7.Stan przepisów w zakresie projektowania, wykonawstwa i eksploatacji.doc

2

Dr inż. Jerzy Szymański                                                                                    Radom, 2001

Politechnika Radomska

Wydział Transportu

Wykład:              Bezpieczeństwo Użytkowania Urządzeń Elektrycznych

Stan przepisów w zakresie projektowania, wykonawstwa i eksploatacji
w świetle nowego prawa budowlanego i prawa energetycznego

Nowe prawo budowlane obowiązuje od 1 stycznia 1995r. (tekst jednolity - Dz. U.
nr 106 z 2000r., poz. 1126; Dz. U. nr 109 z 2000r., poz. 1157; Dz. U. nr 120 z 2000r.,
poz. 1268).

Prawo budowlane normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji państwowej w tych dziedzinach.

W poszczególnych rozdziałach prawo budowlane określa:

¾       samodzielne funkcje techniczne w budownictwie,

¾       prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego,

¾       postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych,

¾       budowę i oddawanie do użytku obiektów budowlanych,

¾       utrzymywanie obiektów budowlanych,

¾       katastrofę budowlaną,

¾       organy państwowego nadzoru budowlanego,

¾       przepisy karne,

¾       odpowiedzialność zawodową w budownictwie.

Prawo budowlane postanawia, że obiekt budowlany należy projektować, budować, użytkować i utrzymywać zgodnie z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej. Do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się:

¾       warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie,

¾       warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.

Szczegółowe postanowienia dotyczące warunków technicznych zawarte zostały w nastę­pujących rozporządzeniach:

¾       rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity - Dz. U. nr 15 z 1999r., poz. 140; Dz. U. nr 44 z 1999r.,
poz. 434; Dz. U. nr 16 z 2000r., poz. 214),

¾       rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 21 kwietnia 1995r. w sprawie warunków technicznych zasilania energią elektryczną obiektów budowlanych łączności (Dz. U.
nr 50 z 1995r., poz. 271),

¾       rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 listopada 1995r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz. U. nr 139
z 1995r., poz. 686),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 26 lutego 1996r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie (Dz. U. nr 33 z 1996r., poz. 144;
Dz. U. nr 100 z 2000r., poz. 1082),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 26 lutego 1996r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie (Dz. U. nr 33 z 1996r., poz. 144; Dz. U. z 2000r., poz. 1082),

¾       rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 sierpnia 1996r. w sprawie warun­ków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane nie będące budynkami, służące obronności Państwa oraz ich usytuowanie (Dz. U. nr 103 z 1996r., poz. 477),

¾       rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 230 sierpnia 1996rwrześnia 2000r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie
(Dz. U. nr 122 98 z 1996r2000r., poz. 1067576),

¾       rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 20 grudnia 1996r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie (Dz. U. nr 21 z 1997r., poz. 111),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 14 maja 1997r.
w sprawie przepisów techniczno-budowlanych, dotyczących autostrad płatnych (Dz. U.
nr 62 z 1997r., poz. 392),

¾       rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze
i ich usytuowanie (Dz. U. nr 132 z 1997r., poz. 877),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 czerwca 1998r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać morskie budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 101 z 1998r., poz. 645),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 31 sierpnia 1998r.
w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dla lotnisk cywilnych (Dz. U. nr 130
z 1998r., poz. 859),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe
i ich usytuowanie (Dz. U. nr 151 z 1998r., poz. 987),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 1998r.
w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych
(Dz. U. nr 126 z 1998r., poz. 839),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. nr 43 z 1999r., poz. 430),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999r.
w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. nr 74
z 1999r., poz. 836),

¾       rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. nr 63 z 2000r., poz. 735).

Znowelizowane zostały rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa
z dnia 21 czerwca 1994r. (Dz. U. nr 84 z 1994r., poz. 387), Ministra Spraw Wewnętrznych
z dnia 28 marca 1994r. (Dz. U. nr 44 z 1994r., poz. 174) oraz Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 4 marca 1999r. (Dz. U. nr 22 z 1999r., poz. 209) w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm. W tym zakresie ukazało się rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 maja 2000r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm (Dz. U. nr 51 z 2000r., poz. 617).

Prawo budowlane postanawia, że przy wykonywaniu robót budowlanych należy stosować wyroby dopuszczone do obrotu i powszechnego lub jednostkowego stosowania
w budownictwie.

¾        

Za dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie uznaje się wyroby, dla których, zgodnie z odrębnymi przepisami, wydano:

¾       certyfikat na znak bezpieczeństwa, wykazujący, że zapewniono zgodność z kryteriami technicznymi, określonymi na podstawie Polskich Norm, aprobat technicznych oraz właściwych przepisów i dokumentów technicznych w odniesieniu do wyrobów podlegających tej certyfikacji.

Wykaz wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a także wyrobów importowanych
do Polski po raz pierwszy, mogących stwarzać zagrożenie dla służących obronie lub ratowaniu życia, zdrowia lub środowiska, podlegających obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczania tym znakiem, oraz wyrobów podlegających obowiązkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodności podane są w rozpo­rządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999r. (Dz. U. nr 5 z 2000r., poz. 53). Natomiast tryb wydawania dokumentów dopuszczających do obrotu wyżej wymienione wyroby podany jest w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 13 stycznia 2000r.
(Dz. U. nr 5 z 2000r., poz. 58), a tryb certyfikacji wyrobów podany jest w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 10 marca 2000r. (Dz. U. nr 17 z 2000r., poz. 219).

Wyroby objęte załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999r. mogą być dopuszczone do obrotu po wydaniu:

-      świadectwa weryfikacji certyfikatu zgodności lub deklaracji zgodności producenta, wydane na podstawie certyfikatu zgodności lub deklaracji zgodności producenta
w odniesieniu do wyrobów wyprodukowanych za granicą, w kraju z którym Polska zawarła porozumienie w sprawie uznawania certyfikatów zgodności lub deklaracji zgodności,

-      świadectwo weryfikacji deklaracji zgodności producenta, wydane na podstawie deklaracji zgodności producenta, wystawionej przez producenta krajowego.

¾       deklarację zgodności lub certyfikat zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną
w odniesieniu do wyrobów nie objętych certyfikacją na znak bezpieczeństwa.

Za dopuszczone do jednostkowego stosowania w obiekcie budowlanym uznaje się wyroby wykonane według indywidualnego projektu technicznego, dla których wydano oświadczenie wskazujące, że zapewniono zgodność wyrobu z projektem oraz przepisami i obowiązują­cymi Polskimi Normami.

Szczegółowe postanowienia dotyczące dopuszczenia wyrobów do obrotu i stosowania
w budownictwie zawarte zostały w:

¾       ustawie z dnia 3 kwietnia 1993r. o badaniach i certyfikacji (Dz. U. nr 55 1993r., poz. 250; Dz. U. nr 27 z 1994r., poz. 96; Dz. U. nr 104 z 1997r., poz. 661; Dz. U. nr 121 z 1997r., poz. 770; Dz. U. nr 70 z 1999 r., poz. 776; Dz. U. nr 43 z 2000r., poz. 489),

¾       rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 czerwca 1997r.
w sprawie wyrobów, które nie mogą być nabywane bez certyfikatu (Dz. U. nr 63 z 1997r., poz. 401),

¾       rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 1998r.
w sprawie określenia wykazu wyrobów nie mających istotnego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych oraz wyrobów wytwarzanych i stosowanych według uznanych zasad sztuki budowlanej (Dz. U. nr 99 z 1998r., poz. 637),

¾       rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 1998r.
w sprawie systemów oceny zgodności, wzoru deklaracji zgodności oraz sposobu znakowania wyrobów budowlanych, dopuszczonych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie (Dz. U. nr 113 z 1998r., poz. 728),

¾       rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 sierpnia 1998r.
w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych (Dz. U. nr 107 z 1998r., poz. 679).

Prawo budowlane określa samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.

Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się w szczególności działalność obejmującą:

¾       projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego,

¾       kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi,

¾       kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kon­trolę techniczną wytwarzania tych elementów,

¾       wykonywanie nadzoru inwestorskiego,

¾       sprawowanie kontroli technicznej utrzymywania obiektów budowlanych,

¾       wykonywanie nadzoru budowlanego,

¾       rzeczoznawstwo budowlane.

Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie mogą wykonywać osoby posiadające uprawnienia budowlane. Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do:

¾       projektowania,

¾       kierowania robotami budowlanymi, w następujących specjalnościach:

-       architektonicznej,

-       konstrukcyjno-budowlanej,

-       instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych i gazowych,

-       instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych,

-       innych określonych przez Ministrów właściwych w zakresie uprawnień budowlanych.

Szczegółowe zasady udzielania uprawnień budowlanych zawarte są w:

¾       rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. nr 8
z 1995r., poz. 38),

¾       rozporządzeniu Ministra Łączności z dnia 10 października 1995r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie telekomunikacyjnym (Dz. U. nr 120 z 1995r., poz. 581),

¾       rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 20 grudnia 1996r.
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, w dziedzinie transportu kolejowego (Dz. U. nr 4 z 1997r., poz. 23; Dz. U. 16 z 1999r., poz. 153).

Uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu prawa budowlanego są:

¾       inwestor,

¾       inspektor nadzoru inwestorskiego,

¾       projektant,

¾       kierownik budowy lub kierownik robót.

Dla wyżej wymienionych uczestników procesu budowlanego określone są prawa i obowiązki.

Prawo budowlane postanawia, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie
na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Prawo wymienia również obiekty, na których budowę nie jest wymagane pozwolenie.

Do rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych, objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, jest wymagane opracowanie projektu budowlanego.

Szczegółowe postanowienia dotyczące projektu budowlanego zawarte są w następujących zarządzeniach i rozporządzeniach:

¾       rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzajów i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie (Dz. U. nr 25 z 1995r., poz. 133),

¾       zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (M. P. nr 19 z 1996r., poz. 231),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 listopada 1998r.
w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. nr 140
z 1998r., poz. 906),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 1 marca 1999r.
w sprawie zakresu, trybu i zasad uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. nr 22 z 1999 r., poz. 206).

Prawo budowlane określa zakres koniecznych uzgodnień, zawiadomień, zgłoszeń, oświadczeń, dokumentów, cykli itp., związanych z rozpoczęciem, kontynuowaniem
i oddawaniem do użytku obiektów budowlanych. Powyższy zakres uszczegółowiony jest następującymi przepisami:

¾       rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 15 grudnia 1994r. w sprawie warunków i trybu postępowania przy rozbiórkach nie użytkowanych, zniszczonych lub nie wykończonych obiektów budowlanych oraz udzielania pozwoleń na zmianę sposobu użytkowania obiektów budowlanych lub ich części (Dz. U. nr 10
z 1995r., poz. 47),

¾       zarządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 15 grudnia
1994r. w sprawie dziennika budowy oraz tablicy informacyjnej (M.P. nr 2 z 1995r.,
poz. 29),

¾       zarządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 15 grudnia 1994r.
w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy realizacji których jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (M. P. nr 2 z 1995r., poz. 28; M. P.
nr 83 z 1996r., poz. 726),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 lipca 1998r.
w sprawie określenia wzorów wniosku o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu
na budowę (Dz. U. nr 98 z 1998r., poz. 625),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 19 października 1998r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. nr 135 z 1998r., poz. 882),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 grudnia 1998r.,
w sprawie określenia wzoru i zakresu ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów budowlanych (Dz. U. nr 153 z 1998r., poz. 1007),

¾       rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 lipca 1999r.
w sprawie rozbiórek obiektów budowlanych wykonywanych metodą wybuchową (Dz. U. nr 64 z 1999r., poz. 737).

Prawo budowlane postanawia, że właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany użytkować obiekt zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać go w należytym stanie technicznym i estetycznym.

Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:

¾       okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicz­nej sprawności elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu, instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska, instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych),

¾       okresowej kontroli, co najmniej raz na pięć lat, polegającej na sprawdzeniu stanu sprawności technicznej i wartości użytkowej całego obiektu budowlanego, estetyki obiektu oraz jego otoczenia. Kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, rezystancji izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

...