FIZJOLOGIA dr Blanka Milczarek
ćw 3 21.04.2011
NIE BIORĘ ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA BŁĘDY POWSTAŁE Z POWODU MOJEJ GŁUCHOTY LUB ZŁEGO ODCZYTANIA BAZGROŁÓW !!!
UKŁAD POKARMOWY
Funkcje:
ñ trawienie,
ñ wchłanianie.
Peptydy oreksygeniczne:
ñ oreksyna,
ñ grelina.
Aktywują ośrodek głogu poprzez działanie na neurony uwalniające neuropeptyd Y i białko aguti.
Peptydy anoreksygeniczne:
ñ peptyd glukagonopodobny,
ñ cholecystokinina,
KONTROLA PRZYJMOWANIA POKARMU
Długotrwała:
ñ temperatura otoczenia,
ñ insulina,
ñ leptyna,
ñ teoria glukostatyczna,
ñ teoria aminokwasowostatyczna,
ñ teoria lipostatyczna,
Temperatura otoczenia:
ñ zimna temperatura – zmniejszenie ilości przyjmowanego pokarmu przez żołądek odbierane przez termoreceptory,
ñ ciepła temperatura – zwiększenie ilości przyjmowanego pokarmu przez żołądek odbierane przez termoreceptory.
Teoria glukostatyczna:
ilość przyjmowanego pokarmu zależy od stężenia glukozy we krwi;
zwiększona ilość glukozy = zmniejszona ilość przyjmowanego pokarmu.
Teoria aminokwasowostatyczna:
ilość przyjmowanego pokarmu zależy od stężenia ilości aminokwasów we krwi;
zwiększona ilość aminokwasów = zmniejszona ilość przyjmowanego pokarmu.
Teoria lipostatyczna:
ilość przyjmowanego pokarmu zależy od stężenia ilości tłuszczów we krwi;
zwiększona ilość tłuszczów = zmniejszona ilość przyjmowanego pokarmu.
Tkanka tłuszczowa uwalnia leptynę – hormon sytości
Krótkotrwała:
regulowana jest przez ośrodek kontroli sytości znajdujący się w żołądku.
Pokarm rozciąga ściany żołądka, co pobudza wydzielanie substancji hormonalnych, które przenoszą do OUN informację o stanie sytości.
ŚLINIANKI
Charakterystyka ogólna:
ñ 1,5 l/dobę, 0,5 ml/h,
ñ regulacja dobowa – więcej w ciągu dnia, niż w nocy,
ñ najwięcej o godzinie 17,
ñ latem,
ñ ulega wpływom hormonów,
ñ pH 7,0, 8,0 – w trakcie żucia,
ñ enzymy – lipaza, alfa-amylaza ślinowa,
ñ skład: woda (95%), składniki nieorganiczne (K+, Na +, Ca2+, Cl-, HCO3-), organiczne (białka, mucyna).
ñ zbudowane z pęcherzyków wydzielniczych i przewodów wyprowadzających. Wokół pęcherzyków i przewodów znajdują się komórki mioepitelialne których skurcz ułatwia wypływ śliny z pęcherzyków i przewodów,
ñ największe są ślinianki przyuszne,
ñ mają bogate unaczynienie,
ñ w pęcherzykach powstaje ślina pierwotna, która składem jest zbliżona do osocza, w kanalikach dochodzi do wymiany jonów i powstaje ślina ostateczna.
Rodzaje ślinianek:
ñ surowicze – ślina bogata w wodę i alfa amylazę – ślinianki przyuszne,
ñ śluzowe – lepka, bogata w mucyne – podjęzykowe
ñ mieszane – posiadają cechy surowiczych i śluzowych - podżuchwowe, podjęzykowe.
ñ ochronna,
ñ trawienna,
ñ ułatwia przełykanie,
ñ wytwarza śluz,
ñ umożliwia formowanie kęsa pokarmowego,
ñ utrzymuje wilgotność w jamie ustnej,
ñ wspomaga mówienie,
ñ działa bakteriobójczo,
ñ funkcja rozpuszczalnika.
ŻOŁĄDEK
Wpust: Odźwiernik: Trzon i dno:
zawiera gruczoły zawiera kanaliki G -główna część żołądka
wpustowe wytwarzające gastrynę -zawiera gruczoły
wytwarzające w błonie śluzowej właściwe żołądkowe
śluz i lizozym odźwiernika znajdują się zbudowane z 5 typów
kanaliki D wytwarzające komórek:
somatostatynę -głównych,
-śluzowych,
-wewnątrzwydzielniczych
-okładzinowych,
W soku żołądkowym znajduje się kwas solny (śluz + wodorowęglany) zabezpieczający żołądek przed samostrawieniem.
Wydzielanie kwasu żołądkowego:
ñ wydzielanie podstawowe:
samoistne wydzielanie komórek okładzinowych lub wydzielanie acetylocholiny z zakończeń nerwowych lub gastryny z komórek G lub histaminy z komórek ECL.
ñ Wydzielanie pokarmowe:
1. Faza głowowa (nerwowa) – 40% - zachodzi nim pokarm dotrze do żołądka, pobudzenie receptorów zapachem, smakiem, widokiem, żuciem ośrodków korowych i pokarmowych. Dalej pobudzane za pośrednictwem nerwów błędnych przez które impulsacja jest przekazywana do żołądka.
2. Faza żołądkowa – 50% - gdy pokarm znajdzie się w żołądku, trwa tak długo, jak długo pokarm się w nim znajduje (ok 4 h)
Bodźce:
ñ rozciąganie części trzonowej i odźwiernikowej żołądka stymulujące komórki G przez alkalizację powierzchni błony śluzowej,
działanie pokarmu – pobudzenie komórek G
Wydzielanie to główny efekt działania gastryny.
3. Faza jelitowa – 10% - gdy pokarm dostanie się z żołądka do dwunastnicy i dalszych części jelita cienkiego, w wyniku podrażnienie komórek G przez pokarm.
Mieszanina 3 wydzielin wytwarzanych przez:
ñ komórki okładzinowe – kwas solny, czynnik wewnętrzny Castle'a, woda,
ñ komórki główne – pepsynogen, lipaza, woda, elektrolity,
ñ komórki śluzowe – śluz wodorowęglanowy.
TRZUSTKA
ñ Drugi co do wielkości gruczoł przewodu pokarmowego,
ñ położony pozaotrzewnowo,
ñ funkcja zewnątrzwydzielnicza – wytwarzanie i wydzielanie do dwunastnicy soku trzustkowego zawierającego enzymy trawienne i wodorowęglany
ñ funkcja wewnątrzwydzielnicza – wytwarzanie i uwalnianie hormonów przez komórki wysp trzustkowych.
Sok trzustkowy:
ñ 1-3 l/dzień,
ñ izoosmotyczny roztwór elektrolitów i enzymów trawiących białka, tłuszcze i węglowodany i kwasy nukleinowe,
ñ pH 8,0-8,7,
ñ objętość i skład podlega regulacji neurohormonalnej,
ñ główne aniony to HCO3- i Cl-, a kationy Na+, K+,
ñ duża zawartość białek głównie enzymatycznych (a-amylaza i nukleaza),
Wydzielanie:
ñ podstawowe – w okresie między trawieniem,
ñ Faza głowowa – 20% - zachodzi nim pokarm dotrze do żołądka, pobudzenie receptorów zapachem, smakiem, widokiem, żuciem ośrodków korowych i pokarmowych. Dalej pobudzane za pośrednictwem nerwów błędnych przez które impulsacja jest przekazywana do żołądka.
ñ Faza żołądkowa – 10% - gdy pokarm znajdzie się w żołądku, trwa tak długo, jak długo pokarm się w nim znajduje (ok 4 h),
ñ Faza jelitowa – 70% - gdy pokarm dostanie się z żołądka do dwunastnicy i dalszych części jelita cienkiego, w wyniku podrażnienie komórek G przez pokarm.
WĄTROBA
ñ największy gruczoł (2%masy ciała),
ñ narząd miąższowy,
ñ budowa spoista,
ñ mała sprężystość – kruchość,
Czynność:
ñ ...
Delightful93