BYŁEM SCHIZOFERNIKIEM.pdf

Byłem Schizofrenikiem

Paweł Stanisław Tomaszewski

Gdy miałem dwadzieścia lat, ja zdolny, ambitny, młody człowiek na progu

życia przeżyłem swoją małą apokalipsę. W czasie letnich wakacji, po

ukończeniu pierwszego roku studiów politechnicznych w rodzinnej Łodzi,

"odleciałem"... Gwałtowne odprężenie po trudnej egzaminacyjnej sesji,

wolność, młodzieńcze zauroczenie na studenckim obozie wśród sosnowych

lasów załamały cały mój dotychczasowy, niedorosły świat. Omamy

wzrokowe i słuchowe, brak snu, szaleńcze wyczyny sportowe, i nie tylko,

spowodowały, że wylądowałem w nieodległym szpitalu psychiatrycznym z

rozpoznaniem: "schizofrenia". Żegnajcie marzenia i idealistyczne plany

naprawy świata?! Zawód jaki sprawiłem matce (ojciec nie żył już od kilku

lat, zmarł na białaczkę przed pięćdziesiątką) był tym dotkliwszy, że to

właśnie we mnie rodzina pokładała największe nadzieje. Uczyłem się lepiej

niż moi dwaj bracia. Nauczyciele chwalili mnie na wywiadówkach. Byłem

grzecznym, spokojnym, może tylko zbyt nieśmiałym chłopcem.

Nie poddałem się jednak i, mimo iż w trakcie bolesnej kuracji

neuroleptykami zarażono mnie żółtaczką, co dodatkowo doprowadziło do

rozstroju moje młode, wysportowane ciało, podjąłem wyzwanie losu i po

rocznej rekonwalescencji przyjmując stale, zmniejszaną co prawda dawkę

leków, zdałem egzamin na Architekturę stołecznej Politechniki. Teraz

akademik, nauka, leki pod kontrolą lekarzy i konieczność higienicznego życia

wyznaczyły ramy moich kilku następnych lat w Warszawie "epoki Gierka".

Chciałem zrozumieć co się ze mną działo. Dlaczego to właśnie mnie się

przytrafiło? Od dzieciństwa trudno mi było zaakceptować rzeczywistość

stworzoną przez dorosłych. Postrzegałem ją jako pełną zakłamania, szarą,

beznadziejną. Buntowałem się przeciw niej. Nie widziałem siebie w takim

życiu: między nie- lubianą pracą telewizorem i żoną w papilotach. Pragnąłem

dla siebie czegoś większego, piękniejszego. Jedyną szansę widziałem w

nauce. Jednak tuż po śmierci ojca posłany zostałem, wbrew moim szerokim

humanistycznym zainteresowaniom, do szkoły zawodowej. Po trzech latach

nauki byłem wykwalifikowanym murarzem - tynkarzem, po trzech

następnych technikiem budowlanym.

Po "odlocie", w Warszawie czytałem prace profesorów Kępińskiego i

Dąbrowskiego. Wiele mi wyjaśniły, ale w żaden sposób nie mogłem pogodzić

się z faktem rzekomej nieuleczalności mojej choroby. Komisja lekarska uznała

mnie inwalidą II grupy, zwolniony zostałem ze służby wojskowej i jako całko-

wicie nie przydatny społeczeństwu dostałem głodową rentę. Wszystko to nie

osłabiło jednak woli nauki i ambicji wyrwania się "z szarości tłumu". Kierując

się grecką zasadą "w zdrowym ciele, zdrowy duch" ćwiczyłem ciało.

Zodiakalny "Baran" zawsze kochałem sport, ruch w każdej postaci. Przed

maturą zjeździłem Polskę wzdłuż i wszerz rowerem i autostopem. Potem,

jako student, ukończyłem kurs płetwonurków i każde wakacje spędzałem

aktywnie w górach lub nad mazurskimi jeziorami. Wtedy również

zainteresowałem się po raz pierwszy filozofią wschodu, między innymi

"hatha jogą".

Na obozie studenckim, w czasie ferii zimowych, w połowie trzeciego roku

studiów porzuciłem leki i przeżyłem drugi, nieco słabszy "odlot".

Mistycyzowałem rzeczywistość, wyalienowany z otoczenia, znowu

dziwacznością zachowań szokowałem wszystkich. Jednak ten tzw. nawrót

choroby mając łączy choćby kogoś znajomego, sprawdzić się w nowej,

całkowicie mi obcej rzeczywistości. Przeżyłem wiele silnych, nowych wrażeń,

co dało początek trwającej do dziś fascynacji Francją jej krajobrazem, kulturą,

językiem...

Dzięki determinacji i wytrwałości ukończyłem studia ze specjalnością

konserwacja architektury i nagrodą Ministra Kultury za pracę dyplomową.

Moje życie osobiste nie istniało. Trudno mi było wchodzić z ludźmi w bliskie,

emocjonalne kontakty, szczególnie, że alkohol był dla mnie owocem

zakazanym. Na wakacje, często jedynie z paru dolarami w kieszeni, rzucałem

się w Europę autostopem. Wracałem zawsze pełen nieprzemijających wrażeń,

zawarłszy wiele nowych znajomości, niejednokrotnie bez grosza i z

przedłużonymi wizami. Ówczesne władze niezbyt przychylnie obserwowały

te wyczyny, lecz biorąc pod uwagę mą specyficzną sytuację, przymykały

oczy. W ten sposób poznałem prawie cały kontynent z jego złożona mozaiką

językową i kulturową. Nowej perspektywy nabierały prawdy przyswajane w

domu rodzinnym, szkole, kościele...

Odwlekałem rozpoczęcie tzw. dorosłego życia. Bez egzaminu wstępnego

przyjęto mnie na drugi rok Historii Sztuki Uniwersytetu. Dobiegałem

trzydziestki i niełatwo mi było dotrzymać kroku o dziesięć lat młodszym

studentom. Pomimo to ukończyłem prawie połowę nauki, gdy od ciotki,

siostry mamy, otrzymałem zaproszenie do Stanów. Nie zdany egzamin u

szanowanego profesora przypieczętował decyzję o definitywnym końcu

mych akademickich studiów.

Wyjechałem najpierw do Francji by prowadzić tam, kontynuowane w latach

osiemdziesiątych, zajęcia polegające na kierowaniu młodzieżowymi obozami

pracy przy restauracji zabytków architektury w małych, uroczych

miasteczkach południa. Dzięki zarobionym pieniądzom zwiedziłem później

Londyn, by z Bremy polskim statkiem wyruszyć za ocean.

Cztery miesiące w Miami na Florydzie i dwa w Nowym Jorku bardzo

poszerzyły moją wizję świata. Trochę pracy u polskiego architekta, trochę

turystyki, nauka angielskiego i początek joggingu, biegania dla zdrowia,

któremu do dziś jestem wierny, to plon mego półrocznego pobytu w

Ameryce.

Wróciłem do kraju w 1979 roku. Wciąż brałem "dawki podtrzymujące" mych

leków. Czułem się coraz lepiej i Wiosna Solidarności była również dla mnie

osobistym odrodzeniem. Bardzo pragnąłem wyzwolić się z zależności

lekowej i finansowej. Podjąłem w Warszawie próbę zdobycia pracy w mym

wyuczonym zawodzie. Niestety przeszkody natury administracyjnej, nie

miałem wymaganego stałego zameldowania w Stolicy, uniemożliwiły mi

start w zawodowe życie.

Po powrocie do Łodzi zainstalowałem się w niedużym pokoju mieszkania

matki. Spróbowałem pracy w filmie jako scenograf. Nie potrafiłem jednak

współpracować z ludźmi. Powiodła się natomiast akcja przedsięwzięta z

moim przyjacielem, dziś wziętym stołecznym architektem, przywracająca

pełnię blasku stuletniej, drewnianej chałupie poleskiej nieopodal Buga.

Pamiętne lato 80-go roku spędziliśmy na mozolnych robotach budowlanych.

Dodatkowo przygotowywałem się do pierwszego w mym życiu maratonu.

Biegając po polach i lasach wzbudzałem niemało sensacji wśród miejscowej

ludności.

Jesienią miałem więcej wolnego czasu. Zawsze robiłem wszystko, by

dorównać tzw. normalnym ludziom. Popełniłem teraz pierwsze, nazwijmy je

poetyckimi, utwory wyrażające udrękę mego istnienia. Biegałem regularnie,

czasem grałem w tenisa i pływałem, gdy tylko nadarzała się okazja.

Gdy wiosną 81-go usłyszałem w radiu, że młodzi ludzie, gdzieś w Beskidzie

Niskim dźwigają z ruiny łemkowską cerkiew, postanowiłem im pomóc.

Ponownie zmniejszałem codzienną dawkę psychotropów, by latem zarzucić

je zupełnie. W tym niespokojnym czasie strajków i demonstracji czułem się

coraz lepiej. Wakacje, które teraz nastały były wielką przygodą, szaleństwem

zakończonym trzecim "odlotem", kilkoma aresztami, pobiciem i smutnym

lądowaniem w oddziale zamkniętym łódzkiego szpitala psychiatrycznego.

Nie wytrzymałem zewnętrznego zagrożenia, wysiłku jaki wkładałem w

remont jedynej zachowanej zagrody łemkowskiej zagubionej w górach u

źródeł Wisłoki, uczucia osamotnienia, braku leków... Była też romantyczna

przygoda żałośnie zakończona. Zostałem zatrzymany przez milicję bez

dokumentów za dziwne i agresywne zachowanie w małym beskidzkim

miasteczku. Gdy moja matka dowiedziała się od dzielnicowego, który

przyszedł sprawdzić moją tożsamość, co wyczyniam w górach, osiwiała do

reszty. Wypuszczony "wyzwolony", wcale nie miałem ochoty wracać do

domu. W górach, nago,

jednoczyłem się z przyrodą "odbierałem" sygnały wojsk "zaprzyjaźnionych"

i niepokoiłem okoliczną ludność. W końcu zatrzymany przez WOP

wylądowałem w areszcie. Tam brutalnie próbowano dociec kim jestem i co

właściwie tam robiłem. Powtórnie wypuszczony jeszcze raz trafiłem za kratki

w następnym mieście. Po wielu tarapatach dotarłem do domu w stanie

wzbudzającym powszechne współczucie.

Trzeci pobyt w szpitalu był dopełnieniem udręki, jaką wtedy przeżywałem.

Wyjście z niego, po trzech miesiącach kuracji, zbiegło się w czasie z

wprowadzanym właśnie w Polsce stanem wojennym. Długo jeszcze nie

mogłem dojść do siebie. Moja rekonwalescencja współgrała z tym, co w

latach osiemdziesiątych działo się w kraju. Wieczorem po kolacji

przyjmowałem leki, teraz nowe, amerykańskie. Paliłem kartkowe papierosy i

cierpiałem może bardziej, niż inni, ale nigdy nie straciłem nadziei.

Latem zacząłem wyjeżdżać ponownie do Francji. Wróciłem do regularnego

biegania. Zrobiłem kurs ratowników wodnych, by móc bez przeszkód

pływać w pobliskim basenie. W czasie zim dwa tygodnie spędzałem w

górach na obozach narciarskich. Renta plus kilka dolarów przywiezionych

zazwyczaj z Francji musiało starczyć na zaspokojenie mych

niewygórowanych po-trzeb. Zrobiłem prawo jazdy, uporałem się z nałogiem

palenia, uczyłem się angielskiego zauważywszy, ze z francuskim nie

wszędzie daję sobie radę.

Przez całe dotychczasowe życie poszukiwałem dla siebie idealnej partnerki.

Teraz poznałem kogoś, kto w dużej mierze pasował do mojego wyobrażenia.

Niestety, również ta historia, jak kilka innych, skończyła się nieszablonowo,

rozstaniem tuż przed zaplanowanym ślubem. Także ona nie załamała mnie

na długo.

Gdy polityczne odprężenie zawitało ponownie do Polski, zacząłem

przemyśliwać, po raz kolejny, nad sensem mego życia. Co dzień rano przy

goleniu patrząc w swoją twarz zadawałem sobie pytania: "Czy to się nigdy

nie skończy? Czy do końca życia jestem skazany na uzależnienie od leków?"

Lekarze dawali wymijające odpowiedzi: "Może kiedyś, gdy... Jeśli znajdzie

pan jakąś pracę, żonę..."

Wystąpiłem o zmianę kategorii mego inwalidztwa,by móc podjąć jakieś

zarobkowe zajęcie. Zdałem egzamin państwowy z języka francuskiego.

Przebiegłem kolejny maraton w Warszawie. Latem wyjeżdżałem kilkakrotnie

w charakterze ratownika z dziećmi na kolonie i obozy. Zacząłem uczyć

francuskiego, tłumaczyłem z tego języka.

W 1988 ukończyłem kurs Transcendentalnej Medytacji i przez dwa następne

lata z okładem, dwa razy dziennie zapadałem na dwadzieścia minut w "stan

alfa". Zawsze wierzyłem, że mogę wyzwolić się z uzależnienia lekowego i

teraz traktowałem medytacje jako środek do osiągnięcia tego celu.

Rewolucyjne zmiany w Polsce i Europie wzbudziły mój entuzjazm. Zacząłem

czytać książki o rozwoju osobowości, o nieograniczonych możliwościach

ludzkiego umysłu, stosowałem techniki afirmacji zdrowia. Moja podstawowa

afirmacja brzmiała:

"Ja Paweł jestem bezpieczny,

świadomie czuwam nad działaniem mojego umysłu".

Dzięki znajomości języków obcych zatrudniono mnie w dziale współpracy

z zagranicą urzędu miejskiego. Do pracy jeździłem "maluchem" kupionym

z pomocą finansową ciotki. Medytowałem, brałem leki i wciąż poszukiwałem

swego miejsca. Urząd miejski nie okazał się nim. Po trzech miesiącach okresu

próbnego zrezygnowałem.

Umowa miast bliźniaczych podpisana między Łodzią a Lionem pozwoliła

kilku grupom wykształconych, jeszcze młodych ludzi wyjechać na półroczne

staże do Francji. Zostałem członkiem jednej z nich.

Moje dotychczasowe prywatne wyjazdy za granicę były przeważnie jedną

wielką batalią o przetrwanie, poszukiwaniem skromnego zajęcia lub pomocy

przyjaciół. Teraz sytuacja była zgoła odmienna. Otrzymałem, podobnie jak

moi koledzy, stypendium. Pozwoliło mi ono na skromne utrzymanie.

Uczestniczyłem wraz z innymi w specjalnie dla nas organizowanych

zajęciach z zarządzania na tamtejszym Uniwersytecie. Z dala od domu i

codziennych trosk, dzięki konsekwencji i wierze oraz systematycznym

medytacjom i afirmacjom, zdołałem z nastaniem 1992 roku wyrwać się z

prawie ćwierćwiekowej lekomanii. Poczułem się wolnym, pełnym chęci do

życia, odrodzonym człowiekiem. Część praktyczną stażu odbyłem u Olivier'a

liońskiego architekta, z którym zaprzyjaźniwszy się przyjeżdżałem

kilkakrotnie do Polski, nawiązując kontakty zawodowe w Warszawie,

Krakowie i Łodzi. Rozmowy nasze nie zaowocowały spodziewaną

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: