ABruckner_KulturaPolska1.pdf

DZIEJE KULTURY POLSKIEJ

ALEKSANDER BRÜCKNER

DZIEJE

KULTURY

POLSKIEJ

TOM I

OD CZASÓW PRZEDHISTORYCZNYCH DO R. 1506

KRAKÓW 1930

NAKŁADEM KRAKOWSKIEJ SPÓŁKI WYDAWNICZEJ

Książka niniejsza jest przedrukiem pierwszego wydania; zachowano

w niej pisownię i układ stronic oryginału, zastąpiono jedynie

czcionkę Drukarni Anczyca współczesną Garacondą (Garamond

Condensed, z polskimi literami dodanymi przez K. Korczynskiego).

Do opracowania niniejszego wydania posłużyła elektroniczna wer-

sja (w formacie *.djvu ) egzemplarza Biblioteki Kórnickiej, znajdu-

jąca się na stronicy Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej pod adresem

Od autora

Dzieło niniejsze, przeznaczone dla szerszej publiczności,

zebrało wyniki dawniejszych studjów własnych, którym, czy

z dziedziny języka czy pisemnictwa, stale przyświecało jako cel

ostateczny odtworzenie dawnej kultury, dawnego trybu życia w

rodzinie i gminie, w kościele i szkole, w sądzie i obozie, w mowie

i piśmie. Skupiłem je obecnie w obrazie całkowitym, kreślonym

bez jakiegokolwiek uprzedzenia, w jedynym zamiarze wystawienia

dawnej rzeczywistości, o ile siły i źródła mi dopisywały.

Skoro to dzieło ma służyć miłośnikom rzeczy ojczystych,

usunąłem z niego balast naukowy, cytacje, polemikę, uwzględ

niając je tylko z konieczności ; nie unikałem trwożliwie lekkich

tu i ówdzie powtarzań. Oparłem się o prace poprzedników,

czerpię z nich pełną ręką i winienbym w porządku alfabe

tycznym, począwszy od Abrahama Wł. i Balzera O., wymie

niać dzieła, jakich używałem ; spis objąłby stronic kilkanaście.

Niech go ta wzmianka zastąpi : do długu, jaki wobec nich za

ciągnąłem, przyznaję się z najżywszą wdzięcznością ; zresztą

wyliczam z każdego rozdziału ważniejsze prace, nowsze ; ma-

terjał przez nie zebrany oświetlam nieraz samoistnie.

Dla wieków średnich unikam ile możności metody retro

spektywnej, wstecznej, bo łatwo zawodzi, rzeczy nowsze czasom

dawnym narzucając. Gdzie każde inne źródło ustaje, zwracam

się do ostatniego bezpośredniego, do języka ; dalej oddaje walne

usługi analogja, wzgląd na to, jak to gdzie indziej bywało, cho-