HURAGANY.pdf

HURAGANY, CYKLONY I TAJFUNY

Podmuchy śmierci w tropikach

Huragany, cyklony i tajfuny to zjawiska, które budzą grozę i fascynują zarazem. Te tropikalne wichury

osiągają prędkości dochodzące do 350 km/h. Zwykle powstają na oceanach i niosą około dwóch

miliardów ton pary wodnej, tworzącej gęste chmury i ulewne deszcze. Mimo, iż można je przewidzieć,

ciągle powodują ofiary w ludziach oraz ogromne straty materialne.

Dlaczego wieje?

Huragany, które swą nazwę zaczerpnęły od hinduskiego

boga wiatrów Hurakana w zależności od miejsca występowania

nazywane są cyklonami bądź tajfunami. Wieją w tropikach, a

zwłaszcza w północno-wschodniej części Pacyfiku oraz na

obszarze zachodniej części Oceanu Atlantyckiego, a także na

Karaibach. Ogrzana woda oceaniczna paruje, a następnie

unosi się ku górze, gdzie błyskawicznie jest schładzana.

Różnica temperatur oraz skraplana para wodna, tworzy gęste

chmury oraz duże ilości energii, która napędza rozwój

huraganów. Moc wyzwalana przez silny huragan porównywana

jest do tej jaką w ciągu 20 lat zużywają mieszkańcy

Hongkongu. Huragany - zgodnie z siłą Coriolisa - na półkuli

południowej wirują w kierunku zgodnym ze wskazówkami

zegara, natomiast na półkuli północnej odwrotnie. Siłę huraganu mierzy się w skali Beauforta lub Saffira-

Simpsona. Tropikalne wichury zwykle trwają kilka dni, jednakże niekiedy pustoszą dane terytorium nawet przez

tydzień.

Ludzkie oblicza huraganów

Początkowo huragany oznaczano literami greckiego alfabetu. Kiedy jednak liter zabrakło zaczęto nadawać

im imiona ludzkie. Zwyczaj ten zapoczątkował australijski meteorolog Clement Wragge, który wpadł na

kontrowersyjny pomysł nazywania huraganów imionami znanych polityków. Pomysł ten znalazł swój finał w

sądzie, gdyż establishmentowi nie spodobało się to rozwiązanie. Wówczas Clement postanowił nazywać

huragany imionami żon ów polityków. Zwyczaj nadawania huraganom ludzkich imion uległ popularyzacji po II

wojnie światowej - głównie za sprawą amerykańskich mediów - i trwa po dziś dzień. Jednak oficjalne pozwolenie

na nadawanie huraganom ludzkich imion Towarzystwo Meteorologiczne wydało dopiero w 1952 r.

Dmące koszmary

W 1737 r. największe ówcześnie miasto Indii Kalkutę

nawiedził cyklon - bo tak nazywa się huragany w tej części świata

- który nadszedł znad Zatoki Bengalskiej i w kulminacyjnym

momencie osiągnął prędkość 200 km/h. Towarzysząca mu ulewa

oraz wysoka fala pochłonęła ok. 300 tys. ofiar.

Natomiast w 1900 r. na Galveston w Teksasie uderzył

największy huragan w historii Ameryki. Nawałnica przemieszczała

się z prędkością 217 km/h, gnając przed sobą fale wysokości 7 m.

Huragan zabił 12 tys. ludzi, a straty oszacowano na 20 mln

dolarów.

Najtragiczniejszy w minionym stuleciu był jednak bilans

cyklonu, który w 1970r. z prędkością 240 km/h uderzył na

Bangladesz. Nie ma jednoznacznej oceny liczby ofiar, ale szacuje się, że cyklon ten zabił ok. 300 tys. ludzi.

Prawdopodobnie drugie tyle zgięło w wyniku głodu i epidemii, którą wywołały zanieczyszczona woda oraz

rozkładające się zwłoki. Równiny Bangladeszu ponownie były areną kataklizmu w 1991r., gdy pędzący 230 km/h

cyklon zmiatał z powierzchni ziemi całe wioski, pochłaniając 250 tys. ludzkich istnień. Ponad 10 milionów osób

zostało wtedy bez dachu nad głową.

Niszczycielskiej mocy huraganu doświadczyli również mieszkańcy Hondurasu. W 1974 r. cyklon zwany "Fifi"

zabił 11 tys. osób oraz zniszczył 600 tys. domów. Najbardziej ucierpiało miasto Cruz Laguna, które całkowicie

zalała woda. Ponad 18 tys.m2 lądu przykryła sześciometrowa warstwa mułu.

W ostatnich 15 latach zdarzyły się aż trzy silne huragany, które statystycznie występują raz na 100 lat.

Gigantyczny huragan "Gilbert" w 1988 r. z prędkością 320 km/h zaatakował Karaiby zabijając 350 osób, a 750

tys. pozbawiając domu. Wiejący wiatr wyrywał drzewa z korzeniami oraz przewracał wieże kościelne i pociągi.

Strefa deszczu "Gilberta" rozciągała się na 1000 km. Straty oszacowano na 10 mld dolarów. Jednak najdroższym

okazał się huragan "Andrew", który w 1991 roku naraził Florydę na szkodę 25 mld dolarów. Trzy lata później

tajfun "Fred" zdewastował Chiny. Eksperci uznali, że "Fred "był najgorszym tajfunem od 160 lat.

Technika ujarzmia huragany

Najważniejszy dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi żyjących w obszarze zagrożenia huraganami jest

system wczesnego ostrzegania. Dziś, dzięki komputerom, znakomitej łączności i satelitom problem huraganów

wydaje się być rozwiązany. Żaden silniejszy wiatr nie ujdzie uwadze meteorologów, którzy analizując materiały

nadesłane z kosmosu oraz od stacji badawczych wyprzedzają nadejście huraganów o co najmniej dobę, dając

tym samym czas na zabezpieczenie domów i ewakuację z zagrożonego terenu. Niestety wiedza o nadejściu

huraganu nie pozwala całkowicie uniknąć strat materialnych przez niego wywoływanych.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: