interna_mod_3.pdf

Choroby układu pokarmowego i narządu ruchu

Wstęp

1. Choroba wrzodowa, choroby wątroby i dróg żółciowych

1.1. Wybrane aspekty fizjologii układu pokarmowego

1.2. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

1.3. Choroby wątroby i dróg żółciowych

2. Choroby trzustki i jelit

2.1. Choroby trzustki

2.2. Choroby jelita cienkiego oraz grubego

3. Chorobyukładu wydalniczego

3.1. Fizjologia układu wydalniczego (wybrane zagadnienia)

3.2. Ostra i przewlekła niewydolność nerek

3.3. Zapalenia pęcherza i dróg moczowych

3.4. Kamica moczowa, etiologia i diagnostyka

3.5. Nowotwory nerek

4. Chorobynarządu ruchu

4.1. Choroby narządu ruchu, fizjologia i etiopatogeneza

4.2. Reumatoidalne zapalenie stawów ( arthritis rheumatoidea )

4.3. Choroby zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa

4.4. Osteoporoza i osteomalacja

4.4.1. Osteoporoza

4.4.2. Osteomalacja

5. Chorobyzakaźne i pasożytnicze

5.1. Patofizjologia i etiopatogeneza wybranych chorób zakaźnych i pasożytniczych

5.2. Choroby pasożytnicze — diagnostyka

Choroby układu pokarmowego i narządu ruchu

Wstęp

W ostatnim okresie obserwuje się znacznie częstsze występowanie chorób

przewodu pokarmowego, które stają się przyczyną licznych zgonów. Szczególnie

choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy staje się przyczyną różnych powikłań,

prowadzących do bardzo znaczącego pogorszenia zdrowia. W drugiej kolejności

należałoby zwrócić uwagę na choroby wątroby i dróg żółciowych, choroby trzustki

oraz jelita cienkiego i grubego.

Również choroby układu wydalniczego stanowią poważny problem zdrowotny —

bardzo często stają się one przyczyną poważnych powikłań. Badania ostatnich lat

wskazują także na znaczny rozwój chorób zakaźnych w naszym społeczeństwie,

które stanowią przyczynę zgonów około 1% wszystkich przypadków.

Choroby układu pokarmowego i narządu ruchu

1. Choroba wrzodowa, choroby wątroby i dróg żółciowych

1.1. Wybrane aspekty fizjologii układu pokarmowego

Przewód pokarmowy (jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube) wraz ze

związanymi z nimi gruczołami trawiennymi (ślinianki, trzustka, wątroba) spełnia

funkcje zaopatrujące organizm człowieka w środki odżywcze, witaminy, sole

mineralne i wodę.

Woda, sole mineralne i proste składniki organiczne zawarte w pokarmie mogą być

wykorzystane przez organizm od razu, a substancje wielkocząsteczkowe dopiero po

procesie trawienia, którego istotę stanowi ich enzymatyczny (głównie hydrolityczny)

rozkład w przewodzie pokarmowym na niespecyficzne związki drobnocząsteczkowe.

Proces ten jest wydatnie wspomagany przez mechaniczną obróbkę pokarmu.

Proces trawienia rozpoczyna się z chwilą wprowadzenia pokarmu do jamy ustnej.

Pokarm ulega tutaj mechanicznemu rozdrobnieniu, wymieszaniu ze śliną

i formowaniu w kęsy. Ślina jest wydzieliną trawienną wytwarzaną przez ślinianki

przyuszne, podjęzykowe i podżuchwowe oraz liczne mniejsze gruczoły rozsiane

w błonie śluzowej jamy ustnej. Wydzielanie śliny odbywa się w sposób ciągły i jest

wynikiem pobudzenia autonomicznego układu nerwowego. Zasadniczym składnikiem

śliny jest woda, stanowiąca około 99% jej składu. Pozostałą część stanowią składniki

nieorganiczne (sód, potas, wapń, chlorki i wodorowęglany) oraz organiczne (białko

i mucyny). Wydzielanie śliny kontrolowane jest w głównej mierze przez układ

nerwowy autonomiczny oraz niektóre hormony i krążenie krwi.

Czynność żołądka

Żołądek jest narządem jamistym, w którym gromadzi się połknięte pożywienie,

podlegające obróbce mechanicznej i przemianom chemicznym. W żołądku człowieka

rozróżnia się: wpust ( cardia ), część wpustową ( pars cardia ), dno ( pundus ) trzon

( corpus ), część odźwiernikową ( pars pylorica ) oraz odźwiernik ( pylorus ). Gruczoły

Choroby układu pokarmowego i narządu ruchu

żołądkowe występują głównie w trzonie i dnie żołądka, zajmując około 75% obszaru

błony śluzowej.

Sok żołądkowy jest mieszaniną wydzielin czterech typów komórek wydzielniczych:

okładzinowych, głównych, śluzowych szyjki gruczołów żołądkowych oraz nabłonka

powierzchni błony śluzowej. Składa się on z kwaśnej wydzieliny komórek

okładzinowych, złożonej głównie z jonów wodorowych, czynnika wewnętrznego

i wody oraz z alkalicznej wydzieliny nieokładzinowej, wytwarzanej przez pozostałe

komórki i zawierającej pepsynę, niewielką ilość wody oraz elektrolity (sód, potas,

chlorki, wodorowęglany).

Czynność jelit

Jelito cienkie należy do najdłuższej części przewodu pokarmowego. Całkowita jego

długość wynosi od 4 do 5 m, z czego 2/5 przypada na jelito kręte. Całą powierzchnię

jelita cienkiego pokrywają kosmki jelitowe o długości 0,5–1,5 mm, występujące

w liczbie 20–40 na 1 mm 2 jelita krętego. Aktywność motoryczna jelit cienkich jest

warunkiem prawidłowego przebiegu procesu trawienia i wchłaniania jelitowego.

Zasadniczo wyróżnia się dwa typy czynności motorycznej:

1) ruchy segmentowe,

2) ruchy perystaltyczne, zwane robaczkowymi.

Do podstawowych czynności jelita cienkiego należą: kontynuowanie trawienia

rozpoczętego w żołądku oraz wchłanianie produktów trawienia.

Czynność jelita grubego

Do głównych czynności jelita grubego należą:

1) wchłanianie wody i elektrolitów,

2) formowanie, magazynowanie i okresowe wydalanie kału,

3) wytwarzanie niektórych witamin przez florę bakteryjną.

Wchłanianie zachodzi w okrężnicy bliższej, a kał tworzy się i gromadzi w okrężnicy

dalszej i końcowej. Ruchy jelita grubego dzieli się na: segmentowe i perystaltyczne

(te z kolei dzieli się na „masowe” i propulsywne).

Choroby układu pokarmowego i narządu ruchu

Czynności trzustki

Trzustka jest narządem położonym pozaotrzewnowo, w którym wyróżniamy: głowę,

objętą pętlą dwunastniczą, trzon i ogon. Wydziela ona w ciągu doby od 1,0 do 4,0 l

soku, zależnie od rodzaju przyjmowanych pokarmów.

Sok trzustkowy zawiera różne białka, z których większość to enzymy rozszczepiające

główne składniki pokarmowe. Zawartość białka w soku trzustkowym waha się

w szerokich granicach od 0,1% do 10%. Enzymy trzustkowe dzieli się na trzy klasy:

1) proteolityczne,

2) lipolityczne,

3) glikolityczne.

Czynność wątroby

Wątroba jest największym narządem jamy brzusznej, o masie 1400–1600 g

u mężczyzn i 1200–1400 u kobiet. Stanowi ona zatem około 2% masy ciała. Wątroba

posiada dwojakiego rodzaju unaczynienie czynnościowe: pochodzące z żyły wrotnej

i odżywcze z tętnicy wątrobowej. Całkowita ilość krwi przepływającej przez wątrobę

zmienia się zależnie od pozycji ciała, wysiłku fizycznego i trawienia.

Strukturę miąższu wątroby tworzą w około 80% komórki wątrobowe (hepatocyty),

w 16% komórki siateczkowo-śródłonkowe i 4% komórki nabłonka dróg żółciowych.

Za podstawową jednostkę morfologiczną wątroby przyjęto zrazik wątrobowy.

Spośród licznych funkcji wątroby do najważniejszych należy zaliczyć:

1) udział w pośredniej przemianie materii, zwłaszcza węglowodanów, białek

i tłuszczów,

2) udział w syntezie białek osocza krwi oraz niektórych składowych układu

krzepnięcia,

3) udział w spichrzaniu niektórych metabolitów (glikogen), witamin (A, D, B 12 ),

żelaza,

4) czynność odtruwająca (detoksykacyjna),

5) udział w procesach termoregulacji,

6) wydzielanie żółci,

7) udział w rozpadzie i tworzeniu krwinek czerwonych,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: