Wirusy i bakterie PR.pdf

Wirusy. Bakterie

– poziom rozszerzony

Zadanie 1. (2 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 36.

Zadanie 36. ( 2 pkt )

Choroby wirusowe rozwijają się w różnym tempie. Można wyróżnić dwie strategie: szybką

lub powolną, np. wirusy tropikalnej gorączki krwotocznej działają błyskawicznie, zamieniając

w ciągu kilku dni tkanki chorego w krwawą masę pełną nowych wirusów. Chory umiera

w ciągu 2 – 9 dni. Inaczej jest w przypadku wirusa HIV: powiela się on powoli i skrycie,

długo nie wywołując żadnych objawów.

Opisz dwie zalety strategii działania wirusa HIV.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 2. (2 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 37.

Zadanie 37. ( 2 pkt )

Jeden z rodzajów chemosyntetyzujących bakterii siarkowych przeprowadza proces utleniania

siarki w sposób przedstawiony sumarycznym równaniem:

2 S + 3 O 2 + 2 H 2 O → 2 H 2 SO 4 + energia

Wyjaśnij, w jaki sposób te bakterie wpływają na jakość gleby oraz jakie są

konsekwencje tego procesu dla występujących tam roślin.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 3. (2 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 38.

Zadanie 38. ( 2 pkt )

Gronkowiec złocisty, a szczególnie szczep MRSA, jest zmorą szpitali, ponieważ może

powodować u chorych trudne do leczenia infekcje. Bakteria ta jest oporna na większość

stosowanych antybiotyków, co bardzo utrudnia jej zwalczanie. Gronkowiec, aby przetrwać

i rozwijać się, musi pobierać od swojego gospodarza żelazo. Najbogatszym źródłem żelaza

w organizmie człowieka jest hemoglobina. Genom gronkowca zawiera całą rodzinę genów

kodujących białka odpowiedzialne za uwalnianie hemoglobiny z erytrocytów, jej transport

przez ścianę komórkową gronkowca i odzyskiwanie żelaza – czyli za regulację cyklu

życiowego.

Wyjaśnij, jak wykorzystać ważną cechę gronkowca, jaką jest duże zapotrzebowanie na

żelazo, w pracach nad działaniem leku, który skutecznie utrudniłby gronkowcowi

rozwój w organizmie człowieka i ostatecznie doprowadziłby do unieszkodliwienia tej

bakterii.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 4. (2 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 43.

Zadanie 43. ( 2 pkt )

Uproszczony zapis procesu fotosyntezy u roślin zielonych

H 2 O + CO 2 → cukier + O 2

Sumaryczne równanie procesu fotosyntezy u purpurowych bakterii siarkowych (beztlenowce)

H 2 S + CO 2 → cukier + S

Cechą wspólną tych reakcji jest powstawanie cukrów na drodze redukcji CO 2.

Wskaż źródła wodoru użytego do redukcji CO 2 w procesach fotosyntezy u roślin

zielonych i u purpurowych bakterii siarkowych oraz wyjaśnij, dlaczego organizmy te

korzystają z różnych źródeł tego pierwiastka.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 5. (1 pkt)

Źródło: CKE 05.2006 (PR), zad. 37.

Zadanie 37. (1 pkt)

Chemosynteza jest formą asymilacji CO 2 , dla której źródłem energii są procesy utleniania,

najczęściej związków nieorganicznych. Mimo, iż bakterie chemosyntetyzujące nie są

głównymi producentami masy organicznej, odgrywają jednak dużą rolę w ekosystemach

wodnych i lądowych.

Przedstaw na dowolnym przykładzie bakterii chemosyntetyzujących ich znaczenie

w przyrodzie.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 6. (2 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PR), zad. 34.

Zadanie 34. (2 pkt)

Na korzeniach łubinu w charakterystycznych brodawkach występują symbiotyczne bakterie

azotowe z rodzaju Rhizobium .

Określ korzyści wynikające z tej formy współżycia dla:

a) bakterii:

......................................................................................................................................................

b) łubinu:

.......................................................................................................................................................

Zadanie 7. (2 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PR), zad. 10.

Zadanie 10. (2 pkt)

Bakterie nitryfikacyjne ( Nitrosomonas sp., Nitrobacter sp.) przeprowadzają chemosyntezę

wykorzystując w jej pierwszym etapie następujące reakcje chemiczne:

Nitrosomonas sp . 2NH 3 + 3O 2 → 2HNO 2 + 2H 2 O + 661 kJ

Nitrobacter sp. 2HNO 2 + O 2 → 2HNO 3 + 176 kJ

Część wydzielonej w tych reakcjach energii jest rozpraszana w postaci ciepła, a część jest

dostępna dla bakterii w formie użytecznej chemicznie.

a) Wyjaśnij, jaką rolę w drugim etapie chemosyntezy pełni energia użyteczna

chemicznie, uzyskana przez te bakterie w etapie pierwszym.

.................................................................................................................................................

b) Określ znaczenie reakcji nitryfikacji dla roślin.

.................................................................................................................................................

Zadanie 8. (1 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PR), zad. 11.

Zadanie 11. (1 pkt)

Antybiotyki wykazują w stosunku do bakterii działanie bakteriobójcze lub bakteriostatyczne.

Wyjaśnij, co oznacza, że jakiś antybiotyk ma działanie bakteriostatyczne.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 9. (2 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PR), zad. 23.

Zadanie 23. (2 pkt)

Poniżej wymieniono różne działania ludzi mające na celu ograniczenie występowania

zakażeń bakteryjnych.

A. Poprawa jakości wody pitnej.

B. Wprowadzenie przepisów kontroli sanitarnej żywności.

C. Dezynsekcja i deratyzacja, czyli regularne zwalczanie niektórych rodzajów zwierząt np.

wśród owadów – wszy i pcheł; wśród gryzoni – szczurów i myszy.

D. Wprowadzenie regularnych szczepień ochronnych od wczesnego dzieciństwa.

Każdemu z wyżej wymienionych działań człowieka przyporządkuj po jednej nazwie

choroby wybranej z niżej podanych, której występowanie lub przenoszenie może być

skutecznie ograniczone przez dane działanie.

1. kiła 2. dżuma 3. gruźlica 4. salmonelloza 5. cholera

A. .............. B. ............. C. ............. D. .............

Zadanie 10. (1 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PR), zad. 24.

Zadanie 24. (1 pkt)

Wirusy są pasożytami o uproszczonej budowie i nie mają metabolizmu. Zbudowane są

z cząstek charakterystycznych dla materii ożywionej, czyli białek i kwasów nukleinowych.

Właśnie ze względu na rodzaj cząsteczki kwasu nukleinowego wirusy można podzielić na

DNA-wirusy i RNA-wirusy. Wśród wirusów posiadających DNA są takie, które mają

dwuniciowe DNA i są takie, które mają je w postaci jednoniciowych cząsteczek. Podobną

klasyfikację można przeprowadzić wśród wirusów zawierających RNA, gdyż mogą je mieć

w postaci cząsteczek jednoniciowych lub dwuniciowych.

Na podstawie powyższego tekstu narysuj uproszczony schemat klasyfikacji wirusów.

WIRUSY

Zadanie 25. (2 pkt)

Zadanie 11. (1 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PR), zad. 29.

Zadanie 29. (1 pkt)

Na wykresie przedstawiono zależność przeżywalności dwóch populacji tego samego gatunku

bakterii (dzikiej i zmutowanej) od stężenia antybiotyku w pożywce.

stężenie antybiotyku w jedn. umownych

(skala logarytmiczna)

Na podstawie obu wykresów podaj skutek mutacji dla przedstawionego gatunku bakterii.

......................................................................................................................................................

Zadanie 12. (2 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PR), zad. 12.

Zadanie 12. (2 pkt)

W komórkach wielu gatunków bakterii oprócz genoforu znajdują się koliste cząsteczki DNA

o zróżnicowanej wielkości, zwane plazmidami. Plazmidy są zwykle mniejsze od genoforu

i niosą dodatkową informację genetyczną, np. dotyczącą oporności danego gatunku bakterii

na antybiotyki. Plazmidy mogą być przekazywane między bakteriami. Można je stosunkowo

łatwo wyizolować z komórek bakteryjnych.

Na podstawie powyższego tekstu określ, które z podanych informacji są prawdziwe,

a które fałszywe. Wstaw w odpowiednich miejscach tabeli literę P (prawda) lub F (fałsz).

P/F

Plazmidy kodują informację o wszystkich funkcjach niezbędnych do życia

komórki bakteryjnej.

2. Dzięki wymianie plazmidów komórki bakteryjne zyskują nowe cechy.

3. Plazmidy w komórce bakteryjnej wpływają na lekooporność bakterii.

Plazmidy zawierają geny niezbędne do życia bakterii i stanowią część genomu

bakterii.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: