Broń myśliwska.pdf

Ćw. 9.

BRON MYŚLIWSKA

1. RODZAJE BRONI

RozróŜnia się broń myśliwską:

• ś rutow ą ,

• kulow ą

• kombinowan ą ( ś rutowo-kulow ą ).

Bro ń ś rutowa

występuje w postaci:

• pojedynki,

• dwururki

– poziomej (tzw. dubeltówki )

– pionowej (tzw. b ok )

• samopowtarzalnej (automat).

Bro ń kulowa moŜe być:

• jednolufowa

– sztucer jednostrzałowy ,

– powtarzalny , czyli repetier lub automat

albo o

• dwóch lufach (tzw. sztucer podwójny, ekspres ).

Bro ń kombinowana

• Bro ń kombinowana ma lufy śrutowe i kulowe.

• Najczęściej uŜywaną bronią kombinowaną jest trójlufka , tzw. dryling , który ma dwie lufy śrutowe i

jedną kulową lub dwie kulowe i jedną śrutową.

• Kniejówka – 1 lufa do śrutu i jedna do kuli

Układ broni

moŜe być:

• poziomy,

• pionowy ( nadlufka, bok ) lub

• w trójk ą t (przy trójlufkach), tzw. dryling .

systemy konstrukcji broni

• Pod względem konstrukcji broń moŜe być łamana lub o jednolitym sztywnym poł ą czeniu luf i

zamka z osad ą.

• Nowoczesna broń śrutowa jest przewaŜnie łamana,

• zaś kulowa jednolitej budowy.

• Od tej ogólnej zasady s ą wyj ą tki, a wi ę c dryling i ekspres s ą łamane, za ś dubeltówka z zamkiem

ś lizgowym systemu Darne'a ma budow ę sztywnej konstrukcji.

broń powtarzalna

• Bro ń powtarzalna (repetier) jest to taka broń, która załadowana kilkoma nabojami pozwala na

powtórzenie strzału po otworzeniu zamka, wyrzuceniu łuski wystrzelonego naboju i wprowadzeniu

drugiego naboju do komory nabojowej przy zamykaniu zamka.

broń samopowtarzalna

• Bro ń samopowtarzalna samoczynnie (siłą gazów) wyrzuca po strzale łuskę naboju i działaniem

spręŜyny powrotnej wprowadza następny nabój i zamyka zamek.

• Ró Ŝ nica mi ę dzy broni ą powtarzaln ą i samopowtarzaln ą polega wi ę c na sposobie załadowania

nast ę pnego naboju i zamykania zamka. W pierwszym przypadku nast ę puje to r ę cznie, w drugim -

samoczynnie.

rodzaje amunicji myśliwskiej

Amunicja my ś liwska moŜe być:

• Ś rutowa - przeznaczona jest do broni o lufach gładkich

• Kulowa - uŜywa się amunicji zaopatrzonej w pojedynczy pocisk, który moŜe być róŜnego kształtu i

budowy.

2. BROŃ ŚRUTOWA

Budowa dubeltówki

• Dubeltówka składa się z czterech zasadniczych części : osady, baskili , luf i czółenka.

Cechy broni śrutowej

• Kaliber broni śrutowej oznaczony jest zwykle zespołem liczb, np. 12/70, przy czym 12 oznacza

kaliber, a 70 oznacza długość komory nabojowej.

rodzaje zamków broni śrutowej

• Zasadnicza róŜnica w budowie zamków polega na połoŜeniu mechanizmu kurkowego, czy kurki

znajdują się wewnątrz czy na zewnątrz zamka.

• Dubeltówki, których zamek ma kurki na zewnątrz, nazywa się kurkówkami,

• z kurkami wewnętrznymi, przykrytymi - bezkurkówkami.

• Współczesne dubeltówki s ą w zasadzie bezkurkowe. Najcz ęś ciej spotykane bezkurkówki maj ą zamki

tzw. krótkie, w których mechanizm kurkowy przymocowany jest do dolnej cz ęś ci baskili.

• W dubeltówkach bezkurkowych , napina się iglice przez złamanie broni aŜ do oporu, natomiast w

systemie Purdeya - przy zamknięciu broni.

• W dubeltówkach kurkowych napina się kurki przez ich odciągnięcie palcem.

RóŜnica między wyciągiem a wyrzutnikiem

• Wyci ą g pomaga w wyjęciu łusek lub nabojów, a wyrzutnik (aŜektor) samoczynnie wyrzuca łuski i

niewypały.

komora nabojowa

• Komora nabojowa jest to część lufy, w której mieści się nabój i gdzie następuje wybuch.

• Średnica komory nabojowej jest większa od średnicy przewodu lufy o grubość ścianek łuski naboju.

• Długość komory nabojowej w broni śrutowej, w zaleŜności od tego, do jakich nabojów broń jest

dostosowana (short lub long), wynosi 65 lub 70 mm.

• Nowoczesne dubeltówki mają komory o długości 70 mm.

osady

• Osady mogą mieć róŜny kształt. Podstawowe dwa rodzaje to angielska o prostej i gładkiej szyjce oraz

pistoletowa , która ma szyjkę wygiętą do dołu, podobnie jak rączka dawnego pistoletu.

• Osada dubeltówki składa się ze stopki, kolby i szyjki , a u sztucera powtarzalnego takŜe i z ło Ŝ a .

Stopka jest tą częścią broni, która opiera się o ramię. Kolba słuŜy do właściwego ukierunkowania

broni, a szyjka stanowi uchwyt dla ręki. ŁoŜe broni kulowej słuŜy do stałego połączenia lufy z osadą.

baskila

• Baskila słuŜy do sztywnego poł ą czenia osady z lufami , a jednocześnie do przymocowania w jej

wnętrzu mechanizmu kurkowego (iglice, spręŜyny, spusty i bezpiecznik).

czółenko

• Czółenko łączy lufy z baskil ą, a ściśle z zamkiem, i napina grot iglicy przy broni bezkurkowej. JeŜeli

broń ma wyrzutnik (aŜektor), w czółenku mieści się jego spręŜyna.

długość luf

• Długo ść luf nowoczesnej broni śrutowej wynosi 65-76 cm, najczęściej 72 cm. Długość luf w drylingu

wynosi przewaŜnie 65 cm.

czoki

Czok jest to stopniowe, na odcinku 2-2,5 cm, zmniejszenie ś rednicy lufy śrutowej (5-10 cm) przed jej

końcem.

• Stopie ń skupienia określa się w procentach w stosunku do ogólnej ilości śrutu w naboju.

3. AMUNICJA ŚRUTOWA I JEJ DZIAŁANIE

nabój śrutowy

• Nabój składa się z następujących części: łuski (tekturowej lub plastykowej),

• spłonki,

• prochu,

• przybitki filcowej,

• ś rutu (ew. w koszyczku plastykowym)

• oraz jednej lub dwu przybitek , w zaleŜności od tego, czy nabój zamknięty jest zawinięciem łuski czy

gwiazdką.

• Łuska ma długość 65 lub 70 mm - odpowiednio do długości komory nabojowej.

spłonka

• Spłonka ma za zadanie zapali ć proch . Na skutek uderzenia iglicy w spłonkę wgniata się w środku jej

powłoka i dociskając masę eksplodującą do kowadełka (odwrócony stoŜek) powoduje jej zapalenie się.

• Płomień ten zapala z kolei proch.

kaliber broni śrutowej

Liczby te określają ilość kul o średnicy lufy, którą moŜna wytopić z jednego funta angielskiego (453,6 g)

ołowiu.

Średnica lufy w milimetrach wynosi:

• kal. 20 - 15,7 mm

• kal. 16 - 16,8 mm

• kal. 12 - 18,2 mm

wielkości śrutu i ich przeznacze nie

Średnica w mm

4,5 4,25 4 3,75 3,5 3,25 3 2,75 2,5

Nr śrutu

000 00 0 1

Śrutu o średnicy:

• 2,50 mm (nr 6) uŜywa się na słonki, kuropatwy i króliki;

• 3,00 mm (nr 4) - na baŜanty, kaczki, króliki i zające jesienią;

• 3,50 mm (nr 2) - na zające w zimie i lisy;

• 4,00 mm (nr 0) - na lisy;

• 4,50 mm (nr 00) - na wilki i gęsi.

skuteczność strzału śrutowego

• ZaleŜy od równomierności pokrycia zwierzyny śrutem odpowiedniej grubości i od odległości strzału.

Zwierzyna w zasadzie pada po strzale nie od uszkodzenia jej organów wewnętrznych, ale od

śmiertelnego poraŜenia (szoku) wywołanego w całym jej systemie nerwowym na skutek jednoczesnego

uderzenia śrucin w powłokę skórną zwierzyny i jej przebicia na głębokość kilku milimetrów. Dla

wywołania takiego śmiertelnego poraŜenia wystarczy trafienie kuropatwy lub baŜanta 4 śrucinami, a

zająca lub lisa 6 właściwej wielkości.

Ile śrucin mieści się w naboju

• Ilość śrucin w naboju zaleŜna jest od średnicy śrutu i kalibru naboju.

• W nabojach o długości łuski 70 mm znajduje się:

zasięg i rozsiew śrutu

• Zasięg śrutu wynosi 200-400 m, w zaleŜności od jego wielkości. Przyjmuje się tę odległość według

następującego wyliczenia: średnicę śrutu mnoŜy się przez 100 i otrzymuje liczbę metrów, np. 4 x 100 =

400

• Rozsiew śrutu o średnicy 2,5 mm wynosi w odległości 50 m - 5 m, 75 m - 10 m, 100 m – 17 m, 150 m

– 46 m.

• PowyŜsze wskazuje, w jak szerokim pasie jest niebezpieczny śrut przy strzale na dalszą odległość, np.

w czasie polowania na kuropatwy.

• Śrut po opuszczeniu luf rozciąga się w długie pasmo. Długość pasma zaleŜna jest od róŜnych

czynników, m.in. od wielkości śrutu i regularności jego kształtu. Śrut cięŜszy oraz większy lub bardziej

gładki w czasie przechodzenia przez lufy na skutek wzajemnego ucisku wyprzedza śruciny drobniejsze

i zdeformowane. Wiązka śrutu w odległości 35 m rozciąga się w pasmo długości 3-5 m. PowyŜsza

okoliczność ma duŜe znaczenie przy strzelaniu do szybko poruszającego się celu, np. ptaka, gdyŜ nie

dosięgną go albo początkowe, albo końcowe śruciny. MoŜe się równieŜ zdarzyć, Ŝe strzelając do

jednego lecącego ptaka zostanie zestrzelony takŜe i drugi nadlatujący w to miejsce (zdarzyć się to

moŜe w polowaniu na kuropatwy lub kaczki).

• Do broni ś rutowej uŜywa się kul ołowianych w kształcie walca o średnicy przewodu lufy.

• Kula typu Brenneke , nazywana popularnie breneką, składa się z 4 części: walca ołowianego,

przybitki filcowej, przybitki tekturowej i łączącej te elementy śruby.

• Walec ołowiany ma naokoło Ŝeberka o wysokości ok. 1 mm ułoŜone równolegle do siebie, ale pod

kątem do osi tego walca. Na przodzie walca znajduje się stoŜek, którego podstawa jest mniejsza od

średnicy walca. Z drugiej strony walca przykręcona jest przybitka, najpierw tekturowa, potem filcowa i

znowu tekturowa. Taka budowa pocisku powoduje, Ŝe ma on środek cięŜkości w przodzie i przez to w

czasie lotu nie koziołkuje.

• Pocisków takich uŜywa się najczęściej na pędzonych polowaniach leśnych na dziki, gdzie strzela się na

odległość nie dalszą niŜ 35 - 40 m. Breneka ma duŜą siłę raŜenia na tę odległość ze względu na masę

pocisku i jego prędkość.

4. BROŃ I AMUNICJA KULOWA ORAZ ICH

DZIAŁANIE

• Bro ń kulowa składa się z lufy z komor ą nabojow ą i zamkiem oraz z ło Ŝ a .

budowa lufy kulowej

• Wewn ę trzna cz ęść lufy (przewód) jest gwintowana , tzn. ma spiralne pasy pól i bruzd w liczbie 4 lub

6, głębokości ok. 0,1 mm. Jeden pełny skręt gwintu ma długość 20-24 cm, co daje ponad 2 obroty

pocisku w lufie. Ilość obrotów zaleŜy od długości lufy.

długość lufy kulowej

• Lufy broni kulowej mają długość 51-65 cm.

przyśpiesznik

• Przyśpiesznik jest to urządzenie w broni kulowej, które przez zmniejszenie głębi spustu i jego oporu

pozwala na oddanie strzału przy lekkim pociągnięciu spustu. Daje to moŜliwość oddania strzału bez

poruszenia bronią, które zdarza się przy ściąganiu twardego spustu.

budowa pocisku kulowego

• Pocisk składa się z dwóch części, a więc zewn ę trznej osłony - płaszcza i wewn ę trznej - rdzenia

(ołów). Osłona moŜe być całkowita i wówczas mówi się o pocisku pełnopłaszczowym lub tylko

częściowa i wtedy pocisk określany jest jako półpłaszczowy .

ciśnienie i temperatura przy strzale z naboju kulowego

• Amunicja kulowa daje bezpośrednio za komorą nabojową ciśnienie 280-410 MPa i temperaturę w

procesie spalania prochu ok. 3000°C. Wytwarza się wtedy ok. 1000 m 3 gazu.

• Ciśnienie nadaje pociskowi prędkość początkową 750-900 m/s, a w odległości 200 m prędkość 650-

700 m/s i pozwala na osiągnięcie odległości ok. 5 km.

kaliber amunicji kulowej

• Kaliber zwykle oznacza ś rednic ę przewodu lufy wyprowadzoną jako średnią z pomiaru średnicy

między polami i pomiędzy bruzdami oraz długość łuski i ewentualnie takŜe jej budowę.

• Średnica lufy moŜe być określana bądź w milimetrach, jak np. kal. 7 x 64 lub 8 x 57, bądź w

ułamkowych częściach cala, jak np. kal. 30 - 06 lub .308 (oznaczenie kalibru broni pochodzenia

anglosaskiego).

• Pierwsze liczby 7 i 8 oznaczają w przybliŜeniu średnicę lufy w milimetrach, a liczby 64 i 57 długość

łuski w milimetrach.

zasięg kuli

• Kula sztucerowa ma zasięg do 5 km, a breneka do 1500 m.

skuteczność strzału kulowego

• Z broni kulowej z przyrządami optycznymi (lunetą) strzela się nie dalej niŜ na odległość 200 m, gdyŜ

celność strzału na większą odległość jest problematyczna, głównie ze względu na opad pocisku i

ewentualnie paralaksę w lunecie.

• Z broni bez przyrządów optycznych w zasadzie nie powinno się strzelać na odległość większą niŜ 100

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: