Anatomia 3.pdf

Fizjologia oddychania

Funkcje oddychania

 istotą procesu oddychania jest wyzwolenie energii niezbędnej do funkcjonowania

organizmu, a zgromadzonej w związkach chemicznych

 niezbędny jest do tego tlen

 proces ten czyli oddychanie dzielimy na:

 oddychanie zewnętrzne

 polega na wymianie gazów – tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy

żywym organizmem, a otaczającym go środowiskiem

 oddychanie wewnętrzne (wewnątrzkomórkowe)

 polega na udziale tlenu w wewnątrzkomórkowych procesach

energetycznych (syntezy i resyntezy ATP)

Oddychanie zewnętrzne

 w procesie pobierania tlenu i wydalania dwutlenku węgla biorą udział:

 układ oddechowy – drogi oddechowe, płuca, mięśnie oddechowe, nerwowe

ośrodki oddychania

 krew – erytrocyty

 układ krążenia krwi (jego funkcja transportująca)

 oddychanie zewnętrzne polega na:

 doprowadzeniu , za pośrednictwem krwi, tlenu atmosferycznego do

komórek zgodnie z gradientem jego ciśnienia i prężności parcjalnej

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

 usunięciu dwutlenku węgla (powstającego w wyniku utleniania

komórkowego) do powietrza atmosferycznego, także na zasadzie różnicy

ciśnień i prężności parcjalnych

 oba procesy przebiegają za pośrednictwem układu oddechowego i

układu krążenia krwi

 oba te układy mogą być porównane do dwu zsynchronizowanych, mechanicznych

pomp:

 pompy tłoczącej , którą stanowi serce przesuwające całą objętość krwi

krążącej przez płuca

 pompy ssącej , którą stanowi klatka piersiowa i mięśnie oddechowe

wytwarzające w niej podciśnienie i zasysające powietrze

 układy regulacyjne dostosowują wentylację płuc i płucny przepływ krwi do siebie,

tak aby wymiana gazowa (dostarczanie O 2 i usuwanie CO 2 ) zapewniała potrzeby

przemiany materii, poprzez utrzymanie stałej prężności O 2 i CO 2 w krwi tętniczej

 układ oddechowy pełni także inne funkcje:

 poprzez wydalanie CO 2 reguluje równowagę kwasowo – zasadową

 poprzez usuwanie pary wodnej uczestniczy w gospodarce wodnej organizmu

 usuwa ciepło poprzez parę wodną, uczestnicząc w termoregulacji

Oddychanie zewnętrzne można podzielić na kilka etapów:

 wentylację płuc

 dyfuzję gazów pomiędzy powietrzem pęcherzykowym a krwią

 transport gazów za pośrednictwem krwi

 dyfuzja gazów pomiędzy krwią, a komórkami

Wentylacja płuc

 wentylacja płuc składa się z dwóch aktów

 wdechu

 do pęcherzyków płucnych wciągane jest powietrze zawierające tlen i

bardzo mało dwutlenku węgla

 wydechu

 usuwane jest powietrze z pęcherzyków płucnych, które oddało

większą część tlenu i wzbogaciło się o dwutlenek węgla powstały w

procesach metabolicznych komórek

Mechanika wdechu i wydechu

 wdech jest czynnym aktem oddychania i polega na zwiększeniu objętości klatki

piersiowej poprzez zwiększenie swoich wymiarów, wskutek skurczu mięśni

wdechowych: przepony i mięśni międzyżebrowych zewnętrznych

 opłucna ścienna i opłucna płucna rozciąga się

 w razie konieczności zintensyfikowania wdechu (np. wysiłek fizyczny) uruchamiane

są dodatkowe mięśnie wdechowe

 pierwsza część wydechu jest aktem biernym oddychania :

 mięśnie wdechowe rozkurczają się

 siły sprężystości płuc i napięcie powierzchniowe pęcherzyków, a także siły

ciążenia klatki piersiowej zmniejszają jej pojemność i zmniejszają ujemne

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

ciśnienie w klatce piersiowej usuwając powietrze będące objętością

oddechową

 druga część wydechu jest aktem czynnym , w którym uczestniczą mięśnie

międzyżebrowe wewnętrzne (wydechowe)

Pojemność płuc

 pojemność całkowita płuc to pojemność na szczycie najgłębszego wdechu

 dzieli się na:

 pojemność wdechową – powietrze wciągane do płuc w czasie

najgłębszego wdechu po najgłębszym wydechu

 pojemność zalegająca – to objętość powietrza zawsze pozostająca

po maksymalnym wydechu – można ją usunąć po odmie całkowitej

Dyfuzja gazów w płucach

 powietrze atmosferyczne (bez pary wodnej) zawiera:

 78% azotu

 21% tlenu

 0,04% dwutlenku węgla

Transport gazów

 tlen dyfunduje do krwi naczyń włosowatych i rozpuszcza się fizycznie w osoczu i

tylko 0,003% pozostaje w takiej postaci, a reszta dyfunduje przez błony erytrocytów

do ich wnętrza łącząc się z hemoglobiną i tworząc oksyhemoglobinę

 erytrocyty po wejściu do włośniczek tkankowych oddają O 2

 dwutlenek węgla dyfunduje z krwi do powietrza pęcherzykowego

 krew staje się krwią tętniczą i w dużym układzie krążenia płynie do tkanek

 dwutlenek węgla transportowany jest przez krew prawie w 100% jako związany

chemicznie, w postaci wodorowęglanów:

 70% w osoczu

 30% w erytrocytach

 cała ilość CO 2 z tkanek transportowana jest przez krew żylną do krążenia płucnego

Neurogeneza oddychania

 ruchy oddechowe charakteryzuje cykliczność – po fazie wdechu następuje z reguły

dłuższa od niej faza wydechu, po czym cykl powtarza się naprzemiennie

 rytmiczne ruchy oddechowe sterowane są przez struktury nerwowe zwane

ośrodkami oddechowymi

 częstość oddechów i ich głębokość musi być dostosowana do metabolicznych

potrzeb organizmu, wynikających z aktywności fizycznej i psychicznych

 w regulacji tego elementu oddychania uczestniczą także inne struktury OUN i

receptory kilku typów

 ośrodki oddechowe zlokalizowane są w rdzeniu przedłużonym i pniu mózgu

 aksony neuronów oddechowych biegną w rdzeniu kręgowym i kończą się na

motoneuronach mięśni oddechowych

 przerwanie ciągłości rdzenia kręgowego w górnych segmentach szyjnych przerywa

czynność oddechową

 dokładna analiza salw impulsów tych neuronów wskazują, że cykl oddechowy

składa się nie z 2, lecz z 3 faz:

 szybko narastająca faza wdechu

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

 faza wydechowa pierwsza - zachodzi dzięki siłom sprężystym płuc i ciążeniu

klatki piersiowej (niewielka aktywność powdechowa n. przeponowego)

 faza wydechowa druga (aktywność motoneuronów m. wydechowych)

 rytm oddechowy powstaje dzięki wzajemnie sprzężonym synaptycznie sieciom

neuronów określanych wspólnym terminem ośrodkowego generatora wzorca

oddechowego

 sieci neuronów same nie wytwarzają pobudzenia, lecz przetwarzają toniczne

pobudzenie docierające do nich z zewnątrz, na aktywność rytmiczną (salwy

impulsów)

 toniczne pobudzenie pochodzi od:

 tworu siatkowatego cz. aktywującej

 obszarów chemowrażliwych mózgu (neurony zlokalizowane w rdzeniu

przedłużonym) i chemoreceptorów obwodowych tętniczych (wolne

zakończenia nerwowe zlokalizowane w kłębkach szyjnych i aortalnych)

 i innych receptorów

 swoistym bodźcem dla nich jest wzrost prężności CO 2 we krwi lub/i płynie

mózgowo-rdzeniowym

 pobudzenie chemoreceptorów zwiększa częstość i głębokość oddechów

Odruchy obronne układu oddechowego

 odruchy kaszlu – ma dwie fazy:

 głęboki wdech, któremu towarzyszy wzrost ciśnienia w jamie

brzusznej wskutek skurczu przepony

 silny wydech przy zamkniętej nagłośni, nagłe jej otwarcie i wyrzucenie

powietrza pod dużym ciśnieniem przez usta

 odruch kichania

 polega na gwałtownym szybkim wydechu wykonywanym przez nos

po uprzednim głębokim wdechu

Oddechy:

 pies/kot 10 – 30

 owca/koza/bydło 10 – 30

 koń

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

8 – 16

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: