środki gospodarcze i źródła ich pochodzenia. (22 str).doc

Środki gospodarcze i źródła ich pochodzenia.

1.       Pojęcie aktywów - całość środków gospodarczych stanowiących majątek danej jednostki gospodarczej.

2. Klasyfikacja środków gospodarczych według postaci, w jakiej występuje majątek:

a)      składniki rzeczowe - środki pracy, przedmioty pracy, produkty pracy, towary,

b)      wartości niematerialne i prawne - prawa autorskie, licencje, programy komputerowe, patenty,

c)       składniki finansowe - środki pieniężne, nabyte papiery wartościowe, udzielone pożyczki,

d)      należności - sumy należące od innych jednostek i osób.

3. Klasyfikacja ogółu składników majątkowych według kryterium czasu uwzględniającego zdolność środków gospodarczych do zachowania postaci:

a)      majątek trwały - składniki majątkowe zdolne do zachowania postaci przez okres dłuższy niż jeden rok,

b)      majątek obrotowy - składniki majątkowe, które zmieniają swoją postać w ciągu jednego roku.

4. Charakterystyka składników majątku trwałego.

a)      wartości niematerialne i prawne - wartość firmy, prawa majątkowe, oprogramowanie komputerów, koszty organizacji poniesione przy założeniu lub późniejszym rozszerzeniu spółki akcyjnej, koszty zakończonych prac rozwojowych,

b)      rzeczowy majątek trwały - grunty własne, budynki i budowle, urządzenia techniczne i maszyny, środki transportu, pozostałe środki trwałe, inwestycje rozpoczęte, zaliczki na poczet inwestycji,

c)       finansowy majątek trwały - udziały, papiery wartościowe, udzielone pożyczki długoterminowe,

d)      należności długoterminowe.

5. Charakterystyka składników majątku obrotowego

a)      zapasy - materiał, półprodukty i produkty w toku, produkty gotowe, towary , zaliczki na poczet dostaw,

b)      należności i roszczenia - należności z tytuł dostaw i usług, z tytuł podatków, dotacji i ubezpieczeń społecznych, należności wewnątrz-zakładowe, pozostał należności, należności dochodzone na drodze sądowej,

c)       papiery wartościowe przeznaczone do obrotu - udział i papiery wartościowe nabyte w celach handlowych, czeki i weksle płatne w okresie dłuższym niż 3 miesiące,

d)      środki pieniężne - środki pieniężne w kasie, środki pieniężne banku, inne środki pieniężne.

6. Pojęcie pasywów - źródła pochodzenia, źródła finansowania majątku danej jednostki gospodarczej.

7 . Klasyfikacja źródeł dochodzenia majątku:

a)      kapitał (fundusze) własne - równowartość środków gospodarczych wniesionych do jednostki przez jej właściciela oraz wygospodarowanych przez samą jednostkę

b)      kapitały obce - równowartość środków gospodarczych, które znajdują w dyspozycji jednostki, ale są własnością innych podmiotów,

c)       fundusze specjalne - równowartość środków pieniężnych przeznaczonych na cele specjalne.

8. Charakterystyka funduszy ( kapitałów ) własnych

a)      kapitał ( fundusze) podstawowe- równowartość środków gospodarczych wniesionych do jednostki przez jej założyciela,
postacie występowania funduszy ( kapitał w) podstawowych w zależności od formy własności i ustalonych przepisami zasad gospodarki finansowej obowiązujących jednostkę

przedsiębiorstwo państwowe - fundusz założycielski

spółdzielnia - fundusz udziałowy

spółka z o.o. - kapitał udziałowy

spółka akcyjna - kapitał akcyjny

spółka jawna - kapitał wspólników,

b)      należne, lecz nie wniesione wpłaty na poczet kapitał podstawowego,

c)       kapitał zapasowy - tworzony ustawowo albo zgodnie ze statutem lub umową spółki,

przedsiębiorstwo państwowe - fundusz przedsiębiorstwa
spółdzielnia - fundusz zasobowy
spółka z o.o. - kapitał zapasowy
spółka akcyjna - kapitał zapasowy

d)      kapitał rezerwowe - w spółce z o.o. i spółce akcyjnej,

e)      wynik finansowy netto - zysk lub strata.

