Scenariusz akademii z okazji rocznicy uchwalenia

Konstytucji 3-go Maja.

Liczba uczniów biorących udział w akademii: narrator, 5 uczniów recytujących wiersze i chórek (ilość osób w chórku dowolna). 

Dekoracja powinna nawiązywać do elementów patriotycznych, np. flagi, godło itp. Uczniowie biorący udział w przedstawieniu mogą mieć na sobie biało-czerwone szarfy. Wykonawcy powinni być ubrani w stroje galowe (chłopcy garnitury w ciemnych kolorach, dziewczęta czarne, długie spódnice
i białe bluzki).

Przewidywany czas trwania akademii – 35 min. 

Plan akademii:

I.                   Dyrektor szkoły wygłasza krótką przemowę i zapowiada część artystyczną.

II.                Wykonawcy wchodzą na scenę. Dyrektor prosi wszystkich
o powstanie i daje komendę: Do hymnu. Po odśpiewaniu hymnu daje komendę: Po hymnie.

III.             Gdy widzowie usiądą i w sali zapadnie cisza narrator rozpoczyna część artystyczną od zacytowania fragmentu Konstytucji (może korzystać
z kartki):

Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła – wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą egzystencję polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc na błogosławieństwo oraz na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć, mimo przeszkód, które w nas namiętność sprawować mogą, dla dobra powszechnego i ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą Konstytucję uchwalamy
i tę całkowicie za świętą i nienaruszalną deklarujemy... Jest to wstęp do Konstytucji uchwalonej 3 maja 1791 roku. W dniu dzisiejszym kontynuujemy tradycję obchodzenia rocznicy tego niezwykle ważnego wydarzenia. Tradycja ta jest wpisana i głęboko zakorzeniona w naszej historii narodowej.

IV.            Narrator schodzi ze sceny. Jego miejsce zajmuje uczeń recytujący wiersz W. Dalewskiej Dniu Trzeci Maja:

Dniu Trzeci Maja, dniu nam
święty,
hołd ci należy nieść,
choć dziś narodu cel
wytknięty,
pamięci twojej cześć!
W sercach ci trzeba wznieść
Ołtarze
Za jasny wspomnień kwiat,
który rokrocznie niesiesz w darze
z minionych dawnych lat...
Święto przeszłości - świętem dla nas,
bo nas nie spodli wróg.
Czcić je będziemy po
wieczny czas,
Tak nam dopomóż Bóg!

V.               Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewa I zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja:

Witaj majowa jutrzenko,

świeć naszej polskiej krainie,

uczcimy ciebie piosenką,

która w całej Polsce słynie.

Witaj Maj, Trzeci Maj,

u Polaków błogi raj! (ref.2x)

VI.            Na scenę wchodzi narrator:

Po pierwszym rozbiorze Polski światła cześć społeczeństwa polskiego dążyła do przeprowadzenia reform skupiając się w obozie zwanym patriotycznym.

Przeciwnicy reform - opozycja magnacka,  nadal zamierzali korzystać
z protekcji Rosji. Król i stronnictwo dworskie dążyło do wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia sił zbrojnych. Walka pomiędzy tymi stronnictwami miała się rozegrać na Sejmie, który rozpoczął obrady w 1788 roku.

VII.         Narrator schodzi ze sceny. Jego miejsce zajmuje uczeń recytujący wiersz J. Szczepkowskiego Opowiedz nam, moja Ojczyzno:

Opowiedz nam moja ojczyzno
jak matka dzieciom ciekawym,
o latach znaczonych blizną,
na wiekach chwały i sławy!
wytłumacz nam, tak jak umiesz,
skąd czerwień i biel sztandarów,
niech ludzie żyją tu w dumie,
że taki wydał ich naród!
A jeśli wieka historia
I dla nas ma trochę miejsca,
Bądź w wiernych mi najwierniejsza
I mnie weź sobie do serca!

VIII.      Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewuje następną zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja.

Nierząd braci naszych cisnął,

Gnuśność w ręku króla spała,

A wtem Trzeci Maj zabłysnął –

I nasza Polska powstała.

Wiwat Maj, Trzeci Maj,

Wiwat wielki Kołłątaj! (2x)

IX.            Wychodzi narrator, który kontynuuje swój rys historyczny:

Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczono uchwaleniem nowej Konstytucji w dniu 3 maja 1791 roku. Stanowiła ona krok naprzód
w ważnych kwestiach społecznych i dziele reformy państwa. Znosiła wolną elekcję, konfederacje, rokosze i liberum veto i należała do zdecydowanie postępowych.

