IM. OSKARA LANGEGO
WE WROCŁAWIU
BANKOWOŚĆ INTERNETOWA JAKO NOWOCZESNY KANAŁ DYSTRYBUCJI USŁUG BANKOWYCH
Praca magisterska napisana pod kierunkiem
Katedra Zarządzania Bankiem
Wydział Zarządzanie i Informatyka
Specjalność Bankowość i Ubezpieczenia
WROCŁAW 2002
1.2 - Bankowość elektroniczna,
1.3 – Zmiany w bankowości,
1.4 – Kanały dystrybucji,
1.4.1 - tele banking,
1.4.2 - Self banking,
1.4.3 - Systemy EFT - POS,
1.4.4 - Karty płatnicze,
1.4.5 - Elektroniczna portmonetka i pieniądz elektroniczny,
1.4.6 - Home banking,
1.4.7 - Mobile banking,
1.4.8 - Przyszłościowe technologie w bankowości elektronicznej,
3.1 - Charakterystyka zagrożeń operacji w bankowości internetowej,
3.1.1 Charakterystyka systemów rozproszonych,
3.1.2 Potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa systemów i metody ich, zabezpieczania
3.2 Zabezpieczenia elementów składowych bankowości internetowej,
3.2.1 Zabezpieczenia stosowane u klienta detalicznego,
3.2.2 Zabezpieczenia kanału komunikacyjnego w bankowości internetowej,
3.2.2.1 Protokół SLL (Secure Socket Layer),
3.2.2.2 Podpis cyfrowy,
3.2.2.2.1 Ustawa o podpisie elektronicznym (cyfrowym),
3.2.2.2.2 Charakterystyka i zasady działania podpisu elektronicznego,
3.2.2.2.3 Koszty funkcjonowania i korzyści dla banku z zastosowania podpisu elektronicznego.
3.2.3 Bezpieczeństwo systemu informatycznego banku,
3.2.3.1 Podział i charakterystyka zagrożeń,
3.2.3.2 Źródła zagrożeń systemu informatycznego,
Zakończenie
Literatura
Spis tabel
Spis rysunków
Internet to największa, ogólnoświatowa sieć komputerowa. Jest to przede wszystkim źródło informacji, które rozwija się bardzo szybko. Swymi korzeniami Internet sięga lat sześćdziesiątych, kiedy to w Departamencie Obrony Stanów Zjednoczonych wprowadzono nową metodę elektronicznego przesyłania danych. W latach osiemdziesiątych Internet wykorzystywany był przede wszystkim przez studentów i pracowników naukowych. W ciągu dziesięciu lat urósł do rangi rewolucji technologicznej, a członkowie zarządów, finansiści i konsultanci na całym świecie wciąż zastanawiają się jak dostosować modele funkcjonowania firm do nowej rzeczywistości.
Za spopularyzowanie Sieci i ułatwienie korzystania z niej dzisiejszym milionom użytkowników odpowiada „globalna pajęczyna", czyli World Wide Web. Miejscem narodzin WWW była Szwajcaria, a stworzył ją brytyjski naukowiec, członek Europejskiego Centrum Badań Jądrowych -Tim Berners-Lee.
W nowoczesnym języku ekonomii upowszechniło się pojęcie e-commerce, e-business oznaczające przepływ informacji i transakcje zawierane między różnymi firmami przez Intemet. Banki nie mogą pozwolić sobie na pozostawanie w tyle i lekceważenie medium, jakim jest Intemet. Usługi świadczone poprzez elektroniczne kanały dystrybucji stają się coraz ważniejszym argumentem w konkurencji banków. Zdania specjalistów odnośnie korzyści z zastosowania Intemetu w biznesie są podzielone. Powszechnie uważa się, że komputerowe przesyłanie danych jest ryzykowne. Często jednak przekonanie to wynika z ograniczonej wiedzy w zakresie informatyki.
Niniejsza praca ma na celu pokazanie zależności jak inne, teoretycznie różne, przy zastosowaniu różnych środków, elektroniczne kanały dystrybucji usług bankowych, miały wpływ na rozwój bankowości i jak narodziła się bankowość internetowa.
Pierwszy rozdział opisuje rynek elektroniczny, jego cechy i usługi, które dzięki niemu powstały i dziś są powszechnie wykorzystywane w bankowości. Scharakteryzowano w nim najpopularniejsze dziś kanały elektronicznej dystrybucji usług bankowych, ale również najnowsze trendy w tej dziedzinie takie jak pieniądz elektroniczny czy bankowość mobilna (telefon komórkowy).
W drugim rozdziale zajęto się szeroką pojętą problematyką jednego z kanałów dystrybucji usług bankowych jakim jest bankowość internetowa. Przyjrzymy się zatem jej właściwościom, zobaczymy jakie zaufanie do tego typu usługi istnieje w Polsce, oraz porównamy osiągnięcia rodzimej bankowości na tle innych krajów europejskich, czy też najbardziej rozwiniętych gospodarek światowych.
W rozdziale trzecim zająłem się bezpieczeństwem bankowości internetowej. Została przeprowadzona analiza zabezpieczeń na trzech płaszczyznach – użytkownika bankowości internetowej, sieci internet oraz systemu informatycznego banku. Bezpieczeństwo naszych pieniędzy jest bardzo ważne i dlatego poświęciłem mu najwięcej miejsca w tej pracy.
W ostatnim rozdziale podejmę się oceny ofert naszych rodzimych banków. Oceny ofert rachunków dostępnych przez internet. Wykorzystana zostanie tam wiedza zgromadzona w poprzednich rozdziałach, oraz wykorzystane będą statystyczne metody oceny zjawisk złożonych do analizy tych ofert.
ROZDZIAŁ
- I -
ELEKTRONICZNE KANAŁY DYSTRYBUCJI USŁUG BANKOWYCH
1.1 RYNEK ELEKTRONICZNY I JEGO CECHY
Bankowość w dzisiejszych czasach przechodzi głębokie metamorfozy. Odczuwa się coraz większą presję konkurencji ze strony niebankowych instytucji finansowych, które dzięki nowoczesnym technologiom uzyskały możliwość wkroczenia na rynek dotąd zarezerwowany tylko dla banków.
- przeźroczystość,
- niskie koszty transakcyjne,
- zmiana modelu intermediacji,
- redefinicja pojęcia czasu i przestrzeni.
Internet jako ogólnodostępny środek łączności, z pomocy którego mogą skorzystać już dziś miliony osób, staje się rynkiem przeźroczystym. Informacje w nim rozprzestrzeniają się błyskawicznie. Stosunkowo duża część informacji potrzebna do podjęcia decyzji jest łatwo dostępna dla wszystkich zainteresowanych.
Na tradycyjnym rynku nabywca dąży do optymalizacji swojej decyzji. Barierą jest w pewnym momencie gwałtownie rosnący koszt pozyskania i weryfikacji informacji. W przypadku internetu oraz wyspecjalizowanych sieci finansowych, zbieranie informacji, ich analiza oraz podjęcie decyzji odbywa się bardzo szybko i pociąga za sobą niewielkie koszty. W przypadku transakcji o charakterze powtarzalnym różnica jeszcze bardziej się uwidocznia.
Powstanie rynku elektronicznego zmienia pozycję i warunki działania pośredników. Przewidywano wręcz iż pośrednicy stracą rację bytu, jednak taki scenariusz wydaje się mało prawdopodobny z trzech powodów. Pośrednicy utrzymują zapasy – co chroni sprzedawcę i nabywcę przed ryzykiem zmiany ceny; pośrednik dąży do wypracowania sobie reputacji, gdyż w realiach rynku elektronicznego przy takiej ilości osób powtórzenie transakcji z tym samym kontrahentem może być rzadkie; pośrednicy zajmują się zbieraniem, analizowaniem, przetwarzaniem informacji, bo choć informacja w internecie jest łatwa i dostępna, to jednak istnieją grupy zainteresowane szczegółowym i systematycznym posortowaniem informacji na dany interesujący ich temat.
Rynek elektroniczny jako miejsce dystrybucji produktów i usług zmienia również pojęcie odległości i czasu. Za jego pomocą możemy zgromadzić w „jednym miejscu” uczestników rynku na wirtualnym targowisku, a tym samym zapewnić rynkowi płynność. Z punktu widzenia produktów bankowych, taki rynek ma jeszcze więcej zalet, gdyż sprzedaż osobista przy wykorzystaniu np. internetu staje się możliwa przy niewielkich kosztach (tradycyjnie sprzedaż osobista była najbardziej efektywna, jednak pociągała za sobą ogromne koszty osobowe, które nijak mogły się przełożyć na cenę usługi bankowej).
1.2 BANKOWOŚĆ ELEKTRONICZNA
W dzisiejszym świecie nowoczesnych technologii wszystkie dziedziny życia współczesnego człowieka przechodzą głęboką metamorfozę. Wykorzystując coraz to nowsze i efektywniejsze systemy obiegu i przetwarzania informacji, chcemy wiedzieć więcej i lepiej. Służą nam do tego media, technologie informatyczne, telekomunikacja. Choć pojęcia te są wyodrębnione, ich wzajemne przenikanie się jest już faktem, a wręcz, ich egzystowanie jako niezależnych od siebie, staje się niemożliwe.
Te wszystkie kanały dystrybucji informacji wraz z rozwojem cywilizacji pozwalają na większą swobodę człowiekowi przy decyzjach dotyczących jego osoby, rodziny, czy interesów.
Pojęcie bankowości elektronicznej pojawiło się w literaturze w latach osiemdziesiątych. Bankowość elektroniczna wyglądała inaczej jeszcze kilka lat temu, inaczej wygląda dziś i zapewne inaczej będzie wyglądać za lat kilka. Postęp technologiczny jest ogromny i kierunki jej rozwoju można przewidywać w ogólnym zakresie. W związku z tym rodzi się problem precyzyjnego określenia definicji bankowości elektronicznej. Jest ich kilka:
1) bankowość elektroniczna jest bankowością opartą na pieniądzu elektronicznym, zaś pieniądz elektroniczny jest określony jako "zespół środków techniczno - informatycznych, magnetycznych, elektronicznych i teletransmisji, pozwalających na obrót pieniężny bez nośnika papierowego i zakładający trójstronne związki między bankiem, handlem i konsumentami, mieści się w ogólnym procesie komputeryzacji stosunków finansowych jaki rozwija się na świecie od lat siedemdziesiątych"[2];
2) bankowość elektroniczna jest szerzej definiowana w mowie potocznej, gdzie jest kojarzona głównie z bankowością internetową, lub z dokonywaniem transakcji bankowych za pomocą komputera, również te pojęcia są ze sobą utożsamiane, spowodowane jest to najprawdopodobniej tym, że ekspansja Internetu, spowodowała największe zainteresowanie bankowością internetową, pojęcia węższego niż b.e., warto też zauważyć, że wcześniej pojęcie bankowości elektronicznej tak jak by nie istniało, lub było rzadko używane, a mówiło się o niej w kontekście bankomatów czy kart płatniczych o pieniądzu plastikowym czy płatnościach bezgotówkowych[3],
3) b.e natomiast w raporcie EDS jest definiowana jako zbiór rozwiązań biznesowych i technologicznych umożliwiających interakcję banku z klientem, przy użyciu urządzeń technicznych przekazujących dane kanałami elektronicznymi przy jednoczesnym zintegrowaniu takiego kanału wymiany usług i informacji w strukturze technologicznej i organizacyjnej banku[4].
Definicja 3 wydaje się być najpełniejszą, wyróżnia trzy płaszczyzny funkcjonowania bankowości elektronicznej tzn. elektroniczną, kontakt banku z klientem, integralność.
Nowoczesne technologie wprowadzają szerokie możliwości dla banku i jego klienta. Przyjrzyjmy się zatem jak elektroniczna bankowość i jej produkty wpłynęła na relacje między bankiem, a klientem.
1.3 ZMIANY W BANKOWOŚCI
Dzisiaj relacja między klientem a bankiem straciła swój długofalowy, stabilny charakter. Coraz trudniej jest utrzymać klienta przy jednym banku i coraz trudniej jest prowadzić tzw. sprzedaż wiązaną. W realiach banku internetowego klient bardzo rzadko spotyka się z żywym sprzedawcą, który zawsze proponował skorzystanie z dodatkowych usług. Trzeba zauważyć również iż opisane w podrozdziale 1.1 cechy rynku elektronicznego obniżają lojalność klientów i skłaniają ich do aktywnego poszukiwania nowych atrakcyjnych ofert. Można obrazowo określić to stwierdzeniem, iż oferta konkurencji znajduje się o jedno „kliknięcie myszką”. Bank nie może zatem liczyć na to, że klient posiadając rachunek osobisty i potrzebujący kredytu będzie tylko i wyłącznie korzystał z oferty rodzimej banku. Nie wydaje się również w obecności rynku elektronicznego, aby instytucje typu „Allfinanz” miały rację bytu, gdyż są za mało elastyczne, a w realiach rynku elektronicznego duże znaczenie mogą zyskać mali producenci usług finansowych, ściśle wyspecjalizowani.
Banki na rynku elektronicznym tracą swoją uprzywilejowaną pozycję. Ani korzyści skali, ani wymóg po...
stary_hipis