KOMUNIKACJA ELEKTRONICZNA
Na język mediów elektronicznych składają się:
- stylistyka
- genologia
- pragmatyka
- teoria komunikacji
Podstawowe problemy: jaka jest rola cech demograficznych? Jak natura i kultura ścierają się w mediach? Kultura jest hipertrofią natury (np. kult dziewictwa).
KOMUNIKACJA
1. Ktoś komunikuje komuś coś
2. Ktoś komunikuje się z kimś
Schemat komunikacji: nadawca – odbiorca – przekaz
Nadawca – minimalny wysiłek, odbiorca – redundancja, nadwyżka informacji
- do komunikacji potrzebna jest społeczność
- ekspresja + nazywanie
- komunikacja face to face – znaczenia, interface to interface - informacje
- im większa grupa, tym więcej relacji
- medium stanowi język
- symbol – „coś co zastępuje, odsyła poza siebie”, komunikacja opiera się na symbolu, który niesie za sobą znaczenie
- relacje biologiczne – egoizm, altruizm, kooperacja, anersaizm
- dobór naturalny – wymiana informacji, dzielenie się informacją
- dobór płciowy
· Aparat mowy jest niezwykle złożony – aby nadać komunikat musimy uruchomić 80 mięśni
· Mamy do czynienia z pewną nadwyżką słów – komunikacyjne minimum wynosi ok. 4 tysięcy słów, średnio wykształcony człowiek zna ok. 60 tys. słów. Zakres słów w 60% jest dziedziczny a w 80% skorelowany z inteligencją ogólną
· Komunikacja została stworzona jako element zalotów werbalnych
· W świecie zwierząt nawiązaniu relacji w grupie i komunikowaniu się służy iskanie
Koncepcja plotki – najwięcej plotkuje się na tematy społeczne, plotkujący buduje w ten sposób własną reputację. Komunikacja postaje w sytuacji, gdy iskanie przechodzi w plotkę. Plotka musi dotyczyć wspólnych znajomych i być nowa. Komunikacja elektroniczna jest próbą przeniesienia informacji z rzeczywistości zewnętrznej.
Język w stanie awarii. Osoby z niskim poziomem inteligencji emocjonalnej mają problemy z komunikacją (autyzm, zespół Aspergera), „komunikowanie to zaglądanie do umysłów”
- w komunikacie wyróżniamy 6 stopni intencjalności
- koncepcje: teorii umysłu, makiawelicznej inteligencji, niekontrolowanego doboru płciowego
Jak został nadany pierwszy sygnał?
1. Komunikacja pierwotna za pomocą barw i dźwięków
2. Przypadek za pomocą skojarzenia (sygnał)
3. Stworzenie pierwszego sygnału polegające na semantyzacji (rytualizacja)
Celem języka jest wyrażanie myśli i manipulowanie.
Komunikacja wyewoluowała wraz z ruchami (np. rzut kamieniem). Za język i ruchy odpowiedzialne są neurony lustrzane (w ośrodku Broca). Płaty czołowe hamują nas przed powtarzeniem wszystkich sytuacji, które widzimy.
Podsumowanie: nie ma komunikacji bezpośredniej, zawsze istnieje jakieś medium, komunikacja jest spotykaniem się w połowie drogi.
Kod organiczny – bezpośrednie odwoływanie się do kontekstu
JĘZYK MEDIÓW ELEKTRONICZNYCH
Język:
1. JAKO SYSTEM jest abstrakcyjny, społeczny i względnie trwały
2. JAKO TEKST jest konkretny, jednostkowy i nietrwały
Medium:
1. Kanał
2. Informacja – ilość (miara redukowalności niepewności), treść (sens)
3. Środek pomocniczy
4. Osoba, która ulega hipnozie
5. Środek
6. Strona zwrotna czasownika
„coś jako medium czegoś” – element symboliczny, zastępczy
- przeźroczystość
Pierwotnym medium jest mowa, pismo zmieniło mowę
- spojrzenie strukturalne od języka do umysłu
- spojrzenie kognitywne od umysłu do języka
Środki masowego przekazu: telefon stacjonarny, telefon komórkowy, prasa, telewizja Internet, radio
cyfrowy – charakter binarny, 0 lub 1, analogowy – charakter ciągły 0-1
CYBERPRZESTRZEŃ
- układ samosterujący, kwestia prywatności i oficjalności, w cyberprzestrzeni jesteśmy Nickami, adresami, pojawia się imię zastępcze o funkcji magicznej, daje nam możliwość kreowania siebie
Cechy cyberprzestrzeni: inwokacyjność, wirtualność, kreatywność
Problem proksemiki – jak budować odległość i chronemiki – opóźnienie czasowe ok. ½ sek.
