ROZDZIAŁ 8
1. PROBLEM Z DEFINICJĄ TERRORYZMU
Problem z definicją terroryzmu ma kilka wymiarów:
a. wymiar prawny- nadal nie ma jednoznacznej i uniwersalnej definicji terroryzmu
b. wymiar typologiczny- polega na określeniu celów, np. separatyzm czy ruch rewolucyjny
c. wymiar psychologiczny- ponieważ istnieje wiele powodów dla których jednostki / grupy są zdolne do stosowania przemocy
d. geograficzny- ponieważ pewne działania koncentrują się na określonym obszarze, podczas gdy inne mają charakter międzynarodowy.
2. TERROR/TERRORYZM W DYSKUSJACH PRAWNO- NAUKOWYCH
* słowo terreree ( łac.)- oznacza strach, rzecz starszną, sianie przerażenia, stosowanie prawa pięści
*współcześnie termin ten odnosi się do działań jednostek lub grup, które stosują go jako narzędzie do realizacji własnych celów.
* terror może również stanowić metodę rządzenia, czego przykładem mogą być nazistowskie Niemcy czy system stalinowski w ZSRR.
*terror po raz pierwszy został wykorzystany przez jakobinów podczas rewolucji francuskiej (1789-1799, wówczas stał się jedną z faz rewolucyjnych przemian w celu pozbycia się wrogów państwa i nowej władzy.
*Krzysztof Indecki na wskutek analizy prawnych aspektów terroru jako metody rządzenia wysunął kilka tez:
a. terror może być postrzegany jako zjawisko o charakterze politycznym jako forma politycznej przemocy w celu przekazania politycznej informacji.
b. polityczna przemoc nie może być utożsamiana z przymusem państwowym
c. stosowanie terroru to rezultat zachowania określonych podmiotów- jednostek, grup jednostek (zółnierze, policja ). Terror może służyć podtrzymywaniu władzy lub jej uzurpowaniu, zawsze jest wynikiem stosowania masowej przemocy.
d. zwalczanie terroru (państwowego) wymaga innych środków walki , gdyż jest skierowany do innych adrestaów (państwa,)
* Walter Laquer wyróżnił terroryzm odgórny i oddolny.
Terroryzm odgórny-> uprawiany przez państwo i elity władzy dążace do jej zachowania.
Terroryzm oddolny-> związany ze sprzeciwem jednostek lub grup wobec pańśtwa.
Laquer termin 'terroryzm' odnosi do mniejszych grup o charakterze politycznym, a także do organizacji rewolucyjnych lub partyzanckich.
* Richard E. Rubinstein termin "terroryzm" określa jako działanie wykorzystujące przemoc , uprawiane przez jednostkę lub grupę, która z prawnego punktu widzenia jest pozbawiona znamion legalności.
*Martha Crenshaw- terroryzm to metoda walki stosowanej przez niewielkie ugrupowania angażujace w istocie niewielką liczbę bezposrednich wykonawców.
*Krzysztof Indecki zaproponował dwie definicje terroryzmu- o dużym stopniu ogólności:
a. terroryzm obejmuje akty przemocy popełnione zarówno przez jednostki jak i grupy jednostek ,a także sprawców działajacyh na zlecenie państwa.
b. terroryzm jako umyślna, politycznie motywowana przemoc , podjeta przez subnarodowe grupy lub tajnych agentów przeciw niewalczacym celom.
*Brigitte L. Nacos- definuje cechy 'terroryzmu' jako:
a. to działania o podłożu politycznym , więc w przeciwieństwie do działaności przestępczej ich celem NIE jest osiągnieciekorzysci włansych.
b. ich obiektem są zazwyczaj osoby cywilnel, a więc osoby niewinne, postronne.
c. sprawcami są osoby nie mające afiliacji żadnego konkretnego kraju.
* Alex P. Schmid i jego elementu terroryzmu:
a. terroryzm jest metodą walki , w kórym liczba ofiar jak i one same majacharakter symboliczny.
b. osoby, wobec których zastosowano akt terroru mają za zadanie wywołanie strachu wśród pozostałych członków grup bądź społecznosci.
c. podstawowym celem jest zdezorientowanie i zmusznie obiektu terroru (rządu/społeczeństwa) do spełnienia określonych żadań bądźzwrócenia uwagii opini publ. oraz zmuszenie obiektu do zmiany postawy i zachowania się z uwzględnieniem krótko- lub długo- terminowych interesów stosujących tego typu metody walki.
