Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim str. 198-204, mapa- s. 199
1. Podział ziem polskich po kongresie wiedeńskim: * niekiedy używa się określania IV rozbiór Polski odnośnie decyzji kongresu wiedeńskiego w sprawie ziem polskich
Wielkie Księstwo Poznańskie
* ograniczenie autonomii po powstaniu 1846 r., zniesienie po powstaniu 1848 r.
Królestwo Polskie – „kongresówka”
* ograniczenie autonomii po powstaniu listopadowym 1830-1831 i styczniowym 1863-1864
Rzeczpospolita Krakowska, inaczej Wolne Miasto Kraków
* likwidacja po powstaniu krakowskim 1846
1. Obszar
zach. Wielkopolska i Kujawy
28 951 km²- około 776 tys. ludności
praktycznie były obszar
Księstwa Warszawskiego bez Wielkiego Ks. Poznańskiego i Krakowa
Ziemie zabrane- teren byłej Rzeczpospolitej, włączony bezpośrednio do Rosji
Kraków i okolice
2. Władza
namiestnik – arystokrata polski- ks. Antoni Radziwiłł
niemiecki prezydent prowincji- faktycznie rządził ( Edward Flotwell)
książę- namiestnik polski- gen. Józef Zajączek
Wielki Książę Konstanty- dowódca armii polskiej
- unia personalna z Rosją- car Aleksander I był zarazem królem Polski
- główna postać we władzach kongresówki- Stanisław Staszic ( gospodarka)
protektorat ( kraj zależny od państwa silniejszego) trzech zaborców Rosji, Austrii i Prus
* władza wykonawcza- 12- osobowy Senat ( przedstawiciele zaborców, Izby Reprezentantów, uniwersytetu Jagiellońskiego)
* władza ustawodawcza- Izba Reprezentantów
3. Autonomia
- język urzędowy polski i niemiecki
-* sejm prowincjonalny
- polski namiestnik,
- liberalna konstytucja
- polski parlament,
- polska armia ( dowódca Wielki Książę Konstanty
- urzędnicy wyłącznie Polacy
- liberalna konstytucja,
- neutralność
2. Kwestia uwłaszczanie chłopów ( zniesienia pańszczyzny, nadanie ziemi użytkowej, często za odszkodowaniem)
zabór pruski
- kilka etapów zniesienia pańszczyzny, w Prusach 1808, w Wielkim Księstwie Poznańskim – 1823
- wysokie odszkodowania lub renty dla właścicieli ziemskich,
- korzystne uwłaszczenie dla ziemian i bogatych chłopów, którzy otrzymane pieniądze mogli zainwestować w powstający przemysł,
- biedni chłopi, których nie było stać na wykupienie ziemi zostawali w majątkach jako pracownicy najemni albo migrowali do miast do pracy w przemyśle,
- w efekcie powstają nieliczne, ale silne gospodarstwa chłopskie
zabór rosyjski
- pańszczyznę zniesiono w latach 1861-1864,
- * 1861- w okresie powstania styczniowego, by odciągnąć chłopów od niego władze carskie nadały wolność osobistą chłopom i wprowadziły tzw. zobowiązania czasowe, w roku 1863 rząd powstańczy wydał dekret o uwłaszczeniu chłopów bez odszkodowania
- w roku 1864 władze carskie wydały dekret o uwłaszczeniu chłopów w trakcie powstania styczniowego,
- dziedzice otrzymali odszkodowania ze skarbu państwa, uzyskane z podatku gruntowego ( bardzo wysokiego) opłacanego przez chłopów
- powstają zakłady włókiennicze w Łodzi, które produkują głównie na zamówienie armii
- efekt uwłaszczenia: zubożenie chłopów, małe nierentowne ( czyli te które nie przynoszą zysku) gospodarstwa, które w dodatku nie mogą konkurować z tanimi produktami z Ukrainy
zabór austriacki
- pańszczyznę zniesiono w roku 1848 – okres Wiosny Ludów, identyczne rozwiązanie jak w zaborze rosyjskim, i te same skutki, rozdrobnienie gospodarstw, tzw. karłowatych ( średnio około 5 ha), bieda na wsi- tzw. bieda galicyjska, praktycznie brak przemysłu, który mógłby przyjąć bezrolnych
3. Spór romantyków z klasykami – konflikt pokoleniowy
Adam Mickiewicz „ Czucie i wiara silniej do mnie mówi niż mędrca szkiełko i oko”
Romantycy ( młodzi)
Klasycy ( starzy)
- uczucia,
- miłość,
- patriotyzm,
- walka o niepodległość – powstania narodowowyzwoleńcze
- racjonalizm ( najważniejszy rozum)
- nauka,
- kompromis ( współpraca) z zaborcą- lojalizm ( ugodowość)
licealista123