FRANCJA
System szkolnictwa francuskiego opiera się na kilku fundamentalnych zasadach, sformułowanych już w trakcie Rewolucji Francuskiej (1789 r.), a prawnie wprowadzonych w latach 1881-1889 przez IV i V Republikę i ostatecznie wpisanych do francuskiej Konstytucji z 4.10.1958 r. cyt.: „l’organisation de l’enseignement public obligatoire, gratuit et laïc à tous les degrés est un devoir de l’Etat”. Obecna organizacja szkolnictwa we Francji oprócz zasady jednolitości, obowiązkowości, bezpłatności i świeckości systemu edukacyjnego zapewnia swobodę wyboru pomiędzy oświatą publiczną i prywatną oraz neutralność pod względem politycznym i ideowym programu nauczania.
Imigranci
Integracja bezpośrednia ze wsparciem
językowym
Tworzenie osobnych grup/klas (specjalny
program ze wsparciem językowym)
Z założeń pracy przedszkola jako instytucji, zawartych w programach
wychowania przedszkolnego, wynika, że przedszkole
ma tworzyć sprzyjające warunki do prawidłowego rozwoju
dziecka – wspomagać i stymulować ten rozwój we wszystkich
dziedzinach, wykorzystując wrodzony potencjał i możliwości
rozwojowe dziecka, jak również kompensować skutki trudnych
warunków życiowych.
Instytucjonalne wychowanie przedszkolne powinno między
innymi sprzyjać ogólnemu rozwojowi małego dziecka, zapobiegać
ewentualnym nieprawidłowościom w tym zakresie, jak też
korygować wszelkie zaburzenia.
Kształcenie kadr pedagogicznych dla systemu oświatowego Francji odbywa się na poziomie szkolnictwa wyższego. Okres nauki podzielony jest na dwa etapy i trwa minimum cztery lata:
a) etap I - minimum dwa lata studiów wyższych z dowolnej dziedziny na uniwersytetach lub szkołach pomaturalnych;
b) etap II – dwa lub trzy lata w szkołach pedagogicznych.
Kadrę przedszkoli przygotowują szkoły pedagogiczne dla nauczycieli przedszkoli. Rekrutacja odbywa się na podstawie egzaminu konkursowego, konkursowego wyniku którego przyjęci na I rok studiów otrzymują tytuł uczeń-nauczyciel oraz odpowiednie stypendium przez dwa lata nauki. Jednocześnie słuchacze zobowiązani są aktem prawnym do pracy w zawodzie nauczycielskim w wyznaczonych placówkach oświatowych przez minimum 10 lat od chwili ukończenia studiów.
Za rekrutację nauczycieli, szkolenie i zwalnianie odpowiadają we Francji władze państwa. Nauczyciele
są pracownikami publicznymi i cieszą się szacunkiem społecznym. Na początku lat 90-tych znacznie
podwyższono wymagania odnośnie wykształcenia nauczycieli przedszkolnych, ale także zmieniono
program. Dawniej instituteurs zostawali absolwenci szkoły średniej, którzy przeszli 2-letnie szkolenie
w kolegium nauczycielskim uwzględniające specyfikę wczesnego nauczania dzieci
. Obecnie, aby
zostać nauczycielem należy skończyć 3-letnie studia wyższe, a następnie zdać egzamin państwowy.
Do egzaminu można podejść po skończeniu kursu przeprowadzanego przez ośrodek kształcenia nauczycieli (Institut Universitaire de Formation des Maîtres) bądź przygotować się indywidualnie.
