Jak wycenić swoje zdjęcia?
Fotografia to dla wielu osób hobby, a bycie amatorem, to sięgając do źródłosłowu, po prostu robienie tego co się lubi. Zdarza się jednak tak, że przypadek, znajomości, czy też długoletnie inwestycję w swoje umiejętności i kontakty, owocują zleceniem fotograficznym. W tym momencie nie ma większego znaczenia, czy jest się profesjonalistą, czy też amatorem. Od kiedy podpisujesz swoje zdjęcia imieniem i nazwiskiem – jesteś fotografem, bo bierzesz osobistą odpowiedzialność za to co tworzysz. Od momentu zaś, gdy niezależnie od warunków, osiągasz powtarzalne wyniki, na możliwie wysokim poziomie technicznym i estetycznym – jesteś profesjonalistą. Jeżeli czujesz więc, że twoje umiejętności zapewniają taką powtarzalność i poziom, nic nie stoi na przeszkodzie by brać za to pieniądze. Pozostaje pytanie ile?
Związek Polskich Artystów Fotografików opracował “Tabele Wynagrodzeń – stawek minimalnych honorariów autorskich za wykorzystanie fotografii”. Tabele te stosuje się do utworów fotograficznych będących przedmiotem prawa autorskiego (ust. 2 art. 1 “Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych”), czyli zarówno do utworów zawodowych fotografów, jak i amatorów, niezależnie od tego, czy są członkami Związku Polskich Artystów Fotografików (lub innych związków twórczych), czy nie są.
· Tabele minimalnych wynagrodzeń
· Inne stawki
Dla wielu fotografów, nawet tych pracujących zawodowo, stawki te są miłym dla oka, ale najczęściej nieosiągalnym wzorcem. Wielu też fotografów zamiast udzielać licencji, po prostu przekazuje pełne prawa majątkowe do wykonanych w ramach zlecenia zdjęć (czasami tak jest łatwiej, ale tym bardziej powinno to oznaczać odpowiednio wysokie stawki). Pomijając też fakt, że znakomita większość zleceniodawców nie potrafi w pełni docenić warsztatu fotograficznego (szczególnie tych niezwiązanych z fotografią, reklamą, czy drukiem) oraz to, że często trzeba się godzić na stawki ledwo zapewniające jakikolwiek zysk (aby zapewnić sobie zlecenie), to warto pamiętać, że za wiedzę i umiejętności należy się godziwa zapłata.
Jeżeli stawki ZPAF są dla klienta nie do przyjęcia, to w myśl dobrowolności umów zawsze można powiedzieć “To są obowiązujące w Polsce stawki za zlecenia fotograficzne, ale jak dla Pana to obniżę je o 50%”. Pamiętajcie jednak, że żądając stanowczo za mało, psujecie rynek, na którym sami chcecie zarabiać. Raz zaniżoną cenę trudno podnieść, a i utwierdza ona zleceniodawców w przekonaniu, że nawet 100zł jak za sesję na cyfrowym aparacie, wykonaną przez dorabiającego sobie studenta, to i tak za dużo. Pamiętajcie więc, żeby wasza cena obejmowała chociaż w minimalnym stopniu następujące elementy:
Cena usługi fotograficznej =
+ koszty materiałów (oczywiste, szczególnie w fotografii analogowej)
+ koszty amortyzacji sprzętu (w końcu to wy kupiliście aparat i osprzęt za kilka tysięcy złotych)
+ koszty robocizny (warto zadać sobie pytanie, ile warta jest każda godzina waszych umiejętności, czasu spędzonego z klientem i na obróbce zdjęć, dojazdów, przygotowań, czynności dodatkowych)
+ inne koszty (dojazd, nocleg, wynajem studia).
Po podliczeniu może się okazać, że zadowolicie się kwotą niższą niż proponowana przez ZPAF i nie ma w tym nic złego. Jeżeli jednak wykonujecie zlecenie komercyjne, a wasza fotografia będzie wykorzystana np. w broszurze, na plakacie, czy na stronie www, to zadajcie sobie pytanie, jak drobnym ułamkiem ceny druku będzie cena waszej fotografii oraz ile zarobi na niej klient, biorąc pod uwagę, że bez niej nie osiągnąłby takiego samego przekazu informacyjnego, czy też promocyjnego. Jak już się nad tym zastanowicie, uświadomcie to klientowi i nie bójcie się negocjować. Powodzenia.
Tabele Wynagrodzeń - stawek minimalnych honorariów autorskich za wykorzystanie fotografiizostały zatwierdzone 26 lipca 2001 przez Komisję Prawa Autorskiego powołaną przez Ministra Kultury i Sztukiw myśl Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 108 ust. 3). Zgodnie z art. 109 tej Ustawypostanowienia umowne mniej korzystne dla twórców niż wynikałoby to z Tabel, o których mowa w art.108 ust.3,są nieważne, a ich miejsce zajmują odpowiednie postanowienia tych Tabel. Oznacza to, że strony nie mogą skutecznieokreślić w umowie wynagrodzenia niższego niż wynikające z Tabel.Mogą natomiast uzgodnić wynagrodzenie wyższe, gdyż Tabele określają wynagrodzenie minimalne.
Tabele dotyczą wszystkich utworów fotograficznych. Utwór fotograficzny został wyszczególniony w ust. 2 art. 1 Ustawyo prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tabele stawek minimalnych stosuje się do utworów fotograficznychbędących przedmiotem prawa autorskiego, czyli zarówno do utworów zawodowych fotografów jak i amatorów,niezależnie od tego czy są członkami Związku Polskich Artystów Fotografików (lub innych związków twórczych)czy nie są.
Wszystkie kwoty w PLN!
1. Dzienniki, tygodniki
2. Czasopisma ilustrowane, dodatki (wykorzystanie nie reklamowe)
3. Czasopisma branżowe, pracownicze, dla członków organizacji, klubów, informacje o imprezach, programy(teatr, TV, itp.), broszury informacyjne (bez charakteru reklamowego)
4. Komunikacja społeczna (public relation), działania marketingowe (użycie do prezentacji DEMO)
5. Książki, albumy, katalogi wystaw
6. Encyklopedie, masowe poradniki ilustrowane, leksykony
7. Książki szkolne, periodyki naukowe
8. Zeszyty szkolne, bloki rysunkowe, notatniki
9. Wystawy, publiczne prezentacje
10. Prezentacje ze wszystkich nośników
11. Zwielokrotnianie i wprowadzanie do obrotu w ramach utworu audiowizualnego (nośniki: CD, DVD kaseta VIDEO)
12. Płyty CD, DVD, audio-video, kasety (MC)
13. Puzzle, karty do gry, obrazki do zbierania, naklejki, znaczki pocztowe
14. Opakowania, etykiety, karty bankowe, telefoniczne, bilety komunikacyjne, boarding passitp.
15. Plakaty (wprowadzenie do obrotu), druki na tekstyliach i inne zadrukowane materiały, tapety fotograficzne
16. Pocztówki, karty z życzeniami, podkładki - pod mysz, stołowe
17. Kalendarze
18. Kasetony podświetlane, prezentacje targowe, aranżacja wnętrz, dekoracja wystaw, inne duże formaty
19. Plakaty, bilboardy, tablice podświetlane, POS-y
20. Reklama prasowa, wkładki z ogłoszeniami
21. Prospekty, katalogi, broszury, mailing, sprawozdania firmowe, katalogi towarów firm wysyłkowychitp. środki reklamowe
22. Prospekty i katalogi turystyczne, mapy
23. Zwielokrotnienie w filmie reklamowym
Objaśnienia:
1. Stawki honorariów autorskich zawarte w tabelach są stawkami wynagrodzenia z tytułu umów licencyjnychniewyłącznych.Ograniczenia czasowe wskazane przy poszczególnych tabelach oznaczają podstawowy okres umownego korzystaniaz utworu w ramach wskazanego w tabeli wynagrodzenia. Korzystanie z utworu przez kolejny okres wymaga zawarciakolejnej umowy i podlega odrębnemu wynagrodzeniu według odpowiedniej stawki określonej w tabeli, chyba, żew postanowieniach dodatkowych dotyczących danej tabeli został określony inny sposób obliczenia wynagrodzeniaza dodatkowy okres.Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, materiały zdjęciowe po wykorzystaniu podlegają zwrotowi autorowi.2. W tabelach odnoszących się do formatu wydawnictw lub wielkości druków powołuje się na standardowe (ISO)formaty wywodzące się z formatów A i B.Np. format B-1 to 70x100 cm. W większości wypadków zastosowanoalternatywę A lub B oznaczając jako A/B, czyli format A lub B. Gdy więc w kolumnie występuje np. 5, oznacza to formatA-5, natomiast gdy (w przypadku formatów większych, np. bilboardy) oznaczono kolumnę 8/1 oznacza to powierzchnię8 razy B lub A.Określenie layout oznacza projekt graficzny wydawnictwa, w którym następuje wykorzystanie utworu fotograficznegoOkreślenie POS (z angielskiego - point of sale - miejsce sprzedaży) oznacza środki reklamowe wykorzystywane w miejscusprzedaży produktu, a więc plakaty, stojaki, ulotki, wieszaki itp. Określenie Public Relation oznacza działania z zakresutzw. Komunikacji Społecznej, czyli promocyjne, kształtujące wizerunek firmy oraz produktu lub usług wynikających zjej pola działalności.
1. Stawki za wykorzystanie zdjęć w Internecie nie są ujęte w zatwierdzonych Tabelach stawek minimalnych ZPAF.Sugerujemy więc stosowanie tabeli:Wszystkie kwoty w PLN!Wynagrodzenia - stawki minimalnych honorariów autorskich za wykorzystanie fotografii w Internecie.2. Wykonanie zdjęć na zleceniePrzy omawianiu wykonania konkretnego zlecenia jeszcze przed zawarciem pisemnej umowyobie strony (autor i zleceniodawca) powinny wspólnie ustalić:a) Kwotę za wykonanie zlecenia - w tym:
· wynagrodzenie za czas pracy przy wykonaniu zdjęć,
· koszty materiałów i opracowania technicznego,
· koszty przejazdów, ubezpieczeń, noclegów, diet, itp.
b) Późniejszy zakres wykorzystania wykonanych fotografii.Oryginały zdjęć pozostają własnością autora (Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych)chyba, że strony w pisemnej umowie ustalą inaczej.Odwołanie zlecenia z winy zleceniodawcy na 24 godz. przed planowanym rozpoczęciem pracywymaga wypłacenia autorowi 50% ustalonego honorarium.Sugerowane stawki za czas pracy:
· Zwykła produkcja w plenerze ze standardowym wyposażeniem małoobrazkowym
Czas pracy do 1 godz.
od 300 zł
do 2,5 godz.
od 400 zł
pół dnia do 4,5 godz.
od 600 zł
cały dzień do 9 godz.
od 800 zł
· Fotosy przy filmie i produkcji TV ze standardowym wyposażeniem małoobrazkowym
dzień produkcji TV do 9 godz.
od 420 zł
dzień planu filmowego do 9 godz.
od 530 zł
· Produkcja w studio lub na planie we wnętrzu, zawierająca standardową technikę studyjnąi asystenta ze standardowym wyposażeniem małoobrazkowym lub średnioformatowym
od 1.500 zł
od 2.500 zł
za wyposażenie standardowe przyjmuje się:aparaty małoobrazkowe, aparaty średnioformatowe, obiektywy 24-200 mm, flesz,oświetlenie studyjne 3 szt. o sumie mocy 3000 Ws, lub lampy fotograficzne, oraz normalnie wymagane tła.Za wyposażenie ponadstandardowe liczy się koszt wynajęcia sprzętu:pierwszy dzień: 2%, od drugiego dnia: 1% wartości nowego sprzętu,użycie sprzętu cyfrowego powinno być uzgodnione oddzielnie.
alibi251