PIJAWKA
1. WIADOMOŚCI OGÓLNE. Żyje ona w środowisku słodkowodnym i prowadzi półpasożytniczny tryb życia.
Typy pijawek
- lekarska
- rybia
- końska
2. BUDOWA ZEWNĘTRZNA. Ciało spłaszczone, grzbietobrzuszne, podzielone na segmenty. Jest koloru szarozielonego ( jaśniejsza po stronie brzusznej, ciemniejsza po stronie grzbietowej ). Nie występują szczecinki. Osiąga długość do 20 cm Po stronie przedniej jest przyssawka okołoustna. Po drugiej stronie jest przyssawka tylnia, którą przyczepia się do podłoża. Reszta ciała może się wyginać w różne strony.
3. BUDOWA WEWNĘTRZNA. Ciało zbudowane jest z wora skórno mięśniowego, otoczonego oskórkiem. Występują pierścienie wewnętrzne różniące się wielkością od pierścieni zewnętrznych. Na jeden pierścień zewnętrzny składa się 3-5 pierścieni wewnętrznych. Pod oskórkiem znajduje się nabłonek, a w nim gruczoły śluzowe, komórki pigmentowe. Pod nim są mięśnie: okrężne, podłużne i skośne. Wnętrze wora wypełnia parenchyma, a w niej rozmieszczone są narządy.
4. UKŁAD POKARMOWY. Rozpoczyna się otworem gębowym otoczonym szczękami, które nacinają ciało ofiary i ssącymi krew. Kolejnie jest:
- Gardziel ( do niej dochodzą gruczoły ślinowe wydzielające substancję zapobiegającą krzepnięciu pokarmu tzw. himdynę
- Wole ( duże z odrostami, kieszeniami ślepo zakończonymi, gdzie rozchodzi się krew )
- Żołądek w którym zachodzi trawienie
- Jelito środkowe ( cienkie, gdzie następuje wchłanianie
- odbyt ( otwór znajdujący się na przyssawkach po stronie grzbietowej )
Pijawka może wytrzymać bez pokarmu nawet do 1 roku
5. Układ wydalniczy. Jest bardzo podobny do układu dżdżownicy. Jest typu metanefrydialnego. Metanefrydiów jest 17 par, bo jest mniej segmentów
6. UKŁAD KRWIONOŚNY. Jest otwarty. Krew jest czerwona. Są dwa główne naczynia boczne i zatoki grzbietowa i brzuszna
7. UKŁAD NERWOWY. Jest łańcuszkowy. Taki jak u dżdżownicy. Występują zwoje
8. UKŁAD ROZRODCZY. Pijawka jest obojnakiem.
Narządy męskie
- kilka par jąder
- przewody nasienne
- nasieniowody
- dwa pęcherzyki nasienne
- kanał wytryskowy
- spermatofory
Narządy żeńskie
- para jajników
- para jajowodów
- pochwa
- otwór wydalniczy
Spermatofory to woreczki, które przylepiają się do strony brzusznej samicy. Z nich plemniki przedostają się do otworków pochwy, a kolejnie do jajowodów. Następnie odbywa się zapłodnienie i powstaje zygota. Jaja umieszczają się w dużym kokonie, który przylepia się do przedmiotów podwodnych, lub do liści.
9. W Amazonii jest pijawka długości ok. 1m. Żyje ona na drzewach i z nich spada na ofiary. Jej jad jest śmiertelny. Zabija ona ofiarę i z wszystko z niej wysysa.
10. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PÓŁPASOŻYTNICZEJ PIJAWKI.
- przyssawki ( szczęki nacinające skórę ofiary i wysysające pokarm )
- brak parapodlów ( szczecinek )
- wole gromadzące krew
- gruczoły wydzielin ślinowych zapobiegające krzepnięciu krwi
Ó Copyright by Marcin Radoń
kj58