X.               Narrator opuszcza scenę, jego miejsce zajmuje uczeń, który recytuje wiersz Franciszka Karpińskiego Na dzień 3 maja:

Rzucajmy kwiat po drodze,

Kędy przechodzić mają

Szczęścia narodu wodze,

Co nowy rząd składają

Weźmy weselne szaty,

Dzień to kraju święcony.

Jakże ten król nasz bogaty!

Skarb jego - serc miliony.

Uczcie się, dzieci nasze,

Nucić tę pieśń wraz z nami,

Ażeby wnuczki wasze

Śpiewały ją wiekami...

XI.            Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewuje kolejną zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja:

Ale chytrości gadzina

młot swój na nas gotowała

z piekła rodem Katarzyna

Moskalami kraj zalała.

Chociaż kwitł piękny maj,

rozproszono biedny kraj. (2x)

XII.         Na scenę wchodzi narrator:

27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie. Akt ten unieważniał Konstytucję 3 Maja i wzywał carycę do udzielenia pomocy Targowiczanom celem przywrócenia dawnego porządku. W ten sposób doszło do wojny polsko-rosyjskiej. Mimo sukcesów wojsk polskich pod Zieleńcami i Dubienką nastąpił odwrót ich w stronę Wisły.
Król, myśląc, że ocali Polskę, przystąpił do targowiczan. Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór Polski w 1793 roku, a następnie po ostatnim zrywie niepodległościowym - Powstaniu Kościuszkowskim, doszło do III rozbioru Polski w roku 1795, który zlikwidował państwo polskie na 123 lata.

XIII.      Narrator schodzi ze sceny, jego miejsce zajmuje kolejny uczeń,
który wyrecytuje wiersz Franciszka Karpińskiego Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta:

Ojczyzno moja, na końcuś upadła!
Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę !...
Ta, co od morza aż do morza władała,
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę...
Jakże ten wielki trup do żalu wzrusza!
W tym ciele była milionów dusza...

XIV.      Uczeń dołącza do chórku, który odśpiewuje ostatnią zwrotkę Mazurka Trzeciego Maja:

Wtenczas Polak ze łzą w oku

smutkiem powłókł blade lice,

i Trzeciego Maja w roku

wspominał lubą rocznicę

Wzdychał ciągle: Boże daj,

by zabłysnął Trzeci Maj! (2x)

XV.   Na scenę wchodzi następny uczeń i recytuje fragment Koncertu Jankiela z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza:

Mistrz zawsze patrzył w niebo, czekając natchnienia.

Spojrzał z góry, instrument dumnym okiem zmierzył,

Wzniósł ręce, spuścił razem, w dwa drążki uderzył,

Zdumieli się słuchacze... Razem ze strun wiela

Buchnął dźwięk, jakby cała janczarska kapela

Ozwała się z dzwonkami, z zelami, z bębenki.

Brzmi Polonez Trzeciego Maja! – Skoczne dźwięki

Radością oddychają, radością słuch poją,

Dziewki chcą tańczyć, chłopcy w miejscu nie dostają –

Lecz starców myśli z dźwiękiem w przeszłość się uniosły,

W owe lata szczęśliwe, gdy senat i posły

Po dniu Trzeciego Maja w ratuszowej sali

Zgodzonego z narodem króla fetowali –

Gdy przy tańcu śpiewano: Wiwat król kochany!

Wiwat sejm, wiwat Naród, wiwat wszystkie Stany!...

XVI.      Na scenę wchodzi narrator, który wygłasza swoją ostatnią sekwencję:

Konstytucja Trzeciego Maja była drugą w świecie po amerykańskiej,
a pierwszą w Europie demokratyczną ustawą zasadniczą. Chociaż nie przetrwała zbyt długo, to jednak w naszej świadomości narodowej trwa zawsze i pozostanie w niej na wieki.

XVII.   Na zakończenie chór zaśpiewa pieśń Jak długo w sercach naszych:

Jak długo w sercach naszych,
Choć kropla polskiej krwi,
Jak długo w sercach naszych
Ojczysta miłości tkwi,
Stać będzie kraj nasz cały,
Stać będzie Piastów gród,
Zwyciężył Orzeł Biały
Zwycięży polski lud.

Jak długo z gór Karpackich
Brzmi polskiej pieśni ton,
Jak długo na Wawelu
Zygmunta bije dzwon,
Stać będzie kraj nasz cały …

Jak długo Wisła wody
Na Bałtyk będzie słać,
Jak długo polskie grody
Nad Wisłą będą stać,
Stać będzie kraj nasz cały …  

XIII. Uczniowie kłaniają się i schodzą ze sceny.