Kryzys estetyki.doc

Magdalena Jarosik, porównawcze studia cywilizacji II rok             

Kryzys estetyki – konspekt referatu

(Jerome Stolnitz Bezinteresowność estetyczna a kryzys estetyki)

1)     Dlaczego przemiany w sztuce utożsamia się powszechnie z kryzysem estetyki? - Idea sztuki i tego, co artystyczne jest bardziej czcigodna i znana, stąd jej trwanie wydaje się bardziej konieczne dla tradycyjnego porządku rzeczy.

              - Przedmioty sztuki są bardziej niż sfera tego, co estetyczne, dostępne               obserwacji, są też bardziej stabilne, a zmiany w nich zachodzące są bardziej               widoczne.

2)     Artystyczne a estetyczne:

              - artystyczne – sfera wytworów, której desygnatem jest sztuka;

              - estetyczne – sfera ocen i wartości, zjawisk smaku i odbioru; brak wyraźnego               desygnatu.

3)     Estetyczne – wyróżniane przez współodczuwającą i pełną skupienia uwagę skierowaną na przedmiot artystyczny lub nieartystyczny, ze względu na sam ten przedmiot tzn. na jego wewnętrzne właściwości chwili percepcji, nie zaś ze względu na jakiś odmienny cel.

4)     Bezinteresowność estetyczna:

- rodzaj percepcji;

- warunek konieczny właściwego odbioru;

- wywołuje i podtrzymuje wiarę w izolację i autonomię dzieła sztuki;

- nie uwzględnia genetycznych i kontekstowych cech przedmiotu.

5)     Konsekwencje przyjęcia bezinteresownej percepcji jako wyróżnika tego, co estetyczne:

- rozszerzenie zakresu wyrażenia „podmiot estetyczny” (podmioty estetyczne = odbierane w sposób bezinteresowny);

- przełamanie klasycznej antytezy pomiędzy naturą i kulturą (wytwory natury objęte zostały bezinteresowną percepcją);

- osłabienie/zerwanie związku pomiędzy funkcją estetyczną i wartością przedmiotu artystycznego a celem artysty (bezinteresowność – podstawą do rozróżnienia pomiędzy sztuką „wielką” a jej przeciwieństwem).

6)     Bezinteresowność estetyczna a kryzys estetyki:

              - pomimo zamazania granic pomiędzy sztuką a niesztuką, granica pomiędzy               tym, co estetyczne i nieestetyczne nie została zamazana;

              - różnica pomiędzy przedmiotami, które są nośnikami stworzonych przez               człowieka symbolicznych systemów i ludzkiej ekspresji, a przedmiotami,               którym tej właściwości brak, zawsze będzie dostrzegalna.

7)     Wniosek:

              Dopóki żyje bezinteresowna percepcja, stwierdzenie kryzysu estetyki jest               przedwczesne!