· Tekst elektroniczny: pisany, plastyczny, przeznaczony do lektury
· Nie wytworzyły się elektroniczne środki językowe – publikacje w Internecie nie są wypowiedziami (wypowiedź = akt mowy)
HIPERTEKST
- coś ponad tekstami, jest przeźroczysty, koncepcja oparta na filozofii, odsyła do innych tekstów, nawigacja, nazuje na skojarzeniach, niesekwencyjny, nielinearny, dynamiczny i spontaniczny, pytanie o status hipertekstów – na równych prawach czy służebne wobec tekstu głównego?
- dziedzina badająca media elektroniczne jest częścią futurologii, nasze zdolności wyznaczają poza to, co możemy dowieść
TEORIE KOMUNIKOWANIA:
- teoria uwarunkowania
- dysonans poznawczy
- interpersonalna
- psychologiczne
- socjologiczne
Właściwości komunikacji językowej w Internecie:
1. Dialogowość
2. Spontaniczność
3. Kolokwialność
4. Sytuacyjność
5. Multimedialność
6. Hipertekstowość
7. Hierarchiczność
8. Automatyzacja
9. Dynamiczność
10. Zasięg
11. Trwałość
PISOWNIA INTERNETOWA (MODYFIKACJE)
- niestosowanie polskich znaków, wynikające z lenistwa lub nastawienia na szybkość przekazu informacji
- nieużywanie wielkich liter
- rozluźnienie lub odrzucenie interpunkcji
- multiplikacja – zwielokrotnienie znaków interpunkcyjnych i liter w celu oddania emocji
- stosowanie wersalików jako graficznego substytutu krzyku
- stosowanie gwiazdek, tzw. aster iksów
- stosowanie emotikonów i ikon
- niestandardowe spacjowanie
- werbalno-wizualne gry słów
- formy łączące tekst i grafikę
- w sieci charakter pisma jest zastępowany modyfikacją pisowni – pewna informacja o człowieku
EMOTIKONY – mają charakter ekspresywny, modalny, obrazowy; bazują na schemacie ludzkiej twarzy, istnieją emocje uniwersalne (Eckmann), pierwotnie składały się z interpunkcji, później z cyfry, otwierają miejsca na określone teksty, pełnią funkcję delimitacyjną, kod składający się ze znaków, kod symboliczny, komentarze, metateksty
· Znak – semantycznie przeźroczysty
· Obraz – sam przedstawia sobą
· Symbol – znak + obraz
PROTOJĘZYK – występuje u dzieci poniżej drugiego roku życia, jest to język w stanie chaosu, składnia precyzyjnie oddaje sensy; język jest optymalny tzn. dopasowany do niszy
NICK INTERNETOWY – każdy szczegół ma znaczenie (wiek, miejscowość, sugestia płci), bogactwo onomastyczne, słowotwórcze, semantyzmy, dopuszczalne pisownia małą literą
INTERNETOWE GATUNKI TEKSTU
TEKST – 1. Kierunek funkcjonalny, coś co jest użyte, wskaźniki zespolenia, nastawiony na komunikację, badanie całostek ponadzdaniowych 2. Tekstologia, kierunek pragmatyczny, tekst służy oddziaływaniu, spójność znaczeniowa, zdarzenie komunikacyjne, skończony komunikat, jednostka znacząca, intencjonalność
Dyskurs – tekst + wszystkie możliwe okoliczności
Gatunek – wzorzec organizacji tekstu, stanowi składnik naszej kompetencji
Gatunki internetowe: biuletyn elektroniczny, blog, FAQ, formularz elektroniczny, katalog stron, komentarz, księga gości, list elektroniczny (prywatny/publiczny), pogawędka internetowa, stopka redakcyjna, sygnatura, wątek (forum dyskusyjne/grupa dyskusyjna)
KULTUROTWÓRCZA ROLA KOMUNIKACJI INTERNETOWEJ
KULTURA: symbole przekazywane w czasie, funkcja eskapistyczna, charakter ciągły, zachodzą w niej zmiany, ale jest też trwała
Antropologiczne cechy komunikacji: intencjonalność, przeźroczystość, tworzenie osobowości, charakter kontekstowy, proces ciągły, nieodwracalny, adaptacyjny, zorientowany na odbiorcę (fundamentalna rola odbiorcy), proksemika i chronemika (czas i przestrzeń)
Style kultury:
- indywidualistyczna/kolektywistyczna
- pośrednia/bezpośrednia
-osobista/kontekstowa
-kwiecista/powściągliwa
-instrumentalna/uczuciowa
· Język tajski, kilkanaście zaimków „ja” w zależności od sytuacji
· Kwestia budowania tożsamości w sieci: tożsamość nie może ukształtować się w izolacji, jest płynna, kształtuje się przez całe życie, Internet daje możliwość budowania wielu tożsamości i sprawdzania ich (preselekcja zachowań, plastyczność poprzez wzmocnienie, optymalność), odrębność, kwestia ciągłości i wspólności, rodzaje tożsamości (etniczne, klasowe, religijne), dystans
· Czy sieć umożliwia zakorzenianie się stereotypów czy raczej je usuwa?
· Hipoteza Sapira-Wolfa: w jaki sposób język wywiera wpływ na nasze myślenie? Do jakiego stopnia komunikacja internetowa realizuje model antropologiczny? Czy komunikacja internetowa wpływa na nasz sposób myślenia?
TEORIE INFORMACJI
- komunikacja jest środkiem, informacja celem, ma być równa, żeby nie było strat
- 5 statycznych elementów:
ŹRÓDŁO (nadawca) – KODER – KANAŁ (zakłócenia, szumy) – DEKODER – UJŚCIE
Źródło musi obrobić informację. Może nadać ją w sposób dyskretny albo ciągły. Obróbka polega na sformatowaniu informacji. Trzeba ją umiejętnie upakować, aby przeszła przez kanał. Sposobem upakowania jest kompresja (np. redukcja samogłosek, które odtwarzane są następnie przez komputer). Człowiek natomiast kompresuje informacje poprzez: akronimy, nagłówki i nicki.
Szum w kanale to subiektywne lub obiektywne nieporozumienie. Informacje dekodowane są w oparciu o użyty kod. W sieci następuje sprzężenie zwrotne. Informacja może być traktowana jako ilość lub jakość, jest redukcją niepewności odbiorcy, aż komunikat stanie się zrozumiały.
Informacja a entropia – porządek i chaos. Gdy informacja ma najwyższą wartość to entropia = 0.
- twierdzenie o pojemności informacji
- dwie strategie działania: kompresja (redukcja bitów) i redundancja (nadmiar bitów)
- napięcie między kodem a kanałem
- język naturalny jest kodem optymalnym „iloczyn rangi i frekwencji danego słowa jest zawsze stały”
- prawo do maksymalizacji wysiłku/prawo do maksymalizacji efektu
- język jest fenotypem, jest miękki
- analogi pomiędzy komunikacją matematyczną a komunikacją w sieci
PSYCHOLOGIA W INTERNECIE
1. Problem tożsamości – dążymy do wzmocnień pozytywnych lub negatywnych pewnych zachowań, kierujemy swoim zachowaniem i wywieraniem wrażenia
2. Efekt pierwszeństwa i efekt aureoli (idealizacja)
3. Wywołanie relacji wzajemności, równoważenie
4. Blisko połowa Nicków zawiera w sobie jakąś cechę wyrażoną expresis verbis
Cel: zabsorbowanie sobą, etykietowanie, imaginowanie publiczności (liczniki odwiedzin, umieszczanie zdjęć)
5. Eksperymentowanie z tożsamością, przywdziewanie masek, manipulacja, minimalizacja pręgierza społecznego, brak monitorowania, zasada wszechogarniającej iluzji (przeceniamy podobieństwo a niwelujemy różnicę)
PSYCHOLOGIA PŁCI
1. Odkrywanie własnej seksualności poprzez Internet
2. Największa liczba stron w sieci to strony o tematyce erotycznej i pornograficznej
3. Projekcja zachowań
4. Uprzedmiotowienie
5. Kwestia znudzenia oraz pośredniego zaspokojenia swoich potrzeb (habilitacja bodźca)
INTERNET JAKO ZŁODZIEJ/ZABÓJCA CZASU
- kwestie uzależnienia od Internetu
- poczucie umiejscowienia kontroli
- budowanie/zerwanie relacji
Bibliografia:
„Genetyka kultury”/Biedrzycki
„Naga małpa przed telewizorem”/ Kozłowski
- Internet z punktu widzenia socjobiologów
Głód bodźców – nasze mózgi nastawione są na pochłanianie informacji
Mózgi cyfrowych tubylców/mózgi cyfrowych imigrantów – pokolenie osób wychowywanych w otoczeniu mediów elektronicznych
Uczenie figuratywne/uczenie prefiguratywne
- dla młodych chłopców komunikacja twarzą w twarz jest źródłem stresu, kryzys komunikacji naturalnej, odhumanizowanie
- kulturowe źródła poznania
- autyzm wczesnodziecięcy – przekazywany jest genetycznie, mówienie o sobie w 3 osobie powyżej 3 roku życia
POKOLENIE INTERNETU:
· Otwartość
· Świadome kreowanie własnego wizerunku
· Wirtualna aktywność towarzyska
· Lepsza pamięć wzrokowa, orientacja przestrzenna, umiejętność robienia kliku rzeczy naraz (efekt Flina cechuje kolejne pokolenia)
· Nadmiar informacji „toniemy w informacyjnej powodzi” (Stanisław Lem)
· Duża ilość informacji nieprzetworzonych, poprzez nadmiar informacji może wystąpić wycofanie i zobojętnienie
· Dwa podejścia do ludzkiego mózgu: modułowość i plastyczność
· Rozdarcie pomiędzy idealnym a realnym ego
· Problem gospodarowania czasem
· Dominacja języka angielskiego
cfaniara