E. D. Hirsch: Trzy wymiary hermeneutyki
- trzeba oddzielić opisowy wymiar hermeneutyki, dotyczący natury jej interpretacji od wymiaru normatywnego, dotyczącego celów;
- istotą interpretacji jest zbudowanie z systemu znaków (tekstu) czegoś, co wykracza poza jego fizyczną obecność. Natura tekstu – powinien on znaczyć wszystko to, co zbudujemy jako jego znaczenie;
- tekst nie ma innego znaczenia poza tym, które powołał do istnienia interpretator;
- najlepsze znaczenie – to najbardziej prawomocne znaczenie tekstu;
- normatywny wymiar hermeneutyki należy do sfery wyboru etycznego;
- analitycznie - czysto opisowa koncepcja teoretyczna: rozróżnienie między sensem a znaczeniem. Sens – ustalone przedstawienie tekstu dla interpretatora. Znaczenie to sens odniesiony do czegoś innego. Sens – zasada stabilności interpretacji. Znaczenie – zasada zmiany;
- pojęcie historyczności należy do trzeciego wymiaru hermeneutyki – wymiaru metafizycznego;
- analiza zawsze niesie ze sobą implikacje metafizyczne;
- metafizyka – opiera się na analitycznej zasadzie koła hermeneutycznego;
- decyzja, by podjąć próbę rekonstrukcji zamiast interpretacji – to nie konieczność metafizyczna, a wybór etyczny;
- interpretator nie jest uwięziony w historyczności, może swobodnie wybierać cele i sensy;
- sens nie może wykraczać poza konwencjonalne możliwości semantyczne używanych symboli;
- zignorowanie intencji autora (tzw. sensu pierwotnego) ma być dokonywane ze względu na jakąś wartość nadrzędną;
- interpretacja zawsze implikuje ideologię, niesie zobowiązania etyczne.
k.feles