1. Administracja – w sensie najogólniejszym to określona organizacja i jej działalność, to organizacja stworzona dla realizacji określonych zadań.

W nauce prawa administracyjnego mówi się o pojęciu administracji w trzech znaczeniach. W ujęciu podmiotowym administracja oznacza wydzielone w państwie różnorodne organy oraz skupione wokół nich jednostki organizacyjne powołane specjalnie dla realizacji określonych celów o charakterze zadań publicznych. Zgodnie z definicją przedmiotową administracja to określona, o specjalnych celach, działalność podejmowana w ramach realizacji celów o charakterze publicznym. W trzecim znaczeniu, administracja to ludzie zatrudnieni w strukturach wyodrębnionych w pierwszym znaczeniu.

2. Definicja negatywna administracji – w końcu XXw. jako działalność państwa, powstała po wyodrębnieniu się ustawodawstwa i sądownictwa.

3. Administracja publiczna – działalność trwała celowa i planowa, “administracja“ oznacza służenie czynność podporządkowania rozkazom ministrare, czyli posługiwać, wykonywać, kierować. Jest sprawowana przez państwo (organy państwowe, związki publicznoprawne i inne podmioty administracji. Administrację cechuje możliwość użycia bezpośredniego przymusu.

Wyróżniamy administrację publiczną w ujęciu podmiotowym, przedmiotowym i formalnym.
- podmiotowym - ogół podmiotów wykonujących określone funkcje z zakresu administracji pub
- przedmiotowym - jest to taka działalność panstwa której przedmiotem są sprawy administracyjne , albo inaczej zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej.
- formalnym – cała działalność państwa wykonywana przez podmioty administracji.
Administracja jest działalnością państwa, która nie wykazuje cech ustawodawstwa ani sądownictwa.

Typowe cechy administracji publicznej:
1.Administracja jest zjawiskiem społecznym..
2.Adm. cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość.
3.Administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć.
Ta cecha odróżnia administrację od ustawodawstwa.

4. Administracja publiczna a państwowa – różnice:

Administracja państwowa – funkcja państwa polegająca na praktycznym i bezpośrednim wykonywaniu jego zadań, odróżniana od funkcji ustawodawczej i od wymiaru sprawiedliwości; także zespół organów państwa pełniących tę funkcję.

Administracja publiczna - "służba społeczeństwu"

5. Sfery działalności państwa składające się na administrację państwową

-               reglamentacyjno-porządkowa [zakazy, nakazy, zezwolenia]

-          zaspokajanie potrzeb podstawowych w skali masowej

-          aktywizowanie ludności do współdziałania w realizowaniu zadań państwa

6 Przedmiot nauki prawa administracyjnego – przepisy prawne będące przede wszystkim podstawą struktur i metod działania organów administracji oraz praw i obowiązków obywateli nakładanych w przepisach prawa administracyjnego. Bada treści zawarte w przepisach, porządkuje je, interpretuje i ustala zasady przewodnie ułatwiające stosowanie konkretnych przepisów w praktyce.

7 Działy prawa administracyjnego:

PRAWO USTROJOWE - reguluje organizację i zadania administracji publicznej.
PRAWO MATERIALNE - reguluje wzajemne relacje administracji publicznej /podmiotów administrujących/ i podmiotów pozostających na zewnątrz w strukturach administracji /podmiotów administrowanych/.
PRAWO PROCEDURALNE - zawiera normy wyznaczające tryb i zasady postępowania administracyjnego zmierzające do urzeczywistniania norm prawa ustrojowego i prawa materialnego.

8 Czym zajmuje się nauka administracji – istotna część składowa teorii administracji, obejmuje szeroki zespół nauk administracyjnych. Informowanie o stanie administracji, jej wpływie na działalność czynników pozaprawnych, o metodach pracy, zajmuje się strukturami, powiązaniami aparatu kierowniczego, sposobami oddziaływania na podwładnych, współdziałaniem, koordynacją itp...

ROLA NAUKI ADMINISTRACJI polega:

-udział w tworzeniu projektu regulacji prawnej

-polega na obserwacji i badaniu funkcjonowania administracji’

-ingeruje bardzo dużo dziedzin wiedzy na rzecz administrowania. Administracja jest koordynatorem procesów ekonomicznych, społecznych.

9 Przedmiot nauki polityki administracyjnej – przewidywanie skutków działania i wykorzystywanie możliwości działania w ramach prawa, przygotowywanie programów działania administracji, weryfikacja ich realizacji i ocenianie oraz wartościowanie metod i sposobów pracy, a także wysuwanie postulatów dot. zmian w całokształcie funkcjonowania administracji.

10 Teoria Fredericka Taylora:
Taylor stworzył koncepcję zarządzania funkcjonalnego, zwaną systemem funkcjonalnym Taylora. Jest to system, który wprowadzał ośmiu mistrzów, z których czterech zajmowało stanowiska do spraw: zlecania robót, opracowania kart instytucyjnych, czasu i kosztów oraz dyscypliny pracy, wszystkie w dziale organizacji, a pozostałych czterech - w oddziale produkcyjnym jako mistrzowie do spraw przygotowania robót, szkolenia i technologii, kontroli jakości i utrzymania ruchu.

"System Taylora" oparty jest na następujących, podstawowych zasadach:

·         badania i precyzyjnego ustalenia sposobu wykonania i czasu trwania każdej operacji produkcyjnej,

·         upowszechnienia przez szkolenie wśród wszystkich robotników wzorcowych sposobów wykonania i nagradzania tych, którzy je stosują,

·         konieczność wprowadzania podziału pracy kierowniczej.

Teoria ta, wykazująca, że organizowanie działalności ludzkiej można i należy opierać na metodach naukowych opartych na obserwacjach, pomiarach i ekspertyzach, odegrała olbrzymią wolę w rozwoju cywilizacji światowej.
twórca jednego z pierwszych systemów nauk organizacji pracy, tzw. tayloryzmu. Problematyka naukowej organizacji pracy; nauka administracji związana z nauką o zarządzaniu. Opracował zbiór reguł odnoszący się do podnoszenia wydajności pracy poprzez dobór odpowiednich ludzi, właściwe warunki organizacyjne i techniczne pracy.

11 Teoria Karola Adamieckiego:

Podkreślał, że przyczyny małej wydajności tkwią często w nierównomiernym podziale czynności. Sformułował szereg praw [np. prawo optymalnej produkcji - uwypuklał określoną granicę wydajności, gdzie koszt na jednostkę produkcji jest najmniejszy; prawo podziału pracy, prawo koncentracji, prawo harmonii]

W prawie harmonii kładł nacisk na:

-          najdokładniejszy dobór organów wykonujących pracę zbiorową, przy czym miarą doboru są charakterystyki ekonomiczne określone prawem wzrostu produkcji

-          wielkość skutku użytecznego zespołu organów o różnej wydajności jest uzależniona od tego organu, którego wydajność jest najmniejsza – tzw. wąskie przekroje

-          uwzględnianie czasów działania i harmonijny dobór poszczególnych organów.

twórca nauki organizacji i kierownictwa. Sformułował trzy prawa:

1.       Prawo harmonii doboru.

2.       Prawo harmonii działania organów pracy zbiorowej.

Optymalna produkcja.

12 Teoria Henry Fayola

jeden z twórców naukowych podstaw organizacji pracy i zarządzania. Funkcja administracji w organizacji przemysłowej:

·          przewidywanie

·          organizowanie

·          rozkazywanie

·          koordynowanie

·          kontrola

Podział ten znalazł zastosowanie w pracach nad administracją publiczną, które miały na celu usprawnienie technik administrowania. Doświadczenia poczynione w przedsiębiorstwie zostały przeniesione na teren aparatu państwowego.

Za główne jego osiągnięcie uznaje się sformułowanie funkcji zarządzania w szerokim i wąskim znaczeniu. W szerokim określił jako funkcje przedsiębiorstwa podzielone na sześć grup:

·                     Czynności techniczne

·                     Czynności handlowe

·                     Czynności finansowe

·                     Czynności ubezpieczeniowe

·                     Czynności rachunkowościowe

·                     Czynności administracyjne

W Administracji przemysłowej zawarł również czternaście zasad zarządzania:

1. Podziału pracy – mówiąca o tym, że w wyniku specjalizacji otrzymujemy sprawniej wykonaną pracę.
2. Autorytetu – zasada odnosząca się do osobistego autorytetu kierującego. Każdy kierownik powinien cieszyć się w firmie odpowiednim poważaniem. Musi posiadać umiejętność przekonywania pracowników, wyjaśniania im sensu i celów odpowiednich zarządzeń oraz powinien czuwać nad odpowiednim rozłożeniem obowiązków wśród załogi. Kierownik powinien być „lubiany” przez swoich pracowników. Obok autorytetu formalnego powinien posiadać autorytet nieformalny.
3. Dyscypliny – wszyscy pracownicy danej firmy, łącznie z dyrekcją, powinni przestrzegać przepisów i regulaminu oraz stosować się do zarządzeń obecnych w danej instytucji czy przedsiębiorstwie.
4. Jedności rozkazodawstwa – każdy pracownik powinien otrzymywać rozkazy od jednego kierownika, któremu w danym czasie podlega (każdy ma swojego kierownika).
5. Jedności kierownictwa – jeden cel powinien być kierowany przez jednego kierownika i jeden plan.
6. Podporządkowania interesu osobistego interesowi ogółu – interes zbiorowy przedsiębiorstwa jest ważniejszy niż interesy poszczególnych pracowników.
7. Wynagrodzenia - uposażenia powinny być wypłacane adekwatnie do wykonywanej pracy. Dysproporcje placowe pomiędzy kierownictwem i pracownikami nie powinny być duże.
8. Centralizacji - praca musi być wykonywana według określonego planu. Za całość funkcjonowania organizacji odpowiedzialny jest menadżer.
9. Hierarchii - pracownicy muszą być podporządkowani hierarchicznie („pionowo”) – każdy powinien mieć kogoś nad sobą. Od tej zasady istnieje jednak odstępstwo. Dopuszczalna jest komunikacja „pozioma” – poszczególni kierownicy mają prawo konsultować się i podejmować wspólne działania. Jest to tzw. kładka (most) Fayola.
10. Ładu – każda rzecz i każdy człowiek powinien być na właściwym miejscu i o właściwej porze. Pracownicy muszą zajmować najodpowiedniejsze dla nich stanowiska.
11. Sprawiedliwości – pracowników należy traktować sprawiedliwie.
12. Stabilizacji personelu – rotacja pracowników na poszczególnych stanowiskach nie powinna być częsta. Kierownictwo powinno dążyć do stabilnego i trwałego utrzymania stanu pracowników w organizacji
13. Inicjatywy - pracownicy powinni posiadać prawo wyrażenia swoich pomysłów na temat funkcjonowania organizacji. Pracownicy powinni mieć też prawo do błędu.
14. Harmonii - załoga powinna odczuwać zadowolenie i satysfakcję z wykonywanej pracy. Kierownictwo powinno sprzyjać procesom identyfikacyjnym personelu z organizacją. Pracowników powinna łączyć specyficzna więź. W firmie powinien być obecny „duch zespołowości”.

          Fayol był autorem tzw. funkcji administracyjnych, do których zaliczył: planowanie, organizowanie, rozkazywanie, koordynowanie i kontrolowanie. Zbudował także tzw. piramidę uzdolnień – w myśl której kierownictwo powinno mieć uzdolnienia administracyjne i handlowe, zaś na niższych stanowiskach należy wymagać kwalifikacji bardziej technicznych. 
                   Zastanawiał się nad przygotowaniem kadr kierowniczych, zwłaszcza inżynierskich. Stwierdził, że ich kształcenie nastawione jest tylko na wiedzę ścisłą i techniczną, kosztem wiedzy z zakresu zarządzania. Starał się udowodnić, że zamiast wyższej matematyki powinni się oni nauczyć prawidłowo „mówić i pisać”.

13 Teoria biurokracji Maxa Webera:

Max Weber stworzył model organizacji zwanej biurokratyczną organizacją, stanowił on podstawę badań socjologicznych i poszukiwań w zakresie adm publicznej. Chodzi tu o model adm państwowej w systemie panowania legalnego, który przeciwdziałała się adm państwa patrymonialnego ów model rozpatruje w kontekście panowania i walki o władzę partii politycznej. Uważa on, że nowoczesna kultura wymaga istnienia aparatu opartego na rzeczywistości i specjalizacji, działającego skutecznie. Aparat ten jest trwały i wprowadza pewien ład i porządek. W aparacie tym odgrywa szczególną rolę urzędnicy dla których praca w nim jest stałym zawodem. Pożądane jest aby aparat ten działał bezosobowo (automatycznie) dzięki czemu unika się arbitralności i dowolności. W prawdzie nie zawsze wypadnie zgodzić się z poglądami tego autora, niemniej jednak jego poglądy wywarły duży wpływ w zakresie tworzenia się socjologii organizacji na odcinku adm publicznej.

14 Teoria Eltona Mayo:

W latach 1923-1933 Elton Mayo przeprowadził badania nad zachowaniem ludzi w procesie pracy oraz ich motywami. Eksperyment polegał na podziale pracowników na dwie grupy: doświadczalną i kontrolną, a jego celem było ustalenie wpływu na pracę poszczególnych czynników (oświetleni, przerwy w pracy, zmęczenie itp.). Porównanie wyników międzygrupowych pozwoliło ustalić stopień wpływu badanego czynnika na wzrost wydajności pracy. Pierwszym wnioskiem było to, że na wydajność pracy wpływają poza klasycznymi czynnikami jeszcze inne, które nie były dotychczas rozpoznane i pomijane w analizach badawczych.

Badania zespołu E. Mayo udowodniły, że:
1. Praca ludzka jest działalnością zespołową.
2. Ludzie przywiązują dużą wagę do stosunków międzyludzkich.
3. Poprawne stosunki z innymi powodują psychiczne zadowolenie.
4. Pracownik pracuje lepiej, uważając, że kierownictwo dba o jego dobrobyt.
5. W grupach obowiązują nieformalne normy zachowań i normy grupowej wydajności.
6. Przynależność do małych grup nieformalnych jest wyżej ceniona niż cele organizacji.
7. Kierownictwo powinno sprzyjać wewnętrznej integracji.
8. Zachęty materialne, choć ważne, nie wpływają w stopniu znaczącym na wydajność pracy.

zajmował się socjologią przemysłową. Twórca teorii Human Relations. Kierunek tzw. stosunków międzyludzkich miał pewne znaczenie dla naukowego poznania administracji, a badania w tym zakresie obejmowały głównie prywatne organizacje przemysłowe.

15 Teoria Abrahama Maslowa – podkreśla istnienie potrzeb u człowieka, których znajomość powinna być wykorzystywana przy kierowaniu.

-          fizjologiczne

-          bezpieczeństwa

-          przynależności

-          uznania

-          samo-urzeczywistnienia

teoria zakłada, że zaspokojenie potrzeb pierwszych grup warunkuje przejście do odczuwania potrzeb grup następnych. Zaznacza częstość wyjątków. Znajomość potrzeb jednostek i grup i operowanie odpowiednimi bodźcami jest ważną umiejętnością kierownika, który powinien zdawać sobie sprawę, że ludzkie pragnienia nigdy w pełni nie zostaną zaspokojone – pojawiają się nowe.

16 Teorie Douglasa McGregora: Podzielił ludzi na grupy X i Y

X – z natury leniwi, bez inicjatywy, szukający tylko spokoju, muszą być przymuszani do pracy, kontrolowani, unikają odpowiedzialności, mają ograniczone ambicje.

Kierownik musi przełamywać naturalną niechęć do pracy, stosować kary, posiadać inicjatywę, podwładnego musi sobie podporządkować.

Pracownicy mają tendencję do porównywania się z bogatymi i domagania się większej zapłaty niż im się należy.

Y – praca jest naturalną potrzebą, a człowiek traktowany właściwie chętnie pracuje, jest pomysłowy, ma inicjatywę, nie trzeba go ponaglać, jedynie kontrolować wyniki pracy. Chętniej do nagradzamy niż karzemy. Wyznawcy mają potrzeby ponad materialne, łatwiej się integrują z celami firmy.

17 Organizacja               – pewna grupa funkcjonalna; organizacje, instytucje

-          proces organizowania czegoś, podział ról, pracy

Jest to proces złożony, najczęściej wyróżnia się tu 5 etapów: ustalenie celu pracy, podział pracy, łączenie pracy, koordynację, sprawdzanie skuteczności.

zad. organizacji:

Głębia – stopień możliwości kontroli własnej pracy. Np. sztywne normy dot. metod pracy zmniejszają głębię, a swoboda regulacji tempa pracy zwiększa głębię.

Zakres – liczba operacji składająca się na określone zadania i częstotliwość powtarzania tych operacji. Im mniejsza liczba operacji, tym większa ilość powtórzeń

Rozpiętość – liczba stanowisk/podwładnych podległych jednemu kierunkowi, którym kieruje kierownik. Optymalna ilość to 20osobowy zespół.

20 Struktury nieformalne – oparte na istnieniu grup i powiązań nieformalnych w organizacji; są dopuszczalne, jeśli ułatwiają realizację, w prawnych formach działania, zadań stojących przed organizacją.

21 Pojęcie kierowania

Mary Parker Follet – kierownicy osiągają cele danej organizacji, powodując wykonanie potrzebnych zadań przez inne osoby, a nie drogą wykonania tych zadań przez nich samych

-          kierowanie – sztuka realizowania czegoś za pośrednictwem innych ludzi

James Stoner – kierowanie jest procesem planowania, organizowania, przewodzenia, kontrolowania członków grupy z wykorzystywaniem wszystkich innych jej zasobów do osiągania ustalonego celu.

Ludwik Krzyżanowski – kierowanie to działalność informacyjno-decyzyjne aparatu zarządzającego, przekazywane kanałami informacyjnymi ukształtowanymi przez stosunki organizacji na komórki sfery realnej.

22 Umiejętności kierownika:

-          techniczne – posługiwanie się urządzeniami

-          społeczne – potrafi współpracować, zainteresować się losem pracowników

-          koncepcyjne – „wizjonerzy”, wymyślają wciąż nowe pomysły

23. 3 style kierowania:

...