między producentem, a konsumentem usług:
1. wymagające bliskości konsumenta i producenta
2. nie wymagające bliskości konsumenta i producenta
ad.1) 3 kategorie
– kiedy jest niemobilny użytkownik, a mobilny dostawca, np. usługi budowlane
– mobilny użytkownik, a niemobilny dostawca usług, np. pralnie, stomatologia
– mobilny użytkownik i mobilny dostawca ,np. usługi fryzjerskie, kosmetyczki
usługi na odległość „Long Distance Services” , np. bankowe, ubezpieczeniowe.
Bariery w handlu międzynarodowych usług:
1. zakłócenia w dostępie do rynku: licencje, ograniczenia
2. zakłócenia transakcji i struktury finansowej
3. zakłócenia w dostępie do czynników produkcji , np. restrykcje
4. zakłócenia marketingowe ,np. stosowanie kontyngentów
5. zakłócenia wywołane przez działanie poszczególnych rządów
GATS - General Agreement on Trade in Services.
Z punktu widzenia G - 10 ( KNR ):
1. uważały, iż różnice między handlem usługami i towarami są tak duże, że nie może być wspólnej płaszczyzny do negocjacji.
2. postulowały wyłączenie negocjacji o usługach z rundy Urugwajskiej
3. zaproponowały stworzenie GATS z zastrzeżeniem iż kraje słabiej rozwinięte powinny być w nim traktowane w sposób uprzywilejowany
Porozumienie GATS składa się z 5 części i 4 aneksów:
cz.I - zawarta jest definicja, kategoria usług, właściwości i zakres stosowania usług w handlu międzynarodowym.
cz. II - zbiór podstawowych i zasadniczych zobowiązań dyscyplinujących strony
cz. III - zawiera klauzule precyzujące dostęp do rynku i narodowego traktowania zagranicznych usług
cz. IV - harmonogram liberalizacji handlu usługami
cz. V - klauzule instytucjonalne „Council on Services”
Aneksy dotyczą:
1. przypływu siły roboczej 2. usług finansowych 3. telekomunikacji 4. transportu lotniczego
Zobowiązania Polski wobec GATS to poprawa dróg, transportu.
Jeżeli chodzi o usługi mamy więcej przychodów, bowiem usługi nasze są stosunkowo tańsze.
1. Koncentracja zasług w KWP
2. Dominacja tych krajów we wszystkich rodzajach usług (inwestycje kapitałowo-zagraniczne)
Najwięksi eksporterzy usług są równocześnie największymi eksporterami towarów.
stary_hipis