Boris Akunin - Pelagia i biały buldog.pdf - Prowincjonalny kryminał czyli przygody siostry Pelagii - Arekszefunio

BORIS AKUNIN

PELAGIA I BIAŁY

BULDOG

Пелагия и белый бульдог

KRYMINAŁ PROWINCJONALNY

Przełożył: Wiktor Dłuski

Wydanie polskie: 2004

Część pierwsza

PATRZAJCIE SIĘ PSÓW

Śmierć Hulaja

...Bo też trzeba wam wiedzieć, że na Jabłecznego Zbawiciela, kiedy niebo powoli zaczyna

zawracać z lata na jesień, miasto nasze ulega zwykle istnemu najazdowi cykad, tak że nocą

choćby i chciał człowiek zasnąć, to nie zaśnie – takie się ze wszystkich stron trele niosą, tak

niziusieńko schodzą gwiazdy, a księżyc to już zawisa tuż-tuż nad dzwonnicami i podobny się

robi do jabłka naszej słynnej „śmietanowej” odmiany, którą kupcy tutejsi aż na dwór cesarski

dostarczają i nawet do Europy na wystawy wożą. Gdyby wypadło komuś spojrzeć na nasz

Zawołżsk hen, z nieboskłonu, skąd nocą promienie ciał niebieskich na nas spływają, to

szczęśliwiec taki ujrzałby pewnie obraz jakiegoś zaczarowanego królestwa: Rzeka skrzy się

leniwie, dachy połyskują, latarnie gazowe migoczą, a nad całą tą grą różnorakich błysków

unosi się srebrzysty dźwięk chóru cykad.

Ale wróćmy do władyki Mitrofaniusza. O przyrodzie bowiem wspomnieliśmy tylko po

to, żeby wyjaśnić, czemu w taką noc niełatwo by zasnął nawet człowiek najzwyczajniejszy,

mniej troskami obciążony niż archijerej guberni. Nie przypadkiem ludzie niechętni, a ma ich

nawet ów dostojny pasterz, no bo kto ich nie ma, utrzymują, że to właśnie przewielebny, a

bynajmniej nie gubernator Antoni Antonowicz von Hagenau, prawdziwie włada rozległą

naszą krainą.

Nawiasem mówiąc – rozległa, bo rozległa, ale zaludniona nie zanadto. Prawdziwe miasto

to bodaj jeden tylko Zawołżsk, inne zaś, nawet i powiatowe, wyglądają na jakieś rozrośnięte

wioski, z gromadką murowanych budynków urzędowych wokół jedynego placu, z niewielką

świątyńką i setką czy dwiema drewnianych domów krytych blachą, którą od niepamiętnych

czasów maluje się u nas, nie wiadomo czemu, koniecznie na zielono.

A i stolica guberni to żaden tam Babilon – w czasach, o których tu mowa, cała jej ludność

liczyła dwadzieścia trzy tysiące pięćset jedenaście osób płci obojga. Co prawda, w tygodniu

po Przemienieniu, jeśli nikt nie umrze, oczekiwano powiększenia liczby tutejszych obywateli

o jeszcze dwie dusze, jako że żona zarządcy kancelarii gubernialnej Sztopsa oraz mieszczanka

Safulina już donaszały, a ta druga nawet wedle powszechnego zdania przenosiła.

Zwyczaj prowadzenia ścisłej ewidencji ludności zapoczątkowano u nas niedawno, za

teraźniejszej władzy, i to tylko w miastach. A ile narodku gdzieś tam po lasach i błotach sobie

biduje, to już jeden Pan Bóg wie; jak kto chce, niech sam pójdzie i policzy. Od Rzeki po sam

Ural ciągną się na setki wiorst głuche, nieprzebyte knieje. Są tam i pustelnie raskolników, i

faktorie solne, a na brzegach ciemnych, głębokich rzek, w większości w ogóle bezimiennych,

żyje plemię Zytiaków, ludek spokojny i posłuszny, ugryjskiego pochodzenia.

Jedyną wzmiankę o dawnym życiu naszej niezbyt znamienitej krainy znaleźć można w

Księdze nowogrodzkiej , piętnastowiecznej kronice. Mowa tam o kupcu imieniem Ropsza,

którego w tutejszych lasach „pogaństwo dzikie gołobrzuche ułowiwszy”, na ofiarę

kamiennemu bałwanowi Szyszydze głowy pozbawiło, od czego, uważa za stosowne objaśnić

kronikarz, „sczezł onże Ropsza, ducha oddał i bez głowy pogrzebion jest”.

Były to wszelako czasy dawne, mityczne. A teraz jest u nas cicho i spokojnie, nikt po

drogach nie łobuzuje, nie zabija i nawet wilki w lasach tutejszych dla obfitości pożywienia

wyraźnie tłustsze są i bardziej leniwe niż w innych guberniach. Dobrze nam się żyje, daj tak

Boże każdemu. A co do tego, co przygadują ludzie niechętni naszemu arcypasterzowi, to kto

naprawdę zawołżańską krainą włada – czy władyka Mitrofaniusz, czy może gubernator

Antoni Antonowicz, czy też wytrawni doradcy pana gubernatora albo zgoła gubernatorowa

Ludmiła Płatonowna – my się rozstrzygać nie podejmujemy, bo to rzecz nie na nasz rozum.

Powiemy tylko, że stronników i wyznawców przewielebny ma w Zawołżsku o wiele więcej

niż nieprzyjaciół.

Zresztą ostatnimi czasy w związku z pewnymi wydarzeniami ci ostatni nabrali śmiałości i

głowy podnieśli, co przysporzyło Mitrofaniuszowi, oprócz zwykłych powodów do

bezsenności, związanych z szalejącymi cykadami, powodów dodatkowych, szczególnych.

Dopieroż więc chmurzył władyka swoje wysokie, trzema poprzecznymi zmarszczkami

przecięte czoło, dopieroż nasępiał czarne, gęste brwi.

Urodziwy jest na twarzy biskup zawołżski, nie po prostu przystojny, ale zaiste piękny, jak

przystałoby nie pasterzowi nawet, tylko jakiemuś kniaziowi staroruskiemu czy

bizantyjskiemu archistrategowi. Włosy ma nasz władyka długie, siwe, brodę też długą i

jedwabistą, na razie wciąż na wpół czarną, a w wąsach to nawet jednego siwego włoska nie

uświadczysz; spojrzenie przenikliwe, najczęściej miękkie i jasne, ale tym straszniejsze, kiedy

się zachmurzy gniewem i błyskawice zacznie ciskać. W takich groźnych chwilach wyraźniej

rzucają się w oczy i surowe zmarszczki wzdłuż kości policzkowych, i orle wygięcie

wydatnego, rasowego nosa. Głos ma władyka głęboki, dźwięczny, przelewający się nisko, tak

samo dobry do serdecznej rozmowy, jak do natchnionego kazania czy państwowotwórczej

mowy na kolejnej sesji Świętego Synodu.

Za młodych lat wyznawał Mitrofaniusz poglądy ascetyczne. Chodził w habicie z

workowatego płótna, udręczał ciało nieustannymi postami, a nawet, powiadają, nosił pod

koszulą żelazne łańcuchy. Dawno już jednak wyrzekł się tych udręczeń, uznał je za

powierzchowne, nieistotne, co gorsza – szkodzące prawdziwej pobożności. Doszedłszy lat i

dostąpiwszy mądrości, stał się dla własnego i cudzego ciała bardziej pobłażliwy, a co się

tyczy codziennego stroju, to lubił szczególnie domowe sutanny z cienkiej materii, granatowej

lub czarnej. Czasem, kiedy wymagał tego autorytet biskupiej godności, przywdziewał

fioletowy płaszcz z kosztownego aksamitu, kazał zaprzęgać w sześć koni paradną karetę, na

stopniach zaś musieli koniecznie stać dwaj potężni, gęstobrodzi braciszkowie w zielonych

sutannach z galonami, wielce do liberii podobnych.

Trafiali się oczywiście i tacy, co cichaczem wyrzekali na sybaryckie nawyczki

przewielebnego i zamiłowanie do wystawności, ale nawet oni nie osądzali go zbyt surowo,

pamiętając o jego wysokim pochodzeniu i o tym, że od dziecka był nawykły do zbytku i

dlatego nie przywiązywał do niego jakiegoś szczególnego znaczenia, nie raczył zauważać, jak

wyrażał się biskupi sekretarz, ojciec Serafini Starowny.

Urodził się zawołżski przewielebny w znakomitej, zbliżonej do dworu rodzinie, ukończył

Korpus Paziów, po czym wstąpił do kawalerii gwardii (a było to jeszcze za panowania

Mikołaja Pawłowicza). Życie prowadził takie, jakie zwykli wieść młodzi ludzie z jego sfery, i

jeśli różnił się czymś od rówieśników, to bodaj tylko pewną skłonnością do filozofowania,

zresztą nie tak znowu rzadką wśród wykształconych i wrażliwych młodzieńców. W pułku

uważano „filozofa” za dobrego kolegę i chwackiego kawalerzystę, dowództwo go lubiło,

awansowało, tak że koło trzydziestki poszedłby pewnie w pułkowniki, ale akurat trafiła się

kampania krymska. Bóg wie, co się objawiło przyszłemu biskupowi zawołżskiemu w

pierwszej jego sprawie bojowej, konnej potyczce pod Bałakławą, wiadomo tylko, że

wyzdrowiawszy po ranie od szabli, więcej już broni do ręki wziąć nie chciał. Podał się do

dymisji, pożegnał z rodziną i wkrótce odbył nowicjat w jednym z najodleglejszych od stolicy

monasterów. Jednak jeszcze dziś, zwłaszcza kiedy odprawia w świątyni nabożeństwo z okazji

któregoś z dwunastu wielkich świąt albo przewodniczy na zebraniu w konsystorzu, łatwo

sobie wyobrazić, jak gromko podawał swym ułanom komendę: „Szwaaadron, szaaableee w

dłoń! Maaarsz, marsz!”

Człowiek nieprzeciętny na każdym polu się wyróżni, toteż niedługo wiódł Mitrofaniusz

anonimowe życie w zapadłym klasztorze. Jak przedtem został najmłodszym dowódcą

szwadronu w całej lekkokonnej brygadzie, to i teraz tak się złożyło, że został najmłodszym z

biskupów prawosławnych. Mianowany do nas, do Zawołżska, najpierw wikariuszem, a potem

już gubernialnym arcypasterzem, wykazał się taką mądrością i gorliwością, że wkrótce

wezwano go do stolicy i powołano na wysoką godność kościelną. Wielu wróżyło

Mitrofaniuszowi w najbliższej przyszłości biały kłobuk metropolity, ale on, ku zdumieniu

wszystkich, jeszcze raz zboczył z ubitej drogi – ni stąd, ni zowąd poprosił, by go znów

posłano w naszą głuszę, i choć długo próbowano mu to wyperswadować, to ku radości

Zawołżan odprawiono go z Bogiem, a on już nigdy nie opuszczał tutejszej skromnej,

oddalonej od stolicy katedry.

Ale co z tego, że oddalonej. Dawno wiadomo, że im dalej od stolicy, tym do Pana Boga

bliżej. A stolica i przez tysiąc wiorst potrafi dosięgnąć, jeśli jej, wysoko rozsiadłej, daleko

Boris Akunin - Pelagia i biały buldog.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: