Rozdział 4 – RACJONALNOŚĆ GOSPODAROWANIA.
Pyt. 1 - Wykaż na czym polega różnica między racjonalnością rzeczową a racjonalnością metodologiczną.
Racjonalność rzeczowa to skuteczność działania, która zależy od adekwatności wiedzy o rzeczywistości, dostępnej działającemu podmiotowi. Wymaga więc, aby zachowania podmiotów gospodarczych były zgodne z poziomem wiedzy osiągalnej w ogóle, tym samym zapewniającym dobór środków najbardziej zgodny z obiektywną rzeczywistością - zjawiskami i prawidłowościami ekonomicznymi. Dlatego racjonalność rzeczowa utożsamiana jest z działaniem skutecznym, zapewniającym realizację korzyści, zależnym od rozwoju wiedzy o rzeczywistości. Jest więc właściwością tej wiedzy. Natomiast właściwością samego działania jest tylko racjonalność metodologiczna. Oznacza ona poprawność wyboru, ale z punktu widzenia takiego poziomu wiedzy, jaki posiada podmiot działający. Oznacza to, że rozumuje i wyprowadza logiczne wnioski w doborze środków w ramach posiadanej wiedzy, bez względu na jej zakres i stopień zgodności z obiektywną rzeczywistością. Reasumując, racjonalność rzeczowa polega na skuteczności działania zależnie od adekwatności wiedzy o rzeczywistości w ogóle, a racjonalność metodologiczna - na poprawnym wyborze przy zasobie wiedzy posiadanej.
Pyt. 2 - Zinterpretuj zasadę gospodarczości.
Zasadę tę formułuje się w dwóch równoważnych wariantach: jako zasadę największej wydajności (maksymalizacja efektu) oraz zasadę oszczędności środków (minimalizacji nakładu). Jest to ogólna zasada racjonalnego postępowania w warunkach kwantyfikacji (wymierności) celów i środków działania, polegająca na tym, że maksymalny stopień realizacji celu osiąga się poprzez maksymalizowanie efektu użytkowego przy danym nakładzie środków albo też minimalizowanie nakładów środków przy danym efekcie użytkowym. Można więc powiedzieć, że według tej zasady postępowanie racjonalne oznacza wybór takiej alternatywy działania gospodarczego, które przy istniejących ograniczeniach zapewnia bezpośrednio lub pośrednio, poprzez minimalizację nakładów, osiągnięcie największego stopnia realizacji celu.
Pyt. 3 - Omów podstawowe założenia racjonalnych zachowań rynkowych podmiotów gospodarczych.
Jednostka zachowuje się racjonalnie, gdy jej postępowanie jest celowe i zdąża do osiągnięcia maksimum zadowolenia, wybierając spośród stojących do dyspozycji alternatywnych rozwiązań to, które da jej największą użyteczność. Tak pojmowane racjonalne zachowanie oparte jest na dwóch aksjomatach : - aksjomacie uporządkowanych preferencji: każda jednostka ma pewien uporządkowany zbiór preferencji. Jednostka potrafi uporządkować różne alternatywne rozwiązania (sytuacje) według swojej skali preferencji;
- aksjomacie optymalizacji: jednostka potrafi wybierać ze zbioru alternatywnych rozwiązań te, które najbardziej preferuje, czyli które leżą najwyżej na jej skali preferencji.
Pyt. 4 - Sformułuj optimum Pareto i wykaż jego przydatność i ułomność z punktu widzenia oceny racjonalności makroekonomicznej systemu gospodarczego.
Kryterium Pareto stwierdza, że jeśli dostępne zasoby zostały rozdzielone pomiędzy alternatywne cele, a dobrobyt ekonomiczny przynajmniej jednego członka społeczeństwa zwiększył się bez jednoczesnej redukcji dobrobytu pozostałych, to wówczas dobrobyt całego społeczeństwa zwiększył się. W takim ujęciu zmianę w dobrobycie społeczeństwa utożsamia się z dobrobytem jednostek je tworzących. Tak więc optimum Pareto ma miejsce wówczas, gdy nie jest możliwa taka realokacja zasobów, która zwiększy dobrobyt ekonomiczny pewnej jednostki bez jednoczesnego zmniejszenia dobrobytu innej jednostki.
Pyt. 5 - Odwołując się do modelu ....
Pyt. 6 - Jakie są podstawowe relacje między racjonalnością mikro, makro i globalną.
Koordynacja działalności gospodarczej w skali globalnej wymaga prognozowania kierunków rozwoju gospodarczego świata oraz kształtowania się jego ograniczeń. Podstaw koncepcyjno-metodologicznych dla takiego programowania dostarcza tzw. modelowanie globalne. Charakteryzuje się ono koncentracją na procesach interdyscyplinarnych zachodzących w skali globalnej, selekcją problematyki i zmiennych zmierzających do wyeksponowania idei przetrwania człowieka - istoty biologicznej i cywilizacyjnej - jako celu nadrzędnego działalności gospodarczej. Ponadto modelowanie globalne cechuje internalizacja efektów zewnętrznych w stosunku do tradycyjnego programowania makroekonomicznego(technicznych, demograficznych, ekologicznych) oraz specyficzna metoda polegająca na projektowaniu różnych możliwych wariantów przyszłości, przy różnych założeniach wyjściowych.
Rozdział 6 – SYSTEMY SPOŁECZNO-GOSPODARZCZE.
Pyt. 1 - Z jakich elementów składa się system gospodarczy ?
Strukturę systemu gospodarczego tworzą: A) sfera realna, czyli: - geograficzna przestrzeń gospodarki krajowej, - rozpoznane zasoby naturalne, - wytworzona przez ludzi materialna baza produkcji (budowle, maszyny, linie komunikacyjne itp.), a także zmagazynowane dobra konsumpcyjne i produkcyjne. - ludność i zmiany w jej strukturze - materialna i niematerialna działalność gospodarcza, obejmująca proces wytwarzania dóbr i usług konsumpcyjnych i produkcyjnych, rzeczowe, finansowe i osobowe czynniki wytwórcze zaangażowane w produkcji, formy nierównowagi w gospodarce (inflacja, niedobory, bezrobocie itp.) ; B) strefa regulacji obejmująca: - wzajemne oddziaływania decydentów i wykonawców zadań : normy prawne które są nakazami i zakazami zewnętrznymi, jak np. zasady podatkowe, przepisy celne, zasady kredytowania i obiegu pieniężnego, prawa i obowiązki pracowników i pracodawców ; normy wewnętrzne, czyli nakazy i zakazy moralne, którymi kierują się ludzie w swych decyzjach ekonomicznych, - organizacje, które prowadzą działalność regulacyjną oraz reguły postępowania tych organizacji.
Pyt. 2 - Co to znaczy że system ekonomiczny jest skuteczny ?
Tylko te systemy ekonomiczne są skuteczne które wykazują zdolność do realizacji celów gospodarowania, do których dążą społeczeństwa, jego grupy i jednostki.
Pyt. 3 - Jakie warunki musi spełnić system ekonomiczny, aby można było stwierdzić, że jest sprawny?
W praktyce wystarczającym warunkiem sprawności systemu ekonomicznego jest jego efektywność ekonomiczna w realizacji celów uczestników gospodarowania.
Pyt. 4 - Jakie elementy otoczenia systemu ekonomicznego mają istotny wpływ na jego skuteczność ?
Elementami takimi mogą być np.: surowy klimat, trudne warunki przyrodnicze, ale także majątek narodowy. Jeśli jest to majątek o skomplikowanej strukturze, dostarczający dóbr i usług służących zaspokajaniu podstawowych potrzeb, można nim zarządzać skutecznie przez pewien czas nawet ze szczebla ogólnokrajowego. Jednak w miarę powiększania się tego majątku, rozwoju techniki, technologii, kooperacji i wzrostu rzadkości zasobów wytwórczych kierowanie przez państwo traci cechy skuteczności i staje się hamulcem dobrobytu społecznego. Wzrasta natomiast znaczenie efektywności gospodarowania zasobami służącymi realizacji celów jednostkowych i wspólnych.
Pyt. 5 - Wymień i opisz typy systemów kierowanych przez państwo.
Z punktu widzenia narzędzi, za pomocą których realizowane są plany ogólnogospodarcze, należy wyróżnić planowanie imperatywne i planowanie indykatywne: Plany imperatywne wiążą się z opracowaniem scenariusza, adresowanego do poszczególnych organizacji gospodarczych, zawierającego informacje na temat : co produkować, ile, jak i dla kogo. Wymagają więc one użytkowania narzędzi administracyjnych opierających się na jawnym przymusie i przemocy. W przypadku planowania indykatywnego centralny ośrodek regulacji opracowuje natomiast dla siebie plan ogólnogospodarczy, zaś za pomocą regulatorów ekonomicznych mobilizuje uczestników gospodarowania do realizowania celów i zadań przez niego sformułowanych.
Pyt. 6 - Opisz cechy wolnego rynku i jego ułomności.
Wolny rynek jako jedyny sprawdzony system samoregulowalny, w przeciwieństwie do systemów regulowanych centralnie, wyklucza ingerencję centralną w gospodarce. Działalność organizacji gospodarczych, w ramach tego systemu, kształtuje się pod wpływem zewnętrznych - w stosunku do przedsiębiorstw - parametrów. W systemie samoregulowalnym występuje wyłącznie poziomy mechanizm koordynacji między uczestnikami rynku, oparty na odpłatności świadczeń. Horyzontalność powiązań sprawia, że mechanizmy rynku są produktem samodzielnych obserwacji, przewidywań, reakcji i negocjacji odbiorców i dostawców, bez udziału interwencji państwa lub innych, zewnętrznych wobec rynku, instytucji. Oznacza to nieobecność powiązań hierarchicznych i brak administracyjnych ograniczeń popytu i podaży (rozdzielnictwa i reglamentacji) oraz swobodne interakcje między popytem i podażą, czyli kształtowanie się cen na rynku. Ułomnością wolnego rynku jest brak zainteresowania takimi niedochodowymi sektorami jak oświata, służba zdrowia, kultura, komunikacja którymi zajmuje się administracja państwowa.
Pyt. 7 - Jakie są przyczyny niesprawności kierowania przez państwo ?
Na przeszkodzie skuteczności planowania ogólnogospodarczego pojawiły się w praktyce ograniczenia techniczne, poznawcze, informacyjne i emocjonalne. Ograniczenia techniczne są związane z faktem, że liczba wytwarzanych produktów w zależności od wielkości kraj waha się od kilku do kilkudziesięciu milionów. Niemożliwe jest nawet w warunkach rozwiniętej informatyki ustalenie przez centralnego planistę bez opóźnień czasowych rozmiarów produkcji, osobowych, technologicznych, rzeczowych i organizacyjnych środków realizacji zadań dla każdego produktu oraz rozdysponowanie tej produkcji. Ograniczenia poznawcze są integralnym elementem w warunkach rozwoju i wynikają po części z natury planowania, które zawsze dotyczy przyszłości. Stosunki ekonomiczno społeczne są z natury rzeczy mniej podatne na antycypacje ( przewidywanie przyszłości) niż świat zjawisk fizycznych. W miarę wzrostu obszaru tych stosunków, zdolność do antycypacji zwiększa się.
Pyt. 8 - Dlaczego w praktyce występują systemy z dualnym układem regulacji ?
Ponieważ stwarzają one szansę ograniczenia zakresu planu centralnego, umożliwiają poprawę terminowości planowania i trafności decyzji planistycznych, a także przyczyniają się do perspektywy planowania. Wszystko to sprzyja spełnieniu warunków skuteczności planowania, choć ich nie wyczerpuje. Jednocześnie ograniczenie zakresu bezpośredniej regulacji do minimum przyczynia się do spełnienia narzędziowego warunku skuteczności systemów regulacji, dzięki czemu system ekonomiczny funkcjonuje głównie na podstawie mechanizmu oddolnych sprzężeń popytowo-podażowych które jak wiadomo, lepiej odpowiadają różnorodności procesów realnych niż mechanizm odgórnych procesów dostosowawczych. Możliwa staje się wówczas kontrola regulacji pewnej, niewielkiej liczby zjawisk gospodarczych, w przeciwieństwie do zupełnie zawodzącej centralnej regulacji całokształtu procesów rozwojowych i ruchu okrężnego w gospodarce.
Pyt. 9 - Na jakich zasadach opiera się społeczna gospodarka rynkowa ?
Rynek jest podstawą ładu gospodarczego. Ponieważ jego mechanizmy są ukierunkowane na wspieranie sprawniejszych, efektywniejszych i silniejszych podmiotów, państwo powinno nie tylko dbać o zapewnienie warunków dla wolnej konkurencji, lecz również prowadzić odpowiednią politykę strukturalną, koniunkturalną, wzrostu, socjalną i podziału dochodów dla zapewnienia jakości życia odpowiadającej godności osoby ludzkiej. Urzeczywistnienie społecznych celów rozwoju wymaga funkcjonowania sprawnych mechanizmów rynkowych w ramach demokratycznych procedur tworzenia zasad zapobiegania i rozstrzygania konfliktów według powszechnie uznanych zasad sprawiedliwości społecznej. Rozstrzyganie konfliktów społecznych powinno zawsze dokonywać się na gruncie prawa i na podstawie umowy społecznej. Jej treścią powinny być społeczne cele rozwoju i podstawowe proporcje podziału dochodów pomiędzy pracowników, pracodawców, a także nie pracujących konsumentów. Wynegocjowane zasady w ramach umowy społecznej powinny być istotnym składnikiem aktywnej polityki gospodarczej państwa i jego programu rozwoju społeczno-gospodarczego. Realizacja tych programów nie powinna jednak naruszać reguł efektywności ekonomicznej.
MIKROEKONOMIA
Rozdział 2 – PIENIĄDZ W GOSPODARCE RYNKOWEJ
Pyt. 1 - Określ korzyści związane z pojawieniem się pieniądza.
Zanim pojawił się pieniądz, istniał tylko barter, który kosztował klientów wiele czasu i wysiłku. Pojawienie się pieniądza - pośrednika w wymianie towarów - eliminowało niedogodności wymiany barterowej. Przede wszystkim zwiększyła się wymiana towarów oraz znalezienie klientów zajmuje teraz znaczniej mniej czasu i wysiłku.
Pyt. 2 - Jak ewaluował pieniądz?
Pieniądz nie zrodził się wraz z wymianą towarową, lecz spontanicznie, dopiero na pewnym etapie jej rozwoju, gdy wymiana dóbr i usług przekształciła się w wymianę regularną. Powstanie pieniądza polegało na wyłonieniu takich towarów, które miały z punktu widzenia wymiany, zdolność spełniania funkcji ogólnego ekwiwalentu. Początkowo były to towary najczęściej występujące w obrocie i najchętniej przyjmowane, za które można było wymienić inne towary. Jednak większość ekwiwalentów miały różne wady: nietrwałość, niejednorodność, niepodzielność, uciążliwość przechowywania i przewożenia. Do towarów bez tych obciążeń należały metale (złoto srebro, żelazo, brąz, miedź). Ten który upowszechnił się zdobył wyłączność i utrwalił swą pozycje na szerszym terytorium. Stawał się pieniądzem, powszechnym ekwiwalentem. Wskutek rozwoju wymiany pojawiły się różne rodzaje pieniądza, aż do pojawienia się pieniądza symbolicznego (papierowego i bilonu) oraz pieniądza bezgotówkowego.
Pyt. 3 - Wymień oraz omów funkcje spełniane przez pieniądz w gospodarce.
MIERNIK WARTOŚCI - pieniądz jako miernik wartości wyraża wartość wszystkich towarów, wyrażoną w pieniądzu, która jest jego ceną. ŚRODEK CYRKULACJI WYMIANY - pieniądz jest tu akceptowany i poszukiwany po to aby mógł być użyty następnie do zakupu innych dóbr i usług. Pieniądz przekształca wymianę bezpośrednia w wymianę pośrednią - z udziałem pieniądza. ŚRODEK TEZAURACJI - Zadaniem pieniądza w tej funkcji jest przechowywanie rezerw wartości w czasie. Umożliwia to nabywanie za pieniądz większości towarów i usług także w przyszłości. ŚRODEK PŁATNICZY - Pieniądz w roli środka płatniczego, występuje przy spłacie wszelkich zobowiązań dłużnych. Wzrost znaczenia tej funkcji wiąże się z rozwojem kredytu, a w szczególności z rozwojem kredytowej wymiany towarowej.
Pyt. 4 - Jakim pieniądzem są SDR-y i ECU?
SDR-y - Specjalne Prawa Ciągnienia są pieniądzem istniejącym jedynie w postaci zapisów bankowych państw członkowskich Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Nie znajdują się w obiegu, nie mają własnej wewnętrznej wartości. Dokonanie płatności w SDR-ach polega na przepisywaniu w MFW odpowiedniej sumy z konta jednego kraju na konto drugiego. SDR jest obecnie koszykiem 5 walut (USD, DM, jena japońskiego, franka francuskiego, funta szterlinga), z których każda ma kurs określony w SDR. ECU - europejska jednostka walutowa. W Europejskim Systemie Walut ECU spełnia funkcję jednostki rozliczeniowej (miernika wartości), środka płatniczego między bankami centralnymi i składnika rezerw walutowych w poszczególnych krajach. ECU charakteryzuje się wysoką płynnością, małym ryzykiem kursowym oraz brakiem restrykcji w odniesieniu do stosowania jej w rozliczeniach.
Pyt. 1 - Co oznacza przesuwanie się wzdłuż krzywej popytu (lub podaży), a co przesuwanie się krzywej popytu (podaży) w lewo lub w prawo.
POPYT - reakcję rozmiarów popytu na zmianę ceny obrazuje przesuwanie się wzdłuż danej krzywej (rys 3.1). Gdy przesuwamy się wzdłuż danej krzywej popytu w dół - cena maleje, w górę - cena rośnie. Pod wpływem zmiany czynników determinujących popyt, następuje wzrost lub spadek wielkości popytu. Gdy przesuwamy krzywą popytu w prawo popyt rośnie, w lewo - popyt maleje.(rys.3.2) PODAŻ Przesuwanie wzdłuż krzywej podaży obrazuje zmiany rozmiarów podaży wzgl. ceny. Przesuwanie się wzdłuż krzywej podaży w prawo oznacza wzrost ceny, zaś przesuwanie się w lewo, cena się obniża.(rys.3.8). Zmiana podaży obrazuje przesunięcie krzywej podaży w prawo, gdy podaż rośnie, i w lewo gdy podaż spada. (rys.3.9)
Pyt. 2 - Jakie czynniki kształtują poziom elastyczności popytu?
O poziomie elastyczności cenowej popytu na poszczególne dobra decyduje wiele czynników : znaczenie poszczególnych dóbr i usług w procesie zaspakajania potrzeb. (Im bardziej podstawowy charakter mają dla procesów konsumpcji , im mniejsza możliwość rezygnacji z danego dobra , tym popyt na nie charakteryzuje się mniejszą elastycznością.) , od pozycji jaką w strukturze wydatków zajmuje dane dobro lub usługa , uzależniona jest również od możliwości substytucji dobra przez inne (im możliwości większe tym poziom elastyczności wyższy) , od wysokości ceny (popyt na dobra których ceny są wyższe charakteryzuje wyższą elastycznością) , od czasu, w którym elastyczność badamy.
Pyt. 3 - Od czego zależy podaż i jakie czynniki wpływają na jej elastyczność?
Podaż uzależniona jest od : kosztów produkcji (ich wzrost przy niezmienności cen rynkowych i innych czynników, zniechęca producentów do zwiększenia produkcji) , zmiany cen zasobów niezbędnych do produkcji (wzrost cen materiałów, bądź ich obniżka) , zmiany cen dóbr pokrewnych spowodowane występowaniem związków substytucji i komplementarności między produktami. Na zmianę podaży wpływają następujące czynniki : warunki naturalne, import eksport i inwestycje.
Pyt. 4 - Czym różni się elastyczność łukowa popytu lub podaży od elastyczności punktowej?
Elastyczność łukowa podaży określa relatywną (procentową) zmianę wielkości podaży na skutek zmiany ceny o 1%, zawartej w pewnym przedziale. Jeśli ten przedział jest odpowiednio duży, elastyczność łukowa jest wielkością charakteryzującą całą krzywą podaży. Elastyczność punktowa wyznaczona w sposób geometryczny (znana jest formuła funkcji podaży) określa poziom elastyczności w każdym punkcie krzywej przy założeniu nieskończenie małych zmian ceny. W każdym punkcie krzywej podaży jest ona inna. Przy wysokim poziomie cen ,elastyczność punktowa podaży jest niska.
Wzór elastyczności cenowej podaży:
Elastycznością popytu nazywamy relację wyrażonej w procentach zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany czynnika, który tę zmianę wywołał. Elastyczność cenowa popytu w każdej części krzywej jest inna. Aby określić elastyczność przeciętną dla łuku, cenę i wielkość popytu wyrażamy jako średnie arytmetyczne skrajnych ich wielkości. Wzór ten mówi nam o ile procent przeciętnie zmieni się wielkość popytu, gdy cena zmieni się o 1%. Współczynnik ten określa całą krzywą popytu. Przyjmując że zmiany ceny mogą być nieskończenie małe (krzywa popytu jest funkcją ciągłą ) możemy określić elastyczność popytu w każdym punkcie krzywej. Każdy punkt na krzywej popytu charakteryzuje się innym poziomem elast. punktowej. Z ekonomicznego punktu widzenia elast. punktowa określa stopień reakcji wielkości popytu na zmianę ceny przy różnych jej poziomach. Wysokiemu poziomowi cen odpowiada wysoka elastyczność. Gdy poziom cen obniża się elast. punktowa spada.
Pyt. 6 - Omów możliwe warianty procesów dostosowawczych na rynkach płodów rolnych.
Rynek płodów rolnych charakteryzuje się opóźnioną reakcją producentów na ceny. Proces dostosowawczy w takich warunkach wyjaśnia „model pajęczyny”. Jeżeli rynek jakiegoś produktu rolnego został wytrącony ze stanu równowagi E przy cenie pe do punktu E1 i do wyższej ceny p1 przy wielkości popytu i podaży q1 to wysoka cena skłoni producentów w roku następnym do zwiększenia produkcji do poziomu q2. Przy cenie p1 następuje nadwyżka wielkości podaży nad wielkością nad popytu co spowoduje obniżenie ceny do poziomu p2 a także wzrost popytu i ustalenie chwilowego stanu równowagi w punkcie E2. Znaczne obniżenie ceny skłoni producentów do zmniejszenia produkcji do poziomu q3.Teraz pojawi się niedobór wielkości podaży względem wielkości popytu w wyniku którego cena wzrośnie do poziomu p3 w nowym punkcie równowagi E3. Opisany procent będzie trwał tak długo aż cena oraz rozmiary popytu i podaży powrócą do pierwotnego stanu równowagi w punkcie E. Będą tu występować tłumione oscylacje. Rynek powraca do równowagi tylko wtedy gdy elastyczność popytu jest większa od elastyczności podaży a więc gdy ich stosunek jest większy od jedności. Oscylacje cen i ilości stają się coraz mniejsze i w konsekwencji rynek osiąga stan równowagi. Podobny proces dostosowawczy będzie wtedy gdy wahania cen i ilości są z roku na rok jednakowe. W tym przypadku rynek nigdy nie powraca do wyjściowego stanu równowagi E lecz występują na przemian chwilowe stany równowagi w punktach E1 i E2.Występuja tu oscylacje o stałych amplitudach gdy elastyczności są równe. Możliwy jest też taki przebieg procesu dostosowawczego gdy wahania cen i ilości charakteryzują się rosnącą amplitudą-oscylacje wybuchowe. Elast. popytu jest mniejsza niż podaży
Rozdział 4 – TEORIA ZACHOWANIA GOSPODARSTWA DOMOWEGO
Pyt. 1 - W jaki sposób gospodarstwo domowe powiązane jest z życiem gospodarczym?
O uczestnictwie gospodarstw domowych w procesach gospodarczych świadczą dwie podstawowe funkcje spełniane przez gospodarstwa domowe. Po pierwsze gosp. domowe są nabywcami dóbr i usług dostarczanych przez przedsiębiorstwa i instytucje. Występuje tu przepływ strumienia dóbr i usług z przedsiębiorstw do gosp. domowych i strumienia płatności z gosp. domowych do przedsiębiorstw. Druga funkcją jest dostarczanie czynników wytwórczych dla przedsiębiorstw i instytucji oraz przepływ dochodów do gosp. domowych.
Pyt. 2 - Jakie przesłanki kształtują popyt gospodarstwa domowego?
Wpływ na popyt gosp. domowego ma zdecydowanie użyteczność, czyli przyjemność, satysfakcja konsumenta z używania dóbr i usług. Drugą przesłanka nie mniej ważną jest koszt, który obejmuje nie tylko cenę zakupu, ale także koszty związane z użytkowaniem i poszukiwaniem.
Pyt. 3 - Co oznacza stan równowagi konsumenta?
Jest to stan stabilności zwyczajów nabywczych konsumenta. Konsument osiąga stan równowagi przez zwiększanie zakupów dobra lub usługi do takiej ilości przy której użyteczność krańcowa ostatniej zakupionej jednostki zrówna się z poziomem jej kosztu.
Pyt. 1 - Przedstaw istotę działania prawa wydajności proporcjonalnej i nieproporcjonalnej.
Prawo wydajności nieproporcjonalnej : to założenie że kolejnym nakładom zmiennych czynników wytwórczych towarzyszą nieproporcjonalne zmiany w przyrostach produkcji ( spełnione to jest dla krótkiego okresu , oraz gdy nie wszystkie czynniki lub technika produkcji są zmienne.). Prawo wydajności proporcjonalnej : proporcjonalnie do przyrostu nakładów czynników wytwórczych następuje również przyrost całkowitej produkcji w takim samym stopniu.
Pyt. 2 - Jakie znaczenie dla producenta ma znajomość produkcyjności krańcowej czynników produkcji?
Producent będzie powiększał zatrudnienie danego zmiennego czynnika produkcji tak długo , jak długo produkcyjność krańcowa będzie rosnąca , ponieważ w tej fazie wzrost produkcji całkowitej jest więcej niż proporcjonalny w stosunku do wzrostu nakładów . Opłacalne jest zwiększanie zatrudnienia do punktu zrównania się jego krańcowej produkcyjności z ceną , przekroczenie tego punktu oznacza że przyrost kosztów będzie większy od przyrostu wartości produkcji.
Pyt. 3 - Jakie związki i zależności występują między produkcyjnością całkowitą , przeciętną i krańcową przy działaniu prawa wydajności nieproporcjonalnej i proporcjonalnej ?
Dla wydajności nieproporcjonalnej : A) gdy produkcyjność przeciętna wzrasta produkcyjność krańcowa jest większa od przeciętnej ; B) gdy produkcyjność przeciętna zmniejsza się produkcyjność krańcow...
WSCiL