9. Charakterystyka kapitałów w obcych

a)      zobowiązania długoterminowe:

·         zobowiązania, których termin spłaty przypada po upływie roku od daty, na którą sporządzony jest bilans,

·         otrzymane długoterminowe pożyczki, długoterminowe kredyty bankowe, wyemitowane obligacje,

b)      zobowiązania krótkoterminowe:

·         zobowiązania, których termin spłaty przypada w ciągu
roku od dnia bilansowego,

·         pożyczki, obligacje, papiery wartościowe, kredyty bankowe, zaliczki na poczet dostaw, zobowiązania
z tytuł dostaw i usług, zobowiązania wekslowe, zobowiązania z tytuł podatków, ceł ubezpieczeń społecznych, zobowiązania z tytuł wynagrodzel1, zobowiązania wewnątrz zakładowe,

10. Charakterystyka funduszy specjalnych - fundusze, tworzone jako odpisy w koszty działalności lub z zysku z przeznaczeniem na ściśle określone cele,

a)      zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,

inne fundusze specjalne.

. BILANS.

1.     Pojęcie bilansu - dwustronne zestawienie wyrażonych w mierniku pieniężnym aktywów i pasywów, sporządzone w określonej formie i na określony dzień.

2.     Elementy prawidłowo sporządzonego bilansu:

a. określenie jednostki sporządzającej bilans,

b. określenie momentu bilansowego czyli dnia, na który sporządzono bilans,

c. wyszczególnienie nazw i wartości grup aktywów i pasywów,

d. sumy bilansowe środków gospodarczych i źródeł ich pochodzenia,

e. podpisy głównego księgowego i kierownika jednostki,

f. data sporządzenia bilansu,

3.     Zestawienie w bilansie aktywów według rosnącej płynności a pasywów według rosnącej wymagalności spłaty.

4.     Bilans - statyczne ujęcie majątku jednostki i źródeł jego pochodzenia.

5.     Sporządzenie bilansu w oparciu o dane wynikające z ksiąg rachunkowych potwierdzonych danymi z inwentaryzacji.

6.     Znormalizowany wzór bilansu – załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r.(Dz. U. z 1994 r. Nr 121, póz. 591).

7.     Sporządzanie bilansów o różnym stopniu szczegółowości:

a. bilans w wersji pełnej - pozycje bilansu według załącznika do ustawy,

b. bilans w wersji uproszczonej -    pozycje bilansu obejmuje z załącznika tylko pozycje

                                                      oznaczone cyframi rzymskimi i literami,

    -    warunki sporządzania bilansu określa art. 50 ustawy o   

         rachunkowości.

8.     Wewnętrzne sumowanie bilansu  - od szczegółu do ogółu.

9.     Zasady bilansowe:

a)     zasada równowagi bilansowej - suma aktywów = suma pasywów,

b)     zasada ciągłości bilansowej - bilans zamykający dany okres sprawozdawczy jest równocześnie bilansem otwierającym kolejny okres sprawozdawczy.

10. Funkcje bilansu:

a)     wewnętrzna – bilans jako podstawa do analizy stanu majątkowego i finansowego danej jednostki gospodarczej,

b)     zewnętrzna - bilans jako źródło informacji dla akcjonariuszy, udziałowców, wspólników i urzędów państwowych.

11. Ocena sytuacji finansowej i majątkowej jednostki oraz wyciąganie wniosków możliwe dzięki prezentacji w bilansie wielkości, które występowały na początku i na końcu okresu sprawozdawczego.

12. Sporządzanie bilansu jako dokumentu księgowego na koniec okresu sprawozdawczego a dla odbiorców sprawozdawczości możliwość sporządzania bilansów za okresy krótsze np. miesięczne, kwartalne.