Cechy terroryzmu :
przemoc i siła, polityczny charakter, sianie strachu i przerażenia, zagrożenie, efekt psychologiczny i oczekiwanie na reakcje, zróżnicowanie obiektów-celów ataku, zorganizowane działąnie z premedytacją,metoda walki/ strategia/ taktyka, łamanie wszelkich zasad-działanie bez zachamowań, stosowanie siły- wymuszanie- chęć wymuszenia uległości, poruszenie opinii publ. i przesłanie wiadomosci o swych celach, działania impersonalne bez rozróżneinia na grupy wikowe i płeć, ofiary- cywilne i osoby postronne, zastraszanie, niewinność ofiar, sprawcy: grupy-ugrupowania-ruchy polit., działania symboliczne-demonstracyjne wobec otoczenia, nieprzewidywalność działania, tajny charakter, cykliczność-seria działań, przestępstwo, wysuwanie żadań.
* Bruce Hoffman- zdefinował 'terroryzm' jako działanie odrębne od form działalnosci przestępczej oraz nieregularnych działań zbrojnych , które charakteryzują się celami i motywami politycznymi, użyciem lub groźbą przemocy, strategią, która ma wywoałać dalekosieżne reperkusje psychologiczne.
3. ONZ I PRÓBA OKREŚLENIE TERRORYZMU
* początkowo ONZ nie potrafiła jednoznacznie określić definicji terroryzmu.
* dopiero w 1944 r. uznano terroryzm za " czyny, metody i praktyki będące ciężkimi naruszeniami celów i zasad Nardoo Zjednoczonych, mogące stanowić groźbę dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, zagrożenie dla przyjaznych stosunków miedzy państwami, utrudnienie miedzynarodowej współpracy oraz czyny , metody, praktyki podjete w celu zniszczenia praw człowieka, podstawowych wolności i demokratycznych podstaw społeczeństwa.
4. TERRORYZM W DEFINICJI UNII EUROPEJSKIEJ
* na definicję "terroryzmu" wg pańśtw UE składaja się III podstawowe elementy:
a. przezmoc lub jej usiłowanie,
b. zorganizowana grupa
c. realizacja celów politycznych
* 27 grudnia 2001 r, państwa UE przyjęły wolne stanowisko, w ramach któego nastąpiło ścisłe określenie aktu terrorystycznego.
Akt terrorystyczny wg UE to czyny mogące poważnie zagrozić krajowi lub organizacji miedzynarodowej, który został zdefiniowany na gruncie prawa krajowego, a popełniony w celu poważnego zastraszania ludności, zmuszania rządu lub organizacji miedzynarodowej do dokonania lub powstrzymania sie od jakichkolwiek działań, a także poważnej destabilizacji lub zniszczenia podstawowych polit., ustrojowych, ekon. czy społ. struktur państwa lub organizacji miedzynarodowej.
* W czerwcu 2002 roku przyjęto decyzję ramową w sprawie zwalczania terroryzmu, za który uznano działania:
a. ataki na życie ludzkie , kóre mogą spowodować śmierć
b. staki na integralność cielesną osoby,
c. porwanie lub branie zakładników
d. spowodowanie rozległych zniszczeń obiektów rządowych lub obiektów użytecznosci publ., systemu transportowego, infrastruktury..
e. zajecie statku powietrzenego, statku lub innego środka transportu publ. lub towarowego.
f. wytwarzanie , posiadanie, nabywanie, przewożenie, dostarczanie lub używanie broni, materiałów wybuchowych lub jądrowych, broni bilogicznej lub chemicznej, badań i rozwój broni biologicznej i chemicznej
g. uwalnianie substancji niebezpiecznych, powodowanie pożarów, powodzi, wubuchów
h. zakłócenie lub przerwy w dostawach wody, energii elektrycznej i innych podstaowych zasobów naturalnych.
i. grożenie popełnieniem czynów wymionionych
j. sporządzanie fa łszywych dokumentów urządowych w celu ww. czynów.
k. uczstnictwo w działąnich grupy terrorystcznej, dostarczanie im info. lub zasobó naturalnych, finansowanie itp.
5. AMERYKAŃSKIE INSTYTUCJE PAŃSTWOWE I DEFINICJA TERRORYZMU:
* Departament Stanu posługuję sie definicją z amerykańskiego kodeksu karnego- akt terorystyczny -dokonany z premedytacją przez subnarodowe grupy lub pojedyńczych wykonawców , mający polityczne cele akt wymierzony w osoby cywilne i majace wpłynąć na ich zachowanie.
* Departament Bezpieczeństwa Narodowego - wg . niego akt terrorystczny jest działaniem ' zagrażajacym życiu ludzkiemu, a także mającym destrukcyjne skutki dla infrastruktury kraju i jego zaosbów a jego celem jest : zastraszanie ludności cywilnej, wywarcie wpływu na politykę rzadu lub oddziałąnie na rząd poprzez zastowanie działań o masowym zniszczeniu, zabójstw lub porwań.
* Federalne Biuro śledcze - rozróżnia terroryzm krajowy i międzynarodowy.
Terroryzm krajowy- to działania przeprowadzone przez jednostkę lub grupę na obszarze St. Zjed. lub podległych im terytoriach, które nie są kierowane na zew., a wymierzone zostały w osoby i własność w celu zastraszenia lub wywarcia presji na rząd i społeczeństwo z zamiarem osiągniecie okreslonych skutków.
Terroryzm miedzynarodowy- to podobne działania, lecz z różnicą, że jest to akt transgraniczny zarówno w swoich celach jak i srodkach oraz angażujacy osoby bądź zorganizowane grupy z wiecej niż jednego kraju.
6. CYBERTERRORYZM
* rozwój technologi a przede wszystkim komputeryzacji przyczynił się do powstania nowej formy terroryzmu- cybererroryzmu.
* wg Sebastiana Serwiaka jest to tylko 'nowe wcielenie starego zjawiska'
* Mark Pollit określił cyberterroryzm jako " zaplanowany, politycznie umotywowany atak przeprowadzony przez subnarodowe grupy lub tajnych agenów przeciwko informacjom, systemom komputerowym i danym, co skutkuje przemocą wobec niemilitarnych celów.
* wykorzystanie cyber przestrzeni może mieć charakter wojny informacyjnej, co jest jednym z aspeków współczesnej walki miedzy państwami, dlatego wg niekórych definicji z cyberterroryzem mamy do czynienia, gdy jest on przeprowadzony przez elementy niepaństwowe.
* Cyberterroryzm stwarza III rodzaje zagrożeń :
a. ataki na system- przejecie kontroli nad systemem komputerowym, działania hakerskie za pomocą robaków internetowych, wirusów, koni trojańskich
b. atak na informację- atak na dane przetwarzane i przechowywane na komputerowym systemie przeciwnika
c. wsparcie klasycznych form działalnosci terrorystycznej - wykorzystanie cyberprzestrzeni do uprawiania skutecznej propagandy i agitacji.
7. TYPOLOGIA WSPÓŁCZESNEGO TERRORYZMU
* Audrey Kurth Cronin podzieliła współczesny terroryzm w oparciu o kryterium motywacji na IV podstawowe typy:
a. terroryzm lewicowy (a,b- inspiracją dla nich były radykalne ruchy polityczne, komunizm i faszyzm)
b. terroryzm prawicowy
c. terroryzm etnonacjonalistyczny/separatystyczny (początki siegają czasów dekolonizacji i walk narodowowyzwoleńczych, współcześnie ma on charakter ruchów separatystycznych prezentujacych się w świetle moralnie usprawiedliwionej walki o własną państwowość)
d. terroryzm religijny ( lata 90. radykalny ekstremizm religijny stał sie obecniej dominujacym typem działalnosci terrorystycznej, znajduje on silne oparcie w cywilizacji islamskiej)
8. EWOLUCJA POJĘĆ TERROR I TERRORYZM W PERSPEKTYWIE HISTORYCZNEJ
* Maximilien Robespierr i Komitet Ocalenia Publicznego wprowadzili termin ' regime de la terreur', stał się on synonimem systemu władzy opartej na systematycznym, przemyślanym i wymierzonym w określone klasy społeczne terrorze. Rewolucja jako epokowe dzieło usprawiedliwiała stosowaną przez władzę przemoc. Nie była ona skierowana do wszystkich obywateli, tylko do tych, którzy mogli zagrozić lub zagrażali młodemu republikańskiemu państwu.
*proces industrializacji wraz z wielkimi przemianami społ. stał się przyczyną powstania wielu ugrupowań politycznych podejmujacych walkę z nowym systemem społ.-ekon.
* za klasyka idei działąń terrorystycznych uznaję siewłoskiego rewolucjonistę CARLA PISACANE- zwolennika zasady ' idee wywodzą się z czynu który jest zarazem propagandą idei'. Preferowanie przemocy kosztem słowa pisanego czy perswacji stawał...
poczwarka