Frederic Copleston „Od Hobbesa do Huma”
Wolność, równość, własność – podstawowe pojęcia myśli politycznej J. Locke’a.
Rozdział IV
John Locke urodzony w Wirington niedaleko Bristolu.
Zainteresowania chemia, fizyka, filozofią. Medycyna, życie akademickie.
Locke człowiekiem umiaru. Empiryk. Metafizykiem, racjonalistą Materiał z któregozbudowana jest nasza wiedza pochodzi od zmysłów i introspekcji.
Jednym z pierwszych wyrazicieli myśli o tolerancji à list o tolerancji (wolność)
W swych pracach à potoczna angielszczyzna.
Prace pisane niedokładnie Locke à „sam podał wyjaśnienie (..) że był zbyt leniwy lub zbyt zajęty by to zrobić.”
Locke à główną zasługą teoria poznania.
Idea à „wszelka rzecz która jest przedmiotem myśli”
Przedmiotem umysłu są idee
Locke, w głównej mierze skupia się na rozważaniach psychologicznych
- granica pomiędzy mniemaniem a wiedzą.
- Stopniowanie swych przeświadczeń.
„cokolwiek jest, jest”
„jest rzeczą niemożliwą, aby to samo było i nie było” Rozważania, t.1, I ,3, $ 15 n, s 77.
Locke nie wierzy w zasady wrodzone.
Wszystkie nasze idee pochodzą z doświadczenia i są od niego zależne.
Sformułował zasadę empiryzmu à wielkie znaczenie historyczne!
Rozdział V
Idee à (a)proste i (b)złożone
a – idee pasywnie przez umysł odbierane. Idee jednego zmysłu (zimno i twardość kawałka lodu) uzyskiwane w sposób bierny.
b – idee odbierane przy znacznej aktywności umysłu. Idiee tworzone z kilku idei prostych.
....
Rozdział VI
„celem właściwym wiedzy jest prawda”
Locke; „(..)poznanie polega bądź na postrzeganiu zgodności lub niegodności idei z rzeczami które same ideami nie są.” HF. Frederic Copleston r.VI s98
Stopnie wiedzy:
Za paradygmat wiedzy, za Kartezjuszem obiera wiedze matematyczną.
3 stopnie wiedzy:
- wiedza intuicyjna
- wiedza demonstratywna
- wiedza zmysłowa.
„wiedza nasza nie może sięgać dalej niż nasze idee” R. T.2, IV, 3, $6, s.216
Rozdział VII
Teoria etyczna Locke’a - Stan natury i naturalne prawo moralne – Prawo do własności prywatnej – Pochodzenie społeczeństwa politycznego; umowa społeczna – rząd obywatelski – Rozwiązywanie rządu – Wpływ Locke’a.
1. etyka zajmuje się takimi rzeczami które są istotami moralnymi. Etyka analizą idei.
Nasza idea sprawiedliwości wywodzi się z doświadczenia à jej elementy składowe wywodzą się z doświadczenia. Ale „na zewnątrz nas” nie ma sprawiedliwości.
3 rodzaje prawa:
- prawo Boskie; działania à obowiązki lub grzechy! Ostateczna instancja która decyduje o tym co jest moralnie dobre a co – moralnie złe.
- prawo państwowe
- prawo opinii czyli reputacji. àaprobata i dezaprobata, pochwała i nagana „która upowszechnia się i ugruntowuje w różnych społecznościach, plemionach i zrzeszeniach ludzkich na całym świecie na podstawie ukrytej milczącej zgody w skutek czego te lub owe postępki znajdują uznanie lub zostają potępione, zależnie od tego co odpowiada panującym w danym miejscu sądom, poglądom i obyczajom.”
- Locke sądzi że część prawa Bożego bez wątpienia może być odkryta przez sam rozum ludzki
Koncepcja Locke’a – systematycznym wyrazem myśli liberalnej tamtych czasów – jak pisał Copleston
I traktat o rządzie; „zasadniczym stwierdzeniem Sir Roberta Filmera jest ,że ludzie nie są z natury wolni. Jest to podstawa na której opiera się jego absolutna monarchia”
II traktat - : Locke pisał że ludzie w stanie natury obdarzeni byli przyrodzoną wolnościa i równością.
Locke, jak Hobbes wychodził od idei stanu natury à wszyscy ludzie znajdują się w nim naturalnie. Zdaniem Locke’a istnieje zasadnicza różnica między stanem wojny a stanem natury à siła używana bezprawnie prowadzi do stanu wojny.(2 odrębne stany)
Rozum potrafi odkryć naturalne prawo moralne, STAN NATURY JEST STANEM WOLNOŚCI! Lecz nie jej nadużywania.
Wszyscy ludzie są dziełem Boga
Prawo natury àprawo moralne obwieszczone przez rozum, jako odzwiercioedlenie Boga i jego praw.
Locke wierzył w przyrodzone uprawnienia jednostki.
Nikt nie ma prawa do odebrania sobie życia lub do uczynienia z siebie niewolnika.
Prawo własności à najwyższa wartość dla Locke’a.
Istnienie własności prywatnej jest wolną bożą.
Praca stanowi pierwotny tytuł do prywatnej własności,.
Locke wychodził z założenia że istnienie własności która przysługuje da nej jednostce własności prywatnej jest wolą Boga. Jest to kwestia do której Locke przypisywał największą wagę i znaczenie
Tytułem do własności prywatnej jest praca.
W stanie natury praca należy tylko do jej wytwórcy
„mocne eksponowanie prawa do własności jest wyrazem mentalności wigowskich ziemian, których Locke miał za opiekunów”
pogląd iż prawo do własności prywatnej jest niezależne od reguł prawnych społeczeństw obywatelskich nie był wynalazkiem Locke’a.
Prawo natury nadaje własność ale i ją ogranicza s.116
Naturalne prawo dziedziczenia własności.
- uprawnienie do wolności własnej osoby.
- Uprawnienie do dziedziczenia
Rodzina społecznością naturalną, ojcowie mają obowiązek zapewnienia bytu potomstwu.
Stan natury à brak wspólnej władzy.
Rodzina, społeczeństwo polityczne i społ. Obywatelskie à naturalne dla człowieka ponieważ spełniają potrzeby ludzi.
Ludzie w stanie natury nie są w stanie zachowywać swoich praw i wolności jednostkowo. à dlatego w interesie ludzi leży stworzenie zorganizowanego społeczeństwa służącego do skutecznej ochrony praw i wolności.
Konieczny ogólnie uznawany system sądownictwa.
WŁASNOŚĆ !! S. 117
Uszczuplenie wolności panującej w stanie natury! S. 118
4
dagnes_