Egzamin składa się z części pisemnej – (francuski, matematyka, nauki ścisłe, sztuka), praktycznej
(sport) i ustnej. Jest on dosyć trudny i wielu kandydatów na nauczycieli go nie zdaje. Ci, którym się
to uda, rozpoczynają 18 miesięczny kurs (ok. 450 godzin) przygotowujący do nauki dzieci w wieku 2-
11 lat kończący się uzyskaniem tytułu professeurs des écoles. Kurs ten ma charakter bardziej
akademicki niż pedagogiczny, zdaniem ekspertów z OECD (2006) bardzo mało miejsca poświęca się
w nim na specyfikę rozwoju i uczenia małych dzieci. Ośrodek kształcenia nauczycieli ma swobodę
w organizowaniu kursów nauczycielskich, ale musi uwzględniać podstawę programową zatwierdzoną
przez Ministerstwo Edukacji, w skład której wchodzi filozofia, historia edukacji, socjologia,
psychologia, nauczane przedmioty (francuski, matematyki, nauki ścisłe, technika, sport, sztuka,
muzyka), przygotowanie do czynności administracyjnych i specjalistyczne kursy np. praca
w przedszkolu. W drugim roku nauczyciele mają 8-12 tygodni praktyk w szkołach i przedszkolach
Liczba dostępnych miejsc na szkoleniach dla przyszłych nauczycieli uzależniona jest od przewidywanej
liczby wakatów
W całej swojej karierze nauczyciele mają prawo do 36 tygodni szkolenia (większość
szkoleń przeprowadzana jest w pierwszych latach). Nauczyciele mogą wybierać rodzaj szkolenia,
w którym chcą uczestniczyć. Interesy nauczycieli przedszkoli reprezentuje samorząd zawodowy
Association générale des institutrices et instituteurs des écoles maternelles publiques, który corocznie
organizuje konferencje oraz różne szkolenia dla swoich członków84
. Od 1992 nauczycieli wspierają
pracownicy gminni, którzy legitymują się certyfikatem w zakresie wczesnego dzieciństwa, zwani
ATSEM (agent territorial specialisé des écoles maternelles). Pomagają oni w przeprowadzaniu zajęć
oraz przy czynnościach związanych z toaletą czy sprzątaniem. Pracownicy ci opłacani i powoływani są
przez burmistrza, ale podlegają dyrektorowi przedszkola85
Since the reform of initial teacher training implemented at the start of the school year 2010/2011, in order to be recruited, first- and second-degree teachers must hold a Master’s degree (5 years of higher studies) and have passed one of the competitive teaching examinations (CAPES, CAPEPS, Agrégation, etc.). Before the reform, CAPES and CAPET examinations were open to holders of a Bachelor’s degree, and the Agrégation to anybody who had completed the first year of a Master’s degree. Students who have obtained their Master’s degree and those who have passed one of the competitive teaching exams become “trainee teachers” and, during their first year of teaching, benefit from a support and vocational training system acting as an extension of their initial training.
Zapisy do przedszkola
Zapisy do l’ecole maternelle prowadzone są w dwóch etapach przez merostwo (tj. urząd miasta bądź dzielnicy) oraz wybraną przez rodziców szkołę. Przy zapisie dziecka do przedszkola publicznego merostwo sugeruje rodzicom rejonową, najbliższą miejsca zamieszkania l’ecole maternelle, gdzie rodzice ostatecznie składają wymagane dokumenty. Zapisy do przedszkoli prywatnych odbywają się bezpośrednio w wybranej przez rodziców placówce oświatowej. Francuskie przedszkole publiczne jest bezpłatne również dla dzieci obcokrajowców, jedynym warunkiem zapisu do przedszkola jest zamieszkiwanie dziecka we Francji.
Program nauczania w école maternelle jest jednolity w całym kraju. Organizację i funkcjonowanie
przedszkoli reguluje Code de l’Éducation. Nadzór nad przestrzeganiem podstawy programowej
sprawuje Narodowa Inspekcja Edukacji (Inspecteur de l’éducation nationale). Podstawa programowa
koncentruje się na pięciu obszarach: (1) język mówiony i wprowadzenie do pisania, (2) uczenie się
współpracy, (3) wyrażanie myśli i emocji za pomocą ciała, (4) odkrywanie świata, (5) wyobraźnia,
uczucia i tworzenie. Proces nauczania w przedszkolu i szkole stanowi jedną całość – trwa 3 lata
i obejmuje rok przedszkola i 2 lata szkoły podstawowej.
Program określa także jakie kompetencje
dziecko powinno posiadać kończąc przedszkole
Podstawa programowa podkreśla wagę budowania
partnerskiej relacji z rodzicami, informowania o postępach i wyzwaniach.
The following are characteristics of an effective French immersion Kindergarten classroom:
linguistically rich décor with French vocabulary supported by pictures and objects covering the walls;
easy accessibility to French books, videos, music and games;
We Francji obserwowało się stały postęp w rozwoju form zintegrowanych. Od początku lat sześćdziesiątych działa Krajowy Związek Stowarzyszeń Rodziców Dzieci Nieprzystosowanych (UNAPEI), który doprowadził w 1975 roku do legalizacji ustawy o prawie dzieci niepełnosprawnych do nauki w normalnym środowisku szkolnym jako jednej z możliwości realizowania prawa do nauki.
We Francji w 1992 roku wprowadzono program specjalnych stref edukacyjnych (zones d’éducation
prioritaire – ZEP). ZEP wyznaczane są na podstawie stopy bezrobocia, ubóstwa oraz udziału
imigrantów wśród społeczności. Szkoły i przedszkola zlokalizowane w takich strefach otrzymują
dodatkowe środki na prowadzenie mniejszych klas, zwiększenie dodatków motywacyjnych dla
nauczycieli oraz szkolenia. Obecnie jest 890 specjalnych stref edukacyjnych z czego większość mieści
się w dużych miastach. W strefach gdzie 20% stanowią dzieci imigrantów zazwyczaj otwiera się grupy
przedszkolne dla 2-latków. Odkąd francuscy naukowcy udowodnili, że dwuletnie dzieci z biednych
środowisk uczęszczające do przedszkola zyskują w późniejszych etapach edukacyjnych, podejmowany
jest wysiłek objęcia wychowaniem przedszkolnym jak największej liczby 2-latków78
.
W odróżnieniu od Szwecji i Włoch, we Francji nie ma długiej tradycji we włączaniu dzieci ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w główny nurt edukacji. Dziś połowa dzieci ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi uczęszcza do przedszkoli. W przedszkolach zatrudnieni są asystenci,
których zadaniem jest pomoc dzieciom w uczestnictwie w zajęciach. Wyrównywaniu szans służy
również zatrudnianie w każdym przedszkolu nauczyciela odpowiedzialnego za dzieci ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi. Od nauczycieli oczekuje się respektowania ojczystego języka i kultury
dziecka, ale też kładzie się nacisk na zasymilowanie z francuską kulturą79
System edukacji we Francji przewiduje możliwość wcześniejszego rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej przez najzdolniejszych pięciolatków oraz opóźnienia startu szkolnego dla uczniów, którzy w chwili ukończenia szóstego roku życia nie są jeszcze w pełni przygotowani do rozpoczęcia nauki. Decyzja taka jest uzależniona od wspólnej opinii lekarza, psychologa, nauczyciela i rodziców, a także od wyników dziecka uzyskanych podczas nauczania przedszkolnego.
Najzdolniejsi uczniowie mają możliwość „przechodzenia” z klasy niższej do klasy wyższej, a dla uczniów z trudnościami w nauce, francuski system edukacji przewiduje indywidualny program, dostosowany do możliwości dziecka, tak zwany PPRE (Programme personnalisé de réusssite éducative), który prowadzony jest przez zespoły reedukacyjne w szkole lub poradniach wychowawczych.
zeby dziecko moglo pojsc do przedszkola musi byc bez pieluchy w dzien, jesli nie potrafi sie wysikac do ubikacji bez pieluchy, nie przyjma dziecka
wyzywienie, maluch je sniadanie w domku, potem kolo 10tej w przedszkolu maja przerwe na sok, we FR weszla ustawa o zaprzestaniu podawania jedzenia miedzy posilkami, za to dzieci pija soki owocowe na ktore rodzice placa skladki dwa razy w roku (u mnie to 15euro na rok)
obiad jak pisalam to stolowka lub dom, przy czym przerwa obiadowa trwa ok 1.5godz.
Maluchy i srednia grupa tzn 3/4 latki po poludniu troszke sie bawia i maja drzemke. Dzieci ktore nie sypiaja po poludniu tez sie klada i odpoczywaja. Przedszkole konczy sie o 16.30 wtedy albo odbierasz dziecko albo, jesli pracujesz, idzie ono na swietlice (tak samo moze byc rano) ktora jest platna
We Francji inspektorzy académie co roku określają średnią liczbę dzieci w klasach w swoich
département i mogą wyznaczyć maksymalną liczbę dzieci w klasie zgodnie z własnymi kryteriami.
Mimo braku uregulowań do klasy nadzorowanej przez profesora w szkole, do której należy agent territorial spécialisé
d'école maternelle (ATSEM), uczęszcza średnio 26 uczniów.
FRANCJA – tak
Jednakże wymagana długość tego stażu bywa różna (rys. D39). W kilku państwach warunek ten uzupełnia
jeden lub kilka innych.
W Belgii (Wspólnota Francuska i Wspólnota Niemieckojęzyczna), Republice Czeskiej,
Estonii, Hiszpanii, Francji (w szkołach średnich), Włoszech, Austrii, Polsce, Słowenii i Liechtensteinie osoby
ubiegające się o stanowisko dyrektora szkoły muszą wcześniej pracować jako nauczyciele i przejść
specjalne szkolenie.
W 12 państwach przyszli dyrektorzy mają obowiązek ukończenia specjalnego szkolenia dla dyrektorów
szkół.
We Francji osoby, które
pomyślnie przeszły egzamin konkursowy dla kadry zarządzającej, odbywają dwustopniowe szkolenie, a po
jego ukończeniu otrzymują stałą posadę.
Specjalne szkolenia dla dyrektorów szkół we wszystkich państwach zawierają elementy kształcenia
pedagogicznego, administracyjnego oraz związane z zarządzaniem zasobami szkolnymi, w tym finansami.
Staż pracy w nauczaniu i szkolenie na dyrektora
Szkolnictwem i wychowaniem kierują we Francji różne ministerstwa. Związane jest to z tym, że prawie każdy resort prowadzi własną politykę edukacyjną, powołując odpowiednie placówki szkolne. Najważniejszą rolę odgrywa jednak Ministerstwo Edukacji Narodowej, którego zarządzenia przekazywane są do wykonywania władzom regionalnym, działającym w okręgach, czyli akademiach, w departamentach i w poszczególnych szkołach. Obszar kraju podzielony jest na 27 okręgów szkolnych, czyli akademii. Na ich czele stoją rektorzy. W głównym mieście każdego departamentu urzęduje przedstawiciel rektora i ministra. Jest nim inspektor akademii, kierujący w departamencie wszystkimi urzędami zależnymi od Ministerstwa Edukacji. Do jego zadań należy także mianowanie dyrektorów przedszkoli, szkół elementarnych, szkół średnich pierwszego i drugiego stopnia działających na terenie departamentu. Funkcja dyrektora szkoły stanowi ostatni szczebel drabiny systemu oświatowego.
Francja ma długa tradycję w monitorowaniu jakości pracy przedszkoli. Zadaniem inspektorów
(inspecteur d’académie) jest ustalanie polityki edukacyjnej dla szkół podstawowych i przedszkoli.
Inspektorzy organizują również rozwój zawodowy nauczycieli, a co 3 do 4 lata przeprowadzają także
ewaluację każdego nauczyciela90
We Francji ewaluacji podlegają także dzieci. Określone są kompetencje, jakie powinno posiadać
dziecko kończące przedszkole. Innym narzędziem ewaluacji dzieci jest prowadzony przez nauczycieli
notatnik o postępach każdego dziecka, który ma służyć zidentyfikowaniu dzieci ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi
Centralizacja école ...
szalin1