- Hellada – nie stanowiła jednolitego państwa, składała się z mniejszych regionów nastawionych do siebie antagonistyczne ( inne tradycje i kulturę)
- Grecja – państwo klasowe: wolni i niewolnicy
Wolni zajmowali się – polityką, funkcje w urzędzie wojny
Niewolnicy zajmowali się uprawą roli pana
Do 5 w. p.n.e ojciec wychowywał syna tak jak on został wychowany
Problem czy cnota i dzielność jest od urodzenia czy trzeba je kształcić:
1. Konserwatyści: cnota i dzielność to dary natury np. Eurypides
2. Sofiści: c i d da się wykształcić przez naukę i ćwiczenia. Zapoczątkowali ideę NAUCZYCIELA WĘDROWNEGO , twórcy pierwszej myśli pedagogicznej., zapoczątkowali dialektykę
- nauczanie potrzebuje przyrodzonych zdolności i ćwiczeń
- nauka rozpoczęta wcześnie i kontynuowana do późnych lat
-
- stopniować trudność nauki: n. Elementarne
n. specjalne (muzyka, arytmetyka, astronomia)
ekonomia i polityka
Słabość praktyki naukowej Sofistów:
- sami powątpiewali w poznanie prawdy choć do niej nawoływali
- jedne źródło wiedzy – zmysły
SOKRATES:[V w. p.n.e]
- był racjonalistą
- najważniejszą rzeczą Ateńczyka to zdobywanie wiedzy
- chodzi o naukę moralna i politykę
- bóstwa greckie jako źródło zasad moralnych
- wiedza i cnota jako najważniejsze
Metody nauczania:
- nieustannie, nie tylko w szkole
- unikał nauczania bezpośredniego przez pokazywanie, a raczej przez rozmowę
Postępowa rola Sokratesa
- odrzucenie arystokratycznej teorii, że cnota jest dana nielicznym i jest darem bogów
- zasady moralne opierają się na doświadczeniu zdobytym w procesie działania
- metoda samo rozwoju ucznia
- mówił o wychowaniu przedszkolnym :
1. muzyka
2. gimnastyka
w hierarchii wartości :
1. dobro [jako cel i istota moralności]
2. cnoty, które miały rządzić 3 cz. Duszy:
a) mądrość – cz. Rozumna [intelekt]
b) męstwo – cz. impulsywna [emocje]
c) umiarkowanie – cz. Pożądliwa [instynkty]
d) sprawiedliwość
Poglądy pedagogiczne:
- podporządkował je koncepcji państwa , które stworzył:
- rządzący [mędrcy]
- strażnicy [ żołnierze]
- żywiciele [ rolnicy, rzemieślnicy...]
- Program kształcenia:
Od 6 roku życia - chłop. I dziew. Wychowywane razem.
Do 10 - zabawa w kontakcie z poezją i muzyką
10 – 13 - nauka elementarnych wiadomości z czyt i pis
13 – 18 - kształcenie literackie na bajkach, religia, sztuki muzyczne, rachunki, ćwicz gimnastyczne
18 – 20 - chłopcy byli wybierani czy do rządu czy na strażnika
20 –30 - rządzący : matematyka, astronomia, muzyka
30 –35 - nauka filozofii
35-50 - praktyka zawodowa
3 rodzaje duszy:
- roślinne (zdolności wegetatywne roślin)
- zwierzęce ( zdolność odczuwania)
- rozumne ( myślące)
3 etapy poznania, uczenia się:
- gromadzenie w umyśle wrażeń zmysłowych
- utrwalanie ich w pamięci
- uogólnienie zdobytych wiadomości przez myślenie
3 etapy kształcenia:
- wych. Fizyczne
- wych moralne
- wych. Intelektualne
Dydaktyka praktyczna:
- każdy ma dostateczne zdolności do nauki i rosną one wraz z wiekiem
- dzieci mają obfite siły umysłowe dlatego umożliwia to studiowanie większej ilości nauki
- ciekawość i ambicja jako gł. Motyw uczenia się
Korzyści szkoły publicznej:
- nauczyciel domowy może popełniać więcej błędów
- przy nauce zbiorowej jest więcej korzyści
- jest tańsza
Wychowanie w starożytnej Grecji i Rzymie
Wykształcenie:
- niższe - elementarne
- późniejsze - średnie, wyższe
Szkoły:
- prywatne
- publiczne
Nauki elementarne:
- nauka zbiorowa
- czytanie i pisanie
- rachunki i rysunki
Wykształcenie gramatyczne:
- nauczyciel wyższy tzw. Gramatyk odczytuje lub deklamuje wiersze uczeń powtarza tekst i objaśnienie
- zadanie wyuczenia się poprawnego mówienia
- wypracowanie pisemne, dyktanda, listy, rozprawki
- analiza utworów, krytyka literacka
Metody wychowawcze:
- „zawsze być pierwszym i górować nad drugim”
- rózga i skórzany bicz jako często stosowane zachęty do nauki
- popisy roczne jako bodziec do dalszej pracy
-wychowanie w duchu narodowym
WYCHOWANIE RZYMSKI
1) starorzymskie wychowanie praktyczne:
-cenzor pilnował by w proces wychowanie nie wkradały się złe obyczaje
-obywatel musiał znać się na polityce i wojnie
-wielka dbałość o stan moralny młodzieży
-czystość obyczajów
-warstwy uboższe kształciły się w szkołach prywatnych
-warstwy wyższe kształcone było w domu
Przewrót pod wpływem kultury greckiej:
-grecy w bogatych domach uczyli dzieci
-dzieci rzymskie uczyły się również greckiego
Rodzaje szkolnictwa:
1) sz. Elementarne (bogaci uczyli się w domu a ubodzy w szkołach)
2) sz. Gramatykalna (chłopcy 12-15 –gramatyka grecka i łacińska)
3) sz. Retoryczna (trwała 2-3 lat – rozszerzanie biegłości w posługiwanie się mową i pismem)
Kształcenie kobiet:
-ubogie dziewczęta uczęszczały z chłopcami do sz. Elementarnych.
-bogate dziewuszki uczyły się mówić po grecku
Nauka Szkoły:
-od wczesnego ranka 6 godz
-wakacje od lipca do października
-rózga dla porządku
Powstanie szkolnictwa wyższego:
-ATENEUM- sale wykładowe retorów, filozofów i prawników
-nie było dyplomów i egzaminów
-studenci przejezdni nocowali w domach obywatelskich.
IDEAŁ CZŁOWIEKA STAROŻYTNEGO:
1_) SPARTA: - waleczny
- silny fizycznie
- zdyscyplinowany
- przepełniony nienawiścią do wroga
- oddany państwu
- wytrzymały na wszelkie przeciwności
- bezwzględny dla wroga
- wychowanie w duch podziału klasowego
2_) ATENY: - człowiek wszechstronnie wykształcony
- wrażliwy na piękno
- spragniony wiedzy
- piękny fizycznie
- doskonale wykształcony pod względem moralnym i umysłowym
- aktyny społecznie obywatel
3_) RZYM: - dzielny żołnierz
- zaprawiony w boju
- dobry obywatel: - wykształcony, pobożny, godny, prawy, aktywny
- dobry mówca (walczy słowem a nie mieczem)
„O charakterze i powinnościach nauczyciela”
- wartości moralne nauczyciela np. troska, powaga, surowość, nie mają krepować nauczyciel ma być jak ojciec (rodzic)
- przystępny (ale nie spoufalający się)
- opanowany
- dokładny
- zadaje pytania i odpowiedzi
-pochwały
-nie obrażać i nie poniżać
-wywoływać refleksje
-ma aktywizować
-nie jest tylko przekaźnikiem wiedzy
-sprawiedliwy
-ma być przeciętnym , zwykłym człowiekiem
-ma mówić przejrzyście
-ma wyć wybitny
-rywalizacja jako motywacja dla uczniów
Rzymskie szkoły:
-elementarne
-retoryczne
-dydaktyczne
Rozwój ideałów humanizmu i ich wpływ na teorię i praktykę ped. W Europie. Odrodzenie w Polsce
Wych. Humanistyczne Renesans wiek XV:
-człowiek w centrum zainteresowania
-rozwój indywidualizmu
-zasada oddziaływania na młodzież przez: -pochwały, nagrody, zdrowe współzawodnictwo
-wykształcenie językowe bierze górę nad rzeczowym
-stosowanie klasycznej łaciny
-wychowanie uwalnia się spod charakteru teologiczno- kościelnego
Humanistyczne ideały człowieka:
-wszechstronne wykształcenie
-otwarty na siebie
-twórczy
-dba o rozwój własnej osobowości
-ma świadomość własnej indywidualności i wartości
-otwarty na drugiego człowieka
-odwołanie do ideału starożytnego, gł. Ateny
-Należy z łagodnością podchodzić do dziecka by do niego dotrzeć
-należy zachęcać dzieci do nauki z łagodnością bez kar cielesnych
Czynniki wpływające na rozwój wychowanków:
-rodzina
-szkoła (dbać o schludność)
-otoczenie (rozwijanie troskliwości i uczynności)
Kodeks zasad cywilizowanego zachowania się:
-ciało
-ubranie
-zachowanie w kościele
-zachowanie przy stole
-zachowanie na zebraniach towarzyskich
-zabawa
Co do kobiet uczyły się : - pracy ręcznej
- wykształcenie umysłowe
JAN LUDWIK VIVES (1492 – 1540)
-wychowanie ma być oparte na psychologii
...
emilad1