Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
1. Wstęp 3
2. Definicja bezrobocia 3
3. Rodzaje bezrobocia 3
4. Wysokość bezrobocia – statystyki 4
a) Bezrobocie w Polsce – ujęcie geograficzne 8
b) Bezrobocie a płeć 9
c) Bezrobocie a wiek 9
d) Bezrobocie a wykształcenie 10
5. Źródła bezrobocia 11
a) Bezrobocie długotrwałe 12
6. Bezrobocie problemem społecznym i moralnym 13
7. Metody walki z bezrobociem 13
8. Pozytywne skutki bezrobocia 13
9. Bibliografia 14
1. WSTĘP
Niniejsza praca jest próbą ilustracji bezrobocia jako zjawiska społeczno-ekonomicznego. Celem jej jest usystematyzowanie wiedzy na ten temat i danie rzetelnych podstaw do rozważań i polemik.
2. DEFINICJA BEZROBOCIA
Zgodnie z Ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu - bezrobotny to osoba niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub służbie, nie ucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania rejonowym urzędzie pracy.
Osobie tej przysługuje status bezrobotnego jeżeli:
- ukończyła 18 lat z wyjątkiem młodocianych absolwentów,
- kobieta nie ukończyła 60, a mężczyzna 65 lat,
- nie nabyła prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, nie pobiera zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, lub wychowawczego,
- nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej, lub nie podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy jako domownik w gospodarstwie rolnym,
- jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienia co najmniej w połowie obowiązującego wymiaru pracy,
- nie jest osobą tymczasowo aresztowaną, lub nie odbywa kary pozbawienia wolności,
- nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowy najniższego wynagrodzenia.
Zgodnie z teorią ekonomii bezrobocie jest normalnym zjawiskiem polegającym na tym, że na rynku pracy są osoby chcące pracować, ale pozostające bez zajęcia. Zjawisko to podlega podstawowym prawom ekonomii popytowo (ludzie szukający pracy) podażowej (pracodawcy poszukujący pracy).
3. RODZAJE BEZROBOCIA
· Bezrobocie Cykliczne (keynesowskie) - występuje podczas kryzysów ekonomicznych, wywołane jest spadkiem koniunktury.
· Bezrobocie Utajone – bezrobocie nie objęte statystyką; występuje w postaci nadzatrudnienia (typowe w gospodarce socjalistycznej), przeludnienia agrarnego (typowe dla krajów słabo rozwiniętych), lub bezrobocia wśród ludzi, którzy zrezygnowali z poszukiwań pracy z powodu beznadziejności swych usiłowań (typowe dla krajów rozwiniętych).
· Bezrobocie Przejściowe (frykcyjne) – jest spowodowane zmianą miejsca pracy lub zmianą kwalifikacji zawodowych.
· Bezrobocie Strukturalne – spowodowane niedostosowaniem struktury podaży pracy do struktury popytu na pracę, brak kapitału do stworzenia nowych miejsc pracy.
· Bezrobocie Sezonowe – spowodowane okresową zmianą warunków klimatycznych i cyklów produkcyjnych w niektórych rodzajach działalności gospodarczej, zwłaszcza w rolnictwie.
· Bezrobocie Przymusowe – występuje, gdy siła robocza chce przyjąć pracę za obowiązującą na rynku płacę, ale nie może jej znaleźć.
· Bezrobocie Lokalne – spowodowane szczególnym nasileniem braku wolnych miejsc pracy w pewnych miejscowościach lub regionach.
· Bezrobocie Klasyczne – występuje, gdy płaca jest utrzymana powyżej poziomu równowagi.
· Bezrobocie Dobrowolne – spowodowane tym, że siła robocza nie chce podjąć pracy za płacę równowagi.
4. WYSOKOŚĆ BEZROBOCIA - STATYSTYKI
W końcu sierpnia br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wynosiła 2892,6 tys osób, w tym 1577,2 tys kobiet i była wyższa o 21,1 tys osób (o 0,7 %) niż przed miesiącem, oraz wyższa o 396,4 osób (o 15,9 %) niż przed rokiem.
W sierpniu br. urzędy pracy miały do dyspozycji 48 tys. ofert pracy, czyli o 1,1 tys. ofert więcej niż w lipcu.
Od początku roku do urzędów pracy wpłynęło 280,2 tys. ofert pracy, podczas gdy w analogicznym okresie roku ubiegłego w ich dyspozycji pozostawało 373,9 tys. ofert.
W lipcu br. zanotowano wzrost poziomu bezrobocia – o 22,3 tys. osób, tj. o 0,8%. Należy jednak zaznaczyć, że w analogicznym okresie roku ubiegłego wzrost ten był prawie dwukrotnie wyższy i wynosił 40,2 tys.
Wzrosła również (o 0,1 punktu procentowego) stopa bezrobocia (procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo), osiągając poziom 15,9%.
O wzroście ogólnej liczby bezrobotnych zadecydował wzrost w kategorii osób dotychczas nie pracujących - o 20,7 tys., tj. o 3,2%.
Należy zaznaczyć, że podobnie jak miesiąc temu, w większym stopniu bezrobocie wzrosło wśród kobiet.
PODSTAWOWE WYNIKI B A E L W 2001 ROKU
Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), przeprowadzonego w II kwartale 2001 roku.
I KWARTAŁ II KWARTAŁ
14148 tys. liczba osób pracujących 14252 tys.
3158 tys. liczba osób bezrobotnych 3208 tys.
18,2% stopa bezrobocia 18,4%
13445 tys. liczba osób biernych zawodowo 13335 tys.
Podstawą metodologii BAEL są definicje dotyczące ludności aktywnej zawodowo, pracujących i bezrobotnych, przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r. i zalecane do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy i EUROSTAT.
Ludność aktywna zawodowo (inaczej mówiąc siła robocza) obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub bezrobotne zgodnie z definicjami podanymi poniżej.
Do pracujących zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia:
- wykonywały pracę przynoszącą zarobek lub dochód, tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem,
- nie wykonywały pracy (np. z powodu choroby, urlopu, przerwy w działalności zakładu, trudnych warunków atmosferycznych, strajku), ale formalnie miały pracę jako pracownicy najemni bądź pracujący na własny rachunek.
Do pracujących - zgodnie z międzynarodowymi standardami - zaliczani byli również uczniowie, z którymi zakład pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie.
Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne, liczba pracujących uzyskana z BAEL nie obejmuje niektórych kategorii osób, które są wliczane do pracujących w sprawozdawczości z zakresu zatrudnienia, m.in.:
- pracujących, mieszkających w hotelach pracowniczych,
- pracujących za granicą na rzecz polskich pracodawców.
Bezrobotni są to osoby, które spełniły jednocześnie trzy warunki:
- w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi (według powyższych kryteriów),
- aktywnie poszukiwały pracy tzn. podjęły konkretne działania w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni - tydzień badany), aby znaleźć pracę,
- były gotowe (zdolne) podjąć pracę w tygodniu badanym i następnym.
Zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kwartału 2001 r. populacja bezrobotnych została ograniczona do osób w wieku 15 -74 lata.
Do bezrobotnych zostały zaliczone także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie (w ciągu 30 dni).
Ludność bierna zawodowo są to osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne, tzn.:
- osoby, które w okresie badanego tygodnia nie pracowały i nie poszukiwały pracy;
- osoby, które w okresie badanego tygodnia nie pracowały i poszukiwały pracy, ale nie były gotowe do jej podjęcia w badanym tygodniu i następnym.
Wśród biernych zawodowo wyróżnia się grupę zniechęconych, do której należą osoby nie poszukujące pracy, ponieważ są przekonane, że jej nie znajdą.
Wyniki BAEL wskazują, że w II kwartale 2001 r. odnotowano dalszy wzrost bezrobocia, jednakże nie był on tak duży, jak w pierwszym kwartale tego roku. Zbiorowość bezrobotnych liczyła 3208 tys. osób i wzrosła w porównaniu do I kwartału 2001 r. o 50 tys., tj. o 1,6%, natomiast w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego o 383 tys., tj. o 13,6%.
Na wzrost bezrobocia w ciągu kwartału wpływ miało zwiększenie się liczby bezrobotnych kobiet (o 3,4%, tj. 53 tys.) przy niemal niezmienionej liczbie bezrobotnych mężczyzn. Wzrosła liczba bezrobotnych mieszkańców miast i – w nieco mniejszym stopniu – wsi (odpowiednio o 1,9 pkt, tj. 40 tys. i o 0,9 pkt, tj. 10 tys.).
W ciągu roku w każdej z analizowanych subpopulacji nastąpił przyrost liczby bezrobotnych, z tym że, odwrotnie niż w ciągu kwartału, bardziej wzrosło bezrobocie wśród mieszkańców wsi niż miast i wśród mężczyzn niż kobiet.
Spośród bezrobotnych, spełniających kryteria stosowane w BAEL, 72,5% było zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy (w II kwartale 2000 r. – 70,5%). Z tej grupy 18,5% osób pobierało zasiłek dla bezrobotnych (przed rokiem 21,0%).
Jak wskazują wyniki poprzednich badań, w drugim kwartale notuje się zwykle niższy poziom bezrobocia w porównaniu z pierwszym kwartałem roku. W II kwartale 2001 r. stopa bezrobocia ogółem wzrosła jednak o 0,2 pkt w porównaniu do poprzedniego kwartału ...
stary_hipis