2. POJĘCIE OPERACJI GOSPODARCZYCH I ICH KLASYFIKACJA.

1.       Zdarzenia gospodarcze jako czynności i zjawiska występujące w jednostce w toku prowadzonej przez nią działalności.

2.       Warunki, które musi spełnić zdarzenie gospodarcze aby było uznane za operacie gospodarcza:

a.        dotyczy danej jednostki i z jej punktu widzenia musi być ewidencjonowane,

b.        wyrażone jest w mierniku pieniężnym,

c.        wywołuje równocześnie dwie. równe wartościowo zmiany.

3. Podział operacji gospodarczych :

a.        operacje bilansowe- zmiany w wielkości i strukturze majątku jednostki oraz w źródłach jego pochodzenia w wyniku zmian w wartościach, materialnych,

b.        b. operacje wynikowe - zmiany w wielkości i strukturze majtku jednostki oraz w źródłach jego pochodzenia zachodzące w trakcie procesów kształtujących wynik finansowy jednostki.

4.          Klasyfikacja operacji gospodarczych według zmian wywoływanych w składnikach bilansowych:

a.        operacje aktywne zwiększające – zmniejszające

·         zwiększenie stanu jednego składnika aktywów i jednoczenie zmniejszenie stanu innego składnika aktywów,

·         operacje tego typu nie powodują zmian w sumie bilansowej,

·         suma aktywów + zmiana - zmiana = suma pasywów,

b.        operacje pasywne zwiększające – zmniejszające

·         zwiększenie stanu jednego składnika pasywów i jednoczenie zmniejszenie stanu innego składnika pasywów,

·         operacje tego typu nie powodują zmian w sumie bilansowej,

·         suma aktywów = suma pasywów + zmiana - zmiana,

c.        operacje aktywne - pasywne zwiększające

·         zwiększenie stanu jednego składnika aktywów i jednocześnie zwiększenia stanu jednego składnika pasywów,

·         operacje tego typu powodują wzrost sumy bilansowej o wartość operacji,

·         suma aktywów + zmiana = suma pasywów + zmiana,

d.        operacje aktywne -pasywne zmniejszające

·         zmniejszenie stanu jednego składnika aktywów i jednocześnie zmniejszenie stanu jednego składnika pasywów,

·         operacje tego typu powodują zmniejszenie sumy bilansowej o wartość operacji,

·         suma aktywów - zmiana = suma pasywów - zmiana.

5.       Operacje gospodarcze przedmiotem ewidencji księgowej.

6.       Dowody księgowe - dokumenty będące podstawą ewidencji operacji gospodarczych

7.       Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dowodami źródłowymi:

a.        zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów,

b.        zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale kontrahentom,

c.        wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz jednostki.

8.       Podstawą zapisów mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:

a.        zbiorcze - służące do dokonywania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych,

b.        korygujące - poprawiające poprzednie zapisy,

c.        zastępcze - wystawiane do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego,

d.        rozliczeniowe - ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych.

9.       Dowód księgowy powinien zawierać :

a.        określenie rodzaju dowodu,

b.        określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej,

c.        opis operacji oraz jej wartość,

d.        datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu,

e.        podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki majątkowe,

f.         stwierdzenie zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca księgowania i sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych wraz z podpisem osoby odpowiedzialnej za te wskazania,

g.        numer identyfikacyjny dowodu .

10.      Dowody księgowe powinny być :

a.        rzetelne - zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują,

b.        kompletne - zawierajęce dane określone w punkcie 9,

c.        wolne od błędów rachunkowych.

(Punkty 7 ,8, 9,10 podane według Ustawy o rachunkowości art. 20 ust. 2 , art. 21 ust. 1, art. 22 ust. 1)

11.   Rodzaje kontroli dowodów księgowych :

a.        kontrola merytoryczna - sprawdzenie rzetelności dowodów księgowych ,

b.        kontrola formalna    - sprawdzenie kompletności dowodów księgowych ,

c.        kontrola rachunkowa - sprawdzenie dowodów księgowych pod względem arytmetycznym.

...